Pałac w Jugowie
 nr rej. pałac A/4205/1546/WŁ z 30.12.1996, park A/4206/849/WŁ z 18.09.1981
| |
 Pałac i park w Jugowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Główna 149 |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Ukończenie budowy |
XIX w.[1] |
| Ważniejsze przebudowy |
1865 r. |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Nowa Ruda  | |
 50°38′03,64″N 16°30′37,23″E/50,634344 16,510342
| |
Herby: baronów Stillfried Rattonitz
hrabiów Stillfried Rattonitz
Herby: hrabiów von Pfeil und Klein-Ellguth (1786)
Marii von Wilamowitz-Möllendorff
Pałac w Jugowie – zabytkowy[2] pałac w Jugowie – wsi w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Nowa Ruda.
Obiekt wybudowany w połowie XIX w., w miejscu starszego dworu Stillfriedów i Haugwitzów, zbudowanego w 1605 r.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Od 1472 r. właścicielem Jugowa był Georg von Stillfried. Pierwotny dwór wybudował około 1605 r. Henryk von Stillfried – Starszy dla swojego syna Hans von Stillfrieda. W obiekcie ocalała część wystroju: klatka schodowa w boazeriach z witrażem[1] zawierającym krzyż maltański protestanckiego zakonu joannitów, trzymany przez anioła, pod którego skrzydłami sentencja na szarfie Gott ist mein Schutz/Bóg jest moją ochroną. Członkiem zakonu był Eberhard von Pfeil und Klein Ellguth (1839–1901) (herb na witrażu po lewej) żonaty z Marią z domu von Wilamowitz-Möllendorff (herb po prawej). Na piętrze znajduje się kominek z bohaterami Biblii, gabinet nadleśniczego z historyczną stolarką, kasą i meblami. Eklektyczny wystrój pałac otrzymał po 1865 r. za czasów Eberharda von Pfeil und Klein Ellguth, który zlecił przebudowę. Ze starego budynku ocalały: jedna późnorenesansowa sala na parterze oraz sień. Okazały pałac z XIX w. wraz z parkiem jest częścią zespołu pałacowego. Obecnie siedziba Nadleśnictwa Jugów[3].
Właściciele
[edytuj | edytuj kod]- 1472–1482 – Georg (Jerzy) I von Stillfried und Rattonitz (1420-1482)[4]
- 1482–1483 – Paweł von Stillfried und Ratienitz[4]
- 1482–1492 – Georg (Jerzy) II von Stillfried und Ratienitz (1459–1492)[4]
- 1492–1518 – Georg (Jerzy) III von Stillfried (zm. 1518)
- 1518–1524 Jakob von Stillfried und Rattonitz (1483–1524/9)[4]
- 1524–1554 – Georg (Jerzy) IV von Stillfried (1506-1554)[5]
- 1554-1566 – Róża Schaffgotsch, żona Jerzego IV
- 1566–1572 Georg (Jerzy) V von Stillfried (1548-1586)[5], wł. Jugowa, Zacisza, Drogosławia od 1572
- 1572-1580 Henryk von Stillfried (zm. 1580), wł. Nowej Rudy
- 1586 – Georg (Jerzy) VI von Stillfried
- 1586–1615 – Henryk von Stillfried – Starszy (1519–1615)[6]
- Jan (Hans) von Stillfried Rattonitz (1549–1609), wł. Drogosławia, Jugowa od 1600
- 1615–1637 – Bernhard I von Stillfried (1567-1537)
- 1637-1669 – Bernhard II von Stillfried (1611-1669)[6]
- 1669–1702 – Bernhard III von Stillfried und Rattonitz (1641–1702)[7]
- 1702–1720 – Raymund Erdmann Anton baron Stillfried von Rattonitz (1672–1720)
- 1720–1739 – Johann Joseph I baron Stillfried von Rattonitz (1695–1739)
- 1739–1761 – Anna von Stillfried hrabina von Salburg (1703–1761)[8], żona Johanna Josepha I
- 1761–1767 – Michael Raymund baron Stillfried und Rattonitz (1730–1796)
- 1767-1773 – Augustyn von Stillfried
- 1773-1796 – Michał Rajmund von Stillfried
- 1796–1805 – Johann Joseph (Jan Józef) II, hrabia Stillfried und Rattonitz (1762–1805)[9]
- 1805-1810 Fryderyk August von Stillfried[8]
- 1832-1865 – Ludwik von Pfeil
- 1865-1901 – Eberhard von Pfeil und Klein Ellguth (1839–1901)
- 1865-1914 – Maria von Pfeil und Klein-Ellguth[10], z domu von Wilamowitz-Möllendorff, żona Eberharda
- 1914-1945 – Friedrich Albrecht von Pfeil und Klein-Ellguth (1890-1945)[11]
Rezydencje Stillfriedów
[edytuj | edytuj kod]- Dwór Dolny we Włodowicach
- Dwór Górny w Nowej Rudzie
- Dwór Stillfriedów w Drogosławiu
- Zamek Stillfriedów w Nowej Rudzie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b M. Staffa: Słownik geografii turyst. Sudetów. G. Sowie, W. Włodzickie, t. 11. Wrocław: I-BiS, 1995, s. 182. ISBN 83-85733-12-6.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ Siedziba Nadleśnictwa. www.jugow.wroclaw.lasy.gov.pl. [dostęp 2015-04-14].
- ↑ a b c d Joseph Wittig: Kronika miasta Nowa Ruda. Kolebka i rozwój przestrzenny miasta Nowa Ruda, Cz. 1, tłum. Artur Olkisz, red. Wojciech Grzybowski, Nowa Ruda: „Maria”, 2004, s. 116 ISBN 83-88842-66-8.
- ↑ a b Joseph Wittig: Kronika miasta Nowa Ruda. Pobożne miasto, Cz. 2, tłum. Artur Olkisz, red. Wojciech Grzybowski, Nowa Ruda: „Maria”, 2004, ISBN 83-88842-66-8.
- ↑ a b Joseph Wittig: Kronika miasta Nowa Ruda. Miasto pracujące, Cz. 3, tłum. Artur Olkisz, red. Wojciech Grzybowski, Nowa Ruda: „Maria”, 2005, s. 5 ISBN 83-88842-66-8.
- ↑ Joseph Wittig: Kronika miasta Nowa Ruda. Rozśpiewane miasto, Cz. 5, tłum. Artur Olkisz, red. Wojciech Grzybowski, Nowa Ruda: „Maria”, 2006, ISBN 83-88842-66-8.
- ↑ a b Joseph Wittig: Kronika miasta Nowa Ruda. Miasto zwycięskie, Cz. 6, tłum. Artur Olkisz, red. Wojciech Grzybowski, Nowa Ruda: „Maria”, 2006, ISBN 83-88842-66-8.
- ↑ Johann Joseph II von Stillfried und Rattonitz, syn Michaela Stillfrieda (1730–1796), mąż Elisabeth von Götzen, ojciec Ludwiga Wilhelma Josephsa Antona von Stillfrieda (1790-1865) i Wilhelma von Stillfrieda (1794-1852).
- ↑ Adreßbuch des Schlesischen Grundbesitzes. Nach amtlichen und authentischen Quellen bearbeitet, CERES, landwirtschaftlicher Verlag, Berlin-Groß-Lichterfelde-West und Leipzig 1910. s. 76. [dostęp 2024-07-27].
- ↑ Friedrich-Albrecht, Graf von Pfeil und Klein-Ellguth. www.geni.com. [dostęp 2015-04-13].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tadeusz Bieda, Wśród malowniczych wzgórz nad Włodzicą: zarys dziejów miejscowości gminy Nowa Ruda, Nowa Ruda: Wydawnictwo „Maria”, 2007, ISBN 978-83-60478-20-2, s. 163–164
- Marek Perzyński, Dolnośląskie zamki, dwory i pałace, Wrocław: Wrocławski Dom Wydawniczy, 2012, ISBN 978-83-927765-4-3, s. 280–290
- Joseph Wittig, Kronika miasta Nowa Ruda. Kolebka i rozwój przestrzenny miasta Nowa Ruda, Cz. 1, tłum. Artur Olkisz, red. Wojciech Grzybowski, Nowa Ruda: „Maria”, 2004, ISBN 83-88842-66-8.
- Joseph Wittig, Kronika miasta Nowa Ruda. Miasto pracujące, Cz. 3, tłum. Artur Olkisz, red. Wojciech Grzybowski, Nowa Ruda: „Maria”, 2005, ISBN 83-88842-66-8 (całość)
- Joseph Wittig, Kronika miasta Nowa Ruda. Miasto walczące, Cz. 4, tłum. Artur Olkisz, red. Wojciech Grzybowski, Nowa Ruda: „Maria”, 2005, ISBN 83-88842-66-8 (całość), 83-88842-90-0 (cz. 4)
- Joseph Wittig, Kronika miasta Nowa Ruda. Rozśpiewane miasto, Cz. 5, tłum. Artur Olkisz, red. Wojciech Grzybowski, Nowa Ruda: „Maria”, 2006, ISBN 83-88842-66-8 (całość), 83-88842-99-4 (cz. 5)
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie, tom 11, pod red. Marka Staffy, Wrocław, Wyd. I-BiS, 1995, ISBN 83-85733-12-6, s. 182–183
