Vuođđoláhkaváljagoddi doallá duorastaga almmolaš gullandilálašvuođa sámediggelága ođastusas. Dilálašvuođas leat áššedovdisáhkavuorut, mat laktásit ráđđehusa evttohussii sámediggelága ođasmahttimis ja rihkuslága virgerihkkosiid guoski ásahusaid rievdadeamis.
Sámediggelága gieđahallan riikkabeivviid vuođđoláhkaváljagottis bisánii dassážii, go ođđa sámediggeválggat ledje lágiduvvon ja ođđa Sámediggi čoahkkanan. Dál ođđa Sámediggi lea ortniiduvvan ja lága gieđahallan joatkašuvvá.
Sámedikki sátnejođiheaddji Pirita Näkkäläjärvi vuordá, ahte dál láhkaevttohus viimmat ovdánivčče.
– Dál dieđusge lea vuordámuš, ahte viimmat dat proseassa ovdána ja mii beassat čađahit dáid gullamiid ja maiddái Sámediggi beassá muitalit iežas oainnu dan láhkaevttohusas ja oaččošeimmet viimmat dan gárvvisin, dadjá Näkkäläjärvi.
Näkkäläjärvi muittuha, ahte sámediggeláhkaevttohus lea stáhtaministtar Petteri Orpo ráđđehusprográmmas ja dat lea buktojuvvon ovttamielalaččat riikkabeivviide. Sámedikki dievasčoahkkin lea virggálaččat dorjon láhkaevttohusa jienaiguin 15–3 ja ovttain guoros jienain. Dasa lassin 17 dálá áirasa leat vuolláičállán báhpára, mas sii dorjot sámediggeláhkaevttohusa.
– Mis lea hui nana doarjja Suoma Sámedikkis, ahte mii viimmat dohkkehit dán lága ja oažžut dán dál čađa. Mii sávvat, ahte riikkabeaivvit duođai guldalit min, dadjá Näkkäläjärvi.
Váljagoddi lea bivdán gullamii áššedovdiid ja ovddasteaddjiid vuoigatvuođaministeriijas, Sámedikkis, Nuortalaččaid siidačoahkkimis, Suomen alkuperäisten saamelaisten yhteistyöjärjestö -searvvis, Anarâšah-searvvis, Inarinmaan lapinkyläyhdistys -searvvis ja Vuovde-, guolásteaddji- ja duottarsámit searvvis.
Duorastaga gullamii Sámedikki bealis servet Sámedikki sátnejođiheaddjit ja láhkačálli Kalle Varis, ealáhus- ja birasláhkačálli Sarita Kämäräinen ja ságadoalli veahkkebargi Niina Siivikko.
– Mii leat hui huksejeaddji vugiin mielde ja jođus. Mii doarjut sámediggeláhkaevttohusa ja mii leat dan ráđđádallan riekteministtar Leena Meriin dalle 2023 loahpas. Gárttaimet addit dihto áššiid kompromissan, muhto obalohkái dat lea dakkár ollisvuohta, ahte mii oaidnit, ahte dán gánneha dál doarjut, muitala Näkkäläjärvi.
Gullan lea riikkabeivviid Unnaparlameanttas diibmu 8–12, ja dan sáhttá čuovvut gáiddusin riikkabeivviid neahttasiiddus. Gullama sáhkavuorut leat almmolaččat dilálašvuođa maŋŋá.