Sekülerleşme

Bu bölümün videosu: https://www.youtube.com/watch?v=3hkmNQsVINk&t=11s

Bu bölüm kitabın birinci bölümü. Kitabın tamamını ücretsiz şekilde bu linkten indirebilirsiniz: https://radboud.academia.edu/VolkanErtit/Books

Sekülerleşmenin nasıl tanımlanacağı ve ölçüleceği din sosyolojisi ile ilgili en ateşli tartışmalar arasındadır. Sekülerleşme sadece dinin toplumsal prestijindeki ve etkisindeki değişime indirgendiğinde, tartışmalar hem teorik hem de ampirik olarak dar bir perspektifle sınırlanmış oluyor. Bu bölümün ortaya koyduğu sekülerleşme tanımını diğer tanımlardan ayıran en önemli özellik onun din merkezli değil, "doğaüstü" merkezli olmasıdır. Bu sebeple din, dinîmsi yapılar, halk inançları, astroloji, fal, burç, ve diğer tüm doğaüstü öğretilere inananlar sekülerleşme tartışmaların merkezinde yer almaktadırlar. Bununla beraber, bu bölüm sekülerleşme tartışması yapmak için iki temel kıstas olması gerektiğini iddia ediyor. Birincisi a) geçmişle kıyaslama yapmak, ikincisi ise, b) bir toplumun sekülerleşme sürecini anlamak için o toplumu yine kendisi ile kıyaslamak.  Eğer sekülerleşme böyle tanımlanırsa, kavram Batı Avrupa ya da Hıristiyanlık merkezli olmaktan kurtulacak, ve farklı coğrafyalarda da fonksiyonel hale gelecektir.

Anahtar Kelimeler: Sekülerleşme, doğaüstü, din, dinîmsi yapılar, halk inançları, fal, burç, astroloji

Türkiye’nin en büyük metropolü olan İstanbul’da üç kuşak boyunca seküler değerlerle ve batı tarzi modernleşme kodları ile yetişmiş bireylerin din ve modernlik algılarında değişimi iki sufi kadını mürşid edinmeleri üzerinden inceleyen bu makale,  son yıllarda  seküler kesimin tasavvuf öğretisine olan yönelimini anlama çabası taşıyan doktora tezinden yola çıkılarak yazılmıştır. Makalede  ele alınan  örneklem grubu  Riafi tarikatına mensup  Cemlanur Sargut ve  Mevlevi tarikatına mensup Hayatnur Artıran’ın sohbetini dinlemeye en az 2 yıldır gelmekte olan kişilerden ve ihvan içinden seçilmiştir. Bu bireylerin dinsel yönelimleri; yaş, cinsiyet ve gelir seviyesi değişkenleri dikkate alınarak incelenmiştir. Araştırma hem 2 yıla dayanan katılımcı gözlem notlarına hem de derinlemesine  ve odak görüşmelerden elde edilen verilere dayanmaktadır. Evliya ziyaretlerinde bulunan, en modern kişi olarak Hz. Muhammed’i gösteren müridlerden oluşan bu yeni dinsel  oluşum, Gelner’in Yüksek İslam ve Halk İslam’ı ayrımının problematik yapısını işaret ederken, Şerif Mardin’in Halk İslamı’nın canlanacağı yönündeki öngörüsüne bir örnek teşkil eder görünmektedir.

Pandangan tentang childfree beberapa hari belakangan ini menjadi sorotan kaum milenial. Apakah childfree ini akan menjadi sebuah trend dikalangan anak muda indonesia saat ini? bagaimana islam memandang hal ini? dan bukankah Alloh SWT memberikan kabar gembira kepada nabi Ibrahim AS berupa anak bernama Ismail AS

Sosyal bir varlık olan insanoğlu, içinde bulunduğu sosyal çevrede, tarih boyunca kimliğini oluştururken ortaya koyduğu değerler incelendiği zaman, karşımıza en geniş anlamıyla kültür onun içini dolduran gelenek ve onu da kapsayan inanç, örf, adet ve bir dizi ritüel gelir. Tüm bu değerler üzerinden kendini tanımlayan toplumlar, tarih boyunca özgünlüklerini koruyarak kapalı cemaat yaşamı sürdürmüşlerdir. Bu bütünlük içinde özgün değerleriyle yaşayabilmiş bir örnek toplum ise şüphesiz Anadolu Alevi toplumu olmuştur. Fakat dünya toplumlarını etkileyen modernleşme rüzgârları, Alevi toplumunu da etkilemeden geçmemiştir. Alevi toplumun değerleri üzerinden kent kültürün ve modernleşmenin oluşturduğu değişim, birçok sosyal bilimci tarafından ele alınmıştır. Fakat günümüzdeki modern gelişmeler, Alevi kırsalı üzerinde nasıl bir değişim oluşturduğu, sosyal bilimlerce yetirince çalışılmamıştır. İşte bu araştırmanın temel amacı, modern gelişmelerin Adıyaman Alevileri özelinde geleneği temsilen dağlık kırsalı ve modernleşmenin değişim etkisine örnek olarak da ovalık kırsalında nasıl hissedildiği ve temel değerler üzerinde nasıl bir değişim oluşturduğunu sorgulamaya yönelik olmuştur. Araştırma alanı, Merkez İlçeye bağlı dağlık kırsaldan dört köy(Akçalı, Yazıbaşı, Yedioluk, Kozan) ve ovalık kırsaldan dört köy(Karakoç, Kızılcahöyük, Yarmakaya, Börgenek) olmak üzere şehir merkezine paralel olacak şekilde toplamda sekiz köy ele alınmıştır. Her bir köyde saha gözlemleri ve bölgeye dair arşiv taraması haricinde toplamda elli kişi ile yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın amacına yönelik toplanan görgül veriler ve saha gözlemleri yorumlanarak belirli temalar altında metin içinde sunulmuştur. Sonuç itibariyle gelenek ve modernlik arasında dağlık Alevi kırsalı ovalık Alevi kırsalına nazaran daha muhafazakâr veya geleneksel bir toplum modeli sunarken ovalık Alevi kırsalı ise modernleşmenin etkisinde kalarak kültürel, sosyal ve iktisadi olarak her alanda değişmekte ve seküler bir yönelim içinde olduğu anlaşılmıştır.

Tarih en siyasal disiplin olduğu gibi, devletin de en sevdiğidir: Tarihçilik devlet dairelerinde yapılır, tarih bölümleri devletin diğer kurumları gibi çalışır, tarihçi esas olarak memurdur, devlet belgeleriyle devlete methiyeler düzer. Aydınlanma sonrası dünyada akademik bir disiplin olarak Tarih'in icadı modern ulus-devlet oluşumlarıyla eleledir. Bu eşzamanlı gelişme, tarihçinin görevini, bir anlamda ulusun laik tarihini de yazmak olarak tanımlamıştır. Devlet ile akademik tarihin ortakyaşarlığı neticesinde yazılan laik tarihler yeni devlet seçkinlerinin çıkarlarını ve siyasal tercihlerini yansıtacak, eski elitlerin de meşruiyet temellerini yerlebir edecektir. Türk akademyası da geciken laik ulus-devleti tarihen meşrulaştırma işine koşulmuştur.
(Makalenin prova baskısıdır, son yayında bazı düzeltmeler yapılmıştır)

ÖZ
Toplum, sosyolojinin ana konusudur. Söz konusu toplum, büyük göçlerden sonra bin yılı aşkın süredir yerleşik olan Anadolu toplumu olunca, devlet toplumdan toplum da devletten ayrı düşünülemez olur. Devletle bütünleşik düşünme olgusu, sivil toplum kavramı için de geçerlidir. İslâm kurallarının egemen olduğu Selçuklu ve devamındaki Osmanlı Devleti, 1800’lü yıllara değin bu toplumsal ve siyasi yapısını belirleyen hukuk anlayışını korumuştur. Askerî yenilgiler sonrasında Avrupa’dan çekilme süreci ile birlikte, bilimsel, askerî ve ekonomik alandaki gerileme süreçlerini engellemek isteyen Osmanlı Devleti, birey, aile ve toplum biçimlerini derinden etkileyecek Batılılaşma/Modernleşme programına yönelir. Türkiye’deki mevcut toplumsal ve siyasal yapıyı ve kültürel dokuyu bugün doğru anlayabilmek, bu süreçlerin Osmanlı’dan gelen özelliklerini, koşullarını ve aktarımlarını doğru anlamakla mümkündür. Cahit Tanyol (1914-…) ve Şerif Mardin (1927-2017), toplum, sivil toplum ve devlet konularında birçok makale kaleme almış, görüşlerini paylaşmış ve kimi zaman mevcut yaklaşımları devralmış, kimi zaman bunları geliştirmiş veya kimi zaman kendi yaklaşımlarını oluşturmuşlardır. İki sosyoloğun görüşlerinin karşılaştırılması Türkiye’deki devlet, toplum ve sivil toplum düşüncesi üzerine kapsamlı bilgiler verir. Bu bilgiler, gerek yakın coğrafyadaki gerekse uzak coğrafyadaki toplumlar ve devletler için karşılaştırma yapmaya imkân veren özellikler, koşullar ve değerler içerir. Cahit Tanyol’un ve Şerif Mardin’in yaklaşımları, bize daha sağlıklı, etkili, kalıcı ve güçlü bir toplum-devlet örgütlenmesi ve organizasyonu için özellikler, ilkeler ve uygulamalar üretmemizde kaynaklık edecektir. Bunun gerçekleşmesi, günümüzün yeni toplum ve devlet yapılanmalarını doğru tanımlayan, bunların geçmişle bağlantısını kurabilen ve yerelden evrensele güçlü bir toplum-devlet modeli örneği sunan düşünsel bir olanak sağlar.
Anahtar Kelimeler: Devlet Düşüncesi, Toplum Teorileri, Sivil Toplum, Yeni Toplum-Devlet Modeli, Cahit Tanyol, Şerif Mardin.

ABSTRACT
Society is the main subject of sociology. The society in question, when the Anatolian society settled for more than thousand years after great migrations, the state becomes unthinkable from society and society also becomes unthinkable from the state. The concept of integrated thinking with the state, also applies to the concept of civil society. The Seljuk state and the Ottoman state dominated by the rules of Islam, until 1800s, it has maintained its conception of law that determines its social and political structure. After the military defeats, with the withdrawal process from Europe, the Ottoman Empire, which wants to prevent the decline of the scientific, military and economic processes, moves towards the Westernization/Modernization program which will deeply affect the individual, family and community forms. Existing social and political structures and cultural fabric in Turkey today understand correctly, it is possible to understand the characteristics, conditions and transmission of these processes from the Ottoman Empire. Cahit Tanyol (1914- ...) and Şerif Mardin (1927-2017), wrote a number of articles on society, civil society and government, they shared their views and sometimes took over existing approaches, sometimes developed them or sometimes formed their own approaches. To compare the views of the two sociologist, it gives comprehensive information on the idea of community, civil society and state in Turkey. This information includes features, conditions and values that allow comparison for both communities and states in distant geography and the remote geography. The approaches of Cahit Tanyol and Şerif Mardin will be the source of our ability to produce features, principles and practices for a more healthy, effective, lasting and powerful society-state organization. The realization of this provides an intellectual opportunity that accurately identifies today’s new society and state structures, connects them with the past, and presents a strong example of a model of a community-state model from the local to the universal.
Keywords: State Thought, Theories of Society, Civil Society, New Community-State Model, Cahit Tanyol, Şerif Mardin.

АННОТАЦИЯ
Общество является основным предметом социологии. Рассматривая анатолийсское общество, которое было создано более тысячи лет после больших миграций, установливается, что государство и общество являются одним целым. Государство Сельджуков и Османское государство, где доминировали исламские правила, сохраняли свою концепцию прав, которая определяла его социальную и политическую структуру до 1800-х годов. После военных поражений и в процессе ухода из Европы, Османская империя на пути предотвращеия упадков в науке, военных и экономических сферах, начала двигатся в направлении вестернизации/ модернизации, которая глубоко повлияла на индивидуальные, семейные и социальные формы турецкого общества. Для того, чтобы правильно понимать существующую социальную, политическую структуру и културные слои Турции, нужно хорошо изучать подобное положение в Османском государстве, условия и особенности переходного периода. Джахит Танёль (1914-...) и Шериф Мардин (1927-2017) написали много статей о гражданском обществе и государстве, поделились своими взглядами по поводу государственного строения. Они, иногда соглашались с существующими подходами, иногда разрабатывали новые и сформировали свои собственные подходы. Сопоставление взглядов этих двух социологов, даёт полную информацию об идее сообщества, государственного строения и гражданского общества Турции. Подходы вышеуказанных социологов позволяют сравнивать гражданское общество и государственный строй государств как в ближнего, так и далёкого зарубежия. Они могут стать источником для наших способностей производить характеристику, сравнивать принципы и методы инспектирования для создания более здорового, эффективного, устойчивого и прочного общества и государства. Реализация этого, даёт интеллектуальную возможность для определения нового общества и государственной структуры, установления связи с прошлым и представляения сильной модели сообщества-государства от локалбного, до глобального. 
Ключевые слова: государственная мысль, общественные теории, ражданское общество, модель нового общества-государства, Джахит Таньол, Шериф Мардин.

ÖZET
Türk Modernleşmesi, 1700’lü yıllarda, Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi’nin Avrupa’daki Fransa Elçiliği dönemindeki (1720-1721) gözlemlerini içeren raporundaki önerilerin Osmanlı yönetimine tavsiye edilmeye başlanması ile tarihlenen yıllara değin uzatılabilir. Varlığının son 150-200 yılında Batılılaşmaya ve/veya Modernleşmeye hasredilen değişim, dönüşüm ve yeniden yapılandırma sürecinin, endüstri devrimi ile hızla kapitalistleşen dünya sistemine uyum için yeterli olmaması sebebiyle, Osmanlı devlet ve toplum yapısının sistemsel olarak varlığını devam ettirmesi mümkün olmamıştır. Bir noktadan sonra ancak siyasi manevralar ile ayakta kalabilen devlet, ekonomik gücünü yitirmiş, sosyal ve kültürel dokusunun canlılığını koruyamamış, birey, aile, mahalle, toplum ve devlet yapılarının birbirini tamamlayan, bütünleyen, destekleyen ve güçlendiren yüzlerce yıllık örgüsünün çözülmesiyle karşı karşıya kalmıştır.
Bu çözülmeye karşı durmak için Osmanlı çeşitli Modernleşme adımları atmıştır. 1826’da Yeniçeri Ocağı yerine modern ordunun kurulması, bürokratik yapıdaki köklü değişimler, hukuk kodifikasyonlarının şer’i hukuktan uzaklaşarak Batı hukukuna yakınlaşması, Tanzimat (1839) ve Islahat (1856) fermanları, 1876’da I. Meşrutiyet’in ve 1909’da II. Meşrutiyet’in ilanı, sosyal hayatta, gündelik yaşamda, giyim-kuşamda, görgü kurallarında, eğitimde, bilimde, sağlıkta, tarımda, sanayi üretiminde, madencilikte, ulaşımda, insanın yaşamını kuşatan bütün alanlarda yaşanan değişimler, bu adımlardan bazılarıdır. Bu açıdan modernleşme süreci, epistemolojik, yani varlık, bilgi ve değer alanlarının da dönüşmesini ifade eder.
Cumhuriyet sosyolojisi, bu çözülmeyi incelerken dayanak alınacak özellikleri kendi yaklaşımları içinden ortaya koymuştur. Bunun iki farklı yaklaşımını, İstanbul Sosyoloji Geleneği’nin temsilcisi Cahit Tanyol (1914- ...) ve Yorumbilgisel Sosyoloji Geleneği’nin temsilcisi Şerif Mardin (1927-2017)’in düşünceleri ile karşılaştırmalı olarak ele alacağız. Bu sürecin tahlili, modernleşme girişimindeki yetersizliklerimizi, yanlışlıklarımızı veya sonuçsuz girişimlerimizi, verdiğimiz sosyal, kültürel, hukuk kodifikasyonu ve kimlik ödünlerinin nasıl sonuçlara yol açtığının listesini de ortaya koyar.
Nihayetinde, modernleşme, bize Batı-merkezci olarak dayatılan bir süreç midir, bizim yapamadığımız bir sürecin adı mıdır, yoksa modernleşmeyi yanlış mı anladık, içselleştirdik ve uyguladık, veya bunların hepsini eş-zamanlı olarak bir arada mı yaşıyoruz? Bu sorunun cevabını, Cumhuriyet dönemi Türk Modernleşmesi’ni bizatihi yaşayan, ülke tarihine tanıklık eden, çalışmalarıyla bu konuyu etraflıca ele alan, tespitler, yorumlar ve öngörüler ortaya koyan iki önemli sosyal bilimcinin, sosyoloğun çalışmaları üzerinden arayacağız.
Anahtar Kelimeler: Modernleşme, Türk Modernleşmesi, Batılaşma/Batılılaşma, Episteme, Paradigma, Cahit Tanyol, Şerif Mardin.

ABSTRACT
The Turkish Modernization can be extended to the years after the recommendations of the Ottoman administration in the 1700s, when the recommendations of Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi in the European Embassy in France (1720-1721) were observed. Change in the last 150-200 years of existence by Westernization and/or Modernization, conversion and reconstruction process; due to the inadequacy for adaptation to the rapidly capitalized world system with the industrial revolution, the systematic existence of the Ottoman state and society was not possible. State that can survive only after a but point with political maneuvers, has lost its economic power completely, did can not maintain the vitality of social and cultural structre, it has been faced with the dissolution of  hundreds of years of knitting of the individual, family, neighborhood, community and state structures that complement, integrating, support and strengthen each other.
In order to stand against this dissolution the Ottoman has taken several modernization steps. Establishment of modern army in 1826 instead of Janissaries, radical changes in bureaucratic structure, convergence of law with the Western law, Edicts of Tanzimat (1839) and Islahat (1856), Announcement of the First Constitutional Monarchy in 1876 and II. Announcement of the Constitutional Monarchy in 1909, in social life, in everyday life, clothing-finery style, in etiquette, in education, in science, in health, in agricultural, in production, in mining, in transportation, changin processes in all areas that surround the life of people, are some of these steps. From this point of view, the process of modernization also refers to the transformation of epistemological, that is, areas of existence, knowledge and value.
The sociology of the Republic revealed the features to be based on in its analysis from its own approaches. The tradition of two different approaches, Cahit Tanyol (1914-…), representative of the İstanbul Sociological Tradition, and Şerif Mardin (1927-2017), representative of the Hermenuetic Sociological Tradition, will put them in comparison with their thoughts. The analysis of this process reveals the inadequacies of our attempt to modernization, our inaccuracies or inconclusive attempts. This analysis also gives the list of results that this social, cultural, legal codification and identity concessions that we have made.
In the end, modernization is a process that has been imposed on us as a West-centric, is the name of a process that we cannot, otherwise, we understood, internalized and implemented modernization wrongly, or all of them live together simultaneously? We research the answer to this question with works of the two important social scientist and sociologist who witnessed the history of the Turkish Modernization in the Republican era, witnessed the history of the country, discussed this issue thoroughly with their works, and revealed the findings, comments and predictions.
Keywords: Modernization, Turkish Modernization, Westernization, Episteme, Paradigm, Cahit Tanyol, Sharif Mardin.

For more, look up "Structured Abstract" title.

Türk toplumunun kısmen muhafazakâr, kısmen seküler bir karakter arz etmesi, onun modern-muhafazakâr denilen melez bir karaktere sahip olduğunun göstergesidir. Bu durum, sekülerleşmenin bütün toplumlarda düz bir çizgide ilerlemediğinin ve toplumdan topluma değişen kendine özgü bir niteliğe sahip olduğunun da bir kanıtıdır. Bu makalede, sekülerleşen toplumda özellikle aile değerlerinde gözlemlenen değişim ve bu değişimin sonuçları üzerinde durulmaktadır. Geleneksel değerlerle inşa edilmiş geniş ailelerde, rol paylaşımlarının belirginliği, tecrübeler, birlikte yaşama kültürü ve inançlar belli bir aile düzenini oluşturmaktaydı. Sanayi devrimi sonrasında yaşanan gelişmelerin zorunlu bir sonucu olarak ortaya çıkan çekirdek aile modeli ise, mevcut kültürün bir kısmını bünyesinde taşısa da, bireyselliğin gittikçe belirginleşen karakteri nedeniyle bir takım sorunları beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda, aile içi şiddet, geçimsizlik, eşler ve çocukların duygusal ve davranışsal problemleri, iletişim sorunları, anlaşmazlık ve uyuşmazlıklar, eşler arası tahammülsüzlük ve ekonomik özgürlük gibi durumların ülkemizde de boşanma oranlarının artmasına ve aileye alternatif yaşam modellerinin ortaya çıkmasına neden olduğu görülmektedir. Sağlıksız aile ortamları ve artan boşanma oranlarıyla birlikte sorunlu çocuk sayısının çoğalması ve bu durumun doğurduğu yeni problemler de aile yapımızda çözüm bekleyen bir başka sorun alanını oluşturmaktadır. Genç nüfusun alkol ve sigaranın yanı sıra, uyuşturucu madde kullanımı gibi bağımlılıklar geliştirerek zararlı alışkanlıklara yönelmesi, aile ortamından gittikçe uzaklaşmasını beraberinde getirmektedir. Ayrıca bu durum, aile içi huzursuzlukları ve çatışmaları tetikleyerek gençlerin aile değerlerinden uzaklaşmalarına zemin hazırlamaktadır. Bu göstergeler ülkemizde aile değerlerinin giderek aşındığını ve ciddi bir değer dönüşümünün yaşandığını düşündürmektedir. Ancak Dünya Değerler Araştırması'nın 2010-2014 yılları arası verileri incelendiğinde, Avrupa ve Kuzey Avrupa ülkelerinin

Cemil Meriç; “dergi hür tefekkürün kalesidir.”
Ortaya çıkışı ve devamı açısından Avrupa örneklerinden farklı olan Türkiye’de Muhafazakârlık çoğunlukla farklı düşüncelerin etkisiyle şekillenme, farklı isimler ve eserler ile siyaset ve kültür dünyasında yer bulmaktadır.
Muhafazakâr Düşünce Dergisi olarak biz de 10. Yılımızda Türkiye’de Muhafazakârlığa dair literatürü toparlamış olmak gayesiyle muhafazakârlık olgusunu düşünürler üzerinden ele almaya gayret ettik. (...) 26 düşünür üzerinden Türkiye’de Muhafazakâr düşünceyi etkileyen düşünürleri incelemeye başlıyoruz ve önümüzdeki 2 sayı boyunca incelemeye devam edeceğiz. Bu sayıda ilk 8 isimle karşınızdayız; Sabri Fehmi Ülgener, Yahya Kemal, Said Halim Paşa, Fatma Aliye, Tarık Buğra, Nurettin Topçu, İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu ve Ziya Gökalp

Bu çalışmanın amacı, Erol Güngör'ün düşünsel birikiminde, Türkiye' de modernleşme ve sekülerleşme ilişkisini ortaya koymak ve bu konuyu derinlemesine ele alan Güngör'ün çizdiği metodolojik ve epistemolojik çerçeveyi betimlenmektir. İlk bölümde kavramsal ve tarihsel bir temanın oluşması için Avrupa' daki modernleşme ve sekülerleşme konusundaki düşünceler ve iddialar ele alınmıştır. İkinci bölümde, genel olarak modernleşme tarihine değinilmiş bundan sonrasında, Türkiye' de, Avrupa modernleşme tecrübesinin örnek alındığı Batıcılık akımının, modernleşme-sekülerleşme ilişkisi bağlamında sosyal-siyasi politika ve inkılapları, dini konumlandırdığı yer ve bunun sosyal, siyasal ve kültürel sonuçları Erol Güngör'ün mülahazaları ve tenkitleri ile birlikte çalışılmıştır. Burada, Güngör'ün modernleşmeyi bir kültür değişmesi olarak görmesiyle birlikte, modernleşme projelerinde, kültür-medeniyet arasındaki ilişkinin mecburi olarak ele alındığını ifade etmesi önemlidir. Üçüncü bölümde ise, Güngör'ün modernleşme çerçevesinde dini konumladığı yer tetkik edilmiş, bu konudaki düşünceleri modernleşme ve sekülerleşmenin zorunlu olmayan ilişkisini resmeden kuramlarla birlikte resmedilmiştir. Böylece modernleşme ve sekülerleşme arasında ilişki Güngör düşüncesinde teorik ve pratik çerçevede sunulmuştur.

This study examines new age beliefs, which can be considered as individual religiosity. The study aims to measure the
relationship between new age beliefs and the level of religious knowledge and religiosity of individuals. As known, classical
secularization theorists predicted that religious, mythological, and similar supernaturalist structures will gradually lose their
importance with the modernization process. In other words, according to classical secularization theories, metaphysically based
beliefs will weaken and lose their prestige as a result of the differentiation and rationalization of societies. Besides, religiosity will
not only lose its decisive influence on social institutions but will also be significantly withdrawn from the life of the individual.
However, although it has lost its decisive role in directing life relatively in (post)modern societies compared to the past, it can be
stated that religion still exists in different forms as an important social institution. In other words, it can be argued that religion
takes on different forms in societies where institutional religion has weakened. There is no consensus on how these forms of
religiosity should be defined. However, concepts such as new religions, cults, esoteric movements, new religious movements, new
age beliefs, and new age spiritualism have been introduced to describe these phenomena. Although it is possible to bring together
the aforementioned religious structures within the framework of the concept of new religiosity or new religion, the differences
between them seem so important that they cannot be ignored. For this reason, the religious phenomena in question can be handled
under two general headings as new religious movements and new age beliefs. The roots of new religious movements, which
generally emerged by separating from traditional religions, go back to the 18th century. New religious movements such as
Mormonism, which are shaped around a specific organization and authority, often point to a centralized religious structure. New
age beliefs, on the other hand, are generally used to describe individual hybrid belief forms that do not have a central organization,
have no authority, and are centered on self-development. It can be stated that both new religious movements and new age beliefs
were born to perform functions that weakened institutional religions could not fulfill, and to offer a world of meaning to modern
individuals who feel in a spiritual vacuum. It can be argued that these spiritualist movements, which started to emerge in Western
Europe and the United States, especially after the Second World War, led to the questioning of the basic theses of classical
secularization theories, which were put forward to explain the religious change in modern societies. It has been determined that
similar religious structures have begun to gain visibility in our modernizing country. As a sociological phenomenon, it is important
to investigate the subject by considering its different dimensions. In this context, the current research, which was planned in a
quantitative design, used in addition to the demographic information form, the new age beliefs scale developed by Mevlüt Kaya and
Cüneyt Aydın. The research was conducted with 382 students studying at various faculties/departments of Bursa Technical
University and Bursa Uludağ University. The data obtained were analyzed using the SPSS 25 software. In the study, a negative
correlation was found between the level of perceived religiosity and new age beliefs. In other words, the new age belief scores of
individuals who see themselves as religious were lower than the other participants. In addition, in the research, an inversely
proportional relationship was determined between academic religious knowledge and new age beliefs. According to the findings,
the new age belief scores differ significantly according to the type of high school from which the individuals graduated and the
department/faculty studied. In other words, the new age belief scores of imam hatip high school graduates are significantly lower
than the anatolian high school, regular high school, vocational high school, and other high school graduates, and the scores of the
students studying at the faculty of divinity are significantly lower than the students studying at other departments and faculties. In
the light of the findings, it can be argued that the tendency of individuals to new religious forms will increase as institutional
religiosity and religious knowledge decrease.

Mütedeyyin bir ailede yetişmiş ve farklı seküler pratiklerle karşılaşmış erkeklerin dönüşümüne odaklanacak olan bu çalışma, mütedeyyin erkeklerin gündelik hayatlarında deneyimledikleri dindar ve seküler yaşamların karşılaşmasını, yapılan saha çalışmasıyla analiz edecektir. Mütedeyyin ailede yaşayan bir erkeğin gündelik hayatında inanç önemli bir yer kaplamaktadır. İslamiyet’e göre bireyin hayatı beş vakte bölünmüştür ve bu taksim namaz vakitlerine göre yapılır: Sabah, öğle, ikindi, akşam, yatsı. Türkiye’de dindar bir ailede büyüyen gençler, zamanın bu bölünmesine aşina olur ve zamanın bu bölünmüş haline ailelerinin ev içi gündelik –inanç– pratiklerinden alışkındırlar. Mütedeyyin bir ailenin içerisinde, o ailenin ve o inancın gündelik pratikleriyle yaşayan bir erkeğin sıradan gündelik pratiklerine bakmak ve bir çevre değişimi ile bireyin yaşantısında oluşabilecek daha makro değişimleri, basit mikro değişimler üzerinden görmek tam da gündelik deneyimin ne derece kapsayıcı olacağına işaret etmektedir.

Bu makale, sekülerleşme kavramının toplumsal, kurumsal ve bireysel gibi farklı seviyelerdeki süreçlerine dair bütünleyici bir perspektif sunmaktadır. Bu çerçevede toplumsal, kurumsal ve bireysel aşamalar ve bunların birbiriyle etkileşimi tartışılmıştır. Bu çalışmada sekülerleşme, işlevsel farklılaşma süreçlerinin bir sonucu ve toplumsal alt-sistemlerinin özerkleşmesi olarak algılanmaktadır. Makalenin amacı, bir paradigma sunmak yerine, sekülerleşme ve onunla ilgili süreçlerle alakalı daha bütünsel bir teorik bakış açısı sunmak ve uluslararası karşılaştırmalı araştırmaları teşvik etmektir.

Bu bölümün videosu için tıklayınız: https://www.youtube.com/watch?v=RCLjVpHqNjI&t=651s

Türkiye’de sekülerleşme teorisi ile ilgili iddia sahibi olanların önemli bir bölümü, derslerinde, akademik üretimlerinde, gazetelerin yorum sayfalarında, katıldıkları televizyon programlarında, davetli oldukları
konferanslarda ve hatta sosyal medya hesaplarında ünlü din sosyoloğu Peter Berger’e atıfla sekülerleşme teorisinin çöktüğünü iddia etmektedir. Bahsi geçen bu kitle genellikle şu yaklaşımı benimsemektedir: “Daha önce sekülerleşme teorisini savunan Peter Berger artık fikrini değiştirmiştir, o nedenle sekülerleşme tezi çökmüştür ve dolayısıyla Türkiye’deki dönüşüm sekülerleşme teorisi ile açıklanamaz.” Bu iddia Türkiye’de sıklıkla kullanılmasına rağmen, detaylara inilmediği için Berger’in hangi verilere dayanarak fikrini değiştirdiğini ve modernleştiği halde dindarlaşan hangi toplumlardan bahsettiğini anlamak mümkün görünmemektedir. Bu makalenin yazılmasının sebebi de Berger’in geniş bir kitle tarafından kabul edilen fikirlerini/iddialarını sekülerleşme teorisi bağlamında değerlendirmek ve hem Berger’in hem de “teori çöktü” iddiası için onu referans gösterenlerin yaptıkları açık yöntemsel sorunları
tartışmaktır. O nedenle, bu çalışma sekülerleşme kavramını ve sekülerleşme teorisinin ne olduğunu kısaca açıkladıktan sonra, Berger’in teorideki ve yöntemdeki açmazlarını yine Berger’in en çok atıf alan
eserlerindeki 10 iddiası üzerinden okuyucuya sunmaktadır. Çalışmanın ulaştığı 4 ana sonuç şunlardır:

1. Berger, iddialarını kanıtlarla desteklememektedir. Türkiye’de en çok atıf alan 4 temel yazısında, herhangi bir kanıt ya da veri ortaya koymamaktadır.
2. Berger’in Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri, Latin
Amerika, Avrupa ülkeleri ve İsrail ile ilgili iddialarının kısa bir araştırma yapılınca yanlışlandığı görülmektedir.
3. Berger bir toplumun sekülerleşip sekülerleşmediğini, olması gerektiği gibi o toplumu kendi tarihi ile kıyaslayarak değil, başka toplumlarla kıyaslayarak ölçmeye çalışmaktadır. Böylece Berger, sekülerleşme tartışmalarının üzerine oturduğu temel yöntemlerden birini yok saymayı seçmiş görünmektedir.
4. Berger, ömrünün son dönemlerinde, sebebi bu çalışmanın sınırlarının ötesinde olan, akademiden uzak bir üslubu benimsemiştir. Ancak ne yazık ki onun akademik hassasiyetlerinin azalması, onun iddialarını sorgulamaksızın kabul eden geniş bir akademisyen kitlesinin oluşmasını engelleyememiştir.

Zilzal ve İnşirah: Umulmayan gün Ortalık kıyamet alametlerini sayıp dökenlerden geçilmiyor. Mü'minler gönüllerine en hoş gelen yalanları söyleyenleri Mehdi ilan etme yarışında. "Kimin paçasına tutunursak bizi sonsuz cennete taşır" fırsatçılığından ibaretmiş gibi sanki dindarlık. Şeyhler ve onların yamakları birbirlerine karşı verdikleri savaşta saflarını kalabalıklaştırmak için el yükselttiler. Bakmayın kavgalarına tek bir or-tak sözleri var, "Allah'ı boşver, bana inan, gerisini ben hallederim." Hal böyleyken memleket en çok kaçtığı kuyruk acılarına her gün bir yenisini daha ekliyor ve tüm siyasetler çıkmazda. Oysa yapılacak bazı şeyler var ama hiç de kolay değiller. Yerli ve milli meşrebimizce kaçtığımız o şeyleri yapanlara reva görülen tavır ise içler acısı: En ucuzundan bir ambalaj bulup paketlemek ve unutulması umuduyla rafa kaldırmak. İki tür ucuz ambalaj moda bugünlerde: Birinin markası "istis-na," diğeri "proje." Tartışmayı geride bırakmışız, tüketmişiz gibi görünen bir meseleyi dert edecek bu yazı; hiç mahcup olmadan "Başörtüsünü açan kadınlar" başlığı altında paketlediğimiz "kıyamet alameti"ni. Mevzuun başörtüsü olmadığını hatırlatmak içinse bir Sarsıntı'nın sesine kulak vermeyi önereceğim. Örtü, onu başının üzerinde taşıyan kadının birey olma macerasının ağır bir parçasına dönüşür ve bu yolla da kişisel bir tecrübedir. Ağır bir parçadır ve her an yeniden anlamlanır. Lakin, ister gönüllü ister zorla üstlenilmiş olsun, örtü yalnızca inancı imlemez. Çünkü inanmak dünyanın ve insanın ne olduğuna, ne hakkında olduğuna dair bir izlek edinmek ve dünya yolculuğunu mümkün mertebe o izleğe uy-durmak üzere irade göstermektir. İnsanla ve iradesiyle ilgili bir hal olduğu için de hürriyet gerek-tirir. Öyle olmasa Allah "biz ona (insana) şah damarından daha yakınız" (Kaf Suresi, 16'ncı ayet) der miydi? Ve onca ulema, şeyh ve nice benzerleri Allah'ın her bir kulundaki o müstesna yerini iş-gal etmek için birbirleriyle alabildiğine kanlı savaşlara tutuşurlar mıydı? Siyasetçiler o şeyhlere ve ulemaya ve benzerlerine rıza inşa taşeronu olarak iş ve güç verirler miydi? Öyle olmasa inanç hiç ağıza sakız, kürsüye prompter, kaçak inşaat altında kalana cenaze örtüsü olur muydu? Sahi inanç bu kadar dünyevi bir hal olmasa kim savaşırdı onun için? Tanıdığınız kaç mü'min bu sıfatla anılmak isterdi? Sarsıntı İbrahim Halil Balçık'ın, tahminen otobiyografik öğeler de içeren ilk romanının adı Sarsıntı. Kendisi bir Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeni. Öğrencilik yıllarında (1990'ların ikinci yarısında) İsl-amcılıkla tanışan ve muhtemelen dindarlığı İslamcılık dolayımıyla tecrübe eden genç bir erkeğin, Hakan'ın öyküsünü büyük bir zarafetle anlatıyor. Mat Kitap'tan 2017'de çıkan Sarsıntı, bundan üç yıl önce kaleme alınmış. Sarsıntı'nın nirengi noktalarından biri Suriye. İbrahim Halil Balçık'ın ken-di cümleleriyle Suriye'de "kesin inançlılar ordusunun yarattığı manzara" karşısında, "böyle olacak-sa kurtarmayın dünyayı" diyerek başlamış Sarsıntı. Romanın en sarsıcı bölümleri de yine Suriyeli mülteci bir babayla Hakan arasındaki dertleşme halini resmediyor. Yakın gelecekte, bu türden çok öykü ve romanla tanışacağımızı öngörmek o kadar da zor değil. Bir zamanlar "Hidayet Romanları" denilen bir tür vardı. Kenan Çayır'ın daha sonra kitap olarak da yayınlanan Türkiye'de İslamcılık ve İslami Edebiyat başlıklı doktora tezine de konu olan bu tür, çeşitli sınıflardan kadın ve erkeklerin inanma yolunu seçme hallerini hikâye ederdi. Sonra o roman-lar, inanan insanların dünyanın binbir haliyle sınandıkları öyküleri tasvir ederek başka bir mecraya evrildi. 1990'larda dönemin ana-akım medyasının yayınladığı çok satanlar listelerinde pek yer bu-lamasa da çok satardı Hidayet Edebiyatı. Nedense 2000'lerde evrildikleri türde yayınlanan kitaplar, hadi ona da İmtihan Edebiyatı adını verelim, tanıtım babında daha çok olanağa sahip olsalar da o kadar satmadılar. Sarsıntı'nın ve daha bir çok örneği zaten verilmiş ve verilecek olan bu yeni türe 1

This paper, is an intoductory study that suggests a contrasting perspective for social scientists who study the
sociology of religion - particularly for those who engage in the study of secularisation. In regards to this topic,
most evidently in our country, we may notice two different opinions emerging. One of these two standpoints
suggests that by using examples from social life, we may say that our country is rapidly secularising. Despite using
similar illustrations from social life however, the second viewpoint claims the opposite, saying that our country is
growing in piety than secularity. When these discussions are taking place, a valid point may be overlooked. The
main purpose of this paper is to bring light to this detail in order for it be argued too. For every social event that
takes place, the idea that every effect causes a reaction is an undisputed truth. It raises the question, is there a
reaction against secularism in the society? If there is, is this reaction going to be able to cause a social change and
transformation? Or is it just a minority reaction? These are the kind of questions that should be answered. It is
highly important for universalized secularisation theory defendants to study about anti-secularist groups and test
the theory. It is essential to look at the propositions we will make in the final part of our paper from this perspective.

Laiklik, Türkiye düşünce tarihinde entelektüel tartışmaların ve akademik incelemelerin en yoğunluklu konularından birini, belki ilkini oluşturan ve güncelliğini sürdüren bir alanı ifade etmektedir. Bu durumun öncelikli nedeni, laikliğin devletin ideolojik kimliğini ve politikalarını belirleyen temel öğelerden birini oluşturmasıdır. Laikliğe ilişkin literatürün oldukça köklü ve zengin bir birikime sahip olması bu nedenledir. Konunun bu özelliğine dayalı olarak, bu çalışmada, laikliğin kavramsal-kuramsal ve tarihsel özelliklerinden çok, laikliğin Türkiye’deki uygulamasının, verili literatürün üstünde sıklıkla durmadığı gözlenen sosyo-ekonomik aidîyeti, işlevleri ve sonuçları üstünde durulmuştur.

İnsan hiç şüphesiz tarihsel bir varlıktır. Onun tarihsel bir bağlamı vardır ve aynı zamanda bu bağlam içinden konuşur ve yazar. Bunları yaparken kendisi hakkında tefekkür eder ve bu yönüyle hemen her toplumun belirli bir insan fikri vardır. Bu bağlamda tarih boyunca ortaya çıkan metinlerin önemli bir kısmı filozoflara aittir. Kutsal metinler ve onlar doğrultusunda yazılmış olanlar ile birlikte son iki asra kadar insanı, özellikle bu iki alanın tespit ve teşhisleri ile okumak mümkündür.
Bununla birlikte son iki asır boyunca ortaya çıkan farklı metin ve bilimsel disiplinler, insanı birçok boyutlarıyla önümüze serebilmektedir. Edebiyattan sosyolojiye, antropolojiden psikolojiye, siyaset felsefesinden siyaset bilimine, eğitimden ekonomiye birçok alanın katkısıyla bugün karmaşık bir ilişki ağının betimlediği ve tanımladığı insan anlayışları söz konusudur.
İnsan, toplumsal anlam deposunun bir tezahürüdür. Modern dönem ile birlikte insanın beslendiği anlam deposu önemli bir değişim ve dönüşüm yaşamıştır. Birey, işte bu sürecin bir unsuru olarak yeni insan anlayışının felsefi, siyasi ve iktisadi tezahürü iken bunların almış olduğu yeni tecrübe ve mahiyetler ile uyum sağlayacak şekilde teşekkül etmiştir. Bu değişim ve dönüşüm daha seküler bir zemine doğru yaşanmıştır. Tarihsel olarak batılı insanın öncülük ettiği bu süreç, öncelikle kendisini kozmolojide, daha sonrasında ontoloji ve epistemolojide kurgulamıştır. Son merhalede ise sürece yeni ekonomik tecrübe adeta el koymuştur ve bu haliyle yeni insan –homo-economicus- insana kazandırılan yeni ve kurucu mahiyet olarak tarihteki yerini almıştır. Bu haliyle bütün erdemler (virtues) yeni değerler (values) sisteminde kendilerini bu yeni seküler zemine uyumlu hale getirmiş ve birey iyiden iyiye ortaya çıkmıştır. Temelleri öncelikle felsefi zeminde atılan, ancak zamanla siyasi birlikler için kullanışlı bir varlığa dönüştürülen bu yeni insan, ‘birey’e evrilmiştir. Bu haliyle yeni sistemin de önemli bir taşıyıcısı olmuştur. Kapitalist toplum ve ekonomik örgütlenme için söz konusu birey, hem bir taşıyıcı hem de onu her seferinde yeniden üreten ve süreklileştiren tarihsel varlıktır. Modern dönemde ortaya çıkan yeni siyasi durum ve zihniyet yapısı, tarihsel bir akışın bir parçası olan geleneksel insanı, kendi bağlamından kopartıp yeni insana, bireye dönüştürmüş ya da değiştirmiştir. Zira sürecin kurulması ve sürebilmesi buna bağlıdır. Dahası bu yeni insan/birey, modern devletin rehberliğinde kendi geleneksel bağlarından kopartılarak uyruklaştırılan bir kurgu olarak tarihteki yerini almıştır. Onun en önemli tamamlayıcı unsuru ise ekonomik birey olmasıdır, bu ise yeni çağın temel kurucu olgusu açısından bir homo-economicustur. İnsan (yeni insan, birey olarak) artık çok daha fazla seküler ve tarihsel bağlamından kopartılmış ve yeni bağlama oturtulmuş varlıktır.
Bu çalışma, bütün bu yeni süreçte bireyin ortaya çıkışını özellikle felsefi, siyasi/politik ve iktisadi/ekonomik izlerini sürerek aramaktadır. Başlıkta bulunan çift kavramların çağrıştırdığı (varsa) anlam farklılıkları esasında bu değişim ve dönüşümü göstermesi bakımından sembolik olarak kullanılmıştır.
Anahtar Kavramlar: Birey, modern devlet, homo-ekonomikus, sekülerizm, Tanrı-insan, insan-tanrı, değerler, ilerleme fikri, çatışma, modern felsefe, Descartes, Hobbes, Kant.

Kadim dönem olarak adlandırılan modern öncesi dönem, birey ile toplum arasında aracı kurumları
inşa etmişti. Bu kurumlar bireyin neyi ne şekilde düşüneceği ya da herhangi bir belirsizlik dönemlerinde
nasıl anlamlar üreteceği noktasında en büyük destekçisiydi. Modern döneme gelindiğinde ise birey ile
toplum arasında merkezi bir role sahip olan bu kurumlar eski gücünü kaybetti ve birey anlam üretme
noktasında tek başına kaldı. Kadim dönemin kutsalları artık modern insan için sadece çoklu seçenekler
içerisinde tercihte bulunabileceği bir hal aldı. Modern insanın seküler insan olacağı yanılgısı ise her zaman
modern toplumları anlam krizinin eşiğinde bulundurdu.

Özet Bu çalışmada XVII. yüzyıldan bu yana toplumların hayatından etkili olmaya başlayan sekülerleşme/dünyevileşme projesinin tüm dinler için olumsuz sonuçları irdelenecek; dindarların dindarlıklarının zayıflamasına ve bazen de buharlaşmasına sebep olduğu gözlenen sekülerleşmenin felsefi ve ideolojik temellerine işaret edilecektir. Bunu yaparken öncelikle sekülerleşmenin tanımı ve Batıda ve ülkemizdeki tarihi gelişimi vurgulanacak, Bediüzzaman Said Nursi'nin bu ideolojik ve felsefi saldırıyı nasıl algıladığı ve nasıl bir cevap verdiğinin üzerinde durulacaktır. Nursi'nin sekülerleşmenin dinler ve dindarlar için yaptığı meydan okumaya verdiği cevabın diğer din mensupları için de anlamlı sonuçları olduğuna da işaret edilecektir.

Bu makalenin videosu için tıklayınız: https://www.youtube.com/watch?v=F9Jh0TV33tY&t=12s


Sekülerleşme kavramı özellikle Cermen dillerindeki akademik eserlerde ve bu dillerin konuşulduğu günlük yaşamda sıkça kullanılmaktadır. Ancak söz konusu Türkiye olduğunda hem tarihsel hem de etimolojik sebeplerden dolayı sekülerleşme kavramı yeterince bilinmemektedir. Medya ve akademi dünyası, sekülerleşme kavramının ifade ettiği şeyleri laik, laiklik ve laikleşme gibi kavramları kullanılarak ifade etmektedir. Bu çalışma ise belli bir zaman dilimi içerisinde dinin toplumsal gücünün ve prestijinin azalması demek olan sekülerleşme kavramı ile siyasi bir ilke ve proje olarak devlet işleri ile dinin birbirinden ayrılması demek olan laiklik kavramı arasındaki farkı tarihsel ve etimolojik olarak ortaya koymaktır. Türkiye’de din-toplum ekseninde yapılan tartışmaların "laiklik-muhafazakârlık" ekseninden çıkması gerektiğini ifade eden makale, laik devletlerin seküler olmayan toplumları ya da laik olmayan devletlerin seküler toplumları olabileceği sonucuna ulaşmaktadır.

Fake Fiction of Cinema: Construction of Hyperreality with Examples from Hollywood World

Abstract
In this article, it is examined how Hollywood cinema, which is one of the factors that cause religious and cultural transformation, establishes a world and how it may lead the audience into hyperreality. The display of images and experiences different than real life in the Hollywood world tells us that cinema plays a very important role in the construction of secular hyperreality. Because, the audience who perceives certain points from different movies will be able to internalize the fake fiction of the cinema by combining the meanings in his mind. Therefore, the main purpose of our article which considers the deep effects of movies on human life is to contribute to the questioning of various aspects of the world we live in along with a correct critique of the movie. The movies in the article are selected and evaluated primarily in terms of their approach to religion, but mostly because they are popular and because they are shown on television and attract the attention of the audience. These movies have been watched within the framework of different methods, primarily with discourse analysis and examples are given considering their prominent aspects. Thus, it is tried to reveal Hollywood’s main manipulative infrastructure with a general perspective by the induction method and a mentality analysis was carried out by combining elements with different aspects in each movie. In addition, some examples from movies that stand out from the world cinema in terms of their negative effects are also given.

Keywords: Sociology of Religion, Hollywood, Hyperreality, Post/modernity, Secularization.

Öz
Bu makalede, dinî ve kültürel yönden dönüşüm geçirilmesine neden olan faktörler arasında yer alan Hollywood sinemasının nasıl bir dünya kurduğu ve seyirciyi bu dünyanın içine çekerek nasıl bir hipergerçekliğe yönlendirebileceği araştırılmaktadır. Hollywood dünyasında gerçek hayattan farklı imgeler ve yaşantıların gösterilmesi, sinemanın seküler hipergerçekliğin inşası noktasında çok önemli bir role sahip olduğunu anlatmaktadır. Zira farklı filmlerden az da olsa belirli alımlamalar yapan seyirci, gösterilen anlamları zihninde birleştirerek beyazperdenin sahte kurgusunu içselleştirebilecektir. Bundan dolayı filmlerin insan hayatındaki derin etkilerini dikkate alan bu makalenin temel amacı, doğru bir film eleştirisi ile birlikte içinde yaşadığımız dünyanın çeşitli yönleriyle sorgulanmasına katkı sunabilmektir. Makalede yer alan filmler öncelikle dine yönelik yaklaşımları, çoğunlukla ise popüler olmaları, televizyonlarda gösterilmeleri ve seyircinin ilgisini çekmeleri yönüyle seçilmiş ve değerlendirmeye alınmıştır. Bu filmler söylem analizi başta olmak üzere farklı yöntemler çerçevesinde seyredilmiş ve öne çıkan yönleri göz önünde bulundurularak içlerinden örnekler verilmiştir. Böylece tümevarım yöntemiyle Hollywood’un yönlendirici temel altyapısı genel bir bakış açısıyla ortaya çıkarılmaya çalışılmış ve her filmde farklı yönleri bulunan unsurlar bir araya getirilerek bir zihniyet analizi yapılmıştır. Ayrıca olumsuz etkileri açısından dünya sinemasından öne çıkan bazı filmlerden de örnekler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Din Sosyolojisi, Hollywood, Hipergerçeklik, Post/modernite, Sekülerleşme.