Jean-Louis Trintignant
Jean-Louis Trintignant (2012) | |
Data i miejsce urodzenia |
11 grudnia 1930 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
17 czerwca 2022 |
Zawód | |
Współmałżonek |
1. Stéphane Audran |
Lata aktywności |
1951–2019 |
Odznaczenia | |
Jean-Louis Trintignant (ur. 11 grudnia 1930 w Piolenc, zm. 17 czerwca 2022 w Uzès[1]) – francuski aktor, reżyser, scenarzysta, producent i kierowca wyścigowy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Bratanek słynnego kierowcy rajdowego Maurice’a Trintignanta (1917–2005), poświęcił swoje zamiłowanie do samochodowych silników dla szkoły aktorskiej u Charlesa Dullina. W połowie lat 50. zaczął występować na ekranie. Wydawał się idealnym odtwórcą ról ludzi w typie „przeciętnego Francuza”: żwawy, o bystrym spojrzeniu zielonych oczu. Taki był w pierwszych swoich filmach, m.in. Gdyby wszyscy ludzie dobrej woli... (Si tous les gars du monde, 1956). Sławę przyniósł mu udział w filmie I Bóg stworzył kobietę (Et Dieu... créa la femme, 1956) Rogera Vadima – skandalizującym ówcześnie melodramacie, który wylansował Brigitte Bardot[2]. Grając później w filmach francuskich i włoskich, wybierając mądrze role, udowodnił wkrótce swój profesjonalizm, inteligencję i wrażliwość[3].
Zapisał się w pamięci widzów dramatycznymi, złożonymi psychologicznie kreacjami z filmów Pojedynek na wyspie (Le Combat dans l'île, 1962)[4], Moja noc u Maud (Ma nuit chez Maud, 1968), Pustynia Tatarów (Il Deserto dei Tartari, 1976), a przede wszystkim w wielkim przeboju Claude’a Leloucha Kobieta i mężczyzna (Un homme et une femme, 1966). Kreacja niedoświadczonego sędziego śledczego w inspirowanym autentycznymi wydarzeniami dramacie politycznym Costy-Gavrasa Z (1969) została uhonorowana nagrodą za pierwszoplanową rolę męską na Festiwalu Filmowym w Cannes[5]. Nie dał się skusić perspektywami kariery hollywoodzkiej, wyjątek robiąc dla dramatu politycznego Pod ostrzałem (Under Fire, 1982) z Gene’em Hackmanem, Nickiem Nolte i Joanną Cassidy, którego akcja rozgrywa się w Ameryce Południowej. Rola byłego alkoholika – Pierre’a w melodramacie Kobieta mego życia (La Femme de ma vie, 1986), postać pułkownika Masaguala w dramacie Fiesta (1995) i rola samotnego emerytowanego sędziego zajmującego się podsłuchiwaniem swoich sąsiadów w dramacie psychologicznym Krzysztofa Kieślowskiego Trzy kolory: Czerwony (Three Colors: Red, 1994) była nominowana do Césara[5]. W dramacie sensacyjnym Jacquesa Deray’a Flic Story (1975) zagrał psychopatycznego zbrodniarza Émile „Mimile” Buissona, znanego z wyjątkowo brutalnych i przerażających zbrodni.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Był trzykrotnie żonaty. 18 listopada 1954 ożenił się ze Stéphane Audran[6]. Rozwiedli się w 1956[6]. W latach 1956–1957 był związany z Brigitte Bardot[6]. W latach 1960–1976 był żonaty z Nadine Marquand[6], z którą miał troje dzieci: dwie córki – Marie (ur. 21 stycznia 1962, zm. 1 sierpnia 2003) i Pauline (zm. 1970) oraz syna Vincenta (ur. 3 września 1973). W 2000 poślubił Marianne Hoepfner.
Pierwsze dziecko, córka Marie, została zamordowana przez jej partnera Bertranda Cantata, lidera francuskiej grupy muzycznej Noir Désir, znanej z przeboju Le vent nous portera[7].
W 2018 zdiagnozowano u niego raka prostaty[8]. W listopadzie 2021 pojawiły się doniesienia, że aktor traci wzrok, a stan jego zdrowia pogorszył się znacząco[9]. Zmarł 17 czerwca 2022 w swoim domu w Uzès, w wieku 91 lat[1].
Nagrody i nominacje
[edytuj | edytuj kod]Rok | Nagroda | Kategoria | Film | Rezultat |
---|---|---|---|---|
1968 | 18. MFF w Berlinie | Srebrny Niedźwiedź dla najlepszego aktora[10] | Człowiek, który kłamie (L’Homme qui ment, 1968) | Wygrana |
1969 | 22. MFF w Cannes | Najlepszy aktor[10] | Z (1969) | Wygrana |
1986 | César | Najlepszy aktor drugoplanowy[10] | Kobieta mego życia (La Femme de ma vie, 1986) | Nominacja |
1994 | Najlepszy aktor[10] | Trzy kolory. Czerwony (Trois couleurs: Rouge, 1994) | Nominacja | |
1995 | Najlepszy aktor[10] | Fiesta (1995) | Nominacja | |
1998 | Najlepszy aktor drugoplanowy[10] | Ci którzy mnie kochają wsiądą do pociągu (Ceux qui m’aiment prendront le train, 1998) | Nominacja | |
2012 | Najlepszy aktor[10] | Miłość (Amour, 2012) | Wygrana | |
Europejska Nagroda Filmowa | Najlepszy aktor[10] | Wygrana | ||
Lumières | Najlepszy aktor[10] | Wygrana | ||
Globe de Cristal Awards | Najlepszy aktor[10] | Nominacja | ||
Nagroda Międzynarodowego Towarzystwa Kinofilskiego | Najlepszy aktor[10] | Nominacja | ||
London Film Critics’ Circle | Najlepszy aktor[10] | Nominacja |
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Jako aktor
[edytuj | edytuj kod]- 2012: Miłość (Amour) jako George
- 2004: Immortal – kobieta pułapka (''Immortel (ad vitam)) jako Jack Turner
- 2003: Janis i John (Janis et John) jako M. Cannon
- 1998: Ci którzy mnie kochają wsiądą do pociągu (Ceux qui m'aiment prendront le train) jako Lucien Emmerich/Jean-Baptiste Emmerich
- 1996: Wielce skromny bohater (Un héros tres discret) jako Stary Albert Dehousse
- 1995: Fiesta jako pułkownik Masagual
- 1995: Miasto zaginionych dzieci (La Cité des enfants perdus) jako wujek Irvin (głos)
- 1994: Trzy kolory: Czerwony (Trois couleurs: Rouge) jako sędzia
- 1991: Dziękuję ci życie (Merci la vie) jako oficer SS
- 1987: Dolina-widmo (La Vallée fantôme) jako Paul
- 1986: Kobieta i mężczyzna: 20 lat później (Un Homme et une femme, 20 ans déja) jako Jean-Louis Duroc
- 1986: Kobieta mego życia (La Femme de ma vie) jako Pierre
- 1985: Następne lato (L'Été prochain) jako Paul
- 1984: Szczególna przyjemność (Le Bon plaisir) jako prezydent
- 1984: Niech żyje życie! (Viva la vie!) jako François Gaucher
- 1984: Kobiety niczyje (Femmes de personne) jako Gilquin
- 1983: Byle do niedzieli (Vivement dimanche!) jako Julien Vercel
- 1983: Pod ostrzałem (Under Fire) jako Marcel Jazy
- 1982: Noc w Varennes (La Nuit de Varennes) jako pan Sauce
- 1982: Cios w serce (Colpire al cuore) jako Dario
- 1981: Idzie morderca (Un assassin qui passe) jako Ravic
- 1981: Głębokie wody (Eaux Profondes) jako Vic Allen
- 1980: Bankierka (La Banquière) jako Horace Vannister
- 1980: Kocham was wszystkich (Je vous aime) jako Julien
- 1980: Taras (La Terrasse) jako Enrico
- 1978: Cudze pieniądze (L'Argent des autres) jako Henri Rainier
- 1978: Pan pływak (Le Maître-nageur) jako ogrodnik
- 1976: Podróż poślubna (Le Voyage de noces) jako Paul
- 1976: Deszcz nad Santiago (Il pleut sur Santiago) jako senator
- 1976: Kobieta na niedzielę (La Donna della domenica) jako Massimo Campi
- 1976: Śmierć z komputera (L'Ordinateur des pompes funebres)
- 1976: Pustynia Tatarów (Il Deserto dei Tartari) jako lekarz
- 1975: Flic Story jako Émile Buisson
- 1975: Agresja (L'Agression) jako Paul Varlin
- 1974: Skrzypce na balu (Les Violons du bal) jako Lui
- 1974: Tajemnica (Le Secret) jako David Daguerre
- 1974: Kariera na zlecenie (Le Mouton enragé) jako Nicolas Mallet
- 1973: Pociąg (Le Train) jako Julien Maroyeur
- 1973: Zabrania się wiedzieć (Défense de savoir) jako Jean-Pierre Laubray
- 1972: Porwanie (L'Attentat) jako Francois Darien
- 1970: Konformista (Il Conformista) jako Marcello Clerici
- 1970: Łobuz (Le Voyou) jako Simon Duroc „Szwajcar”
- 1969: Moja noc u Maud (Ma nuit chez Maud) jako Jean-Louis
- 1969: Złodziej zbrodni (Le Voleur de crimes, Le) jako Jean
- 1969: Z jako sędzia śledczy
- 1969: Miłosny krąg (Metti una sera a cena) jako Michaele
- 1968: Człowiek zwany Ciszą (Il Grande silenzio) jako Silence
- 1968: Łanie (Les Biches) jako Paul Thomas
- 1968: Człowiek, który kłamie (L’Homme qui ment) jako Jan Robin/Boris Varissa
- 1966: Czy Paryż płonie? (Paris brule-t-il) jako kapitan Serge
- 1966: Długa droga (La Longue marche) jako Philippe
- 1966: Kobieta i mężczyzna (Un homme et une femme) jako Jean-Louis Duroc
- 1965: Piękna Angelika (Merveilleuse Angélique) jako Claude le Petit
- 1965: Przedział morderców (Compartiment tueurs) jako Eric
- 1964: Mata Hari, agent H-21 (Mata-Hari) jako François
- 1963: Zamek w Szwecji (Château en Suede) jako Eric
- 1963: Sukces (Il Successo) jako Sergio
- 1962: Siedem grzechów głównych (Les Sept péchés capitaux) jako Paul
- 1962: Fanfaron (Il Sorpasso) jako Roberto Mariani
- 1962: Pojedynek na wyspie (Le Combat dans l'île) jako Clement
- 1961: Źródło Trzech Prawd (Le Puits aux trois vérités)
- 1961: Światła na mordercę (Pleins feux sur l'assassin) jako Jean-Marie
- 1960: Bitwa pod Austerlitz (Austerlitz) jako Ségur, syn
- 1959: Niebezpieczne związki, 1960 (Les Liaisons dangereuses) jako Danceny
- 1959: Lato przemocy (L'Estate violenta) jako Carlo Romanazzi
- 1956: Prawo ulicy (La Loi des rues) jako Yves
- 1956: Gdyby wszyscy ludzie dobrej woli (Si tous les gars du monde) jako Jean-Louis
- 1956: Klub kobiet (Club de femmes) jako Michael
- 1956: I Bóg stworzył kobietę (Et Dieu... créa la femme) jako Michel Tardieu
Jako scenarzysta
[edytuj | edytuj kod]Jako reżyser
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Addio a Jean-Louis Trintignant. RSI Radiotelevisione svizzera. [dostęp 2022-06-17]. (wł.).
- ↑ Jason Ankeny: Jean-Louis Trintignant Biography. AllMovie. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
- ↑ Jean-Louis Trintignant. AlloCiné. [dostęp 2022-06-17]. (fr.).
- ↑ Jean-Louis Trintignant. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-06-17]. (ang.).
- ↑ a b Jean-Louis Trintignant Awards. FamousFix. [dostęp 2022-06-14]. (ang.).
- ↑ a b c d Jean-Louis Trintignant Relationships. FamousFix. [dostęp 2022-06-14]. (ang.).
- ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2022-06-20] .
- ↑ Manon Bricard: Mort de Jean-Louis Trintignant: l’acteur ne se battait plus contre la maladie. L’Internaute. [dostęp 2022-06-18]. (fr.).
- ↑ Elodie Franco: Jean-Louis Trintignant „plus en forme”: à 90 ans, „il perd peu à peu la vue”. Gala.fr, 2021-11-10. [dostęp 2022-06-18]. (fr.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Jean-Louis Trintignant Awards. AllMovie. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jean-Louis Trintignant w bazie IMDb (ang.)
- Jean-Louis Trintignant w bazie Filmweb
- Jean-Louis Trintignant w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 0000000121423879
- VIAF: 86424681
- LCCN: no96017236
- GND: 12411265X
- BnF: 12643029r
- SUDOC: 050123467
- SBN: RAVV089048
- NLA: 35555919
- NKC: xx0095021
- BNE: XX1060493
- NTA: 071628444
- BIBSYS: 90853264
- CiNii: DA14268045
- PLWABN: 9810640106005606
- NUKAT: n2009115795
- J9U: 987007332293505171
- CANTIC: a10165666
- LNB: 000245323
- CONOR: 23132003
- KRNLK: KAC2020L3715
- LIH: LNB:Brem;=CQ
- PWN: 3989170
- Britannica: biography/Jean-Louis-Trintignant
- Treccani: jean-louis-trintignant
- Universalis: jean-louis-trintignant
- БРЭ: 4200948
- NE.se: jean-louis-trintignant
- SNL: Jean-Louis_Trintignant
- VLE: jean-louis-trintignant
- Catalana: 0067666
- DSDE: Jean-Louis_Trintignant
- Hrvatska enciklopedija: 62334
- Francuscy aktorzy filmowi
- Francuscy aktorzy teatralni
- Francuscy aktorzy telewizyjni
- Francuscy kierowcy World Sportscar Championship
- Francuscy kierowcy 24h Le Mans
- Francuscy reżyserzy filmowi
- Francuscy reżyserzy teatralni
- Francuscy scenarzyści XX wieku
- Laureaci Cezara
- Laureaci Europejskiej Nagrody Filmowej dla najlepszego aktora
- Laureaci nagrody za pierwszoplanową rolę męską na Festiwalu Filmowym w Cannes
- Laureaci Srebrnego Niedźwiedzia dla najlepszego aktora
- Odznaczeni Orderem Zasługi Naukowej i Kulturalnej Gabrieli Mistral
- Urodzeni w 1930
- Zmarli w 2022