Zamek w Pieszycach
 nr rej. zamek 462 z 6.06.57 brak decyzji NID, park A/4516/1366/WŁ z 19.03.92 i 545/A/05 z 26.07.05, zabudowa podzamcza 483/A/1-4/05 z 25.02.05[1]
| |
 Widok od frontu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Plac Zamkowy 5, 58-250 Pieszyce |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Powierzchnia użytkowa |
3.000 m² |
| Ukończenie budowy |
1550 r. |
| Ważniejsze przebudowy |
1710-1730, 1818 r. |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu dzierżoniowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Pieszyce  | |
Położenie na mapie Pieszyc  | |
 50°42′56,67″N 16°34′54,58″E/50,715742 16,581828
| |
Pałac w Pieszycach – zabytkowy zamek[2] w Pieszycach – mieście w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie dzierżoniowskim, w południowo-zachodniej części Kotliny Dzierżoniowskiej, u podnóża Gór Sowich[3].
Obiekt wybudowany około 1550 r., rozbudowany w latach 1615–1617 i znacznie powiększony w latach 1710–1730. Obecnie własność prywatna.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pałac w Pieszycach został wzniesiony około 1500 r. jako renesansowy dwór[3]. W 1607 dziedziczka Marie von Reibnitz (1589-1617) wyszła za mąż za Friedricha von Gellhorna Mł. (1582-1632), z którym miała syna Ernsta (zm. 1679). Obiekt znacznie przebudowano w latach 1615-1617[3]. W 1705 zamek kupił Bernhard Bonit vel Bonnet von Mohrenthal, kupiec z Lubeki osiadły w Jeleniej Górze[4][5]. W latach 1710–1730 budowla została znacznie przebudowana i powiększona na obecną barokową rezydencję[3]. W roku 1818 pałac był restaurowany i w dużym stopniu zmienił swój wygląd[3]. W latach siedemdziesiątych XX wieku był doraźnie remontowany z przeznaczeniem na cele wypoczynkowe[3]. Później stopniowo niszczał i był rozgrabiany. W 2000 roku pałac został kupiony przez prywatnego inwestora, który rozpoczął remont obiektu[6].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Pałac jest budowlą trzyskrzydłową, założoną na planie podkowy otwartej w kierunku południowo-wschodnim, skrzydła są częściowo podpiwniczone i nakryte dachami mansardowymi z lukarnami[6]. Na fasadzie (elewacja południowo-wschodnia) jest główne wejście, z ozdobionym balkonowym portalem i kwadratową wieżą[6]. Elewacje mają podziały ramowe[6]. Przyziemie jest z boniowanymi lizenami, nad nimi gzyms i pilastry wielkiego porządku, dzielące kolejne kondygnacje[6]. Okna są w obramieniach, część z kluczem, nad oknami drugiej kondygnacji widnieją ozdobne gzymsy[6]. W pałacu znajduje się 66 pomieszczeń o powierzchni około 3.000 m² i kubaturze 14.820 m³[6]. Układ wnętrz jest dwutraktowy, z centralną przelotową sienią sklepioną kolebką z lunetami i sklepieniem krzyżowym[6]. Na południe od sieni reprezentacyjny hol i klatka schodowa[6]. Skrzydło wschodnie jest jednotraktowe[6].
Nad głównym wejściem kartusz z herbem von Mohrenthal[7][8], natomiast nad balkonem pierwszego piętra z herbem von Gellhorn. Poniżej w gzymsie rok AD MMVI (2006)[9].
-
Herb von Mohrenthal (odmiana) -
Herb von Gellhorn
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 15. [dostęp 2014-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ NID: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, woj. dolnośląskie. nid.pl, 2023-06-30. [dostęp 2023-07-19]. (pol.).
- ↑ a b c d e f Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, s. XXX. ISBN 978-83-89102-63-8.
- ↑ Roman Sękowski (1931-2023): Herbarz szlachty śląskiej : informator genealogiczno-heraldyczny.. T. T 5, M-N. Fundacja „Zamek Chudów” ; Videograf II, 2007, s. 204.
- ↑ Pieszyce. [dostęp 2024-08-05].
- ↑ a b c d e f g h i j Pieszyce. [w:] Pałace Śląska [on-line]. [dostęp 2017-03-20].
- ↑ Pałac. [dostęp 2024-08-05].
- ↑ Herb nad głównym wejściem do pałacu. [dostęp 2024-08-05].
- ↑ Fronton pałacu z jednym z herbów. [dostęp 2024-08-05].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, ISBN 978-83-89102-63-8.