Przejdź do zawartości

Sean Connery: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Lata 1987–2005: drobne redakcyjne
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 27 wersji utworzonych przez 13 użytkowników)
Linia 10: Linia 10:
|data śmierci = 31 października 2020
|data śmierci = 31 października 2020
|miejsce śmierci = [[Nassau (Bahamy)|Nassau]]
|miejsce śmierci = [[Nassau (Bahamy)|Nassau]]
|zawód = [[aktor]], [[reżyser]], [[producent filmowy]], [[scenarzysta]]
|zawód = [[aktor]], [[Producent filmowy|producent]]
|współmałżonek = [[Diane Cilento]] (1962–1973);<br />[[Micheline Roquebrune]] (1975–2020)
|współmałżonek = [[Diane Cilento]]<br /><small>(1962–1973; rozwód)</small><br />[[Micheline Roquebrune]] <small>(1975–2020; jego śmierć)</small>
|lata aktywności = 1955–2012
|lata aktywności = 1954–2007, 2012
|zespół artystyczny =
|zespół artystyczny =
|odznaczenia = {{order|BKB}} {{order|LH}} {{order|OSiL|KOM}} {{order|PA-OMAG|K}}
|odznaczenia = {{order|BKB}} {{order|LH}} {{order|OSiL|KOM}} {{order|PA-OMAG|K}}
Linia 21: Linia 21:
|www = http://www.seanconnery.com
|www = http://www.seanconnery.com
}}
}}
'''Sean Connery''', właśc. sir '''Thomas Sean Connery''' (ur. [[25 sierpnia]] [[1930]] w [[Edynburg]]u, zm. [[31 października]] [[2020]] w [[Nassau (Bahamy)|Nassau]] na [[Bahamy|Bahamach]]) – [[Szkoci|szkocki]] [[aktor]], [[reżyser]], [[producent filmowy]] i [[scenarzysta]].
'''Sean Connery''' (właśc. '''Thomas Sean Connery'''; ur. [[25 sierpnia]] [[1930]] w [[Edynburg]]u, zm. [[31 października]] [[2020]] w [[Nassau (Bahamy)|Nassau]]) – [[Szkoci|szkocki]] [[aktor]] filmowy, teatralny i telewizyjny oraz [[Producent filmowy|producent]].


Wystąpił w kilkudziesięciu filmach, m.in. siedmiokrotnie wcielił się w rolę [[James Bond|Jamesa Bonda]] (6 części [[James Bond (seria filmów)|serii]] i 1 nieoficjalnej produkcji): ''[[Doktor No (film)|Doktor No]]'' (1962), ''[[Pozdrowienia z Rosji (film)|Pozdrowienia z Rosji]]'' (1963), ''[[Goldfinger (film)|Goldfinger]]'' (1964), ''[[Operacja Piorun (film)|Operacja Piorun]]'' (1965), ''[[Żyje się tylko dwa razy (film)|Żyje się tylko dwa razy]]'' (1967), ''[[Diamenty są wieczne (film)|Diamenty są wieczne]]'' (1971) i ''[[Nigdy nie mów nigdy (film 1983)|Nigdy nie mów nigdy]]'' (1983)<ref>{{Cytuj |autor = Taylor Vollman |tytuł = How Many James Bond Movies Was Sean Connery In? |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2022-08-12 |opublikowany = Heavy.com |url = https://heavy.com/entertainment/james-bond-movies-sean-connery/ |język = en}}</ref><ref name=":5">{{Cytuj |url = http://zwierciadlo.pl/kultura/446890,1,james-bond--aktorzy-kto-gral-bonda-w-poszczegolnych-filmach-z-serii.read |tytuł = James Bond – aktorzy. Kto grał Bonda w poszczególnych filmach z serii? |opublikowany = zwierciadlo.pl |autor = Marta Waszkiewicz |język = pl |data = 2021-09-28 |data dostępu = 2022-08-21}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Karol Skomorowski |tytuł = Sean Connery obchodzi 90. urodziny. Siedmiokrotnie zagrał Jamesa Bonda |data = 2020-08-25 |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = film.wp.pl |url = https://film.wp.pl/sean-connery-obchodzi-90-urodziny-siedmiokrotnie-zagral-jamesa-bonda-6546907425471104a |język = pl}}</ref>. Przez wielu uważany za najlepszego odtwórcę Jamesa Bonda w historii<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery najlepszym Jamesem Bondem w historii |data = 2020-08-11 |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = Onet Kobieta |url = https://kobieta.onet.pl/sean-connery-najlepszym-jamesem-bondem-w-historii/7p6l97e |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery - człowiek, który był Bondem i stworzył Bonda. Co aktor myślał o Agencie 007? |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = www.rmfclassic.pl |url = https://www.rmfclassic.pl/informacje/Obraz,12/Sean-Connery-czlowiek-ktory-byl-Bondem-i-stworzyl-Bonda-Co-aktor-myslal-o-Agencie-007,48241.html |język = pl}}</ref>.
Wystąpił w kilkudziesięciu filmach, m.in. siedmiokrotnie wcielił się w rolę [[James Bond|Jamesa Bonda]] (6 części [[James Bond (seria filmów)|serii]] i 1 nieoficjalnej produkcji): ''[[Doktor No (film)|Doktor No]]'' (1962), ''[[Pozdrowienia z Rosji (film)|Pozdrowienia z Rosji]]'' (1963), ''[[Goldfinger (film)|Goldfinger]]'' (1964), ''[[Operacja Piorun (film)|Operacja Piorun]]'' (1965), ''[[Żyje się tylko dwa razy (film)|Żyje się tylko dwa razy]]'' (1967), ''[[Diamenty są wieczne (film)|Diamenty są wieczne]]'' (1971) i ''[[Nigdy nie mów nigdy (film 1983)|Nigdy nie mów nigdy]]'' (1983)<ref>{{Cytuj |autor = Taylor Vollman |tytuł = How Many James Bond Movies Was Sean Connery In? |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2022-08-12 |opublikowany = Heavy.com |url = https://heavy.com/entertainment/james-bond-movies-sean-connery/ |język = en}}</ref><ref name=":5">{{Cytuj |url = http://zwierciadlo.pl/kultura/446890,1,james-bond--aktorzy-kto-gral-bonda-w-poszczegolnych-filmach-z-serii.read |tytuł = James Bond – aktorzy. Kto grał Bonda w poszczególnych filmach z serii? |opublikowany = zwierciadlo.pl |autor = Marta Waszkiewicz |język = pl |data = 2021-09-28 |data dostępu = 2022-08-21}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Karol Skomorowski |tytuł = Sean Connery obchodzi 90. urodziny. Siedmiokrotnie zagrał Jamesa Bonda |data = 2020-08-25 |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = film.wp.pl |url = https://film.wp.pl/sean-connery-obchodzi-90-urodziny-siedmiokrotnie-zagral-jamesa-bonda-6546907425471104a |język = pl}}</ref>. Przez wielu uważany za najlepszego odtwórcę Jamesa Bonda w historii<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery najlepszym Jamesem Bondem w historii |data = 2020-08-11 |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = Onet Kobieta |url = https://kobieta.onet.pl/sean-connery-najlepszym-jamesem-bondem-w-historii/7p6l97e |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery człowiek, który był Bondem i stworzył Bonda. Co aktor myślał o Agencie 007? |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = www.rmfclassic.pl |url = https://www.rmfclassic.pl/informacje/Obraz,12/Sean-Connery-czlowiek-ktory-byl-Bondem-i-stworzyl-Bonda-Co-aktor-myslal-o-Agencie-007,48241.html |język = pl}}</ref>.


Laureat nagrody [[Oscar dla najlepszego aktora drugoplanowego|Oscara dla najlepszego drugoplanowego]] za film ''[[Nietykalni (film 1987)|Nietykalni]]'' w [[60. ceremonia wręczenia Oscarów|1987]]. Trzykrotny zdobywca [[Złoty Glob|Złotego Globu]] w [[30. ceremonia wręczenia Złotych Globów|1972]] (Nagroda Henrietty), [[45. ceremonia wręczenia Złotych Globów|1987]] ([[Złoty Glob dla najlepszego aktora drugoplanowego|Najlepszy aktor drugoplanowy]] za film ''Nietykalni'') i [[53. ceremonia wręczenia Złotych Globów|1995]] ([[Nagroda im. Cecila B. DeMille’a]]). Dwukrotnie zdobył [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej|Nagrodę BAFTA]] – w [[41. ceremonia wręczenia nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej|1987]] dla [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszego aktora pierwszoplanowego|najlepszego aktora]] za film ''[[Imię róży (film)|Imię róży]]'' oraz w [[52. ceremonia wręczenia nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej|1998]], kiedy otrzymał [[BAFTA Fellowship]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = wyborcza.pl |url = https://wyborcza.pl/duzyformat/7,127290,8288002,nazywam-sie-connery-sean-connery.html}}</ref>. W 2000 został uhonorowany [[Tytuły szlacheckie|tytułem szlacheckim]] – [[Knight Bachelor]]<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = BBC News {{!}} SCOTLAND {{!}} Sir Sean's pride at knighthood |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = news.bbc.co.uk |url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/scotland/819490.stm}}</ref>.
Laureat nagrody [[Oscar dla najlepszego aktora drugoplanowego|Oscara dla najlepszego drugoplanowego]] za film ''[[Nietykalni (film 1987)|Nietykalni]]'' w [[60. ceremonia wręczenia Oscarów|1987]]. Trzykrotny zdobywca [[Złoty Glob|Złotego Globu]] w [[30. ceremonia wręczenia Złotych Globów|1972]] (Nagroda Henrietty), [[45. ceremonia wręczenia Złotych Globów|1987]] ([[Złoty Glob dla najlepszego aktora drugoplanowego|Najlepszy aktor drugoplanowy]] za film ''Nietykalni'') i [[53. ceremonia wręczenia Złotych Globów|1995]] ([[Nagroda im. Cecila B. DeMille’a]]). Dwukrotnie zdobył [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej|Nagrodę BAFTA]] – w [[41. ceremonia wręczenia nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej|1987]] dla [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszego aktora pierwszoplanowego|najlepszego aktora]] za film ''[[Imię róży (film)|Imię róży]]'' oraz w [[52. ceremonia wręczenia nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej|1998]], kiedy otrzymał [[BAFTA Fellowship]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = wyborcza.pl |url = https://wyborcza.pl/duzyformat/7,127290,8288002,nazywam-sie-connery-sean-connery.html}}</ref>. W 1991 został odznaczony francuską [[Legia Honorowa|Legią Honorową]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Awards |data dostępu = 2024-01-13 |opublikowany = SeanConnery.com |url = https://seanconnery.com/biography/awards/ |język = en}}</ref>, a w 2000 został uhonorowany [[Tytuły szlacheckie|tytułem szlacheckim]] – [[Odznaka Rycerza Kawalera|Knight Bachelor]]<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = BBC News {{!}} SCOTLAND {{!}} Sir Sean’s pride at knighthood |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = news.bbc.co.uk |url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/scotland/819490.stm}}</ref>.


== Młodość ==
== Młodość ==
Thomas Sean Connery urodził się 25 sierpnia 1930 w szpitalu Royal Maternity Hospital w [[Edynburg]]u, a imię otrzymał po pradziadku od strony ojca<ref>{{Cytuj |autor = Kat Whittingham |tytuł = Historic Celebrities: Sean Connery |data = 2020-07-30 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = Historic Newspapers |url = https://www.historic-newspapers.co.uk/blog/sean-connery/ |język = en}}</ref>. Był synem Szkotki Euphemi Maclean oraz Irlandczyka Josepha, sprzątaczki oraz kierowcy ciężarówek i pracownika fabryki przeróbki kauczuku<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery - Biography |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = IMDb |url = https://www.imdb.com/name/nm0000125/bio/ |język = en}}</ref>. Matka była [[Protestantyzm|protestanką]], a ojciec był [[Kościół łaciński|katolikiem]], pochodzącym z [[Wexford]], który przybył do Szkocji w poszukiwaniu pracy<ref name=":8">{{Cytuj |tytuł = The name's Bond, Seamus Bond |data = 2008-10-31 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = Independent.ie |url = https://www.independent.ie/entertainment/movies/the-names-bond-seamus-bond/26488548.html |język = en}}</ref>. Jego młodszy brat [[Neil Connery|Neil]] (1938–2021) również był aktorem<ref>{{Cytuj |autor = Crystal Jones |tytuł = Sean Connery's younger actor brother Neil has died at 82 |data = 2021-05-12 |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = Mail Online |url = https://www.dailymail.co.uk/news/article-9570917/Sean-Connerys-younger-brother-Neil-starred-spoof-James-Bond-film-died-82.html}}</ref>. Rodzina mieszkała w mieszkaniu bez łazienki w dzielnicy Fountainbridge<ref name=":0" />. W wieku 9 lat rozpoczął swoją pierwszą pracę – rozwoził mleko. Gdy miał 13 lat, zakończył edukację. Później pracował m.in. jako pomocnik rzeźnika i model<ref name=":0" />. W dzieciństwie zaczął używać swojego drugiego imienia – Sean, które brzmiało podobnie do Séamusa – imienia jego irlandzkiego kolegi z tamtego okresu<ref name=":8" />.
Thomas Sean Connery urodził się 25 sierpnia 1930 w szpitalu Royal Maternity Hospital w [[Edynburg]]u, a imię otrzymał po pradziadku od strony ojca<ref>{{Cytuj |autor = Kat Whittingham |tytuł = Historic Celebrities: Sean Connery |data = 2020-07-30 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = Historic Newspapers |url = https://www.historic-newspapers.co.uk/blog/sean-connery/ |język = en}}</ref>. Był synem Szkotki Euphemi Maclean oraz Irlandczyka Josepha, sprzątaczki oraz kierowcy ciężarówek i pracownika fabryki przeróbki kauczuku<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery Biography |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = IMDb |url = https://www.imdb.com/name/nm0000125/bio/ |język = en}}</ref>. Matka była [[Protestantyzm|protestanką]], a ojciec był [[Kościół łaciński|katolikiem]], pochodzącym z [[Wexford]], który przybył do Szkocji w poszukiwaniu pracy<ref name=":8">{{Cytuj |tytuł = The name’s Bond, Seamus Bond |data = 2008-10-31 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = Independent.ie |url = https://www.independent.ie/entertainment/movies/the-names-bond-seamus-bond/26488548.html |język = en}}</ref>. Jego młodszy brat [[Neil Connery|Neil]] (1938–2021) również był aktorem<ref>{{Cytuj |autor = Crystal Jones |tytuł = Sean Connery’s younger actor brother Neil has died at 82 |data = 2021-05-12 |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = Mail Online |url = https://www.dailymail.co.uk/news/article-9570917/Sean-Connerys-younger-brother-Neil-starred-spoof-James-Bond-film-died-82.html}}</ref>. Rodzina mieszkała w mieszkaniu bez łazienki w dzielnicy Fountainbridge<ref name=":0" />. W wieku 9 lat rozpoczął swoją pierwszą pracę – rozwoził mleko. Gdy miał 13 lat, zakończył edukację. Później pracował m.in. jako pomocnik rzeźnika i model<ref name=":0" />. W dzieciństwie zaczął używać swojego drugiego imienia – Sean, które brzmiało podobnie do Séamusa – imienia jego irlandzkiego kolegi z tamtego okresu<ref name=":8" />.


W 1946 w wieku 16 lat wstąpił do [[Royal Navy]], w której służył m.in. na ''[[HMS Formidable (1939)|HMS Formidable]]''<ref>{{Cytuj |autor = James Wharton |tytuł = Sir Sean Connery, Manchester United And The Royal Navy |data = 2021-04-08 |data dostępu = 2023-12-15 |opublikowany = Forces Network |url = https://www.forces.net/film/sir-sean-connery-manchester-united-and-royal-navy |język = en}}</ref>. W królewskiej marynarce wojennej nie umiał się odnaleźć i w 1949 odszedł przy pierwszej okazji z powodu odkrytych wrzodów żołądka, które dotykały również innych mężczyzn w jego rodzinie<ref>{{Cytuj |autor = Dario Leone |tytuł = James Bond is a naval officer. Now Daniel Craig is too. But the only 007 actor to actually have served in the Royal Navy was Able Seaman Sean Connery. |data = 2021-09-24 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = The Aviation Geek Club |url = https://theaviationgeekclub.com/james-bond-is-a-naval-officer-now-daniel-craig-is-too-but-the-only-007-actor-to-actually-have-served-in-the-royal-navy-was-able-seaman-sean-connery/ |język = en}}</ref>. Po odejściu z armii pracował m.in. przy produkcji trumien, był ratownikiem na basenie, ochroniarzem i pomocnikiem mechanika w drukarni<ref name=":0" />. Mając 18 lat, zajął się kulturystyką – trenował w Dunedin Weightlifting Club, a jednym z ważniejszych jego sukcesów w tej dziedzinie było zajęcie trzeciego miejsca w konkursie [[Mister Universe]] w 1953<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery Competed in 1953 Mr. Universe Contest Before Deciding to Pursue Acting |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = Peoplemag |url = https://people.com/movies/sean-connery-competed-mr-universe/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Greg Merritt |tytuł = Sean Connery in the Mr. Universe: The Full Story of 007's Bodybuilding |data = 2023-08-06 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = The Barbell |url = https://thebarbell.com/sean-connery-mr-universe/ |język = en}}</ref>. Następnie dostał się do chórku marynarzy.
W 1946 w wieku 16 lat wstąpił do [[Royal Navy]], w której służył m.in. na ''[[HMS Formidable (1939)|HMS Formidable]]''<ref>{{Cytuj |autor = James Wharton |tytuł = Sir Sean Connery, Manchester United And The Royal Navy |data = 2021-04-08 |data dostępu = 2023-12-15 |opublikowany = Forces Network |url = https://www.forces.net/film/sir-sean-connery-manchester-united-and-royal-navy |język = en}}</ref>. W królewskiej marynarce wojennej nie umiał się odnaleźć i w 1949 odszedł przy pierwszej okazji z powodu odkrytych wrzodów żołądka, które dotykały również innych mężczyzn w jego rodzinie<ref>{{Cytuj |autor = Dario Leone |tytuł = James Bond is a naval officer. Now Daniel Craig is too. But the only 007 actor to actually have served in the Royal Navy was Able Seaman Sean Connery. |data = 2021-09-24 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = The Aviation Geek Club |url = https://theaviationgeekclub.com/james-bond-is-a-naval-officer-now-daniel-craig-is-too-but-the-only-007-actor-to-actually-have-served-in-the-royal-navy-was-able-seaman-sean-connery/ |język = en}}</ref>. Po odejściu z armii pracował m.in. przy produkcji trumien, był ratownikiem na basenie, ochroniarzem i pomocnikiem mechanika w drukarni<ref name=":0" />. Mając 18 lat, zajął się kulturystyką – trenował w Dunedin Weightlifting Club, a jednym z ważniejszych jego sukcesów w tej dziedzinie było zajęcie trzeciego miejsca w konkursie [[Mister Universe]] w 1953<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery Competed in 1953 Mr. Universe Contest Before Deciding to Pursue Acting |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = Peoplemag |url = https://people.com/movies/sean-connery-competed-mr-universe/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Greg Merritt |tytuł = Sean Connery in the Mr. Universe: The Full Story of 007's Bodybuilding |data = 2023-08-06 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = The Barbell |url = https://thebarbell.com/sean-connery-mr-universe/ |język = en}}</ref>. Następnie dostał się do chórku marynarzy.


Grał także w [[Piłka nożna|piłkę nożną]] na pozycji skrzydłowego w lokalnym klubie Bonnyrigg Rose, był także na testach w klubie [[East Fife F.C.|East Fife]]. Odrzucił propozycję kontraktu wynoszącego 25 funtów tygodniowo ze strony [[Manchester United F.C.|Manchesteru United]] zaproponowaną mu przez ówczesnego trenera drużyny, [[Matt Busby|Matta Busby’ego]], który obserwował mecze jego drużyny, wybierając aktorstwo, co określił później jako „jedno z najbardziej inteligentnych posunięć”<ref>{{Cytuj |tytuł = Before 007: A time when “Sean Connery” almost played for Manchester United {{!}} Main Stand |data dostępu = 2023-12-08 |opublikowany = Mainstand |url = https://www.mainstand.co.th/en/features/5/article/3188 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Telewizja Polska S.A |tytuł = Zmarł Connery. Pierwszy Bond mógł grać dla Manchesteru United |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = sport.tvp.pl |url = https://sport.tvp.pl/50591445/sean-connery-zmarl-w-wieku-90-lat-byl-pilkarzem-chcial-go-manchester-united |język = pl}}</ref>.
Grał także w [[Piłka nożna|piłkę nożną]] na pozycji skrzydłowego w lokalnym klubie Bonnyrigg Rose, był także na testach w klubie [[East Fife F.C.|East Fife]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Scottish Junior Football History Sean Connery |data dostępu = 2024-01-13 |opublikowany = Scottish Junior FA |url = https://www.scottishjuniorfa.com/scottish-junior-fa/history/sean-connery/ |język = en}}</ref>. W 1953 odrzucił propozycję kontraktu wynoszącego 25 funtów tygodniowo ze strony [[Manchester United F.C.|Manchesteru United]] zaproponowaną mu przez ówczesnego [[trener]]a drużyny, [[Matt Busby|Matta Busby’ego]], który obserwował mecze jego drużyny, wybierając aktorstwo, co określił później jako „jedno z najbardziej inteligentnych posunięć”<ref>{{Cytuj |tytuł = Before 007: A time when “Sean Connery” almost played for Manchester United {{!}} Main Stand |data dostępu = 2023-12-08 |opublikowany = Mainstand |url = https://www.mainstand.co.th/en/features/5/article/3188 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Telewizja Polska S.A |tytuł = Zmarł Connery. Pierwszy Bond mógł grać dla Manchesteru United |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = sport.tvp.pl |url = https://sport.tvp.pl/50591445/sean-connery-zmarl-w-wieku-90-lat-byl-pilkarzem-chcial-go-manchester-united |język = pl}}</ref>.


== Kariera ==
== Kariera ==
=== Początki ===
=== Początki ===
[[Plik:Lana Turner and Sean Connery — Another Time, Another Place.jpg|thumb|Sean Connery i [[Lana Turner]] na planie filmu ''[[Inne miejsce (film)|Inne miejsce]]'' (1957)|281x281px]]
[[Plik:Lana Turner and Sean Connery — Another Time, Another Place.jpg|mały|Sean Connery i [[Lana Turner]] na planie filmu ''[[Inne miejsce (film)|Inne miejsce]]'' (1957)]]
W połowie lat 50. zajął się aktorstwem. Mimo braku talentu tanecznego, zagrał m.in. małą rolę w [[musical]]u ''[[South Pacific (musical)|South Pacific]]'' w 1954<ref>{{Cytuj |tytuł = Fresh-faced Sir Sean Connery on stage in Derby in 1954 |czasopismo = Derbyshire Live |data = 2020-11-01 |data dostępu = 2023-12-21 |issn = 0307-1235 |url = https://www.derbytelegraph.co.uk/news/derby-news/fresh-faced-sir-sean-connery-4658245 |język = en}}</ref>. Podczas produkcji musicalu spotkał [[Michael Caine|Michaela Caine’a]], z którym później blisko się przyjaźnił<ref>{{Cytuj |tytuł = Sir Michael Caine recalls wild nights out with Sean Connery |data dostępu = 2023-12-21 |opublikowany = MI6-HQ.COM |url = https://www.mi6-hq.com/news/index.php?itemid=8992 |język = en}}</ref>. Podczas pobytu w [[Manchester]]ze, pod wpływem aktora Roberta Hendersona zainteresował się sztuką, a Henderson pożyczył mu m.in. dzieła takich klasyków [[Marcel Proust|Proust]], [[Lew Tołstoj|Tołstoj]] czy [[James Joyce|Joyce]]<ref>{{Cytuj |url = https://www.biography.com/actor/sean-connery |tytuł = Sean Connery – Biography |opublikowany = Biography.com |język = en |data dostępu = 2021-10-22}}</ref>. W wywiadzie z 1992 stwierdził: „Spędziłem moją trasę koncertową ''South Pacific'' w każdej bibliotece w Brytanii, Irlandii, Szkocji i Walii”<ref>{{Cytuj |autor = Aljean Harmetz |url = https://www.nytimes.com/2020/10/31/movies/sean-connery-dead.html |tytuł = Sean Connery, Who Embodied James Bond and More, Dies at 90 |data = 2020-10-31 |opublikowany = [[The New York Times]] |język = en |data dostępu = 2021-10-22}}</ref>. W 1954 rozpoczął swoją karierą filmową, występując w [[Musical filmowy|filmie musicalowym]] pt. ''Lilacs in the Spring''<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery |data dostępu = 2023-12-21 |opublikowany = Filmweb |url = https://www.filmweb.pl/person/Sean+Connery-152 |język = pl}}</ref>. Później zaczął występować w wielu serialach, grając epizodyczne role w m.in. ''Dixon of Dock Green'', a także ''The Jack Benny Program''<ref>{{Cytuj |autor = Arts & Entertainment Desk |tytuł = Sean Connery: A trailblazer, a true legend and a gentleman |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2023-12-30 |opublikowany = The Daily Star |url = https://www.thedailystar.net/arts-entertainment/news/sean-connery-trailblazer-true-legend-and-gentleman-1987097 |język = en}}</ref>.
W połowie lat 50. zajął się aktorstwem. Mimo braku talentu tanecznego, zagrał m.in. małą rolę w [[musical]]u ''[[South Pacific (musical)|South Pacific]]'' w 1954<ref>{{Cytuj |tytuł = Fresh-faced Sir Sean Connery on stage in Derby in 1954 |czasopismo = Derbyshire Live |data = 2020-11-01 |data dostępu = 2023-12-21 |issn = 0307-1235 |url = https://www.derbytelegraph.co.uk/news/derby-news/fresh-faced-sir-sean-connery-4658245 |język = en}}</ref>. Podczas produkcji musicalu spotkał [[Michael Caine|Michaela Caine’a]], z którym później blisko się przyjaźnił<ref>{{Cytuj |tytuł = Sir Michael Caine recalls wild nights out with Sean Connery |data dostępu = 2023-12-21 |opublikowany = MI6-HQ.COM |url = https://www.mi6-hq.com/news/index.php?itemid=8992 |język = en}}</ref>. Podczas pobytu w [[Manchester]]ze, pod wpływem aktora Roberta Hendersona zainteresował się sztuką, a Henderson pożyczył mu m.in. dzieła takich klasyków [[Marcel Proust|Proust]], [[Lew Tołstoj|Tołstoj]] czy [[James Joyce|Joyce]]<ref>{{Cytuj |url = https://www.biography.com/actor/sean-connery |tytuł = Sean Connery – Biography |opublikowany = Biography.com |język = en |data dostępu = 2021-10-22}}</ref>. W wywiadzie z 1992 stwierdził: „Spędziłem moją trasę koncertową ''South Pacific'' w każdej bibliotece w Brytanii, Irlandii, Szkocji i Walii”<ref>{{Cytuj |autor = Aljean Harmetz |url = https://www.nytimes.com/2020/10/31/movies/sean-connery-dead.html |tytuł = Sean Connery, Who Embodied James Bond and More, Dies at 90 |data = 2020-10-31 |opublikowany = [[The New York Times]] |język = en |data dostępu = 2021-10-22}}</ref>. W 1954 rozpoczął swoją karierą filmową, występując w [[Musical filmowy|filmie musicalowym]] pt. ''Lilacs in the Spring''<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery |data dostępu = 2023-12-21 |opublikowany = Filmweb |url = https://www.filmweb.pl/person/Sean+Connery-152 |język = pl}}</ref>. Później zaczął występować w wielu serialach, grając epizodyczne role m.in. w ''Dixon of Dock Green'', a także ''The Jack Benny Program''<ref>{{Cytuj |autor = Arts & Entertainment Desk |tytuł = Sean Connery: A trailblazer, a true legend and a gentleman |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2023-12-30 |opublikowany = The Daily Star |url = https://www.thedailystar.net/arts-entertainment/news/sean-connery-trailblazer-true-legend-and-gentleman-1987097 |język = en}}</ref>.


W maju 1958 odbyła się premiera filmu z jego udziałem pt. ''[[Inne miejsce (film)|Inne miejsce]]'', w którym wystąpił obok [[Lana Turner|Lany Turner]]. Podczas kręcenia filmu Connery najpierw wykręcił rękę, a później pobił partnera Turner, gangstera Johnny’ego Stompanato, który podejrzewał swoją kochankę o romans z aktorem i z tego powodu wszczął awanturę na planie filmowym<ref>{{Cytuj |autor = Jan M. Długosz |tytuł = Historia, jakiej nie znacie: Miękiszon z ferajny |data = 20210808T183738+0200 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = www.polityka.pl |url = https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/historia/2129145,1,historia-jakiej-nie-znacie-miekiszon-z-ferajny.read |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Tony Sokol |tytuł = The Time Sean Connery Punched a Real Mobster in the Face |data = 2020-11-02 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = Den of Geek |url = https://www.denofgeek.com/movies/the-time-sean-connery-punched-a-real-mobster-in-the-face/ |język = en}}</ref>. W 1959 zagrał jedną z głównych ról w filmie produkcji [[Walt Disney Pictures]] pt. ''[[Darby O'Gill i krasnoludki]]'' w reżyserii [[Robert Stevenson (reżyser)|Roberta Stevensona]]<ref>{{Cytuj odcinek|tytuł=Darby O'Gill i krasnoludki {{!}} Film {{!}} 1959|url=https://www.filmweb.pl/film/Darby+O%27Gill+i+krasnoludki-1959-4883|data dostępu=2023-12-30|emisja=2019-09-07}}</ref>, a jego udany występ jako Michael McBridge sprawił, że później stał się jednym z kandydatów do obsadzenia roli [[James Bond|Jamesa Bonda]]<ref>{{Cytuj |autor = Irish post |tytuł = How 'Darby O'Gill and the Little People' helped Sean Connery become James Bond |data dostępu = 2023-12-30 |opublikowany = The Irish Post |url = https://www.irishpost.com/news/darby-ogill-little-people-helped-sean-connery-become-james-bond-165589}}</ref>. W 1961 wystąpił w filmie ''[[Anna Karenina (film 1961)|Anna Karenina]]'', w którym zagrał obok [[Claire Bloom]], wcielającej się w tytułową bohaterkę<ref>{{Cytuj odcinek|tytuł=Anna Karenina {{!}} Film {{!}} 1961|url=https://www.filmweb.pl/film/Anna+Karenina-1961-169857|data dostępu=2023-12-23|emisja=2016-01-08}}</ref>.
W maju 1958 odbyła się premiera filmu z jego udziałem pt. ''[[Inne miejsce (film)|Inne miejsce]]'', w którym wystąpił obok [[Lana Turner|Lany Turner]]. Podczas kręcenia filmu Connery najpierw wykręcił rękę, a później pobił partnera Turner, gangstera Johnny’ego Stompanato, który podejrzewał swoją kochankę o romans z aktorem i z tego powodu wszczął awanturę na planie filmowym<ref>{{Cytuj |autor = Jan M. Długosz |tytuł = Historia, jakiej nie znacie: Miękiszon z ferajny |data = 20210808T183738+0200 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = www.polityka.pl |url = https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/historia/2129145,1,historia-jakiej-nie-znacie-miekiszon-z-ferajny.read |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Tony Sokol |tytuł = The Time Sean Connery Punched a Real Mobster in the Face |data = 2020-11-02 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = Den of Geek |url = https://www.denofgeek.com/movies/the-time-sean-connery-punched-a-real-mobster-in-the-face/ |język = en}}</ref>. W 1959 zagrał jedną z głównych ról w filmie produkcji [[Walt Disney Pictures]] pt. ''[[Darby O'Gill i krasnoludki]]'' w reżyserii [[Robert Stevenson (reżyser)|Roberta Stevensona]]<ref>{{Cytuj odcinek |tytuł = Darby O’Gill i krasnoludki {{!}} Film {{!}} 1959 |url = https://www.filmweb.pl/film/Darby+O%27Gill+i+krasnoludki-1959-4883 |emisja = 2019-09-07 |data dostępu = 2023-12-30}}</ref>, a jego udany występ jako Michael McBridge sprawił, że później stał się jednym z kandydatów do obsadzenia roli [[James Bond|Jamesa Bonda]]<ref>{{Cytuj |autor = Irish post |tytuł = How ‘Darby O’Gill and the Little People’ helped Sean Connery become James Bond |data dostępu = 2023-12-30 |opublikowany = The Irish Post |url = https://www.irishpost.com/news/darby-ogill-little-people-helped-sean-connery-become-james-bond-165589}}</ref>. W 1961 wystąpił w roli Wrońskiego w filmie ''[[Anna Karenina (film 1961)|Anna Karenina]]'', obok [[Claire Bloom]], która wcieliła się w tytułową bohaterkę<ref>{{Cytuj odcinek |tytuł = Anna Karenina {{!}} Film {{!}} 1961 |url = https://www.filmweb.pl/film/Anna+Karenina-1961-169857 |emisja = 2016-01-08 |data dostępu = 2023-12-23}}</ref>.


=== James Bond ===
=== James Bond ===
[[Plik:Sean Connery as James Bond at Switzerland 1964 (two thirds crop).jpg|mały|405x405px|Connery jako [[James Bond]] w filmie [[Goldfinger (film)|Goldfinger]] (1964)]]
[[Plik:Sean Connery as James Bond at Switzerland 1964 (two thirds crop).jpg|mały|left|Connery jako [[James Bond]] w filmie ''[[Goldfinger (film)|Goldfinger]]'' (1964)]]
W tym samym roku brał udział w [[casting]]u do roli [[James Bond|Jamesa Bonda]]. Początkowo zarówno producenci Harry Saltzman i [[Albert R. Broccoli]], jak i twórca powieści o Bondzie – [[Ian Fleming]] – rozważali inne kandydatury, biorąc pod uwagę [[Richard Todd|Richarda Todda]], [[Cary Grant|Cary’ego Granta]], czy [[Roger Moore|Rogera Moore’a]], lecz były one odrzucane<ref name=":1">{{Cytuj |autor = The Gentleman's Journal |tytuł = The true story of how Sean Connery became James Bond {{!}} Gentleman's Journal |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = The Gentleman's Journal |url = https://www.thegentlemansjournal.com/article/true-story-how-sean-connery-became-james-bond-007/ |język = en}}</ref>. Również Connery nie zrobił dobrego wrażenia na Flemingu, ale postanowiono zaprosić go na spotkanie. Na nim również nie wypadł dobrze, jednak żona producenta, Dana Broccoli przekonała męża by dać Connery’emu szansę i dzięki temu dostał rolę Bonda<ref name=":1" />. Wielki udział w przygotowywaniu Connery’ego do roli Jamesa Bonda miał reżyser [[Terence Young]]. [[Lois Maxwell]], która w filmie zagrała [[Panna Moneypenny|Pannę Moneypenny]], wspominała, że „Terence wziął Seana pod swoje skrzydła. Nauczył go wszystkiego – od tego, jak się ubierać, gdzie kupować koszule, aż po maniery przy stole”<ref>{{Cytuj |tytuł = AGENT 007: Czy wiecie, że Sean Connery potrzebował drinka, żeby zagrać kultową scenę Jamesa Bonda? |data = 2022-05-13 |data dostępu = 2023-12-24 |opublikowany = www.well.pl |url = https://www.well.pl/art_culture/142/agent_007_czy_wiecie_ze_sean_connery_potrzebowal_drinka_zeby_zagrac_kultowa_scene_jamesa_bonda,9586.html |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Terrence Young – człowiek, który ukształtował ekranowego Jamesa Bonda. |data = 2020-12-09 |data dostępu = 2023-12-24 |opublikowany = jamesbond.com.pl |url = https://jamesbond.com.pl/2020/12/09/terrence-young-czlowiek-ktory-uksztaltowal-ekranowego-jamesa-bonda/ |język = pl}}</ref>''.''
W tym samym roku brał udział w [[casting]]u do roli [[James Bond|Jamesa Bonda]]. Początkowo zarówno producenci Harry Saltzman i [[Albert R. Broccoli]], jak i twórca powieści o Bondzie – [[Ian Fleming]] – rozważali inne kandydatury, biorąc pod uwagę [[Richard Todd|Richarda Todda]], [[Cary Grant|Cary’ego Granta]] czy [[Roger Moore|Rogera Moore’a]], lecz były one odrzucane<ref name=":1">{{Cytuj |autor = The Gentleman’s Journal |tytuł = The true story of how Sean Connery became James Bond {{!}} Gentleman’s Journal |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = The Gentleman’s Journal |url = https://www.thegentlemansjournal.com/article/true-story-how-sean-connery-became-james-bond-007/ |język = en}}</ref>. Również Connery nie zrobił dobrego wrażenia na Flemingu, ale postanowiono zaprosić go na spotkanie. Na nim również nie wypadł dobrze, jednak żona producenta Dana Broccoli przekonała męża, by dać Connery’emu szansę i dzięki temu dostał rolę Bonda<ref name=":1" />. Wielki udział w przygotowywaniu Connery’ego do roli Jamesa Bonda miał reżyser [[Terence Young]]. [[Lois Maxwell]], która w filmie zagrała [[Panna Moneypenny|Pannę Moneypenny]], wspominała, że „Terence wziął Seana pod swoje skrzydła. Nauczył go wszystkiego – od tego, jak się ubierać, gdzie kupować koszule, aż po maniery przy stole”<ref>{{Cytuj |tytuł = AGENT 007: Czy wiecie, że Sean Connery potrzebował drinka, żeby zagrać kultową scenę Jamesa Bonda? |data = 2022-05-13 |data dostępu = 2023-12-24 |opublikowany = www.well.pl |url = https://www.well.pl/art_culture/142/agent_007_czy_wiecie_ze_sean_connery_potrzebowal_drinka_zeby_zagrac_kultowa_scene_jamesa_bonda,9586.html |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Terrence Young – człowiek, który ukształtował ekranowego Jamesa Bonda. |data = 2020-12-09 |data dostępu = 2023-12-24 |opublikowany = jamesbond.com.pl |url = https://jamesbond.com.pl/2020/12/09/terrence-young-czlowiek-ktory-uksztaltowal-ekranowego-jamesa-bonda/ |język = pl}}</ref>''.''
[[Plik:Sean Connery as James Bond (1971, cropped).jpg|mały|271x271px|Sean Connery podczas kręcenia filmu [[Diamenty są wieczne (film)|Diamenty są wieczne]] w 1971]]
W [[1962 w filmie|1962]] wyprodukowano pierwszy film z [[James Bond (seria filmów)|serii]] – ''[[Doktor No (film)|Doktor No]]'', który okazał się wielkim przebojem kinowym, zarabiając 60 milionów USD, przy budżecie wynoszącym 900 tys. dolarów<ref>{{Cytuj |tytuł = Dr. No (1963) - Financial Information |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = The Numbers |url = https://www.the-numbers.com/movie/Dr-No}}</ref>. W 1999 film został umieszczony na 41. miejscu w rankingu [[BFI Top 100 Filmów Brytyjskich|100 Najlepszych Filmów Brytyjskich]] opracowanym przez [[Brytyjski Instytut Filmowy]]. Kolejny film z serii pt. [[Pozdrowienia z Rosji (film)|Pozdrowienia z Rosji]] stał się [[blockbuster]]em w kinach, przynosząc 79 mln dolarów przychodu na świecie<ref>{{Cytuj |tytuł = From Russia With Love (1964) - Financial Information |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = The Numbers |url = https://www.the-numbers.com/movie/From-Russia-With-Love}}</ref>, a także zdobył [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej za najlepsze zdjęcia|Nagrodę BAFTA za najlepsze zdjęcia]]<ref>{{Cytuj |tytuł = BAFTA Awards |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1964/film/british-cinematography-colour}}</ref>. Rok później Connery zagrał w trzeciej produkcji o Bondzie pt. [[Goldfinger (film)|Goldfinger]], który zarobił 125 milionów dolarów<ref>{{Cytuj |tytuł = Goldfinger (1964) - Financial Information |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = The Numbers |url = https://www.the-numbers.com/movie/Goldfinger}}</ref> – już po dwóch tygodniach przychody pokryły koszty produkcji<ref>{{Cytuj odcinek|tytuł=The Goldfinger Phenomenon|url=https://www.imdb.com/title/tt0948442/|autorzy=John Cork|data dostępu=2024-01-04|stacja=MGM/UA Home Entertainment, TWINE Entertainment}}</ref>. Goldfinger został także pierwszym filmem z serii, który wygrał [[Nagroda Akademii Filmowej|Oscara]], zdobywając nagrodę za Najlepszy Dźwięk<ref>{{Cytuj |tytuł = 1965 {{!}} Oscars.org {{!}} Academy of Motion Picture Arts and Sciences |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = www.oscars.org |url = https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1965 |język = en}}</ref>. W grudniu 1965 miała miejsce premiera kolejnego filmu o Jamesie Bondzie – [[Operacja Piorun (film)|Operacja Piorun]], która zarobiła najwięcej ze wszystkich siedmiu produkcji z udziałem szkockiego aktora, zarabiając 141 200 000 dolarów (równowartość 1 mld 376 mln dolarów w 2023)<ref>{{Cytuj |tytuł = Thunderball (1965) - Financial Information |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = The Numbers |url = https://www.the-numbers.com/movie/Thunderball}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Inflation Calculator |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = www.calculator.net |url = https://www.calculator.net/inflation-calculator.html?cstartingamount1=141,200,000&cinmonth1=13&cinyear1=1965&coutmonth1=11&coutyear1=2023&calctype=1&x=Calculate#uscpi}}</ref>. Na [[38. ceremonia wręczenia Oscarów|38. ceremonii rozdania Nagród Akademii Filmowej]] film zdobył [[Oscar za najlepsze efekty specjalne|Oscara za najlepsze efekty specjalne]]<ref>{{Cytuj |tytuł = 1966 {{!}} Oscars.org {{!}} Academy of Motion Picture Arts and Sciences |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = www.oscars.org |url = https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1966 |język = en}}</ref>. Podczas kręcenia filmu Connery przeżył sytuację zagrażającą życiu. W scenie z rekinami w basenie [[Emilio Largo]], dla oddzielenia rekinów i aktora, scenograf [[Ken Adam]] zbudował specjalną [[Szkło akrylowe|plexiglasową]] przegrodę, przez którą zdołało jednak przedrzeć się zwierzę, i Connery musiał szybko opuścić zbiornik<ref>{{Cytuj |autor = Stefan Kyriazis |tytuł = 'Terrified' Sean Connery refused James Bond Thunderball scene 'No way' |data = 2022-07-31 |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = Express.co.uk |url = https://www.express.co.uk/entertainment/films/1648552/James-Bond-Sean-Connery-Thunderball-scene-live-sharks-007-film-actor |język = en}}</ref>. W 1967 po raz piąty wcielił się w postać agenta 007 w filmie ''[[Żyje się tylko dwa razy (film)|Żyje się tylko dwa razy]]'', który zarobił 112 mln dolarów<ref>{{Cytuj |tytuł = You Only Live Twice (1967) - Financial Information |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = The Numbers |url = https://www.the-numbers.com/movie/You-Only-Live-Twice}}</ref>. Po nakręceniu obrazu ogłoszono, że Connery rezygnuje z roli agenta 007. Aktor nie chciał być utożsamiany tylko z jednym bohaterem<ref>{{Cytuj |autor = Eidhne Gallagher |tytuł = Why Sean Connery Quit James Bond After 5 Movies (Then Quit Again) |data = 2023-10-09 |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = ScreenRant |url = https://screenrant.com/why-sean-connery-left-james-bond/ |język = en}}</ref>.


[[Plik:Sean Connery as James Bond (1971, cropped).jpg|mały|Connery podczas kręcenia filmu ''[[Diamenty są wieczne (film)|Diamenty są wieczne]]'' (1971)]]
Przez kolejne 4 lata odpoczywał, między innymi grając w golfa, a także okazjonalnie pojawiając się w filmach. W 1971, zachęcony czekiem na ponad milion dolarów, zagrał w kolejnym filmie z serii o Bondzie – ''[[Diamenty są wieczne (film)|Diamenty są wieczne]]''. Obraz stał się sukcesem komercyjnym, przynosząc dochód wynoszący 116 mln dolarów<ref>{{Cytuj |tytuł = Diamonds Are Forever (1971) - Financial Information |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = The Numbers |url = https://www.the-numbers.com/movie/Diamonds-Are-Forever}}</ref>. Zysk z filmu Connery przeznaczył na organizację założonego przez siebie Scottish International Educational Trust, które pomaga biednym, utalentowanym szkockim dzieciom<ref>{{Cytuj |tytuł = The Trust - Scottish International Educational Trust |data = 2018-01-23 |data dostępu = 2023-12-10 |url = https://scotinted.org.uk/the-trust/ |język = en-GB}}</ref>. W 1973 odrzucił propozycję zagrania Bonda w filmie [[Żyj i pozwól umrzeć (film)|Żyj i pozwól umrzeć]]<ref>{{Cytuj |autor = Padraig Cotter |tytuł = The Blunt Reason Sean Connery Turned Down Live And Let Die |data = 2022-10-14 |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = ScreenRant |url = https://screenrant.com/live-let-die-movie-sean-connery-bond-rejection/ |język = en}}</ref>. 10 lat później jeszcze raz wystąpił w roli Bonda w filmie ''[[Nigdy nie mów nigdy (film 1983)|Nigdy nie mów nigdy]]'', który nie jest zaliczany do kanonicznego cyklu, będąc wyprodukowanym przez [[Warner Bros. Pictures|Warner Bros.]]<ref>{{Cytuj |autor = Kayleigh Donaldson |tytuł = Why Sean Connery's Never Say Never Again Isn't A REAL James Bond Movie |data = 2020-02-27 |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = ScreenRant |url = https://screenrant.com/james-bond-movie-never-say-never-again-unoffical/ |język = en}}</ref>. Aby dobrze przygotować się do ponownego wcielenia się w agenta, aktor trenował pod okiem [[Steven Seagal|Stevena Seagala]]. Podczas treningów Seagal złamał mu nadgarstek, o czym Connery dowiedział się dopiero 10 lat później<ref>{{Cytuj |autor = Nick Vrchoticky |tytuł = Steven Seagal Broke Sean Connery's Wrist. Here's What Happened |data = 2020-11-01 |data dostępu = 2024-01-07 |opublikowany = Looper |url = https://www.looper.com/271128/steven-seagal-broke-sean-connerys-wrist-heres-what-happened/ |język = en}}</ref>.
W [[1962 w filmie|1962]] roku wyprodukowano pierwszy film z [[James Bond (seria filmów)|serii]] – ''[[Doktor No (film)|Doktor No]]'', który okazał się wielkim przebojem kinowym, zarabiając 60 milionów USD, przy budżecie wynoszącym 900 tys. dolarów<ref>{{Cytuj |tytuł = Dr. No (1963) Financial Information |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = The Numbers |url = https://www.the-numbers.com/movie/Dr-No}}</ref>. W 1999 roku film został umieszczony na 41. miejscu w rankingu [[BFI Top 100 Filmów Brytyjskich|100 Najlepszych Filmów Brytyjskich]] opracowanym przez [[Brytyjski Instytut Filmowy]]. Kolejny film z serii pt. [[Pozdrowienia z Rosji (film)|Pozdrowienia z Rosji]] stał się [[blockbuster]]em w kinach, przynosząc 79 mln dolarów przychodu na świecie<ref>{{Cytuj |tytuł = From Russia With Love (1964) Financial Information |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = The Numbers |url = https://www.the-numbers.com/movie/From-Russia-With-Love}}</ref>, a także zdobył [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej za najlepsze zdjęcia|Nagrodę BAFTA za najlepsze zdjęcia]]<ref>{{Cytuj |tytuł = BAFTA Awards |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1964/film/british-cinematography-colour}}</ref>. Rok później Connery zagrał w trzeciej produkcji o Bondzie pt. ''[[Goldfinger (film)|Goldfinger]]'', który zarobił 125 milionów dolarów<ref>{{Cytuj |tytuł = Goldfinger (1964) Financial Information |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = The Numbers |url = https://www.the-numbers.com/movie/Goldfinger}}</ref> – już po dwóch tygodniach przychody pokryły koszty produkcji<ref>{{Cytuj odcinek |tytuł = The Goldfinger Phenomenon |url = https://www.imdb.com/title/tt0948442/ |autorzy = John Cork |stacja = MGM/UA Home Entertainment, TWINE Entertainment |data dostępu = 2024-01-04}}</ref>. ''Goldfinger'' został także pierwszym filmem z serii, który dostał [[Nagroda Akademii Filmowej|Oscara]], zdobywając nagrodę za najlepszy dźwięk<ref>{{Cytuj |tytuł = 1965 {{!}} Oscars.org {{!}} Academy of Motion Picture Arts and Sciences |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = www.oscars.org |url = https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1965 |język = en}}</ref>. W grudniu 1965 roku miała miejsce premiera kolejnego filmu o Jamesie Bondzie – ''[[Operacja Piorun (film)|Operacja Piorun]]'', która zarobiła najwięcej ze wszystkich siedmiu produkcji z udziałem szkockiego aktora 141 200 000 dolarów (równowartość 1 mld 376 mln dolarów w 2023)<ref>{{Cytuj |tytuł = Thunderball (1965) Financial Information |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = The Numbers |url = https://www.the-numbers.com/movie/Thunderball}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Inflation Calculator |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = www.calculator.net |url = https://www.calculator.net/inflation-calculator.html?cstartingamount1=141,200,000&cinmonth1=13&cinyear1=1965&coutmonth1=11&coutyear1=2023&calctype=1&x=Calculate#uscpi}}</ref>. Na [[38. ceremonia wręczenia Oscarów|38. ceremonii rozdania Nagród Akademii Filmowej]] film zdobył [[Oscar za najlepsze efekty specjalne|Oscara za najlepsze efekty specjalne]]<ref>{{Cytuj |tytuł = 1966 {{!}} Oscars.org {{!}} Academy of Motion Picture Arts and Sciences |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = www.oscars.org |url = https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1966 |język = en}}</ref>. Podczas kręcenia sceny z rekinami w basenie [[Emilio Largo]] doszło do bardzo niebezpiecznej sytuacji. Scenograf [[Ken Adam]] dla oddzielenia rekinów i aktora zbudował specjalną [[Szkło akrylowe|pleksiglasową]] przegrodę, jednak rekin zdołał się przedrzeć przez szparę i Connery ledwie uszedł z życiem<ref>{{Cytuj |autor = Stefan Kyriazis |tytuł = ‘Terrified’ Sean Connery refused James Bond Thunderball scene ‘No way’ |data = 2022-07-31 |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = Express.co.uk |url = https://www.express.co.uk/entertainment/films/1648552/James-Bond-Sean-Connery-Thunderball-scene-live-sharks-007-film-actor |język = en}}</ref>. W 1967 roku po raz piąty wcielił się w postać agenta 007 w filmie ''[[Żyje się tylko dwa razy (film)|Żyje się tylko dwa razy]]'', który zarobił 112 mln dolarów<ref>{{Cytuj |tytuł = You Only Live Twice (1967) Financial Information |data dostępu = 2024-01-04 |opublikowany = The Numbers |url = https://www.the-numbers.com/movie/You-Only-Live-Twice}}</ref>. Po nakręceniu obrazu ogłoszono, że Connery rezygnuje z roli agenta 007. Aktor nie chciał być utożsamiany tylko z jednym bohaterem<ref>{{Cytuj |autor = Eidhne Gallagher |tytuł = Why Sean Connery Quit James Bond After 5 Movies (Then Quit Again) |data = 2023-10-09 |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = ScreenRant |url = https://screenrant.com/why-sean-connery-left-james-bond/ |język = en}}</ref>.


Przez kolejne 4 lata odpoczywał, między innymi grając w golfa, a także okazjonalnie pojawiając się w filmach. W 1971 roku, zachęcony czekiem na ponad milion dolarów, zagrał w kolejnym filmie z serii o Bondzie – ''[[Diamenty są wieczne (film)|Diamenty są wieczne]]'', który odniósł wielki sukces komercyjny, przynosząc dochód wynoszący 116 mln dolarów<ref>{{Cytuj |tytuł = Diamonds Are Forever (1971) Financial Information |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = The Numbers |url = https://www.the-numbers.com/movie/Diamonds-Are-Forever}}</ref>. Zysk z filmu Connery przeznaczył na założony przez siebie Scottish International Educational Trust, który pomaga biednym, utalentowanym szkockim dzieciom<ref>{{Cytuj |tytuł = The Trust Scottish International Educational Trust |data = 2018-01-23 |data dostępu = 2023-12-10 |url = https://scotinted.org.uk/the-trust/ |język = en}}</ref>. W 1973 roku odrzucił propozycję zagrania Bonda w filmie ''[[Żyj i pozwól umrzeć (film)|Żyj i pozwól umrzeć]]''<ref>{{Cytuj |autor = Padraig Cotter |tytuł = The Blunt Reason Sean Connery Turned Down Live And Let Die |data = 2022-10-14 |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = ScreenRant |url = https://screenrant.com/live-let-die-movie-sean-connery-bond-rejection/ |język = en}}</ref>. 10 lat później jeszcze raz wystąpił w roli Bonda w filmie ''[[Nigdy nie mów nigdy (film 1983)|Nigdy nie mów nigdy]]'', który nie jest zaliczany do kanonicznego cyklu (producentem był [[Warner Bros. Pictures|Warner Bros.]])<ref>{{Cytuj |autor = Kayleigh Donaldson |tytuł = Why Sean Connery’s Never Say Never Again Isn’t A REAL James Bond Movie |data = 2020-02-27 |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = ScreenRant |url = https://screenrant.com/james-bond-movie-never-say-never-again-unoffical/ |język = en}}</ref>. Aby dobrze przygotować się do tej roli, 53-letni aktor trenował pod okiem [[Steven Seagal|Stevena Seagala]]. Podczas treningów Seagal złamał mu nadgarstek, o czym Connery dowiedział się dopiero 10 lat później<ref>{{Cytuj |autor = Nick Vrchoticky |tytuł = Steven Seagal Broke Sean Connery’s Wrist. Here’s What Happened |data = 2020-11-01 |data dostępu = 2024-01-07 |opublikowany = Looper |url = https://www.looper.com/271128/steven-seagal-broke-sean-connerys-wrist-heres-what-happened/ |język = en}}</ref>.
Connery, występując siedmiokrotnie jako James Bond, jest rekordzistą pod względem liczby występów w tej roli, razem z Rogerem Moore’em<ref name=":5" /><ref>{{Cytuj |autor = Robert Vaux |tytuł = Which James Bond Actor Starred in the Most 007 Movies? |data = 2022-01-08 |data dostępu = 2023-12-31 |opublikowany = CBR |url = https://www.cbr.com/james-bond-actor-most-movies/ |język = en}}</ref>. W 2003 [[Amerykański Instytut Filmowy]] umieścił postać Jamesa Bonda, w którą wcielił się Connery, na trzecim miejscu na [[AFI 100 Lat... Bohaterowie i złoczyńcy|liście najlepszych bohaterów w historii kina]]<ref>{{Cytuj |tytuł = AFI’s 100 YEARS…100 HEROES & VILLAINS |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = American Film Institute |url = https://www.afi.com/afis-100-years-100-heroes-villians/ |język = en}}</ref>.

Connery i Roger Moore rekordzistami pod względem liczby występów w roli Bonda, każdy z nich zagrał agenta 007 siedmiokrotnie<ref name=":5" /><ref>{{Cytuj |autor = Robert Vaux |tytuł = Which James Bond Actor Starred in the Most 007 Movies? |data = 2022-01-08 |data dostępu = 2023-12-31 |opublikowany = CBR |url = https://www.cbr.com/james-bond-actor-most-movies/ |język = en}}</ref>. W 2003 roku [[Amerykański Instytut Filmowy]] umieścił postać Jamesa Bonda graną przez Connery’ego na trzecim miejscu [[AFI 100 Lat... Bohaterowie i złoczyńcy|listy najlepszych bohaterów w historii kina]]<ref>{{Cytuj |tytuł = AFI’s 100 YEARS…100 HEROES & VILLAINS |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = American Film Institute |url = https://www.afi.com/afis-100-years-100-heroes-villians/ |język = en}}</ref>.


=== Lata 1964–1986 ===
=== Lata 1964–1986 ===
[[Plik:Sean Connery 1964.png|mały|Connery w filmie [[Marnie]] (1964)]]
[[Plik:Sean Connery 1964.png|mały|Connery w filmie ''[[Marnie]]'' (1964)]]
Podczas kręcenia filmów o Bondzie, Connery zaangażował się także w inne produkcje, występując w 1964 w [[Dreszczowiec|dreszczowcu]] ''[[Marnie]]'', wyreżyserowanym przez [[Alfred Hitchcock|Alfreda Hitchcocka]] w roli Marka Rutlanda<ref>{{Cytuj |autor = Rashid Irani |tytuł = In the Alfred Hitchcock thriller ‘Marnie’, a glimpse of Sean Connery beyond James Bond |data = 2020-11-03 |data dostępu = 2024-01-06 |opublikowany = Scroll.in |url = https://scroll.in/reel/977465/in-the-alfred-hitchcock-thriller-marnie-a-glimpse-of-sean-connery-beyond-james-bond |język = en}}</ref>. Było to możliwe dzięki pomocy [[EON Productions]], które, pomimo kontraktu z Connerym, zezwoliło mu na występ<ref>{{Cytuj |tytuł = Connery Between Bonds (1964) – James Bond Radio {{!}} The Podcast For 007 Fans |data = 2014-12-01 |data dostępu = 2024-01-06 |url = https://jamesbondradio.com/connery-bonds-1964/ |język = en}}</ref>. Rok później zagrał w [[Film wojenny|dramacie wojennym]] pt. ''[[Wzgórze (film)|Wzgórze]]'', który został nominowany w sześciu kategoriach do nagrody BAFTA, z którą jedną wygrał – [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej za najlepsze zdjęcia|najlepsze zdjęcia]]''<ref>{{Cytuj |tytuł = Film in 1966 {{!}} BAFTA Awards |data dostępu = 2024-01-06 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1966/film}}</ref>''. W 1968 wystąpił w westernie [[Shalako]], grając razem z [[Brigitte Bardot]] oraz [[Stephen Boyd|Stephenem Boydem]]<ref>{{Cytuj odcinek|tytuł=Shalako {{!}} Film {{!}} 1968|url=https://www.filmweb.pl/film/Shalako-1968-9476|data dostępu=2024-01-06|emisja=2021-04-29}}</ref>. W listopadzie 1974 miała miejsce premiera filmu z jego udziałem ''[[Morderstwo w Orient Expressie (film 1974)|Morderstwo w Orient Expressie]]''<ref>{{Cytuj |tytuł = Daty premier - Morderstwo w Orient Expressie (1974) |data dostępu = 2024-01-06 |opublikowany = Filmweb |url = https://www.filmweb.pl/film/Morderstwo+w+Orient+Expressie-1974-7846 |język = pl}}</ref>. Obraz osiągnął sukces, będąc nominowany w sześciu kategoriach do Oscara, z którą jedną zdobył ([[Oscar dla najlepszej aktorki drugoplanowej|dla najlepszej aktorki drugoplanowej]] – [[Ingrid Bergman]])<ref>{{Cytuj |tytuł = 1975 {{!}} Oscars.org {{!}} Academy of Motion Picture Arts and Sciences |data dostępu = 2024-01-06 |opublikowany = www.oscars.org |url = https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1975 |język = en}}</ref>. Dostał też 10 nominacji do nagrody BAFTA, zdobywając trzy z nich: [[John Gielgud]] dla [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszego aktora drugoplanowego|najlepszego aktora drugoplanowego]], Ingrid Bergman za [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszej aktorki drugoplanowej|najlepszą rolę drugoplanową]] i [[Richard Rodney Bennett]] za [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej za najlepszą muzykę|najlepszą muzykę]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Film in 1975 {{!}} BAFTA Awards |data dostępu = 2024-01-06 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1975/film}}</ref>. Rok później, razem z [[Michael Caine|Michaelem Caine’em]], zagrał w [[Film przygodowy|filmie przygodowym]] pt. ''[[Człowiek, który chciał być królem]]''<ref>{{Cytuj |tytuł = Cult Movie: John Huston's The Man Who Would Be King |data = 2021-04-30 |data dostępu = 2024-01-06 |opublikowany = The Irish News |url = https://www.irishnews.com/arts/2021/04/30/news/cult-movie-john-huston-s-the-man-who-would-be-king-2303944/ |język = en}}</ref>. Potem wcielił się w rolę [[Robin Hood|Robina Hooda]] w filmie ''[[Powrót Robin Hooda]]'', grając u boku [[Audrey Hepburn]], grającej [[Lady Marion]]<ref>{{Cytuj |autor = George Simpson |tytuł = Robin and Marian: Sean Connery enticed Audrey Hepburn back into acting |data = 2022-01-20 |data dostępu = 2024-01-06 |opublikowany = Express.co.uk |url = https://www.express.co.uk/entertainment/films/1553434/Robin-and-Marian-Sean-Connery-Audrey-Hepburn |język = en}}</ref>. W 1977 wystąpił w filmie ''[[O jeden most za daleko]]'' w reżyserii [[Richard Attenborough|Richarda Attenborough]], w którym zagrał brytyjskiego generała [[Robert Urquhart|Roberta Urquharta]]<ref>{{Cytuj odcinek|tytuł=O jeden most za daleko {{!}} Film {{!}} 1977|url=https://www.filmweb.pl/film/O+jeden+most+za+daleko-1977-8234|data dostępu=2024-01-06|emisja=2022-07-09}}</ref>.
Podczas kręcenia filmów o Bondzie, Connery zaangażował się także w inne produkcje, występując w 1964 w [[Dreszczowiec|dreszczowcu]] ''[[Marnie]]'', wyreżyserowanym przez [[Alfred Hitchcock|Alfreda Hitchcocka]] w roli Marka Rutlanda<ref>{{Cytuj |autor = Rashid Irani |tytuł = In the Alfred Hitchcock thriller ‘Marnie’, a glimpse of Sean Connery beyond James Bond |data = 2020-11-03 |data dostępu = 2024-01-06 |opublikowany = Scroll.in |url = https://scroll.in/reel/977465/in-the-alfred-hitchcock-thriller-marnie-a-glimpse-of-sean-connery-beyond-james-bond |język = en}}</ref>. Było to możliwe dzięki pomocy [[EON Productions]], które, pomimo kontraktu z Connerym, zezwoliło mu na występ<ref>{{Cytuj |tytuł = Connery Between Bonds (1964) – James Bond Radio {{!}} The Podcast For 007 Fans |data = 2014-12-01 |data dostępu = 2024-01-06 |url = https://jamesbondradio.com/connery-bonds-1964/ |język = en}}</ref>. Rok później zagrał w [[Film wojenny|dramacie wojennym]] pt. ''[[Wzgórze (film)|Wzgórze]]'', który został nominowany w sześciu kategoriach do nagrody BAFTA, z którą jedną wygrał – [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej za najlepsze zdjęcia|najlepsze zdjęcia]]''<ref>{{Cytuj |tytuł = Film in 1966 {{!}} BAFTA Awards |data dostępu = 2024-01-06 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1966/film}}</ref>''. W 1968 wystąpił w westernie [[Shalako]], grając razem z [[Brigitte Bardot]] oraz [[Stephen Boyd|Stephenem Boydem]]<ref>{{Cytuj odcinek |tytuł = Shalako {{!}} Film {{!}} 1968 |url = https://www.filmweb.pl/film/Shalako-1968-9476 |emisja = 2021-04-29 |data dostępu = 2024-01-06}}</ref>. W listopadzie 1974 miała miejsce premiera filmu z jego udziałem ''[[Morderstwo w Orient Expressie (film 1974)|Morderstwo w Orient Expressie]]''<ref>{{Cytuj |tytuł = Daty premier Morderstwo w Orient Expressie (1974) |data dostępu = 2024-01-06 |opublikowany = Filmweb |url = https://www.filmweb.pl/film/Morderstwo+w+Orient+Expressie-1974-7846 |język = pl}}</ref>. Obraz osiągnął sukces, będąc nominowany w sześciu kategoriach do Oscara, z którą jedną zdobył ([[Oscar dla najlepszej aktorki drugoplanowej|dla najlepszej aktorki drugoplanowej]] – [[Ingrid Bergman]])<ref>{{Cytuj |tytuł = 1975 {{!}} Oscars.org {{!}} Academy of Motion Picture Arts and Sciences |data dostępu = 2024-01-06 |opublikowany = www.oscars.org |url = https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1975 |język = en}}</ref>. Dostał też 10 nominacji do nagrody BAFTA, zdobywając trzy z nich: [[John Gielgud]] dla [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszego aktora drugoplanowego|najlepszego aktora drugoplanowego]], Ingrid Bergman za [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszej aktorki drugoplanowej|najlepszą rolę drugoplanową]] i [[Richard Rodney Bennett]] za [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej za najlepszą muzykę|najlepszą muzykę]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Film in 1975 {{!}} BAFTA Awards |data dostępu = 2024-01-06 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1975/film}}</ref>. Rok później, razem z [[Michael Caine|Michaelem Caine’em]], zagrał w [[Film przygodowy|filmie przygodowym]] pt. ''[[Człowiek, który chciał być królem]]''<ref>{{Cytuj |tytuł = Cult Movie: John Huston’s The Man Who Would Be King |data = 2021-04-30 |data dostępu = 2024-01-06 |opublikowany = The Irish News |url = https://www.irishnews.com/arts/2021/04/30/news/cult-movie-john-huston-s-the-man-who-would-be-king-2303944/ |język = en}}</ref>. Potem wcielił się w rolę [[Robin Hood|Robina Hooda]] w filmie ''[[Powrót Robin Hooda]]'', grając u boku [[Audrey Hepburn]], grającej [[Lady Marion]]<ref>{{Cytuj |autor = George Simpson |tytuł = Robin and Marian: Sean Connery enticed Audrey Hepburn back into acting |data = 2022-01-20 |data dostępu = 2024-01-06 |opublikowany = Express.co.uk |url = https://www.express.co.uk/entertainment/films/1553434/Robin-and-Marian-Sean-Connery-Audrey-Hepburn |język = en}}</ref>. W 1977 wystąpił w filmie ''[[O jeden most za daleko]]'' w reżyserii [[Richard Attenborough|Richarda Attenborough]], w którym zagrał brytyjskiego generała [[Robert Urquhart|Roberta Urquharta]]<ref>{{Cytuj odcinek |tytuł = O jeden most za daleko {{!}} Film {{!}} 1977 |url = https://www.filmweb.pl/film/O+jeden+most+za+daleko-1977-8234 |emisja = 2022-07-09 |data dostępu = 2024-01-06}}</ref>.


W 1981 zagrał w produkcji [[Terry Gilliam|Terry’ego Gilliama]] pt. ''[[Bandyci czasu]]''<ref>{{Cytuj odcinek|tytuł=Bandyci czasu {{!}} Film {{!}} 1981|url=https://www.filmweb.pl/film/Bandyci+czasu-1981-4045|data dostępu=2024-01-07|emisja=2018-07-28}}</ref>. Rok później został lektorem filmu o [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1982|Mistrzostwach Świata 1982]] w [[Hiszpania|Hiszpanii]] pt. ''G'olé!''<ref>{{Cytuj odcinek|tytuł=G'ole {{!}} Film {{!}} 1982|url=https://www.filmweb.pl/film/G%27ole-1982-5767|data dostępu=2024-01-07|emisja=2019-05-02}}</ref>. W 1986 otrzymał angaż w [[Film kultowy|kultowym filmie]] ''[[Nieśmiertelny (film)|Nieśmiertelny]]''<ref>{{Cytuj |autor = Walter Goodman |tytuł = SCREEN: 'HIGHLANDER,' WITH SEAN CONNERY |czasopismo = The New York Times |data = 1986-03-08 |data dostępu = 2024-01-07 |issn = 0362-4331 |url = https://www.nytimes.com/1986/03/08/movies/screen-highlander-with-sean-connery.html |język = en}}</ref>.
W 1981 zagrał w produkcji [[Terry Gilliam|Terry’ego Gilliama]] pt. ''[[Bandyci czasu]]''<ref>{{Cytuj odcinek |tytuł = Bandyci czasu {{!}} Film {{!}} 1981 |url = https://www.filmweb.pl/film/Bandyci+czasu-1981-4045 |emisja = 2018-07-28 |data dostępu = 2024-01-07}}</ref>. Rok później został lektorem filmu o [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 1982|Mistrzostwach Świata 1982]] w [[Hiszpania|Hiszpanii]] pt. ''G’olé!''<ref>{{Cytuj odcinek |tytuł = G’ole {{!}} Film {{!}} 1982 |url = https://www.filmweb.pl/film/G%27ole-1982-5767 |emisja = 2019-05-02 |data dostępu = 2024-01-07}}</ref>. W 1986 otrzymał angaż w [[Film kultowy|kultowym filmie]] ''[[Nieśmiertelny (film)|Nieśmiertelny]]''<ref>{{Cytuj |autor = Walter Goodman |tytuł = SCREEN: 'HIGHLANDER,' WITH SEAN CONNERY |czasopismo = The New York Times |data = 1986-03-08 |data dostępu = 2024-01-07 |issn = 0362-4331 |url = https://www.nytimes.com/1986/03/08/movies/screen-highlander-with-sean-connery.html |język = en}}</ref>.


=== Lata 1987–2005 ===
=== Lata 1987–2005 ===
[[Plik:SeanConnery88.jpg|thumb|254x254px|Sean Connery na [[60. ceremonia wręczenia Oscarów|60. ceremonii wręczenia Oscarów]] (1988)]]
[[Plik:SeanConnery88.jpg|mały|left|Connery na [[60. ceremonia wręczenia Oscarów|60. ceremonii wręczenia Oscarów]] (1988)]]
W 1987 odbyła się premiera filmu z jego udziałem pt. ''[[Nietykalni (film 1987)|Nietykalni]]'' – za rolę agenta Jima Malone’a otrzymał [[Nagroda Akademii Filmowej|Oscara]] dla [[Oscar dla najlepszego aktora drugoplanowego|najlepszego aktora drugoplanowego]]<ref>{{Cytuj |autor = Ryan Parker |tytuł = Sean Connery’s ‘Untouchables’ Oscar Acceptance Speech Was Short And Hilarious |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2023-12-15 |opublikowany = The Hollywood Reporter |url = https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/sean-connerys-untouchables-oscar-acceptance-speech-was-short-and-hilarious-4086082/ |język = en}}</ref>, zdobył także [[Złoty Glob|Złotego Globa]]<ref>{{Cytuj |autor = Nikki Finke |tytuł = 'Emperor' Reigns at Golden Globes |data = 1988-01-25 |data dostępu = 2023-12-15 |opublikowany = Los Angeles Times |url = https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1988-01-25-ca-25651-story.html |język = en}}</ref>. W tej samej [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszego aktora drugoplanowego|kategorii]] był także nominowany do nagrody [[Brytyjska Akademia Sztuk Filmowych i Telewizyjnych|BAFTA]]<ref>{{Cytuj |tytuł = 1988 Film Actor in a Supporting Role {{!}} BAFTA Awards |data dostępu = 2023-12-15 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1988/film/actor-in-a-supporting-role}}</ref>. W tym samym roku zgarnął nagrodę w kategorii [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszego aktora pierwszoplanowego|najlepszego aktora pierwszoplanowego]] za występ w filmie ''[[Imię róży (film)|Imię róży]]''<ref>{{Cytuj |tytuł = BAFTA Awards |data dostępu = 2023-12-15 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1988/film/actor-in-a-leading-role}}</ref>. W 1989 za rolę Henry’ego Jonesa Sr. w ''[[Indiana Jones i ostatnia krucjata]]'' został uwzględniony w liście nominowanych do nagród BAFTA i Złotego Globu w kategorii najlepszego aktora drugoplanowego<ref>{{Cytuj |tytuł = BAFTA Awards |data dostępu = 2023-12-15 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1990/film/actor-in-a-supporting-role}}</ref><ref name=":2">{{Cytuj |tytuł = Sean Connery |data dostępu = 2023-12-15 |opublikowany = Golden Globes |url = https://goldenglobes.com/person/sean-connery/ |język = en}}</ref>. W 1990 wystąpił w roli głównej, grając Marko Ramiusa, w [[Film sensacyjny|filmie sensacyjnym]] ''[[Polowanie na Czerwony Październik (film)|Polowanie na Czerwony Październik]]''<ref>{{Cytuj odcinek|tytuł=Polowanie na Czerwony Październik {{!}} Film {{!}} 1990|url=https://www.filmweb.pl/film/Polowanie+na+Czerwony+Pa%C5%BAdziernik-1990-8774|data dostępu=2023-12-31|emisja=2021-07-30}}</ref>, który był nominowany do Oscara w trzech kategoriach i zgarnął statuetkę za najlepszy dźwięk<ref>{{Cytuj |tytuł = 1991 {{!}} Oscars.org {{!}} Academy of Motion Picture Arts and Sciences |data dostępu = 2023-12-31 |opublikowany = www.oscars.org |url = https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1991 |język = en}}</ref>.
W 1987 odbyła się premiera filmu z jego udziałem pt. ''[[Nietykalni (film 1987)|Nietykalni]]'' – za rolę agenta Jima Malone’a otrzymał [[Nagroda Akademii Filmowej|Oscara]] dla [[Oscar dla najlepszego aktora drugoplanowego|najlepszego aktora drugoplanowego]]<ref>{{Cytuj |autor = Ryan Parker |tytuł = Sean Connery’s ‘Untouchables’ Oscar Acceptance Speech Was Short And Hilarious |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2023-12-15 |opublikowany = The Hollywood Reporter |url = https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/sean-connerys-untouchables-oscar-acceptance-speech-was-short-and-hilarious-4086082/ |język = en}}</ref>, zdobył także [[Złoty Glob|Złotego Globa]]<ref>{{Cytuj |autor = Nikki Finke |tytuł = ‘Emperor’ Reigns at Golden Globes |data = 1988-01-25 |data dostępu = 2023-12-15 |opublikowany = Los Angeles Times |url = https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1988-01-25-ca-25651-story.html |język = en}}</ref>. W tej samej [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszego aktora drugoplanowego|kategorii]] był także nominowany do nagrody [[Brytyjska Akademia Sztuk Filmowych i Telewizyjnych|BAFTA]]<ref>{{Cytuj |tytuł = 1988 Film Actor in a Supporting Role {{!}} BAFTA Awards |data dostępu = 2023-12-15 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1988/film/actor-in-a-supporting-role}}</ref>. W tym samym roku zgarnął nagrodę w kategorii [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszego aktora pierwszoplanowego|najlepszego aktora pierwszoplanowego]] za występ w filmie ''[[Imię róży (film)|Imię róży]]''<ref>{{Cytuj |tytuł = BAFTA Awards |data dostępu = 2023-12-15 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1988/film/actor-in-a-leading-role}}</ref>. W 1989 za rolę Henry’ego Jonesa Sr. w ''[[Indiana Jones i ostatnia krucjata]]'' został uwzględniony w liście nominowanych do nagród BAFTA i Złotego Globu w kategorii najlepszego aktora drugoplanowego<ref>{{Cytuj |tytuł = BAFTA Awards |data dostępu = 2023-12-15 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1990/film/actor-in-a-supporting-role}}</ref><ref name=":2">{{Cytuj |tytuł = Sean Connery |data dostępu = 2023-12-15 |opublikowany = Golden Globes |url = https://goldenglobes.com/person/sean-connery/ |język = en}}</ref>. W 1990 wystąpił w roli głównej, grając [[Dowódca|dowódcę]] Marko Ramiusa, w [[Film sensacyjny|filmie sensacyjnym]] ''[[Polowanie na Czerwony Październik (film)|Polowanie na Czerwony Październik]]''<ref>{{Cytuj odcinek |tytuł = Polowanie na Czerwony Październik {{!}} Film {{!}} 1990 |url = https://www.filmweb.pl/film/Polowanie+na+Czerwony+Pa%C5%BAdziernik-1990-8774 |emisja = 2021-07-30 |data dostępu = 2023-12-31}}</ref>, który był nominowany do Oscara w trzech kategoriach i zgarnął statuetkę za najlepszy dźwięk<ref>{{Cytuj |tytuł = 1991 {{!}} Oscars.org {{!}} Academy of Motion Picture Arts and Sciences |data dostępu = 2023-12-31 |opublikowany = www.oscars.org |url = https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1991 |język = en}}</ref>. Sam Connery był nominowany do nagrody BAFTA dla [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszego aktora pierwszoplanowego|najlepszego aktora]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Film in 1991 {{!}} BAFTA Awards |data dostępu = 2024-01-13 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1991/film}}</ref>.


W 1996 wystąpił w filmie ''[[Twierdza (film 1996)|Twierdza]]'', w którym zagrał obok [[Nicolas Cage|Nicolasa Cage’a]] i [[Ed Harris|Eda Harrisa]]. Film zarobił ponad 335 milionów dolarów<ref>{{Cytuj |tytuł = The Rock |data dostępu = 2024-01-05 |opublikowany = Box Office Mojo |url = https://www.boxofficemojo.com/release/rl3211560449/}}</ref> i był nominowany do Oscara za Najlepszy Dźwięk<ref>{{Cytuj |tytuł = 1997 {{!}} Oscars.org {{!}} Academy of Motion Picture Arts and Sciences |data dostępu = 2024-01-05 |opublikowany = www.oscars.org |url = https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1997 |język = en}}</ref>, a Connery, wraz z Cage’em zdobył nagrodę podczas [[MTV Movie Awards 1997|6. gali]] [[MTV Movie Award]]s dla Najlepszego Duetu<ref>{{Cytuj |tytuł = 1997 MTV Movie Awards [English] |data = 2023-11-22 |data dostępu = 2024-01-05 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20231122111429/https://www.angelfire.com/ga3/elgato3/mtvmovie/english/award97.html}}</ref>. Trzy lata później pojawił się w obrazie ''[[Osaczeni]]'', który również osiągnął komercyjny sukces, inkasując 212 mln [[Dolar amerykański|USD]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Entrapment |data dostępu = 2024-01-05 |opublikowany = Box Office Mojo |url = https://www.boxofficemojo.com/release/rl3696330241/weekend/}}</ref>. W 2000 wcielił się w rolę Williama Forrestera w filmie ''[[Szukając siebie (film 2000)|Szukając siebie]]'', za co został nominowany do [[Nagroda Satelita|nagrody Satelity]] dla najlepszego aktora, którą ostatecznie zdobył [[Geoffrey Rush]]<ref>{{Cytuj |tytuł = INTERNATIONAL PRESS ACADEMY: SATELLITE� Awards |data = 2011-06-26 |data dostępu = 2024-01-08 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20110626174346/http://www.pressacademy.com/satawards/awards2001.shtml}}</ref>.
W 1996 wystąpił w filmie ''[[Twierdza (film 1996)|Twierdza]]'', w którym zagrał obok [[Nicolas Cage|Nicolasa Cage’a]] i [[Ed Harris|Eda Harrisa]]. Film zarobił ponad 335 milionów dolarów<ref>{{Cytuj |tytuł = The Rock |data dostępu = 2024-01-05 |opublikowany = Box Office Mojo |url = https://www.boxofficemojo.com/release/rl3211560449/}}</ref> i był nominowany do Oscara za Najlepszy Dźwięk<ref>{{Cytuj |tytuł = 1997 {{!}} Oscars.org {{!}} Academy of Motion Picture Arts and Sciences |data dostępu = 2024-01-05 |opublikowany = www.oscars.org |url = https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1997 |język = en}}</ref>, a Connery, wraz z Cage’em zdobył nagrodę podczas [[MTV Movie Awards 1997|6. gali]] [[MTV Movie Award]]s dla Najlepszego Duetu<ref>{{Cytuj |tytuł = 1997 MTV Movie Awards [English] |data = 2023-11-22 |data dostępu = 2024-01-05 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20231122111429/https://www.angelfire.com/ga3/elgato3/mtvmovie/english/award97.html}}</ref>. Trzy lata później pojawił się w obrazie ''[[Osaczeni]]'', który również osiągnął komercyjny sukces, inkasując 212 mln [[Dolar amerykański|USD]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Entrapment |data dostępu = 2024-01-05 |opublikowany = Box Office Mojo |url = https://www.boxofficemojo.com/release/rl3696330241/weekend/}}</ref>. W 2000 wcielił się w rolę Williama Forrestera w filmie ''[[Szukając siebie (film 2000)|Szukając siebie]]'', za co został nominowany do [[Nagroda Satelita|nagrody Satelity]] dla najlepszego aktora, którą ostatecznie zdobył [[Geoffrey Rush]]<ref>{{Cytuj |tytuł = INTERNATIONAL PRESS ACADEMY: SATELLITE� Awards |data = 2011-06-26 |data dostępu = 2024-01-08 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20110626174346/http://www.pressacademy.com/satawards/awards2001.shtml}}</ref>.


W styczniu 1996 otrzymał [[Nagroda im. Cecila B. DeMille’a|Nagrodę im. Cecila B. DeMille’a]] za „wybitny wkład w rozwój kultury i rozrywki” przyznawaną przez [[Hollywoodzkie Stowarzyszenie Prasy Zagranicznej]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Cecil B. DeMille Award Winners: Every Star Who's Ever Earned the Golden Globes' Big Honor |data dostępu = 2023-12-16 |opublikowany = Peoplemag |url = https://people.com/movies/cecil-b-demille-award-winners-golden-globes-through-the-years/ |język = en}}</ref>. W kwietniu 1999 został laureatem nagrody [[BAFTA Fellowship]]<ref>{{Cytuj |tytuł = 1998 Film Fellowship {{!}} BAFTA Awards |data dostępu = 2023-12-16 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1998/film/fellowship}}</ref>.
W styczniu 1996 otrzymał [[Nagroda im. Cecila B. DeMille’a|Nagrodę im. Cecila B. DeMille’a]] za „wybitny wkład w rozwój kultury i rozrywki” przyznawaną przez [[Hollywoodzkie Stowarzyszenie Prasy Zagranicznej]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Cecil B. DeMille Award Winners: Every Star Who’s Ever Earned the Golden Globes’ Big Honor |data dostępu = 2023-12-16 |opublikowany = Peoplemag |url = https://people.com/movies/cecil-b-demille-award-winners-golden-globes-through-the-years/ |język = en}}</ref>. W kwietniu 1999 został laureatem nagrody [[BAFTA Fellowship]]<ref>{{Cytuj |tytuł = 1998 Film Fellowship {{!}} BAFTA Awards |data dostępu = 2023-12-16 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1998/film/fellowship}}</ref>. W tym samym roku został nagrodzony [[Kennedy Center Honors]]<ref name=":11" /><ref>{{Cytuj |tytuł = BBC News {{!}} ENTERTAINMENT {{!}} Connery and Wonder honoured |data dostępu = 2024-01-13 |opublikowany = news.bbc.co.uk |url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/552522.stm}}</ref>.


W 1989 roku został okrzyknięty przez magazyn „People” najseksowniejszym mężczyzną świata<ref>{{Cytuj |autor = Lee Digital Content Center |tytuł = This is every 'Sexiest Man Alive' winner since 1985 |data = 2023-11-07 |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = STLtoday.com |url = https://www.stltoday.com/life-entertainment/nation-world/people-magazine-every-sexiest-man-alive/collection_2e7aff6c-c2b9-550d-b5b4-7ae52e7f86d3.html |język = en}}</ref>. Do tej pory pozostaje najstarszym laureatem tego tytułu. W 1999 roku, natomiast został wyróżniony tytułem „najseksowniejszego mężczyzny minionego stulecia”<ref>{{Cytuj |tytuł = Sexy Celebrity Grandparents |data = 2006-01-20 |data dostępu = 2023-12-08 |opublikowany = www.cbsnews.com |url = https://www.cbsnews.com/pictures/sexy-celebrity-grandparents/ |język = en}}</ref>. Odrzucił propozycję roli [[Gandalf (Śródziemie)|Gandalfa]] w serii ''[[Władca Pierścieni (trylogia filmowa)|Władca Pierścieni]]''<ref>{{Cytuj |tytuł = Connery 'turning back on movies' |data = 2005-08-01 |data dostępu = 2023-12-08 |url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/4736303.stm |język = en}}</ref>. Nie skorzystał także z oferty zagrania [[Albus Dumbledore|Albusa Dumbledore’a]] w serii filmów o [[Harry Potter (seria filmów)|Harrym Potterrze]]<ref>{{Cytuj |autor = Kara Hedash |tytuł = Harry Potter: Here Are The Actors Who Almost Played Dumbledore |data = 2020-01-01 |data dostępu = 2023-12-08 |opublikowany = ScreenRant |url = https://screenrant.com/harry-potter-dumbledore-actors-mcgoohan-connery-lee-mckellen/ |język = en}}</ref><ref name=":3">{{Cytuj |tytuł = Znienawidził postać James Bonda. Za rolę nie wziął ani grosza |data dostępu = 2023-12-25 |opublikowany = tygodnik.interia.pl |url = https://tygodnik.interia.pl/news-najseksowniejszy-mezczyzna-minionego-stulecia-jedyny-taki-bo,nId,6376710 |język = pl}}</ref>. W 2003 zagrał w swoim ostatnim filmie, występując w ''[[Liga niezwykłych dżentelmenów|Lidze niezwykłych dżentelmenów]]'' jako [[Allan Quatermain]]<ref name=":3" />. Dwa lata później podłożył głos postaci Jamesa Bonda w grze komputerowej ''[[From Russia with Love (gra komputerowa)|From Russia with Love]]'', wyprodukowanej przez [[Electronic Arts]]<ref name=":6" /><ref name=":7" />''.'' W 2005 zajął 3. miejsce w sondażu na najlepszego brytyjskiego aktora przeprowadzonego na zlecenie [[The Old Vic|teatru The Old Vic]]<ref>{{Cytuj |autor = Staff |tytuł = Hopkins and Dench named best British actors |czasopismo = The Guardian |data = 2005-08-18 |data dostępu = 2024-01-07 |issn = 0261-3077 |url = https://www.theguardian.com/film/2005/aug/18/news |język = en}}</ref>.
W 1989 roku został okrzyknięty przez magazyn „People” najseksowniejszym mężczyzną świata<ref>{{Cytuj |autor = Lee Digital Content Center |tytuł = This is every ‘Sexiest Man Alive’ winner since 1985 |data = 2023-11-07 |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = STLtoday.com |url = https://www.stltoday.com/life-entertainment/nation-world/people-magazine-every-sexiest-man-alive/collection_2e7aff6c-c2b9-550d-b5b4-7ae52e7f86d3.html |język = en}}</ref>. Do tej pory pozostaje najstarszym laureatem tego tytułu. W 1999 roku, natomiast został wyróżniony tytułem „najseksowniejszego mężczyzny minionego stulecia”<ref>{{Cytuj |tytuł = Sexy Celebrity Grandparents |data = 2006-01-20 |data dostępu = 2023-12-08 |opublikowany = www.cbsnews.com |url = https://www.cbsnews.com/pictures/sexy-celebrity-grandparents/ |język = en}}</ref>. Odrzucił propozycję roli [[Gandalf (Śródziemie)|Gandalfa]] w serii ''[[Władca Pierścieni (trylogia filmowa)|Władca Pierścieni]]''<ref>{{Cytuj |tytuł = Connery 'turning back on movies’ |data = 2005-08-01 |data dostępu = 2023-12-08 |url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/4736303.stm |język = en}}</ref>. Nie skorzystał także z oferty zagrania [[Albus Dumbledore|Albusa Dumbledore’a]] w serii filmów o [[Harry Potter (seria filmów)|Harrym Potterze]]<ref>{{Cytuj |autor = Kara Hedash |tytuł = Harry Potter: Here Are The Actors Who Almost Played Dumbledore |data = 2020-01-01 |data dostępu = 2023-12-08 |opublikowany = ScreenRant |url = https://screenrant.com/harry-potter-dumbledore-actors-mcgoohan-connery-lee-mckellen/ |język = en}}</ref><ref name=":3">{{Cytuj |tytuł = Znienawidził postać James Bonda. Za rolę nie wziął ani grosza |data dostępu = 2023-12-25 |opublikowany = tygodnik.interia.pl |url = https://tygodnik.interia.pl/news-najseksowniejszy-mezczyzna-minionego-stulecia-jedyny-taki-bo,nId,6376710 |język = pl}}</ref>. W 2003 zagrał w swoim ostatnim filmie, występując w ''[[Liga niezwykłych dżentelmenów|Lidze niezwykłych dżentelmenów]]'' jako [[Allan Quatermain]]<ref name=":3" />. Dwa lata później podłożył głos postaci Jamesa Bonda w grze komputerowej ''[[From Russia with Love (gra komputerowa)|From Russia with Love]]'', wyprodukowanej przez [[Electronic Arts]]<ref name=":6" /><ref name=":7" />''.'' W 2005 zajął 3. miejsce w sondażu na najlepszego brytyjskiego aktora w historii przeprowadzonego na zlecenie [[The Old Vic|teatru The Old Vic]]<ref>{{Cytuj |autor = Staff |tytuł = Hopkins and Dench named best British actors |czasopismo = The Guardian |data = 2005-08-18 |data dostępu = 2024-01-07 |issn = 0261-3077 |url = https://www.theguardian.com/film/2005/aug/18/news |język = en}}</ref>.


== Emerytura ==
== Emerytura ==
[[Plik:SeanConneryJune08 crop.jpg|mały|Connery w 2008 na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w [[Edynburg]]u]]
[[Plik:SeanConneryJune08 crop.jpg|mały|Connery na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w [[Edynburg]]u (2008)]]
8 czerwca 2006, odbierając nagrodę za całokształt twórczości przyznawaną przez [[Amerykański Instytut Filmowy]], Connery ogłosił swoją filmową emeryturę<ref>{{Cytuj |autor = Ben Dalton2020-10-31T12:56:00+00:00 |tytuł = Sean Connery, the original James Bond, dies aged 90 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = Screen |url = https://www.screendaily.com/news/sean-connery-the-original-james-bond-dies-aged-90/5154555.article |język = en}}</ref>. Po ukończeniu 80 lat Connery przyznał, że nie zamierza już wystąpić w żadnym filmie<ref>{{Cytuj |autor = Wirtualna Polska Media S.A |tytuł = Sean Connery nie powróci do kin |data = 2010-08-26 |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = film.wp.pl |url = https://film.wp.pl/sean-connery-nie-powroci-do-kin-6024543452796033a |język = pl}}</ref>.
8 czerwca 2006, odbierając nagrodę za całokształt twórczości przyznawaną przez [[Amerykański Instytut Filmowy]], Connery ogłosił swoją filmową emeryturę<ref>{{Cytuj |autor = Ben Dalton2020-10-31T12:56:00+00:00 |tytuł = Sean Connery, the original James Bond, dies aged 90 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = Screen |url = https://www.screendaily.com/news/sean-connery-the-original-james-bond-dies-aged-90/5154555.article |język = en}}</ref>. Po ukończeniu 80 lat Connery przyznał, że nie zamierza już wystąpić w żadnym filmie<ref>{{Cytuj |autor = Wirtualna Polska Media S.A |tytuł = Sean Connery nie powróci do kin |data = 2010-08-26 |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = film.wp.pl |url = https://film.wp.pl/sean-connery-nie-powroci-do-kin-6024543452796033a |język = pl}}</ref>.


Pomimo zapowiedzi reżysera [[Steven Spielberg|Stevena Spielberga]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery w "Indiana Jones 4" |data = 2002-06-20 |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = Onet Kultura |url = https://kultura.onet.pl/film/wiadomosci/sean-connery-w-indiana-jones-4/1jyrhyw |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Connery w "Indiana Jones 4" |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = Filmweb |url = https://www.filmweb.pl/news/Connery+w+%22Indiana+Jones+4%22-7014 |język = pl}}</ref>, w czerwcu 2007 poinformował, że nie zagra w 4. filmie z serii o [[Indiana Jones|Indianie Jonesie]] – ''[[Indiana Jones i Królestwo Kryształowej Czaszki]]'', stwierdzając, że „stan spoczynku jest o wiele bardziej zabawny”<ref>{{Cytuj |autor = The Associated Press |tytuł = Connery won’t be back in ‘Indiana Jones 4’ |data = 2007-06-08 |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = The Hollywood Reporter |url = https://www.hollywoodreporter.com/business/business-news/connery-wont-be-back-indiana-138126/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Connery nie zagra w "Indianie IV" |data dostępu = 2024-01-02 |opublikowany = film.interia.pl |url = https://film.interia.pl/wiadomosci/news-connery-nie-zagra-w-indianie-iv,nId,1773320 |język = pl}}</ref>. Był brany pod uwagę jako Kincaide w filmie ''[[Skyfall (film)|Skyfall]]'' (rolę zagrał [[Albert Finney]]), co potwierdził reżyser [[Sam Mendes]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Sam Mendes talks Sean Connery 'Skyfall' cameo {{!}} Cinemas Online NEWS |data = 2012-11-11 |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20121111064433/http://www.cinemas-online.co.uk/latest-film-news/sam-mendes-talks-sean-connery-skyfall-cameo--a109850.html}}</ref>. Ponadto był wymieniany wśród kandydatów do gry w [[Niezniszczalni 3|Niezniszczalnych 3]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery wystąpi w "Niezniszczalnych 3"? |data = 2012-08-20 |data dostępu = 2023-12-25 |opublikowany = Onet Kultura |url = https://kultura.onet.pl/film/wiadomosci/sean-connery-wystapi-w-niezniszczalnych-3/gp8czh3 |język = pl}}</ref>.
Pomimo zapowiedzi reżysera [[Steven Spielberg|Stevena Spielberga]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery w „Indiana Jones 4" |data = 2002-06-20 |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = Onet Kultura |url = https://kultura.onet.pl/film/wiadomosci/sean-connery-w-indiana-jones-4/1jyrhyw |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Connery w „Indiana Jones 4" |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = Filmweb |url = https://www.filmweb.pl/news/Connery+w+%22Indiana+Jones+4%22-7014 |język = pl}}</ref>, w czerwcu 2007 poinformował, że nie zagra w 4. filmie z serii o [[Indiana Jones|Indianie Jonesie]] – ''[[Indiana Jones i Królestwo Kryształowej Czaszki]]'', stwierdzając, że „stan spoczynku jest o wiele bardziej zabawny”<ref>{{Cytuj |autor = The Associated Press |tytuł = Connery won’t be back in ‘Indiana Jones 4’ |data = 2007-06-08 |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = The Hollywood Reporter |url = https://www.hollywoodreporter.com/business/business-news/connery-wont-be-back-indiana-138126/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Connery nie zagra w „Indianie IV” |data dostępu = 2024-01-02 |opublikowany = film.interia.pl |url = https://film.interia.pl/wiadomosci/news-connery-nie-zagra-w-indianie-iv,nId,1773320 |język = pl}}</ref>. Był brany pod uwagę jako Kincaide w filmie ''[[Skyfall (film)|Skyfall]]'' (rolę zagrał [[Albert Finney]]), co potwierdził reżyser [[Sam Mendes]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Sam Mendes talks Sean Connery ‘Skyfall’ cameo {{!}} Cinemas Online NEWS |data = 2012-11-11 |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20121111064433/http://www.cinemas-online.co.uk/latest-film-news/sam-mendes-talks-sean-connery-skyfall-cameo--a109850.html}}</ref>. Ponadto był wymieniany wśród kandydatów do gry w [[Niezniszczalni 3|Niezniszczalnych 3]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery wystąpi w „Niezniszczalnych 3"? |data = 2012-08-20 |data dostępu = 2023-12-25 |opublikowany = Onet Kultura |url = https://kultura.onet.pl/film/wiadomosci/sean-connery-wystapi-w-niezniszczalnych-3/gp8czh3 |język = pl}}</ref>.


W 2012 powrócił z aktorskiej emertury, użyczając głosu w animowanym filmie pt. ''Sir Billi'', którego został także producentem<ref>{{Cytuj |tytuł = Sir Sean makes film comeback as a retired vet - Scotsman.com News |data = 2010-10-12 |data dostępu = 2023-12-13 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20101012033011/http://news.scotsman.com/7053/Sir-Sean-makes-film-comeback.6218584.jp}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery powróci z aktorskiej emerytury już w czerwcu |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2024-01-02 |opublikowany = Filmweb |url = https://www.filmweb.pl/news/Sean+Connery+powr%C3%B3ci+z+aktorskiej+emerytury+ju%C5%BC+w+czerwcu-59372 |język = pl}}</ref>. W tym samym roku został narratorem filmu dokumentalnego ''Ever to Excel'', opowiadającego o najstarszym szkockim uniwersytecie [[University of St Andrews]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery tells the story of St Andrews {{!}} University of St Andrews news |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = news.st-andrews.ac.uk |url = https://news.st-andrews.ac.uk/archive/sean-connery-tells-the-story-of-st-andrews/}}</ref>.
W 2012 powrócił z aktorskiej emerytury, użyczając głosu w animowanym filmie pt. ''Sir Billi'', którego został także producentem<ref>{{Cytuj |tytuł = Sir Sean makes film comeback as a retired vet Scotsman.com News |data = 2010-10-12 |data dostępu = 2023-12-13 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20101012033011/http://news.scotsman.com/7053/Sir-Sean-makes-film-comeback.6218584.jp}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery powróci z aktorskiej emerytury już w czerwcu |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2024-01-02 |opublikowany = Filmweb |url = https://www.filmweb.pl/news/Sean+Connery+powr%C3%B3ci+z+aktorskiej+emerytury+ju%C5%BC+w+czerwcu-59372 |język = pl}}</ref>. W tym samym roku został narratorem filmu dokumentalnego ''Ever to Excel'', opowiadającego o najstarszym szkockim uniwersytecie [[University of St Andrews]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery tells the story of St Andrews {{!}} University of St Andrews news |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = news.st-andrews.ac.uk |url = https://news.st-andrews.ac.uk/archive/sean-connery-tells-the-story-of-st-andrews/}}</ref>.


== Odznaczenia i uhonorowanie ==
== Odznaczenia i uhonorowanie ==
W 1987 został odznaczony [[Francja|francuskim]] [[Order Sztuki i Literatury|Orderem Sztuki i Literatury]]. W 1991 został uhonorowany najwyższym francuskim odznaczeniem – [[Legia Honorowa|Legią Honorową]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Farewell to Sean Connery, passes away the great actor of 007 and The Name of the Rose |data dostępu = 2023-12-16 |opublikowany = www.finestresullarte.info |url = https://www.finestresullarte.info/en/news/farewell-to-sean-connery-passes-away-the-great-actor-of-007-and-the-name-of-the-rose |język = en}}</ref>. 5 lipca 2000 na uroczystości w [[Pałac Holyrood|Pałacu Holyrood]] w [[Edynburg]]u królowa [[Elżbieta II]] nadała mu [[Tytuły szlacheckie|tytuł szlachecki]] – [[Odznaka Rycerza Kawalera|Knight Bachelor]] – za zasługi dla teatru<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery Knighted - CBS News |data = 2000-07-05 |data dostępu = 2023-12-11 |opublikowany = www.cbsnews.com |url = https://www.cbsnews.com/news/sean-connery-knighted/ |język = en}}</ref>. Przed tym, w latach 1997 i 1998 był kandydatem do pasowania, jednak jego kandydaturę, z powodów politycznych, miał zawetować [[Ministrowie ds. Szkocji|minister ds. Szkocji]] w [[Pierwszy gabinet Tony’ego Blaira|rządzie]] [[Tony Blair|Tony’ego Blaira]], [[Donald Dewar]]<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj |autor = A. B. C. News |tytuł = Sean Connery Knighted in Scotland |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = ABC News |url = https://abcnews.go.com/International/story?id=83263&page=1 |język = en}}</ref>. 11 marca 2003 został Wielkim Oficerem [[Order Manuela Amadora Guerrero|Orderu Manuela Amadora Guerrero]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Sir Sean Connery angry at media frenzy over Panamanian passport revocation |data dostępu = 2023-12-16 |opublikowany = MI6-HQ.COM |url = https://www.mi6-hq.com/news/index.php?itemid=1777' |język = en}}</ref>.
W 1987 został odznaczony [[Francja|francuskim]] [[Order Sztuki i Literatury|Orderem Sztuki i Literatury]]. W 1991 został uhonorowany najwyższym francuskim odznaczeniem – [[Legia Honorowa|Legią Honorową]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Farewell to Sean Connery, passes away the great actor of 007 and The Name of the Rose |data dostępu = 2023-12-16 |opublikowany = www.finestresullarte.info |url = https://www.finestresullarte.info/en/news/farewell-to-sean-connery-passes-away-the-great-actor-of-007-and-the-name-of-the-rose |język = en}}</ref>. 5 lipca 2000 na uroczystości w [[Pałac Holyrood|Pałacu Holyrood]] w [[Edynburg]]u królowa [[Elżbieta II]] nadała mu [[Tytuły szlacheckie|tytuł szlachecki]] – [[Odznaka Rycerza Kawalera|Knight Bachelor]] – za zasługi dla branży [[film]]owej<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery Knighted CBS News |data = 2000-07-05 |data dostępu = 2023-12-11 |opublikowany = www.cbsnews.com |url = https://www.cbsnews.com/news/sean-connery-knighted/ |język = en}}</ref>. Przed tym, w latach 1997 i 1998 był kandydatem do pasowania, jednak jego kandydaturę, z powodów politycznych, miał zawetować [[Ministrowie ds. Szkocji|minister ds. Szkocji]] w [[Pierwszy gabinet Tony’ego Blaira|rządzie]] [[Tony Blair|Tony’ego Blaira]], [[Donald Dewar]]<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj |autor = A. B. C. News |tytuł = Sean Connery Knighted in Scotland |data dostępu = 2023-12-10 |opublikowany = ABC News |url = https://abcnews.go.com/International/story?id=83263&page=1 |język = en}}</ref>. 11 marca 2003 został Wielkim Oficerem [[Order Manuela Amadora Guerrero|Orderu Manuela Amadora Guerrero]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Sir Sean Connery angry at media frenzy over Panamanian passport revocation |data dostępu = 2023-12-16 |opublikowany = MI6-HQ.COM |url = https://www.mi6-hq.com/news/index.php?itemid=1777' |język = en}}</ref>.


W 1988 został [[Doktor honoris causa|doktorem honoris causa]] [[University of St Andrews]]<ref name=":9">{{Cytuj |tytuł = Sean Connery awarded an honorary degree |data = 2011-10-01 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = Cinema St Andrews |url = https://cinemastandrews.org.uk/stars/sean-connery-is-awarded-an-honorary-degree-from-the-university/ |język = en-US}}</ref>. 19 czerwca 2009 został uhonorowany tytułem doktora honoris causa przez uniwersytet Edinburgh Napier University<ref name=":10">{{Cytuj |autor = Vanitatis |tytuł = Sean Connery, doctor 'honoris causa' |data = 2009-06-20 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = vanitatis.elconfidencial.com |url = https://www.vanitatis.elconfidencial.com/noticias/2009-06-20/sean-connery-doctor-honoris-causa_578385/ |język = es}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery honoured with Edinburgh university doctorate |czasopismo = The Times of India |data = 2009-06-24 |data dostępu = 2024-01-01 |issn = 0971-8257 |url = https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/english/hollywood/news/sean-connery-honoured-with-edinburgh-university-doctorate/articleshow/4696113.cms}}</ref>. 27 stycznia 2011 przed siedzibą towarzystwa The Scottish Club w [[Tallinn|Tallinie]] odsłonięto wykonane z brązu popiersie Connery’ego<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery ma pomnik w Estonii |data = 2011-01-28 |data dostępu = 2024-01-02 |opublikowany = Onet Kultura |url = https://kultura.onet.pl/film/wiadomosci/sean-connery-ma-pomnik-w-estonii/v3yp6c2 |język = pl}}</ref>.
W 1988 został [[Doktor honoris causa|doktorem honoris causa]] [[University of St Andrews]]<ref name=":9">{{Cytuj |tytuł = Sean Connery awarded an honorary degree |data = 2011-10-01 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = Cinema St Andrews |url = https://cinemastandrews.org.uk/stars/sean-connery-is-awarded-an-honorary-degree-from-the-university/ |język = en}}</ref>. 19 czerwca 2009 został uhonorowany tytułem doktora honoris causa przez uniwersytet Edinburgh Napier University<ref name=":10">{{Cytuj |autor = Vanitatis |tytuł = Sean Connery, doctor ‘honoris causa’ |data = 2009-06-20 |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = vanitatis.elconfidencial.com |url = https://www.vanitatis.elconfidencial.com/noticias/2009-06-20/sean-connery-doctor-honoris-causa_578385/ |język = es}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery honoured with Edinburgh university doctorate |czasopismo = The Times of India |data = 2009-06-24 |data dostępu = 2024-01-01 |issn = 0971-8257 |url = https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/english/hollywood/news/sean-connery-honoured-with-edinburgh-university-doctorate/articleshow/4696113.cms}}</ref>. 27 stycznia 2011 przed siedzibą towarzystwa The Scottish Club w [[Tallinn|Tallinie]] odsłonięto wykonane z brązu popiersie Connery’ego<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery ma pomnik w Estonii |data = 2011-01-28 |data dostępu = 2024-01-02 |opublikowany = Onet Kultura |url = https://kultura.onet.pl/film/wiadomosci/sean-connery-ma-pomnik-w-estonii/v3yp6c2 |język = pl}}</ref>. W 1991 został [[Honorowe obywatelstwo|honorowym obywatelem]] miasta [[Edynburg]]a<ref name=":12">{{Cytuj |autor = Noel Miller |tytuł = Lord Provost pays tribute to Sir Sean Connery |data dostępu = 2024-01-14 |opublikowany = The City of Edinburgh Council |url = https://www.edinburgh.gov.uk/news/article/13011/lord-provost-pays-tribute-to-sir-sean-connery |język = en}}</ref>.


== Życie prywatne ==
== Życie prywatne ==
[[Plik:Diane Cilento, 1954.jpg|mały|Diane Cilento, pierwsza żona Connery’ego]]
[[Plik:Diane Cilento, 1954.jpg|mały|Diane Cilento (na zdj. w 1954), pierwsza żona Connery’ego]]
W 1962 po nakręceniu filmu ''[[Doktor No (film)|Doktor No]]'' ożenił się z [[Diane Cilento]]<ref name=":4">{{Cytuj |autor = Samantha Leathers |tytuł = Diane Cilento - From Bond girl to Bond wife |data = 2022-10-06 |data dostępu = 2023-12-26 |opublikowany = Express.co.uk |url = https://www.express.co.uk/celebrity-news/1679200/diane-cilento-james-bond-sean-connery-spt |język = en}}</ref>. Ślub wzięli na [[Gibraltar]]ze. Od 1971 żyli w separacji, a dwa lata później Connery rozwiódł się z Cilento<ref name=":4" />. Para miała syna [[Jason Connery|Jasona]] (ur. 1963), który również został aktorem<ref>{{Cytuj |tytuł = Syn Seana Connery'ego gwiazdą kulinarnego show |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = film.interia.pl |url = https://film.interia.pl/telewizja/news-syn-seana-connery-ego-gwiazda-kulinarnego-show,nId,1818647 |język = pl}}</ref>. Od 6 maja 1975 do śmierci żonaty z [[Micheline Roquebrune]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Sir Sean Connery i Micheline Roquebrune: był kobieciarzem, a kiedy ją poznał, wszystko się zmieniło |data dostępu = 2023-12-26 |opublikowany = Viva.pl |url = https://viva.pl/ludzie/newsy/sean-connery-i-jego-zona-micheline-historia-milosci-129331-r1/ |język = pl}}</ref>.
W 1962 po nakręceniu filmu ''[[Doktor No (film)|Doktor No]]'' ożenił się z [[Diane Cilento]]<ref name=":4">{{Cytuj |autor = Samantha Leathers |tytuł = Diane Cilento From Bond girl to Bond wife |data = 2022-10-06 |data dostępu = 2023-12-26 |opublikowany = Express.co.uk |url = https://www.express.co.uk/celebrity-news/1679200/diane-cilento-james-bond-sean-connery-spt |język = en}}</ref>. Ślub wzięli na [[Gibraltar]]ze. Od 1971 żyli w separacji, a dwa lata później Connery rozwiódł się z Cilento<ref name=":4" />. Para miała syna [[Jason Connery|Jasona]] (ur. 1963), który również został aktorem<ref>{{Cytuj |tytuł = Syn Seana Connery’ego gwiazdą kulinarnego show |data dostępu = 2024-01-01 |opublikowany = film.interia.pl |url = https://film.interia.pl/telewizja/news-syn-seana-connery-ego-gwiazda-kulinarnego-show,nId,1818647 |język = pl}}</ref>. 6 maja 1975 ożenił się z [[Micheline Roquebrune]], z którą był aż do śmierci<ref>{{Cytuj |tytuł = Sir Sean Connery i Micheline Roquebrune: był kobieciarzem, a kiedy ją poznał, wszystko się zmieniło |data dostępu = 2023-12-26 |opublikowany = Viva.pl |url = https://viva.pl/ludzie/newsy/sean-connery-i-jego-zona-micheline-historia-milosci-129331-r1/ |język = pl}}</ref>.


W młodości kibicował [[Celtic F.C.|Celticowi]], a później został kibicem [[Old Firm Derby|największego rywala Celticu]] – drużyny [[Rangers F.C.|Rangers]]<ref>{{Cytuj |autor = Kevan Christie |tytuł = Celtic fans give me pelters since I switched loyalty to Rangers, says Sir Sean Connery |data = 2008-08-25 |data dostępu = 2023-12-14 |opublikowany = Daily Record |url = https://www.dailyrecord.co.uk/news/uk-world-news/celtic-fans-give-me-pelters-since-i-switched-988287 |język = en}}</ref>. Amatorsko grywał także w [[golf]]a. Na początku lat 70. został członkiem klubu [[Royal and Ancient Golf Club of St Andrews]]<ref>{{Cytuj |autor = Krzysztof Rawa |tytuł = Sean Connery: Golfista specjalny Jej Królewskiej Mości |data = 2021-02-03 |data dostępu = 2023-12-14 |opublikowany = Magazyn golfowy Golf&Roll |url = https://www.golfandroll.pl/sean-connery-golfista-specjalny-jej-krolewskiej-mosci/ |język = pl}}</ref>.
W młodości kibicował [[Celtic F.C.|Celticowi]], a później został kibicem [[Old Firm Derby|największego rywala Celticu]] – drużyny [[Rangers F.C.|Rangers]]<ref>{{Cytuj |autor = Kevan Christie |tytuł = Celtic fans give me pelters since I switched loyalty to Rangers, says Sir Sean Connery |data = 2008-08-25 |data dostępu = 2023-12-14 |opublikowany = Daily Record |url = https://www.dailyrecord.co.uk/news/uk-world-news/celtic-fans-give-me-pelters-since-i-switched-988287 |język = en}}</ref>. Amatorsko grywał także w [[golf]]a. Na początku lat 70. został członkiem klubu [[Royal and Ancient Golf Club of St Andrews]]<ref>{{Cytuj |autor = Krzysztof Rawa |tytuł = Sean Connery: Golfista specjalny Jej Królewskiej Mości |data = 2021-02-03 |data dostępu = 2023-12-14 |opublikowany = Magazyn golfowy Golf&Roll |url = https://www.golfandroll.pl/sean-connery-golfista-specjalny-jej-krolewskiej-mosci/ |język = pl}}</ref>.


=== Poglądy polityczne ===
=== Poglądy polityczne ===
Connery był zwolennikiem odłączenia się [[Szkocja|Szkocji]] od [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] i tym samym uznania jej niepodległości<ref>{{Cytuj |tytuł = Kto wspiera szkockie "tak" i gdzie jest Sean Connery? |data = 2014-09-17 |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = TVN24 |url = https://tvn24.pl/swiat/kto-wspiera-szkockie-tak-i-gdzie-jest-sean-connery-ra469116-3411611 |język = pl}}</ref>. Został członkiem [[Szkocka Partia Narodowa|Szkockiej Partii Narodowej]], która działa na rzecz niepodległości Szkocji<ref>{{Cytuj |autor = Gerard Seenan, By Gerard Seenan |tytuł = Connery goes on the SNP offensive |czasopismo = The Guardian |data = 1999-04-27 |data dostępu = 2023-12-22 |issn = 0261-3077 |url = https://www.theguardian.com/uk/1999/apr/27/gerardseenan |język = en}}</ref>. W wywiadzie z 2008 stwierdził: „Zawsze miałem nadzieję, że nadejdzie ten dzień. Teraz jestem pewien bardziej niż kiedykolwiek, że Szkocja jest bardzo blisko zdobycia niepodległości”<ref>{{Cytuj |tytuł = Connery chce wolnej Szkocji |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = Rzeczpospolita |url = https://www.rp.pl/swiat/art8297811-connery-chce-wolnej-szkocji |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = wyborcza.pl |url = https://wyborcza.pl/7,75248,4958208.html}}</ref>. W 2014, podczas [[Referendum niepodległościowe w Szkocji w 2014 roku|referendum niepodległościowym w Szkocji]], opowiadał się za głosowaniem za niepodległością Szkocji twierdząc, że: „to okazja zbyt dobra, aby ją przegapić”<ref>{{Cytuj |tytuł = Scottish independence: Sir Sean Connery urges Scots to break away from |data = 2014-03-02 |data dostępu = 2023-12-26 |opublikowany = The Independent |url = https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/scottish-independence-sean-connery-backs-yes-vote-and-says-it-s-an-opportunity-not-to-be-missed-9163489.html |język = en}}</ref>. Ostatecznie jednak Szkoci opowiedzieli się za pozostaniem w Wielkiej Brytanii<ref>{{Cytuj |tytuł = Szkocja zostaje w Wielkiej Brytanii |data dostępu = 2023-12-26 |opublikowany = TVN24 |url = https://tvn24.pl/raporty/szkocja-zostaje-w-wielkiej-brytanii-2595652 |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Scottish independence referendum - Results - BBC News |data dostępu = 2023-12-26 |opublikowany = www.bbc.com |url = https://www.bbc.com/news/events/scotland-decides/results}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Szkocja zmieni całe Wyspy. Cameron zapowiada rewolucję - Wiadomości - polskieradio24.pl |data dostępu = 2023-12-26 |opublikowany = polskieradio24.pl |url = https://polskieradio24.pl/5/3/artykul/1237543,szkocja-zmieni-cale-wyspy-cameron-zapowiada-rewolucje |język = pl}}</ref>.
Connery był zwolennikiem odłączenia się [[Szkocja|Szkocji]] od [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] i tym samym uznania jej niepodległości<ref>{{Cytuj |tytuł = Kto wspiera szkockie „tak” i gdzie jest Sean Connery? |data = 2014-09-17 |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = TVN24 |url = https://tvn24.pl/swiat/kto-wspiera-szkockie-tak-i-gdzie-jest-sean-connery-ra469116-3411611 |język = pl}}</ref>. Został członkiem [[Szkocka Partia Narodowa|Szkockiej Partii Narodowej]], która działa na rzecz niepodległości Szkocji<ref>{{Cytuj |autor = Gerard Seenan, By Gerard Seenan |tytuł = Connery goes on the SNP offensive |czasopismo = The Guardian |data = 1999-04-27 |data dostępu = 2023-12-22 |issn = 0261-3077 |url = https://www.theguardian.com/uk/1999/apr/27/gerardseenan |język = en}}</ref>. W wywiadzie z 2008 stwierdził: „Zawsze miałem nadzieję, że nadejdzie ten dzień. Teraz jestem pewien bardziej niż kiedykolwiek, że Szkocja jest bardzo blisko zdobycia niepodległości”<ref>{{Cytuj |tytuł = Connery chce wolnej Szkocji |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = Rzeczpospolita |url = https://www.rp.pl/swiat/art8297811-connery-chce-wolnej-szkocji |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2023-12-22 |opublikowany = wyborcza.pl |url = https://wyborcza.pl/7,75248,4958208.html}}</ref>. W 2014, podczas [[Referendum niepodległościowe w Szkocji w 2014 roku|referendum niepodległościowym w Szkocji]], opowiadał się za głosowaniem za niepodległością Szkocji twierdząc, że: „to okazja zbyt dobra, aby ją przegapić”<ref>{{Cytuj |tytuł = Scottish independence: Sir Sean Connery urges Scots to break away from |data = 2014-03-02 |data dostępu = 2023-12-26 |opublikowany = The Independent |url = https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/scottish-independence-sean-connery-backs-yes-vote-and-says-it-s-an-opportunity-not-to-be-missed-9163489.html |język = en}}</ref>. Ostatecznie jednak Szkoci opowiedzieli się za pozostaniem w Wielkiej Brytanii<ref>{{Cytuj |tytuł = Szkocja zostaje w Wielkiej Brytanii |data dostępu = 2023-12-26 |opublikowany = TVN24 |url = https://tvn24.pl/raporty/szkocja-zostaje-w-wielkiej-brytanii-2595652 |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Scottish independence referendum Results BBC News |data dostępu = 2023-12-26 |opublikowany = www.bbc.com |url = https://www.bbc.com/news/events/scotland-decides/results}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Szkocja zmieni całe Wyspy. Cameron zapowiada rewolucję Wiadomości polskieradio24.pl |data dostępu = 2023-12-26 |opublikowany = polskieradio24.pl |url = https://polskieradio24.pl/5/3/artykul/1237543,szkocja-zmieni-cale-wyspy-cameron-zapowiada-rewolucje |język = pl}}</ref>.


=== Śmierć ===
=== Śmierć ===
Zmarł 31 października 2020 roku we śnie w swoim domu w [[Nassau (Bahamy)|Nassau]], stolicy [[Bahamy|Bahamów]], w wieku 90 lat z powodu niewydolności serca<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-54761824 |tytuł = Sean Connery: James Bond actor dies aged 90 |opublikowany = bbc.com |data dostępu = 2020-10-31}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery nie żyje. Miał 90 lat - Polsat News |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20201031124716/https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2020-10-31/sean-connery-nie-zyje-mial-90-lat/}}</ref>. Aktor od dłuższego czasu walczył też z zapaleniem płuc<ref>https://film.interia.pl/wiadomosci/news-ujawniono-przyczyne-smierci-seana-connery-ego,nId,4886565.</ref>, a także cierpiał na [[Otępienie|demencję]] i [[Choroba Alzheimera|chorobę Alzheimera]]<ref name=":3" /><ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery: Dementia 'took its toll' on the late James Bond star |data = 2020-11-02 |data dostępu = 2023-12-25 |url = https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-54779486 |język = en}}</ref>. Po śmierci osoby ze świata kultury, a także wielu innych ludzi oddało mu hołd m.in.: [[Sam Neill]], [[Nicolas Cage]], [[Robert De Niro]], [[Michael Bay]], [[Donald Trump]], [[Nicola Sturgeon]], [[Tippi Hedren]], [[Alec Baldwin]], [[Hugh Jackman]], [[George Lucas]], [[Shirley Bassey]], [[Kevin Costner]], [[Catherine Zeta-Jones]], [[Barbra Streisand]], [[John Cleese]], [[Jane Seymour (aktorka)|Jane Seymour]] i [[Harrison Ford]], a także inni odtwórcy roli [[James Bond|Jamesa Bonda]]: [[George Lazenby]], [[Timothy Dalton]], [[Pierce Brosnan]] i [[Daniel Craig]]<ref>{{Cytuj |autor = Sharareh Drury,Trilby Beresford, Sharareh Drury, Trilby Beresford |tytuł = Daniel Craig, Pierce Brosnan, Sam Neill, George Lucas and More of Hollywood Pay Tribute to Sean Connery |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2023-12-13 |opublikowany = The Hollywood Reporter |url = https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/sam-neil-cary-elwes-and-more-hollywood-stars-pay-tribute-to-sean-connery-4086080/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Bond producers, Sam Neill, and more pay tribute to the late Sean Connery |data dostępu = 2023-12-13 |opublikowany = EW.com |url = https://ew.com/celebrity/sean-connery-tributes/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = First Minister leads tributes to 'global legend' Sean Connery |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2023-12-13 |url = https://www.bbc.com/news/uk-scotland-54762100 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Sir Sean Connery: tribute from the First Minister |data dostępu = 2023-12-13 |opublikowany = www.gov.scot |url = http://www.gov.scot/publications/sir-sean-connery-tribute-first-minister/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Brent Lang |tytuł = Daniel Craig Pays Tribute to Sean Connery: ‘One of the True Greats of Cinema’ |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2023-12-13 |opublikowany = Variety |url = https://variety.com/2020/film/news/sean-connery-dies-daniel-craig-james-bond-1234820547/ |język = en}}</ref>.
Zmarł 31 października 2020 roku we śnie w swoim domu w [[Nassau (Bahamy)|Nassau]], stolicy [[Bahamy|Bahamów]], w wieku 90 lat z powodu niewydolności serca<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-54761824 |tytuł = Sean Connery: James Bond actor dies aged 90 |opublikowany = bbc.com |data dostępu = 2020-10-31}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery nie żyje. Miał 90 lat Polsat News |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2023-12-23 |opublikowany = web.archive.org |url = https://web.archive.org/web/20201031124716/https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2020-10-31/sean-connery-nie-zyje-mial-90-lat/}}</ref>. Aktor od dłuższego czasu walczył też z zapaleniem płuc<ref>{{Cytuj |url = https://film.interia.pl/wiadomosci/news-ujawniono-przyczyne-smierci-seana-connery-ego,nId,4886565 |tytuł = Ujawniono przyczynę śmierci Seana Connery’ego – Film w INTERIA.PL |opublikowany = interia.pl |język = pl |data dostępu = 2024-04-25}}</ref>, a także cierpiał na [[Otępienie|demencję]] i [[Choroba Alzheimera|chorobę Alzheimera]]<ref name=":3" /><ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery: Dementia ‘took its toll’ on the late James Bond star |data = 2020-11-02 |data dostępu = 2023-12-25 |url = https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-54779486 |język = en}}</ref>. Po śmierci osoby ze świata kultury, a także wielu innych ludzi oddało mu hołd m.in.: [[Sam Neill]], [[Nicolas Cage]], [[Robert De Niro]], [[Michael Bay]], [[Donald Trump]], [[Nicola Sturgeon]], [[Tippi Hedren]], [[Alec Baldwin]], [[Hugh Jackman]], [[George Lucas]], [[Shirley Bassey]], [[Kevin Costner]], [[Catherine Zeta-Jones]], [[Barbra Streisand]], [[John Cleese]], [[Jane Seymour (aktorka)|Jane Seymour]] i [[Harrison Ford]], a także inni odtwórcy roli [[James Bond|Jamesa Bonda]]: [[George Lazenby]], [[Timothy Dalton]], [[Pierce Brosnan]] i [[Daniel Craig]]<ref>{{Cytuj |autor = Sharareh Drury, Trilby Beresford, Sharareh Drury, Trilby Beresford |tytuł = Daniel Craig, Pierce Brosnan, Sam Neill, George Lucas and More of Hollywood Pay Tribute to Sean Connery |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2023-12-13 |opublikowany = The Hollywood Reporter |url = https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-news/sam-neil-cary-elwes-and-more-hollywood-stars-pay-tribute-to-sean-connery-4086080/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Bond producers, Sam Neill, and more pay tribute to the late Sean Connery |data dostępu = 2023-12-13 |opublikowany = EW.com |url = https://ew.com/celebrity/sean-connery-tributes/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = First Minister leads tributes to ‘global legend’ Sean Connery |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2023-12-13 |url = https://www.bbc.com/news/uk-scotland-54762100 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Sir Sean Connery: tribute from the First Minister |data dostępu = 2023-12-13 |opublikowany = www.gov.scot |url = http://www.gov.scot/publications/sir-sean-connery-tribute-first-minister/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Brent Lang |tytuł = Daniel Craig Pays Tribute to Sean Connery: ‘One of the True Greats of Cinema’ |data = 2020-10-31 |data dostępu = 2023-12-13 |opublikowany = Variety |url = https://variety.com/2020/film/news/sean-connery-dies-daniel-craig-james-bond-1234820547/ |język = en}}</ref>.


Ciało Connery’ego zostało skremowane na Bahamach, a prochy – zgodnie z jego ostatnim życzeniem – miały być rozsypane w rodzinnej Szkocji (według planów rodziny po [[Pandemia COVID-19 w Wielkiej Brytanii|pandemii COVID-19]])<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.edinburghlive.co.uk/news/celebs-tv/sir-sean-connery-widow-reveals-19246289 |tytuł = Sir Sean Connery: Widow reveals star’s ‘final wish’ as ashes to be scattered in Scotland |autor = Alasdair Clark |data = 2020-11-09 |opublikowany = edinburghlive.co.uk |język = en |data dostępu = 2021-06-17}}</ref>, co spełniło się dwa lata później, w 2022<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery's ashes to be scattered in St Andrews, son reveals |data = 2021-03-11 |data dostępu = 2023-10-13 |opublikowany = The National |url = https://www.thenational.scot/news/19152691.sean-connerys-ashes-scattered-st-andrews-son-reveals/ |język = en}}</ref>.
Ciało Connery’ego zostało skremowane na Bahamach, a prochy – zgodnie z jego ostatnim życzeniem – miały być rozsypane w rodzinnej Szkocji (według planów rodziny po [[Pandemia COVID-19 w Wielkiej Brytanii|pandemii COVID-19]])<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.edinburghlive.co.uk/news/celebs-tv/sir-sean-connery-widow-reveals-19246289 |tytuł = Sir Sean Connery: Widow reveals star’s ‘final wish’ as ashes to be scattered in Scotland |autor = Alasdair Clark |data = 2020-11-09 |opublikowany = edinburghlive.co.uk |język = en |data dostępu = 2021-06-17}}</ref>, co spełniło się dwa lata później, w 2022<ref>{{Cytuj |tytuł = Sean Connery’s ashes to be scattered in St Andrews, son reveals |data = 2021-03-11 |data dostępu = 2023-10-13 |opublikowany = The National |url = https://www.thenational.scot/news/19152691.sean-connerys-ashes-scattered-st-andrews-son-reveals/ |język = en}}</ref>.


== Filmografia ==
== Filmografia ==
=== Filmy ===
=== Filmy ===
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
{| class="wikitable" style="text-align: left;"
|-
|-
! Rok
! Rok
Linia 123: Linia 124:
|-
|-
| 1958
| 1958
| ''[[Inne miejsce]]
| ''[[Inne miejsce (film)|Inne miejsce]]''
| Mark Trevor
| Mark Trevor
|-
|-
| 1959
| 1959
| ''[[Wielka przygoda Tarzana]]''
| ''[[Wielka przygoda Tarzana]]''
| O’Bannion
| O'Bannion
|-
|-
| 1959
| 1959
| ''[[Darby O'Gill i krasnoludki]]''
| ''[[Darby O'Gill i krasnoludki]]''
| Michael McBride
| Micheal McBridge
|-
|-
| 1961
| 1961
Linia 139: Linia 140:
|-
|-
| 1961
| 1961
| ''[[On the Fiddle]]
| ''[[On the Fiddle]]''
| Pedlar Pascoe
| Pedlar Pascoe
|-
|-
Linia 147: Linia 148:
|-
|-
| 1962
| 1962
| ''[[Doktor No (film)|Doktor No]]
| ''[[Doktor No (film)|Doktor No]]''
| [[James Bond]]
| [[James Bond]]
|-
|-
| 1963
| 1963
| ''[[Pozdrowienia z Rosji (film)|Pozdrowienia z Rosji]]
| ''[[Pozdrowienia z Rosji (film)|Pozdrowienia z Rosji]]''
| [[James Bond]]
| [[James Bond]]
|-
|-
| 1964
| 1964
| ''[[Goldfinger (film)|Goldfinger]]
| ''[[Goldfinger (film)|Goldfinger]]''
| [[James Bond]]
| [[James Bond]]
|-
|-
Linia 251: Linia 252:
|-
|-
| 1979
| 1979
| ''[[Meteor (film)|Meteor]]
| ''[[Meteor (film)|Meteor]]''
| Paul Bradley
| Paul Bradley
|-
|-
Linia 260: Linia 261:
| 1981
| 1981
| ''[[Odległy ląd]]''
| ''[[Odległy ląd]]''
| William T. O'Niel
| William T. O’Niel
|-
|-
| 1981
| 1981
Linia 299: Linia 300:
|-
|-
| 1988
| 1988
| [[Moje wspomnienia (film)|Moje wspomnienia]]''
| ''[[Moje wspomnienia (film)|Moje wspomnienia]]''
| ''on sam''
| ''on sam''
|-
|-
Linia 380: Linia 381:


=== Telewizja ===
=== Telewizja ===
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
{| class="wikitable" style="text-align: left;"
! Rok
! Rok
! Tytuł
! Tytuł
Linia 493: Linia 494:


=== Teatr ===
=== Teatr ===
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
{| class="wikitable" style="text-align: left;"
! Rok
! Rok
! Tytuł
! Tytuł
Linia 506: Linia 507:


=== Gry komputerowe ===
=== Gry komputerowe ===
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
{| class="wikitable" style="text-align: left;"
! Rok
! Rok
! Tytuł
! Tytuł
Linia 515: Linia 516:
| ''[[From Russia with Love (gra komputerowa)|From Russia with Love]]''
| ''[[From Russia with Love (gra komputerowa)|From Russia with Love]]''
| [[James Bond]]
| [[James Bond]]
|<ref name=":6">{{Cytuj |tytuł = Connery confirms From Russia With Love role |data dostępu = 2023-12-24 |opublikowany = GameSpot |url = https://www.gamespot.com/articles/connery-confirms-from-russia-with-love-role/1100-6121767/ |język = en}}</ref><ref name=":7">{{Cytuj |autor = Michael McCarrick |tytuł = Sean Connery's Final James Bond Performance was Actually for a Video Game |data = 2021-09-19 |data dostępu = 2023-12-24 |opublikowany = CBR |url = https://www.cbr.com/sean-connery-final-james-bond-role-from-russia-with-love/ |język = en}}</ref>
|<ref name=":6">{{Cytuj |tytuł = Connery confirms From Russia With Love role |data dostępu = 2023-12-24 |opublikowany = GameSpot |url = https://www.gamespot.com/articles/connery-confirms-from-russia-with-love-role/1100-6121767/ |język = en}}</ref><ref name=":7">{{Cytuj |autor = Michael McCarrick |tytuł = Sean Connery’s Final James Bond Performance was Actually for a Video Game |data = 2021-09-19 |data dostępu = 2023-12-24 |opublikowany = CBR |url = https://www.cbr.com/sean-connery-final-james-bond-role-from-russia-with-love/ |język = en}}</ref>
|}
|}


Linia 527: Linia 528:
| ''[[Nietykalni (film 1987)|Nietykalni]]''
| ''[[Nietykalni (film 1987)|Nietykalni]]''
| [[Oscar dla najlepszego aktora drugoplanowego|Najlepszy aktor drugoplanowy]]
| [[Oscar dla najlepszego aktora drugoplanowego|Najlepszy aktor drugoplanowy]]
|style="background: #90ff90; color: black; vertical-align: middle; text-align:center;"| Wygrana
|style="background: #90ff90; color: black; text-align:center;"| Wygrana
|<ref>{{Cytuj |tytuł = 1988 {{!}} Oscars.org {{!}} Academy of Motion Picture Arts and Sciences |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = www.oscars.org |url = https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1988 |język = en}}</ref>
|<ref>{{Cytuj |tytuł = 1988 {{!}} Oscars.org {{!}} Academy of Motion Picture Arts and Sciences |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = www.oscars.org |url = https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1988 |język = en}}</ref>
|-
|-
|rowspan="5"| [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej|Nagroda BAFTA]]
|rowspan=5| [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej|Nagroda BAFTA]]
|rowspan="2"| [[41. ceremonia wręczenia nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej|1987]]
|rowspan=2| [[41. ceremonia wręczenia nagród Brytyjskiej Akademii Filmowej|1987]]
| ''[[Imię róży (film)|Imię róży]]''
| ''[[Imię róży (film)|Imię róży]]''
| [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszego aktora pierwszoplanowego|Najlepszy aktor]]
| [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszego aktora pierwszoplanowego|Najlepszy aktor]]
|style="background: #90ff90; color: black; vertical-align: middle; text-align:center;"| Wygrana
|style="background: #90ff90; color: black; text-align:center;"| Wygrana
|<ref>{{Cytuj |tytuł = BAFTA Awards |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1988/film/actor-in-a-leading-role}}</ref>
|<ref>{{Cytuj |tytuł = BAFTA Awards |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1988/film/actor-in-a-leading-role}}</ref>
|-
|-
| Nietykalni''
| ''Nietykalni''
| [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszego aktora drugoplanowego|Najlepszy aktor drugoplanowy]]
| [[Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej dla najlepszego aktora drugoplanowego|Najlepszy aktor drugoplanowy]]
|style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align:center;"| Nominacja
|style="background: #FDD; color: black; text-align:center;"| Nominacja
|<ref>{{Cytuj |tytuł = 1988 Film Actor in a Supporting Role {{!}} BAFTA Awards |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1988/film/actor-in-a-supporting-role}}</ref>
|<ref>{{Cytuj |tytuł = 1988 Film Actor in a Supporting Role {{!}} BAFTA Awards |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1988/film/actor-in-a-supporting-role}}</ref>
|-
|-
Linia 545: Linia 546:
| ''[[Indiana Jones i ostatnia krucjata]]''
| ''[[Indiana Jones i ostatnia krucjata]]''
| Najlepszy aktor drugoplanowy
| Najlepszy aktor drugoplanowy
|style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align:center;"| Nominacja
|style="background: #FDD; color: black; text-align:center;"| Nominacja
|<ref>{{Cytuj |tytuł = BAFTA Awards |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1990/film/actor-in-a-supporting-role}}</ref>
|<ref>{{Cytuj |tytuł = BAFTA Awards |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1990/film/actor-in-a-supporting-role}}</ref>
|-
|-
Linia 551: Linia 552:
| ''[[Polowanie na Czerwony Październik (film)|Polowanie na Czerwony Październik]]''
| ''[[Polowanie na Czerwony Październik (film)|Polowanie na Czerwony Październik]]''
| Najlepszy aktor
| Najlepszy aktor
|style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align:center;"| Nominacja
|style="background: #FDD; color: black; text-align:center;"| Nominacja
|<ref>{{Cytuj |tytuł = BAFTA Awards |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1991/film/actor-in-a-leading-role}}</ref>
|<ref>{{Cytuj |tytuł = BAFTA Awards |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1991/film/actor-in-a-leading-role}}</ref>
|-
|-
Linia 557: Linia 558:
|
|
| [[BAFTA Fellowship]]
| [[BAFTA Fellowship]]
|style="background: #90ff90; color: black; vertical-align: middle; text-align:center;"| Wygrana
|style="background: #90ff90; color: black; text-align:center;"| Wygrana
|<ref>{{Cytuj |tytuł = 1998 Film Fellowship {{!}} BAFTA Awards |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1998/film/fellowship}}</ref>
|<ref>{{Cytuj |tytuł = 1998 Film Fellowship {{!}} BAFTA Awards |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = awards.bafta.org |url = https://awards.bafta.org/award/1998/film/fellowship}}</ref>
|-
|-
|rowspan="6"| [[Złoty Glob]]<ref name=":2" />
|rowspan=6| [[Złoty Glob]]<ref name=":2" />
| [[23. ceremonia wręczenia Złotych Globów|1965]]
| [[23. ceremonia wręczenia Złotych Globów|1965]]
|
|
| Nagroda Henrietty
| Nagroda Henrietty
|style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align:center;"| Nominacja
|style="background: #FDD; color: black; text-align:center;"| Nominacja
|<ref>{{Cytuj |tytuł = Golden Globes, USA (1966) |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = IMDb |url = http://www.imdb.com/event/ev0000292/1966/1/}}</ref>
|<ref>{{Cytuj |tytuł = Golden Globes, USA (1966) |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = IMDb |url = http://www.imdb.com/event/ev0000292/1966/1/}}</ref>
|-
|-
Linia 570: Linia 571:
|
|
| Nagroda Henrietty
| Nagroda Henrietty
|style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align:center;"| Nominacja
|style="background: #FDD; color: black; text-align:center;"| Nominacja
|<ref>{{Cytuj |tytuł = Golden Globes, USA (1969) |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = IMDb |url = http://www.imdb.com/event/ev0000292/1969/1/}}</ref>
|<ref>{{Cytuj |tytuł = Golden Globes, USA (1969) |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = IMDb |url = http://www.imdb.com/event/ev0000292/1969/1/}}</ref>
|-
|-
Linia 576: Linia 577:
|
|
| Nagroda Henrietty
| Nagroda Henrietty
|style="background: #90ff90; color: black; vertical-align: middle; text-align:center;"| Wygrana
|style="background: #90ff90; color: black; text-align:center;"| Wygrana
|<ref>{{Cytuj |tytuł = Golden Globes, USA (1972) |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = IMDb |url = http://www.imdb.com/event/ev0000292/1972/1/}}</ref>
|<ref>{{Cytuj |tytuł = Golden Globes, USA (1972) |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = IMDb |url = http://www.imdb.com/event/ev0000292/1972/1/}}</ref>
|-
|-
Linia 582: Linia 583:
| ''Nietykalni''
| ''Nietykalni''
| [[Złoty Glob dla najlepszego aktora drugoplanowego|Najlepszy aktor drugoplanowy]]
| [[Złoty Glob dla najlepszego aktora drugoplanowego|Najlepszy aktor drugoplanowy]]
|style="background: #90ff90; color: black; vertical-align: middle; text-align:center;"| Wygrana
|style="background: #90ff90; color: black; text-align:center;"| Wygrana
|<ref>{{Cytuj |tytuł = Golden Globes, USA (1988) |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = IMDb |url = http://www.imdb.com/event/ev0000292/1988/1/}}</ref>
|<ref>{{Cytuj |tytuł = Golden Globes, USA (1988) |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = IMDb |url = http://www.imdb.com/event/ev0000292/1988/1/}}</ref>
|-
|-
Linia 588: Linia 589:
| ''Indiana Jones i ostatnia krucjata''
| ''Indiana Jones i ostatnia krucjata''
| Najlepszy aktor drugoplanowy
| Najlepszy aktor drugoplanowy
|style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align:center;"| Nominacja
|style="background: #FDD; color: black; text-align:center;"| Nominacja
|<ref>{{Cytuj |tytuł = Golden Globes, USA (1990) |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = IMDb |url = http://www.imdb.com/event/ev0000292/1990/1/}}</ref>
|<ref>{{Cytuj |tytuł = Golden Globes, USA (1990) |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = IMDb |url = http://www.imdb.com/event/ev0000292/1990/1/}}</ref>
|-
|-
Linia 594: Linia 595:
|
|
| [[Nagroda im. Cecila B. DeMille’a]]
| [[Nagroda im. Cecila B. DeMille’a]]
|style="background: #90ff90; color: black; vertical-align: middle; text-align:center;"| Wygrana
|style="background: #90ff90; color: black; text-align:center;"| Wygrana
|<ref>{{Cytuj |tytuł = Golden Globes, USA (1996) |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = IMDb |url = http://www.imdb.com/event/ev0000292/1996/1/}}</ref>
|<ref>{{Cytuj |tytuł = Golden Globes, USA (1996) |data dostępu = 2024-01-03 |opublikowany = IMDb |url = http://www.imdb.com/event/ev0000292/1996/1/}}</ref>
|}
|}


=== Wyróżnienia ===
=== Wyróżnienia ===
* [[Doktor honoris causa]] [[University of St Andrews]] (1988)<ref name=":9" /> i University of St Andrews (2009)<ref name=":10" />
* [[Doktor honoris causa]]:
** [[University of St Andrews]] (1988)<ref name=":9" />
** Edinburgh Napier University (2009)<ref name=":10" />
* [[Honorowe obywatelstwo]] miasta [[Edynburg]]a (1991)<ref name=":12" />
* [[Kennedy Center Honors]] (1999)<ref>{{Cytuj |tytuł = Stars Shine At Kennedy Center - CBS News |data = 1999-12-05 |data dostępu = 2024-01-02 |opublikowany = www.cbsnews.com |url = https://www.cbsnews.com/news/stars-shine-at-kennedy-center/ |język = en}}</ref>
* [[Kennedy Center Honors]] (1999)<ref name=":11">{{Cytuj |tytuł = Stars Shine At Kennedy Center CBS News |data = 1999-12-05 |data dostępu = 2024-01-02 |opublikowany = www.cbsnews.com |url = https://www.cbsnews.com/news/stars-shine-at-kennedy-center/ |język = en}}</ref>
* [[Europejska Nagroda Filmowa za osiągnięcia życia]] (2005)<ref>{{Cytuj |tytuł = Connery honoured at European Film Awards |data = 2005-12-04 |data dostępu = 2024-01-02 |opublikowany = Digital Spy |url = https://www.digitalspy.com/movies/a26965/connery-honoured-at-european-film-awards/ |język = en}}</ref>
* [[Europejska Nagroda Filmowa za osiągnięcia życia]] (2005)<ref>{{Cytuj |tytuł = Connery honoured at European Film Awards |data = 2005-12-04 |data dostępu = 2024-01-02 |opublikowany = Digital Spy |url = https://www.digitalspy.com/movies/a26965/connery-honoured-at-european-film-awards/ |język = en}}</ref>
* Nagroda za całokształt twórczości [[Amerykański Instytut Filmowy|Amerykańskiego Instytu Filmowego]] (2006)<ref>{{Cytuj |autor = Staff reports |tytuł = Sean Connery receives AFI lifetime achievement award |data dostępu = 2024-01-02 |opublikowany = The Herald-Times |url = https://www.heraldtimesonline.com/story/news/2006/06/09/sean-connery-receives-afi-lifetime-achievement-award/118187474/ |język = en}}</ref>
* Nagroda za całokształt twórczości [[Amerykański Instytut Filmowy|Amerykańskiego Instytutu Filmowego]] (2006)<ref>{{Cytuj |autor = Staff reports |tytuł = Sean Connery receives AFI lifetime achievement award |data dostępu = 2024-01-02 |opublikowany = The Herald-Times |url = https://www.heraldtimesonline.com/story/news/2006/06/09/sean-connery-receives-afi-lifetime-achievement-award/118187474/ |język = en}}</ref>


== Przypisy ==
== Przypisy ==
Linia 617: Linia 621:
{{AFI Life Achievement Award}}
{{AFI Life Achievement Award}}
{{Nagroda BAFTA Fellowship}}
{{Nagroda BAFTA Fellowship}}
{{Film at Lincoln Center}}
{{Kennedy Center Honors}}
{{Kennedy Center Honors}}
{{Nagroda Akademii Filmowej (Aktor Drugoplanowy)}}
{{Nagroda Akademii Filmowej (Aktor Drugoplanowy)}}
Linia 633: Linia 638:
[[Kategoria:Brytyjscy kulturyści]]
[[Kategoria:Brytyjscy kulturyści]]
[[Kategoria:Brytyjscy producenci filmowi]]
[[Kategoria:Brytyjscy producenci filmowi]]
[[Kategoria:Brytyjscy scenarzyści]]
[[Kategoria:James Bond]]
[[Kategoria:James Bond]]
[[Kategoria:Kawalerowie Legii Honorowej]]
[[Kategoria:Kawalerowie Legii Honorowej]]
[[Kategoria:Komandorzy Orderu Sztuki i Literatury]]
[[Kategoria:Komandorzy Orderu Sztuki i Literatury]]
[[Kategoria:Doktorzy honoris causa]]
[[Kategoria:Doktorzy honoris causa]]
[[Kategoria:Honorowi obywatele]]
[[Kategoria:Laureaci AFI Life Achievement Award]]
[[Kategoria:Laureaci AFI Life Achievement Award]]
[[Kategoria:Laureaci Europejskiej Nagrody Filmowej Za Osiągnięcia Życia]]
[[Kategoria:Laureaci Europejskiej Nagrody Filmowej Za Osiągnięcia Życia]]
Linia 648: Linia 653:
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Edynburgu]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Edynburgu]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Manuela Amadora Guerrero]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Manuela Amadora Guerrero]]
[[Kategoria:Rycerze Kawalerowie]]
[[Kategoria:Szkoci]]
[[Kategoria:Szkoci]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1930]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1930]]

Aktualna wersja na dzień 16:08, 20 cze 2024

Sean Connery
Ilustracja
Sean Connery (1983)
Imię i nazwisko

Thomas Sean Connery

Data i miejsce urodzenia

25 sierpnia 1930
Edynburg

Data i miejsce śmierci

31 października 2020
Nassau

Zawód

aktor, producent

Współmałżonek

Diane Cilento
(1962–1973; rozwód)
Micheline Roquebrune (1975–2020; jego śmierć)

Lata aktywności

1954–2007, 2012

Odznaczenia
Odznaka Rycerza Kawalera (Wielka Brytania) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja) Komandor Orderu Manuela Amadora Guerrero (Panama)
Faksymile
Podpis aktora
Strona internetowa

Sean Connery (właśc. Thomas Sean Connery; ur. 25 sierpnia 1930 w Edynburgu, zm. 31 października 2020 w Nassau) – szkocki aktor filmowy, teatralny i telewizyjny oraz producent.

Wystąpił w kilkudziesięciu filmach, m.in. siedmiokrotnie wcielił się w rolę Jamesa Bonda (6 części serii i 1 nieoficjalnej produkcji): Doktor No (1962), Pozdrowienia z Rosji (1963), Goldfinger (1964), Operacja Piorun (1965), Żyje się tylko dwa razy (1967), Diamenty są wieczne (1971) i Nigdy nie mów nigdy (1983)[1][2][3]. Przez wielu uważany za najlepszego odtwórcę Jamesa Bonda w historii[4][5].

Laureat nagrody Oscara dla najlepszego drugoplanowego za film Nietykalni w 1987. Trzykrotny zdobywca Złotego Globu w 1972 (Nagroda Henrietty), 1987 (Najlepszy aktor drugoplanowy za film Nietykalni) i 1995 (Nagroda im. Cecila B. DeMille’a). Dwukrotnie zdobył Nagrodę BAFTA – w 1987 dla najlepszego aktora za film Imię róży oraz w 1998, kiedy otrzymał BAFTA Fellowship[6]. W 1991 został odznaczony francuską Legią Honorową[7], a w 2000 został uhonorowany tytułem szlacheckimKnight Bachelor[8].

Młodość

[edytuj | edytuj kod]

Thomas Sean Connery urodził się 25 sierpnia 1930 w szpitalu Royal Maternity Hospital w Edynburgu, a imię otrzymał po pradziadku od strony ojca[9]. Był synem Szkotki Euphemi Maclean oraz Irlandczyka Josepha, sprzątaczki oraz kierowcy ciężarówek i pracownika fabryki przeróbki kauczuku[10]. Matka była protestanką, a ojciec był katolikiem, pochodzącym z Wexford, który przybył do Szkocji w poszukiwaniu pracy[11]. Jego młodszy brat Neil (1938–2021) również był aktorem[12]. Rodzina mieszkała w mieszkaniu bez łazienki w dzielnicy Fountainbridge[8]. W wieku 9 lat rozpoczął swoją pierwszą pracę – rozwoził mleko. Gdy miał 13 lat, zakończył edukację. Później pracował m.in. jako pomocnik rzeźnika i model[8]. W dzieciństwie zaczął używać swojego drugiego imienia – Sean, które brzmiało podobnie do Séamusa – imienia jego irlandzkiego kolegi z tamtego okresu[11].

W 1946 w wieku 16 lat wstąpił do Royal Navy, w której służył m.in. na HMS Formidable[13]. W królewskiej marynarce wojennej nie umiał się odnaleźć i w 1949 odszedł przy pierwszej okazji z powodu odkrytych wrzodów żołądka, które dotykały również innych mężczyzn w jego rodzinie[14]. Po odejściu z armii pracował m.in. przy produkcji trumien, był ratownikiem na basenie, ochroniarzem i pomocnikiem mechanika w drukarni[8]. Mając 18 lat, zajął się kulturystyką – trenował w Dunedin Weightlifting Club, a jednym z ważniejszych jego sukcesów w tej dziedzinie było zajęcie trzeciego miejsca w konkursie Mister Universe w 1953[15][16]. Następnie dostał się do chórku marynarzy.

Grał także w piłkę nożną na pozycji skrzydłowego w lokalnym klubie Bonnyrigg Rose, był także na testach w klubie East Fife[17]. W 1953 odrzucił propozycję kontraktu wynoszącego 25 funtów tygodniowo ze strony Manchesteru United zaproponowaną mu przez ówczesnego trenera drużyny, Matta Busby’ego, który obserwował mecze jego drużyny, wybierając aktorstwo, co określił później jako „jedno z najbardziej inteligentnych posunięć”[18][19].

Kariera

[edytuj | edytuj kod]

Początki

[edytuj | edytuj kod]
Sean Connery i Lana Turner na planie filmu Inne miejsce (1957)

W połowie lat 50. zajął się aktorstwem. Mimo braku talentu tanecznego, zagrał m.in. małą rolę w musicalu South Pacific w 1954[20]. Podczas produkcji musicalu spotkał Michaela Caine’a, z którym później blisko się przyjaźnił[21]. Podczas pobytu w Manchesterze, pod wpływem aktora Roberta Hendersona zainteresował się sztuką, a Henderson pożyczył mu m.in. dzieła takich klasyków Proust, Tołstoj czy Joyce[22]. W wywiadzie z 1992 stwierdził: „Spędziłem moją trasę koncertową South Pacific w każdej bibliotece w Brytanii, Irlandii, Szkocji i Walii”[23]. W 1954 rozpoczął swoją karierą filmową, występując w filmie musicalowym pt. Lilacs in the Spring[24]. Później zaczął występować w wielu serialach, grając epizodyczne role m.in. w Dixon of Dock Green, a także The Jack Benny Program[25].

W maju 1958 odbyła się premiera filmu z jego udziałem pt. Inne miejsce, w którym wystąpił obok Lany Turner. Podczas kręcenia filmu Connery najpierw wykręcił rękę, a później pobił partnera Turner, gangstera Johnny’ego Stompanato, który podejrzewał swoją kochankę o romans z aktorem i z tego powodu wszczął awanturę na planie filmowym[26][27]. W 1959 zagrał jedną z głównych ról w filmie produkcji Walt Disney Pictures pt. Darby O'Gill i krasnoludki w reżyserii Roberta Stevensona[28], a jego udany występ jako Michael McBridge sprawił, że później stał się jednym z kandydatów do obsadzenia roli Jamesa Bonda[29]. W 1961 wystąpił w roli Wrońskiego w filmie Anna Karenina, obok Claire Bloom, która wcieliła się w tytułową bohaterkę[30].

James Bond

[edytuj | edytuj kod]
Connery jako James Bond w filmie Goldfinger (1964)

W tym samym roku brał udział w castingu do roli Jamesa Bonda. Początkowo zarówno producenci Harry Saltzman i Albert R. Broccoli, jak i twórca powieści o Bondzie – Ian Fleming – rozważali inne kandydatury, biorąc pod uwagę Richarda Todda, Cary’ego Granta czy Rogera Moore’a, lecz były one odrzucane[31]. Również Connery nie zrobił dobrego wrażenia na Flemingu, ale postanowiono zaprosić go na spotkanie. Na nim również nie wypadł dobrze, jednak żona producenta – Dana Broccoli – przekonała męża, by dać Connery’emu szansę i dzięki temu dostał rolę Bonda[31]. Wielki udział w przygotowywaniu Connery’ego do roli Jamesa Bonda miał reżyser Terence Young. Lois Maxwell, która w filmie zagrała Pannę Moneypenny, wspominała, że „Terence wziął Seana pod swoje skrzydła. Nauczył go wszystkiego – od tego, jak się ubierać, gdzie kupować koszule, aż po maniery przy stole”[32][33].

Connery podczas kręcenia filmu Diamenty są wieczne (1971)

W 1962 roku wyprodukowano pierwszy film z seriiDoktor No, który okazał się wielkim przebojem kinowym, zarabiając 60 milionów USD, przy budżecie wynoszącym 900 tys. dolarów[34]. W 1999 roku film został umieszczony na 41. miejscu w rankingu 100 Najlepszych Filmów Brytyjskich opracowanym przez Brytyjski Instytut Filmowy. Kolejny film z serii pt. Pozdrowienia z Rosji stał się blockbusterem w kinach, przynosząc 79 mln dolarów przychodu na świecie[35], a także zdobył Nagrodę BAFTA za najlepsze zdjęcia[36]. Rok później Connery zagrał w trzeciej produkcji o Bondzie pt. Goldfinger, który zarobił 125 milionów dolarów[37] – już po dwóch tygodniach przychody pokryły koszty produkcji[38]. Goldfinger został także pierwszym filmem z serii, który dostał Oscara, zdobywając nagrodę za najlepszy dźwięk[39]. W grudniu 1965 roku miała miejsce premiera kolejnego filmu o Jamesie Bondzie – Operacja Piorun, która zarobiła najwięcej ze wszystkich siedmiu produkcji z udziałem szkockiego aktora – 141 200 000 dolarów (równowartość 1 mld 376 mln dolarów w 2023)[40][41]. Na 38. ceremonii rozdania Nagród Akademii Filmowej film zdobył Oscara za najlepsze efekty specjalne[42]. Podczas kręcenia sceny z rekinami w basenie Emilio Largo doszło do bardzo niebezpiecznej sytuacji. Scenograf Ken Adam dla oddzielenia rekinów i aktora zbudował specjalną pleksiglasową przegrodę, jednak rekin zdołał się przedrzeć przez szparę i Connery ledwie uszedł z życiem[43]. W 1967 roku po raz piąty wcielił się w postać agenta 007 w filmie Żyje się tylko dwa razy, który zarobił 112 mln dolarów[44]. Po nakręceniu obrazu ogłoszono, że Connery rezygnuje z roli agenta 007. Aktor nie chciał być utożsamiany tylko z jednym bohaterem[45].

Przez kolejne 4 lata odpoczywał, między innymi grając w golfa, a także okazjonalnie pojawiając się w filmach. W 1971 roku, zachęcony czekiem na ponad milion dolarów, zagrał w kolejnym filmie z serii o Bondzie – Diamenty są wieczne, który odniósł wielki sukces komercyjny, przynosząc dochód wynoszący 116 mln dolarów[46]. Zysk z filmu Connery przeznaczył na założony przez siebie Scottish International Educational Trust, który pomaga biednym, utalentowanym szkockim dzieciom[47]. W 1973 roku odrzucił propozycję zagrania Bonda w filmie Żyj i pozwól umrzeć[48]. 10 lat później jeszcze raz wystąpił w roli Bonda w filmie Nigdy nie mów nigdy, który nie jest zaliczany do kanonicznego cyklu (producentem był Warner Bros.)[49]. Aby dobrze przygotować się do tej roli, 53-letni aktor trenował pod okiem Stevena Seagala. Podczas treningów Seagal złamał mu nadgarstek, o czym Connery dowiedział się dopiero 10 lat później[50].

Connery i Roger Moore są rekordzistami pod względem liczby występów w roli Bonda, każdy z nich zagrał agenta 007 siedmiokrotnie[2][51]. W 2003 roku Amerykański Instytut Filmowy umieścił postać Jamesa Bonda graną przez Connery’ego na trzecim miejscu listy najlepszych bohaterów w historii kina[52].

Lata 1964–1986

[edytuj | edytuj kod]
Connery w filmie Marnie (1964)

Podczas kręcenia filmów o Bondzie, Connery zaangażował się także w inne produkcje, występując w 1964 w dreszczowcu Marnie, wyreżyserowanym przez Alfreda Hitchcocka w roli Marka Rutlanda[53]. Było to możliwe dzięki pomocy EON Productions, które, pomimo kontraktu z Connerym, zezwoliło mu na występ[54]. Rok później zagrał w dramacie wojennym pt. Wzgórze, który został nominowany w sześciu kategoriach do nagrody BAFTA, z którą jedną wygrał – najlepsze zdjęcia[55]. W 1968 wystąpił w westernie Shalako, grając razem z Brigitte Bardot oraz Stephenem Boydem[56]. W listopadzie 1974 miała miejsce premiera filmu z jego udziałem Morderstwo w Orient Expressie[57]. Obraz osiągnął sukces, będąc nominowany w sześciu kategoriach do Oscara, z którą jedną zdobył (dla najlepszej aktorki drugoplanowejIngrid Bergman)[58]. Dostał też 10 nominacji do nagrody BAFTA, zdobywając trzy z nich: John Gielgud dla najlepszego aktora drugoplanowego, Ingrid Bergman za najlepszą rolę drugoplanową i Richard Rodney Bennett za najlepszą muzykę[59]. Rok później, razem z Michaelem Caine’em, zagrał w filmie przygodowym pt. Człowiek, który chciał być królem[60]. Potem wcielił się w rolę Robina Hooda w filmie Powrót Robin Hooda, grając u boku Audrey Hepburn, grającej Lady Marion[61]. W 1977 wystąpił w filmie O jeden most za daleko w reżyserii Richarda Attenborough, w którym zagrał brytyjskiego generała Roberta Urquharta[62].

W 1981 zagrał w produkcji Terry’ego Gilliama pt. Bandyci czasu[63]. Rok później został lektorem filmu o Mistrzostwach Świata 1982 w Hiszpanii pt. G’olé![64]. W 1986 otrzymał angaż w kultowym filmie Nieśmiertelny[65].

Lata 1987–2005

[edytuj | edytuj kod]
Connery na 60. ceremonii wręczenia Oscarów (1988)

W 1987 odbyła się premiera filmu z jego udziałem pt. Nietykalni – za rolę agenta Jima Malone’a otrzymał Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego[66], zdobył także Złotego Globa[67]. W tej samej kategorii był także nominowany do nagrody BAFTA[68]. W tym samym roku zgarnął tę nagrodę w kategorii najlepszego aktora pierwszoplanowego za występ w filmie Imię róży[69]. W 1989 za rolę Henry’ego Jonesa Sr. w Indiana Jones i ostatnia krucjata został uwzględniony w liście nominowanych do nagród BAFTA i Złotego Globu w kategorii najlepszego aktora drugoplanowego[70][71]. W 1990 wystąpił w roli głównej, grając dowódcę Marko Ramiusa, w filmie sensacyjnym Polowanie na Czerwony Październik[72], który był nominowany do Oscara w trzech kategoriach i zgarnął statuetkę za najlepszy dźwięk[73]. Sam Connery był nominowany do nagrody BAFTA dla najlepszego aktora[74].

W 1996 wystąpił w filmie Twierdza, w którym zagrał obok Nicolasa Cage’a i Eda Harrisa. Film zarobił ponad 335 milionów dolarów[75] i był nominowany do Oscara za Najlepszy Dźwięk[76], a Connery, wraz z Cage’em zdobył nagrodę podczas 6. gali MTV Movie Awards dla Najlepszego Duetu[77]. Trzy lata później pojawił się w obrazie Osaczeni, który również osiągnął komercyjny sukces, inkasując 212 mln USD[78]. W 2000 wcielił się w rolę Williama Forrestera w filmie Szukając siebie, za co został nominowany do nagrody Satelity dla najlepszego aktora, którą ostatecznie zdobył Geoffrey Rush[79].

W styczniu 1996 otrzymał Nagrodę im. Cecila B. DeMille’a za „wybitny wkład w rozwój kultury i rozrywki” przyznawaną przez Hollywoodzkie Stowarzyszenie Prasy Zagranicznej[80]. W kwietniu 1999 został laureatem nagrody BAFTA Fellowship[81]. W tym samym roku został nagrodzony Kennedy Center Honors[82][83].

W 1989 roku został okrzyknięty przez magazyn „People” najseksowniejszym mężczyzną świata[84]. Do tej pory pozostaje najstarszym laureatem tego tytułu. W 1999 roku, natomiast został wyróżniony tytułem „najseksowniejszego mężczyzny minionego stulecia”[85]. Odrzucił propozycję roli Gandalfa w serii Władca Pierścieni[86]. Nie skorzystał także z oferty zagrania Albusa Dumbledore’a w serii filmów o Harrym Potterze[87][88]. W 2003 zagrał w swoim ostatnim filmie, występując w Lidze niezwykłych dżentelmenów jako Allan Quatermain[88]. Dwa lata później podłożył głos postaci Jamesa Bonda w grze komputerowej From Russia with Love, wyprodukowanej przez Electronic Arts[89][90]. W 2005 zajął 3. miejsce w sondażu na najlepszego brytyjskiego aktora w historii przeprowadzonego na zlecenie teatru The Old Vic[91].

Emerytura

[edytuj | edytuj kod]
Connery na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Edynburgu (2008)

8 czerwca 2006, odbierając nagrodę za całokształt twórczości przyznawaną przez Amerykański Instytut Filmowy, Connery ogłosił swoją filmową emeryturę[92]. Po ukończeniu 80 lat Connery przyznał, że nie zamierza już wystąpić w żadnym filmie[93].

Pomimo zapowiedzi reżysera Stevena Spielberga[94][95], w czerwcu 2007 poinformował, że nie zagra w 4. filmie z serii o Indianie JonesieIndiana Jones i Królestwo Kryształowej Czaszki, stwierdzając, że „stan spoczynku jest o wiele bardziej zabawny”[96][97]. Był brany pod uwagę jako Kincaide w filmie Skyfall (rolę zagrał Albert Finney), co potwierdził reżyser Sam Mendes[98]. Ponadto był wymieniany wśród kandydatów do gry w Niezniszczalnych 3[99].

W 2012 powrócił z aktorskiej emerytury, użyczając głosu w animowanym filmie pt. Sir Billi, którego został także producentem[100][101]. W tym samym roku został narratorem filmu dokumentalnego Ever to Excel, opowiadającego o najstarszym szkockim uniwersytecie University of St Andrews[102].

Odznaczenia i uhonorowanie

[edytuj | edytuj kod]

W 1987 został odznaczony francuskim Orderem Sztuki i Literatury. W 1991 został uhonorowany najwyższym francuskim odznaczeniem – Legią Honorową[103]. 5 lipca 2000 na uroczystości w Pałacu Holyrood w Edynburgu królowa Elżbieta II nadała mu tytuł szlacheckiKnight Bachelor – za zasługi dla branży filmowej[8][104]. Przed tym, w latach 1997 i 1998 był kandydatem do pasowania, jednak jego kandydaturę, z powodów politycznych, miał zawetować minister ds. Szkocji w rządzie Tony’ego Blaira, Donald Dewar[8][105]. 11 marca 2003 został Wielkim Oficerem Orderu Manuela Amadora Guerrero[106].

W 1988 został doktorem honoris causa University of St Andrews[107]. 19 czerwca 2009 został uhonorowany tytułem doktora honoris causa przez uniwersytet Edinburgh Napier University[108][109]. 27 stycznia 2011 przed siedzibą towarzystwa The Scottish Club w Tallinie odsłonięto wykonane z brązu popiersie Connery’ego[110]. W 1991 został honorowym obywatelem miasta Edynburga[111].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]
Diane Cilento (na zdj. w 1954), pierwsza żona Connery’ego

W 1962 po nakręceniu filmu Doktor No ożenił się z Diane Cilento[112]. Ślub wzięli na Gibraltarze. Od 1971 żyli w separacji, a dwa lata później Connery rozwiódł się z Cilento[112]. Para miała syna Jasona (ur. 1963), który również został aktorem[113]. 6 maja 1975 ożenił się z Micheline Roquebrune, z którą był aż do śmierci[114].

W młodości kibicował Celticowi, a później został kibicem największego rywala Celticu – drużyny Rangers[115]. Amatorsko grywał także w golfa. Na początku lat 70. został członkiem klubu Royal and Ancient Golf Club of St Andrews[116].

Poglądy polityczne

[edytuj | edytuj kod]

Connery był zwolennikiem odłączenia się Szkocji od Wielkiej Brytanii i tym samym uznania jej niepodległości[117]. Został członkiem Szkockiej Partii Narodowej, która działa na rzecz niepodległości Szkocji[118]. W wywiadzie z 2008 stwierdził: „Zawsze miałem nadzieję, że nadejdzie ten dzień. Teraz jestem pewien bardziej niż kiedykolwiek, że Szkocja jest bardzo blisko zdobycia niepodległości”[119][120]. W 2014, podczas referendum niepodległościowym w Szkocji, opowiadał się za głosowaniem za niepodległością Szkocji twierdząc, że: „to okazja zbyt dobra, aby ją przegapić”[121]. Ostatecznie jednak Szkoci opowiedzieli się za pozostaniem w Wielkiej Brytanii[122][123][124].

Śmierć

[edytuj | edytuj kod]

Zmarł 31 października 2020 roku we śnie w swoim domu w Nassau, stolicy Bahamów, w wieku 90 lat z powodu niewydolności serca[125][126]. Aktor od dłuższego czasu walczył też z zapaleniem płuc[127], a także cierpiał na demencję i chorobę Alzheimera[88][128]. Po śmierci osoby ze świata kultury, a także wielu innych ludzi oddało mu hołd m.in.: Sam Neill, Nicolas Cage, Robert De Niro, Michael Bay, Donald Trump, Nicola Sturgeon, Tippi Hedren, Alec Baldwin, Hugh Jackman, George Lucas, Shirley Bassey, Kevin Costner, Catherine Zeta-Jones, Barbra Streisand, John Cleese, Jane Seymour i Harrison Ford, a także inni odtwórcy roli Jamesa Bonda: George Lazenby, Timothy Dalton, Pierce Brosnan i Daniel Craig[129][130][131][132][133].

Ciało Connery’ego zostało skremowane na Bahamach, a prochy – zgodnie z jego ostatnim życzeniem – miały być rozsypane w rodzinnej Szkocji (według planów rodziny po pandemii COVID-19)[134], co spełniło się dwa lata później, w 2022[135].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]
Rok Film Rola
1954 Lilacs in the Spring Statysta
1957 O życie dziecka Spawacz
1957 No Road Back Spike
1957 Hell Drivers Johnny Kates
1957 Tygrysy wojny Mike
1958 Inne miejsce Mark Trevor
1959 Wielka przygoda Tarzana O’Bannion
1959 Darby O'Gill i krasnoludki Michael McBride
1961 The Frightened City Paddy Damion
1961 On the Fiddle Pedlar Pascoe
1962 Najdłuższy dzień Szeregowiec Flanagan
1962 Doktor No James Bond
1963 Pozdrowienia z Rosji James Bond
1964 Goldfinger James Bond
1964 Intrygantka Anthony Richmond
1964 Marnie Mark Rutland
1965 Wzgórze Joe Roberts
1965 Operacja Piorun James Bond
1966 Nowy Świat on sam
1966 Przyjemne szaleństwo Samson Shillitoe
1967 Żyje się tylko dwa razy James Bond
1968 Shalako Shalako
1969 Czerwony Namiot Roald Amundsen
1970 The Moly Maguires Jack Kehoe
1971 Taśmy prawdy Duke Anderson
1971 Diamenty są wieczne James Bond
1972 España campo de golf on sam
1973 Agresja Sierżant Johnson
1974 Zardoz Zed
1974 Morderstwo w Orient Expressie Pułkownik Arbuthnott
1975 Wiatr i lew Mulay el-Raisuli
1975 Godziny grozy Nils Tahlvik
1975 Człowiek, który chciał być królem Daniel Dravot
1976 Arabski spisek Khalil Abdul-Muhsen
1976 Powrót Robin Hooda Robin Hood
1977 O jeden most za daleko Robert Urquhart
1978 Wielki napad na pociąg Edward Pierce
1979 Meteor Paul Bradley
1979 Kuba Robert Dapes
1981 Odległy ląd William T. O’Niel
1981 Bandyci czasu Agamemnon/Strażak
1982 Gdy zło jest dobrem Patrick Hale
1982 Na skraju przepaści Douglas Meredith
1983 Nigdy nie mów nigdy James Bond
1984 Miecz bohaterów Zielony Rycerz
1986 Nieśmiertelny Juan Sánchez-Villalobos Ramírez
1986 Imię róży Wilhelm z Baskerville
1987 Nietykalni Jim Malone
1988 Presidio Alan Caldwell
1988 Moje wspomnienia on sam
1989 Rodzinny interes Jessie McMullen
1989 Indiana Jones i ostatnia krucjata Henry Jones Sr.
1990 Polowanie na Czerwony Październik Marko Ramius
1990 Wydział Rosja Bartholomew Blair
1991 Robin Hood: Książę złodziei Ryszard Lwie Serce
1991 Nieśmiertelny 2 Juan Sánchez-Villalobos Ramírez
1992 Uzdrowiciel z tropików Robert Campbell
1993 Wschodzące słońce John Connor
1994 Dobry człowiek w Afryce Alex Murray
1995 W słusznej sprawie Paul Armstrong
1995 Rycerz króla Artura Król Artur
1996 Twierdza John Patrick Mason
1996 Ostatni smok Draco (głos)
1998 Rewolwer i melonik Sir August De Wynter
1998 Gra w serca Paul
1999 Osaczeni Robert MacDougal
2000 Szukając siebie William Forrester
2003 Liga niezwykłych dżentelmenów Allan Quatermain
2012 Sir Billi Sir Billi (głos)

Telewizja

[edytuj | edytuj kod]
Rok Tytuł Rola Uwagi
1956 Dixon of Dock Green Joe Brasted serial, odcinek: Ladies of the Manor
1956 The Condemned Wykonawca film
1956 Sailor of Fortune Achmed serial, odcinek: The Crescent and the Star
1956 The Jack Benny Program Portier serial, odcinek: Jack and Mary in Rome
1957 Sunday Night Theatre Harlan McClintok serial, odcinek: Blood Money
1957 Television Playhouse Mat Burke serial, odcinek: Anna Christie
1958 Women in Love Johnnie film
1958 Armchair Theatre Wykonawca serial, odcinek: The Boy with Meat Axe
1959 The Magical World of Disney Michael MacBridge serial, odcinek: I Captured the King of the Leprechauns
1959–1960 Play of the Week różne role serial, 4 odcinki
1960 Sunday Night Theatre Julien serial, dcinek: Colombe
1960 An Age of Kings Harry Hotspur serial, 5 odcinków
1960 Without the Grail Innes Corrie film
1961 Adventure Story Aleksander Macedoński film
1961 Anna Karenina Aleksiej Wroński film
1961 Makbet Makbet film
1967 The Bowler and the Bunnet on sam program dokumentalny, także reżyser
1969 Male of the Species MacNeil film
1969 Sunday Night Theatre MacNeil film
2003 Freedom: A History of US John Muir serial, odcinek: Yearning to Breathe Free
2009 Modern Greeks: C.P. Cavafy Narrator program dokumentalny
Rok Tytuł Rola Miejsce
1998 Art Producent Royale Theatre, Broadway

Gry komputerowe

[edytuj | edytuj kod]
Rok Tytuł Rola Źródła
2005 From Russia with Love James Bond [89][90]

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Nagrody filmowe

[edytuj | edytuj kod]
Nagroda Rok Film Kategoria Rezultat Źródła
Nagroda Akademii Filmowej 1987 Nietykalni Najlepszy aktor drugoplanowy Wygrana [136]
Nagroda BAFTA 1987 Imię róży Najlepszy aktor Wygrana [137]
Nietykalni Najlepszy aktor drugoplanowy Nominacja [138]
1989 Indiana Jones i ostatnia krucjata Najlepszy aktor drugoplanowy Nominacja [139]
1990 Polowanie na Czerwony Październik Najlepszy aktor Nominacja [140]
1998 BAFTA Fellowship Wygrana [141]
Złoty Glob[71] 1965 Nagroda Henrietty Nominacja [142]
1968 Nagroda Henrietty Nominacja [143]
1972 Nagroda Henrietty Wygrana [144]
1987 Nietykalni Najlepszy aktor drugoplanowy Wygrana [145]
1989 Indiana Jones i ostatnia krucjata Najlepszy aktor drugoplanowy Nominacja [146]
1995 Nagroda im. Cecila B. DeMille’a Wygrana [147]

Wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Taylor Vollman, How Many James Bond Movies Was Sean Connery In? [online], Heavy.com, 31 października 2020 [dostęp 2022-08-12] (ang.).
  2. a b Marta Waszkiewicz, James Bond – aktorzy. Kto grał Bonda w poszczególnych filmach z serii? [online], zwierciadlo.pl, 28 września 2021 [dostęp 2022-08-21] (pol.).
  3. Karol Skomorowski, Sean Connery obchodzi 90. urodziny. Siedmiokrotnie zagrał Jamesa Bonda [online], film.wp.pl, 25 sierpnia 2020 [dostęp 2023-12-23] (pol.).
  4. Sean Connery najlepszym Jamesem Bondem w historii [online], Onet Kobieta, 11 sierpnia 2020 [dostęp 2023-12-22] (pol.).
  5. Sean Connery – człowiek, który był Bondem i stworzył Bonda. Co aktor myślał o Agencie 007? [online], www.rmfclassic.pl [dostęp 2023-12-22] (pol.).
  6. Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2023-12-23].
  7. Awards [online], SeanConnery.com [dostęp 2024-01-13] (ang.).
  8. a b c d e f BBC News | SCOTLAND | Sir Sean’s pride at knighthood [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2023-12-23].
  9. Kat Whittingham, Historic Celebrities: Sean Connery [online], Historic Newspapers, 30 lipca 2020 [dostęp 2024-01-01] (ang.).
  10. Sean Connery – Biography [online], IMDb [dostęp 2023-12-23] (ang.).
  11. a b The name’s Bond, Seamus Bond [online], Independent.ie, 31 października 2008 [dostęp 2024-01-01] (ang.).
  12. Crystal Jones, Sean Connery’s younger actor brother Neil has died at 82 [online], Mail Online, 12 maja 2021 [dostęp 2023-12-23].
  13. James Wharton, Sir Sean Connery, Manchester United And The Royal Navy [online], Forces Network, 8 kwietnia 2021 [dostęp 2023-12-15] (ang.).
  14. Dario Leone, James Bond is a naval officer. Now Daniel Craig is too. But the only 007 actor to actually have served in the Royal Navy was Able Seaman Sean Connery. [online], The Aviation Geek Club, 24 września 2021 [dostęp 2024-01-01] (ang.).
  15. Sean Connery Competed in 1953 Mr. Universe Contest Before Deciding to Pursue Acting [online], Peoplemag [dostęp 2023-12-10] (ang.).
  16. Greg Merritt, Sean Connery in the Mr. Universe: The Full Story of 007's Bodybuilding [online], The Barbell, 6 sierpnia 2023 [dostęp 2024-01-01] (ang.).
  17. Scottish Junior Football History Sean Connery [online], Scottish Junior FA [dostęp 2024-01-13] (ang.).
  18. Before 007: A time when “Sean Connery” almost played for Manchester United | Main Stand [online], Mainstand [dostęp 2023-12-08] (ang.).
  19. Telewizja Polska S.A, Zmarł Connery. Pierwszy Bond mógł grać dla Manchesteru United [online], sport.tvp.pl, 31 października 2020 [dostęp 2023-12-23] (pol.).
  20. Fresh-faced Sir Sean Connery on stage in Derby in 1954, „Derbyshire Live”, 1 listopada 2020, ISSN 0307-1235 [dostęp 2023-12-21] (ang.).
  21. Sir Michael Caine recalls wild nights out with Sean Connery [online], MI6-HQ.COM [dostęp 2023-12-21] (ang.).
  22. Sean Connery – Biography [online], Biography.com [dostęp 2021-10-22] (ang.).
  23. Aljean Harmetz, Sean Connery, Who Embodied James Bond and More, Dies at 90 [online], The New York Times, 31 października 2020 [dostęp 2021-10-22] (ang.).
  24. Sean Connery [online], Filmweb [dostęp 2023-12-21] (pol.).
  25. Arts & Entertainment Desk, Sean Connery: A trailblazer, a true legend and a gentleman [online], The Daily Star, 31 października 2020 [dostęp 2023-12-30] (ang.).
  26. Jan M. Długosz, Historia, jakiej nie znacie: Miękiszon z ferajny [online], www.polityka.pl, 2021 [dostęp 2024-01-01] (pol.).
  27. Tony Sokol, The Time Sean Connery Punched a Real Mobster in the Face [online], Den of Geek, 2 listopada 2020 [dostęp 2024-01-01] (ang.).
  28. Darby O’Gill i krasnoludki | Film | 1959. 2019-09-07. [dostęp 2023-12-30].
  29. Irish, How ‘Darby O’Gill and the Little People’ helped Sean Connery become James Bond [online], The Irish Post [dostęp 2023-12-30].
  30. Anna Karenina | Film | 1961. 2016-01-08. [dostęp 2023-12-23].
  31. a b The Gentleman’s Journal, The true story of how Sean Connery became James Bond | Gentleman’s Journal [online], The Gentleman’s Journal [dostęp 2023-12-10] (ang.).
  32. AGENT 007: Czy wiecie, że Sean Connery potrzebował drinka, żeby zagrać kultową scenę Jamesa Bonda? [online], www.well.pl, 13 maja 2022 [dostęp 2023-12-24] (pol.).
  33. Terrence Young – człowiek, który ukształtował ekranowego Jamesa Bonda. [online], jamesbond.com.pl, 9 grudnia 2020 [dostęp 2023-12-24] (pol.).
  34. Dr. No (1963) – Financial Information [online], The Numbers [dostęp 2023-12-10].
  35. From Russia With Love (1964) – Financial Information [online], The Numbers [dostęp 2024-01-04].
  36. BAFTA Awards [online], awards.bafta.org [dostęp 2024-01-04].
  37. Goldfinger (1964) – Financial Information [online], The Numbers [dostęp 2024-01-04].
  38. The Goldfinger Phenomenon. John Cork MGM/UA Home Entertainment, TWINE Entertainment. [dostęp 2024-01-04].
  39. 1965 | Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences [online], www.oscars.org [dostęp 2024-01-04] (ang.).
  40. Thunderball (1965) – Financial Information [online], The Numbers [dostęp 2024-01-04].
  41. Inflation Calculator [online], www.calculator.net [dostęp 2024-01-04].
  42. 1966 | Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences [online], www.oscars.org [dostęp 2024-01-04] (ang.).
  43. Stefan Kyriazis, ‘Terrified’ Sean Connery refused James Bond Thunderball scene ‘No way’ [online], Express.co.uk, 31 lipca 2022 [dostęp 2024-01-04] (ang.).
  44. You Only Live Twice (1967) – Financial Information [online], The Numbers [dostęp 2024-01-04].
  45. Eidhne Gallagher, Why Sean Connery Quit James Bond After 5 Movies (Then Quit Again) [online], ScreenRant, 9 października 2023 [dostęp 2023-12-10] (ang.).
  46. Diamonds Are Forever (1971) – Financial Information [online], The Numbers [dostęp 2023-12-10].
  47. The Trust – Scottish International Educational Trust [online], 23 stycznia 2018 [dostęp 2023-12-10] (ang.).
  48. Padraig Cotter, The Blunt Reason Sean Connery Turned Down Live And Let Die [online], ScreenRant, 14 października 2022 [dostęp 2023-12-10] (ang.).
  49. Kayleigh Donaldson, Why Sean Connery’s Never Say Never Again Isn’t A REAL James Bond Movie [online], ScreenRant, 27 lutego 2020 [dostęp 2023-12-10] (ang.).
  50. Nick Vrchoticky, Steven Seagal Broke Sean Connery’s Wrist. Here’s What Happened [online], Looper, 1 listopada 2020 [dostęp 2024-01-07] (ang.).
  51. Robert Vaux, Which James Bond Actor Starred in the Most 007 Movies? [online], CBR, 8 stycznia 2022 [dostęp 2023-12-31] (ang.).
  52. AFI’s 100 YEARS…100 HEROES & VILLAINS [online], American Film Institute [dostęp 2023-12-10] (ang.).
  53. Rashid Irani, In the Alfred Hitchcock thriller ‘Marnie’, a glimpse of Sean Connery beyond James Bond [online], Scroll.in, 3 listopada 2020 [dostęp 2024-01-06] (ang.).
  54. Connery Between Bonds (1964) – James Bond Radio | The Podcast For 007 Fans [online], 1 grudnia 2014 [dostęp 2024-01-06] (ang.).
  55. Film in 1966 | BAFTA Awards [online], awards.bafta.org [dostęp 2024-01-06].
  56. Shalako | Film | 1968. 2021-04-29. [dostęp 2024-01-06].
  57. Daty premier – Morderstwo w Orient Expressie (1974) [online], Filmweb [dostęp 2024-01-06] (pol.).
  58. 1975 | Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences [online], www.oscars.org [dostęp 2024-01-06] (ang.).
  59. Film in 1975 | BAFTA Awards [online], awards.bafta.org [dostęp 2024-01-06].
  60. Cult Movie: John Huston’s The Man Who Would Be King [online], The Irish News, 30 kwietnia 2021 [dostęp 2024-01-06] (ang.).
  61. George Simpson, Robin and Marian: Sean Connery enticed Audrey Hepburn back into acting [online], Express.co.uk, 20 stycznia 2022 [dostęp 2024-01-06] (ang.).
  62. O jeden most za daleko | Film | 1977. 2022-07-09. [dostęp 2024-01-06].
  63. Bandyci czasu | Film | 1981. 2018-07-28. [dostęp 2024-01-07].
  64. G’ole | Film | 1982. 2019-05-02. [dostęp 2024-01-07].
  65. Walter Goodman, SCREEN: 'HIGHLANDER,' WITH SEAN CONNERY, „The New York Times”, 8 marca 1986, ISSN 0362-4331 [dostęp 2024-01-07] (ang.).
  66. Ryan Parker, Sean Connery’s ‘Untouchables’ Oscar Acceptance Speech Was Short – And Hilarious [online], The Hollywood Reporter, 31 października 2020 [dostęp 2023-12-15] (ang.).
  67. Nikki Finke, ‘Emperor’ Reigns at Golden Globes, Los Angeles Times, 25 stycznia 1988 [dostęp 2023-12-15] (ang.).
  68. 1988 Film Actor in a Supporting Role | BAFTA Awards [online], awards.bafta.org [dostęp 2023-12-15].
  69. BAFTA Awards [online], awards.bafta.org [dostęp 2023-12-15].
  70. BAFTA Awards [online], awards.bafta.org [dostęp 2023-12-15].
  71. a b Sean Connery [online], Golden Globes [dostęp 2023-12-15] (ang.).
  72. Polowanie na Czerwony Październik | Film | 1990. 2021-07-30. [dostęp 2023-12-31].
  73. 1991 | Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences [online], www.oscars.org [dostęp 2023-12-31] (ang.).
  74. Film in 1991 | BAFTA Awards [online], awards.bafta.org [dostęp 2024-01-13].
  75. The Rock [online], Box Office Mojo [dostęp 2024-01-05].
  76. 1997 | Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences [online], www.oscars.org [dostęp 2024-01-05] (ang.).
  77. 1997 MTV Movie Awards [English] [online], web.archive.org, 22 listopada 2023 [dostęp 2024-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2023-11-22].
  78. Entrapment [online], Box Office Mojo [dostęp 2024-01-05].
  79. [https://web.archive.org/web/20110626174346/http://www.pressacademy.com/satawards/awards2001.shtml INTERNATIONAL PRESS ACADEMY: SATELLITE� Awards] [online], web.archive.org, 26 czerwca 2011 [dostęp 2024-01-08] [zarchiwizowane z adresu 2011-06-26].
  80. Cecil B. DeMille Award Winners: Every Star Who’s Ever Earned the Golden Globes’ Big Honor [online], Peoplemag [dostęp 2023-12-16] (ang.).
  81. 1998 Film Fellowship | BAFTA Awards [online], awards.bafta.org [dostęp 2023-12-16].
  82. a b Stars Shine At Kennedy Center – CBS News [online], www.cbsnews.com, 5 grudnia 1999 [dostęp 2024-01-02] (ang.).
  83. BBC News | ENTERTAINMENT | Connery and Wonder honoured [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2024-01-13].
  84. Lee Digital Content Center, This is every ‘Sexiest Man Alive’ winner since 1985 [online], STLtoday.com, 7 listopada 2023 [dostęp 2023-12-22] (ang.).
  85. Sexy Celebrity Grandparents [online], www.cbsnews.com, 20 stycznia 2006 [dostęp 2023-12-08] (ang.).
  86. Connery 'turning back on movies’ [online], 1 sierpnia 2005 [dostęp 2023-12-08] (ang.).
  87. Kara Hedash, Harry Potter: Here Are The Actors Who Almost Played Dumbledore [online], ScreenRant, 2020 [dostęp 2023-12-08] (ang.).
  88. a b c Znienawidził postać James Bonda. Za rolę nie wziął ani grosza [online], tygodnik.interia.pl [dostęp 2023-12-25] (pol.).
  89. a b Connery confirms From Russia With Love role [online], GameSpot [dostęp 2023-12-24] (ang.).
  90. a b Michael McCarrick, Sean Connery’s Final James Bond Performance was Actually for a Video Game [online], CBR, 19 września 2021 [dostęp 2023-12-24] (ang.).
  91. Staff, Hopkins and Dench named best British actors, „The Guardian”, 18 sierpnia 2005, ISSN 0261-3077 [dostęp 2024-01-07] (ang.).
  92. Ben Dalton2020-10-31T12:56:00+00:00, Sean Connery, the original James Bond, dies aged 90 [online], Screen [dostęp 2024-01-01] (ang.).
  93. Wirtualna Polska Media S.A, Sean Connery nie powróci do kin [online], film.wp.pl, 26 sierpnia 2010 [dostęp 2023-12-23] (pol.).
  94. Sean Connery w „Indiana Jones 4" [online], Onet Kultura, 20 czerwca 2002 [dostęp 2023-12-22] (pol.).
  95. Connery w „Indiana Jones 4" [online], Filmweb [dostęp 2023-12-22] (pol.).
  96. The Associated Press, Connery won’t be back in ‘Indiana Jones 4’ [online], The Hollywood Reporter, 8 czerwca 2007 [dostęp 2023-12-22] (ang.).
  97. Connery nie zagra w „Indianie IV” [online], film.interia.pl [dostęp 2024-01-02] (pol.).
  98. Sam Mendes talks Sean Connery ‘Skyfall’ cameo | Cinemas Online NEWS [online], web.archive.org, 11 listopada 2012 [dostęp 2023-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2012-11-11].
  99. Sean Connery wystąpi w „Niezniszczalnych 3"? [online], Onet Kultura, 20 sierpnia 2012 [dostęp 2023-12-25] (pol.).
  100. Sir Sean makes film comeback as a retired vet – Scotsman.com News [online], web.archive.org, 12 października 2010 [dostęp 2023-12-13] [zarchiwizowane z adresu 2010-10-12].
  101. Sean Connery powróci z aktorskiej emerytury już w czerwcu [online], Filmweb, 31 października 2020 [dostęp 2024-01-02] (pol.).
  102. Sean Connery tells the story of St Andrews | University of St Andrews news [online], news.st-andrews.ac.uk [dostęp 2024-01-01].
  103. Farewell to Sean Connery, passes away the great actor of 007 and The Name of the Rose [online], www.finestresullarte.info [dostęp 2023-12-16] (ang.).
  104. Sean Connery Knighted – CBS News [online], www.cbsnews.com, 5 lipca 2000 [dostęp 2023-12-11] (ang.).
  105. A.B.C. News, Sean Connery Knighted in Scotland [online], ABC News [dostęp 2023-12-10] (ang.).
  106. Sir Sean Connery angry at media frenzy over Panamanian passport revocation [online], MI6-HQ.COM [dostęp 2023-12-16] (ang.).
  107. a b Sean Connery awarded an honorary degree [online], Cinema St Andrews, 1 października 2011 [dostęp 2024-01-01] (ang.).
  108. a b Vanitatis, Sean Connery, doctor ‘honoris causa’ [online], vanitatis.elconfidencial.com, 20 czerwca 2009 [dostęp 2024-01-01] (hiszp.).
  109. Sean Connery honoured with Edinburgh university doctorate, „The Times of India”, 24 czerwca 2009, ISSN 0971-8257 [dostęp 2024-01-01].
  110. Sean Connery ma pomnik w Estonii [online], Onet Kultura, 28 stycznia 2011 [dostęp 2024-01-02] (pol.).
  111. a b Noel Miller, Lord Provost pays tribute to Sir Sean Connery [online], The City of Edinburgh Council [dostęp 2024-01-14] (ang.).
  112. a b Samantha Leathers, Diane Cilento – From Bond girl to Bond wife [online], Express.co.uk, 6 października 2022 [dostęp 2023-12-26] (ang.).
  113. Syn Seana Connery’ego gwiazdą kulinarnego show [online], film.interia.pl [dostęp 2024-01-01] (pol.).
  114. Sir Sean Connery i Micheline Roquebrune: był kobieciarzem, a kiedy ją poznał, wszystko się zmieniło [online], Viva.pl [dostęp 2023-12-26] (pol.).
  115. Kevan Christie, Celtic fans give me pelters since I switched loyalty to Rangers, says Sir Sean Connery [online], Daily Record, 25 sierpnia 2008 [dostęp 2023-12-14] (ang.).
  116. Krzysztof Rawa, Sean Connery: Golfista specjalny Jej Królewskiej Mości [online], Magazyn golfowy Golf&Roll, 3 lutego 2021 [dostęp 2023-12-14] (pol.).
  117. Kto wspiera szkockie „tak” i gdzie jest Sean Connery? [online], TVN24, 17 września 2014 [dostęp 2023-12-22] (pol.).
  118. Gerard Seenan, By Gerard Seenan, Connery goes on the SNP offensive, „The Guardian”, 27 kwietnia 1999, ISSN 0261-3077 [dostęp 2023-12-22] (ang.).
  119. Connery chce wolnej Szkocji [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-12-22] (pol.).
  120. Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2023-12-22].
  121. Scottish independence: Sir Sean Connery urges Scots to break away from [online], The Independent, 2 marca 2014 [dostęp 2023-12-26] (ang.).
  122. Szkocja zostaje w Wielkiej Brytanii [online], TVN24 [dostęp 2023-12-26] (pol.).
  123. Scottish independence referendum – Results – BBC News [online], www.bbc.com [dostęp 2023-12-26].
  124. Szkocja zmieni całe Wyspy. Cameron zapowiada rewolucję – Wiadomości – polskieradio24.pl [online], polskieradio24.pl [dostęp 2023-12-26] (pol.).
  125. Sean Connery: James Bond actor dies aged 90. bbc.com. [dostęp 2020-10-31].
  126. Sean Connery nie żyje. Miał 90 lat – Polsat News [online], web.archive.org, 31 października 2020 [dostęp 2023-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-31].
  127. Ujawniono przyczynę śmierci Seana Connery’ego – Film w INTERIA.PL [online], interia.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
  128. Sean Connery: Dementia ‘took its toll’ on the late James Bond star [online], 2 listopada 2020 [dostęp 2023-12-25] (ang.).
  129. Sharareh Drury i inni, Daniel Craig, Pierce Brosnan, Sam Neill, George Lucas and More of Hollywood Pay Tribute to Sean Connery [online], The Hollywood Reporter, 31 października 2020 [dostęp 2023-12-13] (ang.).
  130. Bond producers, Sam Neill, and more pay tribute to the late Sean Connery [online], EW.com [dostęp 2023-12-13] (ang.).
  131. First Minister leads tributes to ‘global legend’ Sean Connery [online], 31 października 2020 [dostęp 2023-12-13] (ang.).
  132. Sir Sean Connery: tribute from the First Minister [online], www.gov.scot [dostęp 2023-12-13] (ang.).
  133. Brent Lang, Daniel Craig Pays Tribute to Sean Connery: ‘One of the True Greats of Cinema’ [online], Variety, 31 października 2020 [dostęp 2023-12-13] (ang.).
  134. Alasdair Clark: Sir Sean Connery: Widow reveals star’s ‘final wish’ as ashes to be scattered in Scotland. edinburghlive.co.uk, 2020-11-09. [dostęp 2021-06-17]. (ang.).
  135. Sean Connery’s ashes to be scattered in St Andrews, son reveals [online], The National, 11 marca 2021 [dostęp 2023-10-13] (ang.).
  136. 1988 | Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences [online], www.oscars.org [dostęp 2024-01-03] (ang.).
  137. BAFTA Awards [online], awards.bafta.org [dostęp 2024-01-03].
  138. 1988 Film Actor in a Supporting Role | BAFTA Awards [online], awards.bafta.org [dostęp 2024-01-03].
  139. BAFTA Awards [online], awards.bafta.org [dostęp 2024-01-03].
  140. BAFTA Awards [online], awards.bafta.org [dostęp 2024-01-03].
  141. 1998 Film Fellowship | BAFTA Awards [online], awards.bafta.org [dostęp 2024-01-03].
  142. Golden Globes, USA (1966) [online], IMDb [dostęp 2024-01-03].
  143. Golden Globes, USA (1969) [online], IMDb [dostęp 2024-01-03].
  144. Golden Globes, USA (1972) [online], IMDb [dostęp 2024-01-03].
  145. Golden Globes, USA (1988) [online], IMDb [dostęp 2024-01-03].
  146. Golden Globes, USA (1990) [online], IMDb [dostęp 2024-01-03].
  147. Golden Globes, USA (1996) [online], IMDb [dostęp 2024-01-03].
  148. Connery honoured at European Film Awards [online], Digital Spy, 4 grudnia 2005 [dostęp 2024-01-02] (ang.).
  149. Staff, Sean Connery receives AFI lifetime achievement award [online], The Herald-Times [dostęp 2024-01-02] (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Jan Słodowski, Andrzej Roman, Gwiazdy światowego kina • Leksykon, Warszawa: Editions Spotkania, 1992, ISBN 83-85195-83-1, OCLC 749509683.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]