Suoma Álbmotmusea luohpada Sámemusea Siidii viiddis sámečoakkáldaga.
Suoma Álbmotmusea ja Sámemusea vuolláičállet gaskavahku 5.4.2017 ovdasoahpamuša, mainna 2 600 sámedávvira máhcahuvvojit Sámemusea Siidii Anárii. Dát čoakkáldat sisttisdoallá Suoma boarrásamos sámedávviriid.
Sámemusea hoavda Sari Valkonen illuda dán historjjálaš ođđasa dihte.
– Dát lea sámemusea historjjá eanemus mearkkašahtti ođas. Dát boahtá leahkit okta dehalamos beivviin, go mii vuolláičállit dán ovdasoahpamuša. Dan maid dat buktá midjiide, mii eat vel dieđege, dadjá Valkonen.
Geahča live-stream diibmu 10 Suoma álbmotmusea siidduin.
Riikkaviidosaččat mearkkašahtti čoakkáldat
Álbmotmusea čoakkáldagat leat šaddan máŋgga čuohtejagi áigges, eaige eará sajiin Suomas leat seamma ládje vurkejuvvon sápmelaččaid dávvirat.
Álbmotmusea 2 600 dávviris goalmmádas leat nuortalaččaid gálvvut, mat leat boares Suonjila ja Beahcáma guovllus.
– Vuorddán erenomážit silbadávviriid, čoarve- ja dáktedávviriid, mat mis leat unnán. Muhto dáshan lea gažaldagas hirbmat stuorra dávvirčoakkáldat: 2 600 dávvira ja mis leat Siiddas dál sullii 7 000 gálvvu, ahte gal doppe leat divrras dávvirat. Dat mii lea miellagiddevaš, ahte goalmmádas dáin dávviriin leat nuortalaččaid dávvirat, mat leat Suonjilis ja Beahcáma guovllus, nu galhan mii leat ganjalčalmmiin leamašan, muitala Valkonen.
Suoma Álbmotmusea bajimus hoavda Elina Anttila illuda, go sámečoakkáldagas lea ávki olles servošii.
– Dieđán, ahte dát dávvirat geavahuvvojit olu Siiddas. Nappo doppe olbmot máhttet duddjot árbevirolaš dujiid ja sii bastet váldit dáin málle ja áddejit olu buorebut dáid, go dutkit geain ii leat seammasullasaš árbi duogážis.
Vurdet, ahte sámemusea Siida viiddiduvvo
Vel galgá goit báhcit vuordit dávviriid sirdima Anárii, danin go Siiddas eai leat dárbbašlaš sajit 2 600 dávvirii.
Ovdasoahpamuša ulbmila mielde álbmotmusea máhcaha Siidii dáid dávviriid dasto, go sámemusea lea viiddiduvvon.
– Min čoakkáldatsajit leat áibbas dievva, ahte mii eat mange namas sáhte váldit deikke 2 600 dávvira dál, ahte easka dasto go min viiddidanfidnu lea ollašuvvan. Mii dárbbašit vuos ruđaid ja dán mánu loahpas min viiddidanfidnu lea Suoma ráđđehusa bušeahttaplánenčoahkkimis ja mii sávvat miehtemielalaš mearrádusa, muitala Sari Valkonen.
Sámemusea Siida lea gárvvásmuvvan farga 20 jagi dassái. Siiddas leat logiid jagiid kárten dan, gosa sámečoakkáldagat leat vurkejuvvon. Dávviriid máhcaheamis lea maiddái olu ságastallon maŋimus áiggiid.
Suoma Álbmotmusea bajimus hoavda Elina Anttila mielde dál lea buorre áigi plánet sámečoakkáldagaid luohpadeami ruovttoluotta Sápmái.
– Dakkár ságastallan lea ain eambo ja eambo, ahte dákkár kulturárbbi galgá máhcahit ruovttoluotta daidda servošiidda, geaidda dat dávvirat gullet. Velá 1990-logus ii lean vejolašvuohtage jurddášit dan, daningo sámemusea Siiddas eai lean áššálaš sajit dalle.
– Dál mii vuordit, ahte Siida basttášii ollašuhttit sin musea viiddidanfitnu ja seammás dat dahká vejolažžan dan čoakkáldaga sirdima.
Álbmotmusea čoakkáldat sirdojuvvo Anárii Siidda viiddideami maŋŋá. Siidda viiddideapmi galggašii válmmaštuvvat jagi 2020 álggus.
Vuosttas dávvirat bohtet sámemusea Siidii jagis 2018. Dalle Siiddas rahppojuvvo čájáhus musea vuođđudeaddjis Oivoš-Juhánis (Johan Nuorgam), go Sámemusea Siida deavdá 20 jagi 1.4.2018.