Tarım Politikaları

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de tarım arazilerinin korunmasına yönelik gerçekleştirilen politikaları Düzce İli özelinde tartışarak genel bir perspektif çizmektir. Çalışmada önce Türkiye’de tarım topraklarının kullanılması politikası ve bu konudaki yasal gelişmeler ele alınmakta ve toprak koruma kurullarının çalışmaları incelenmektedir. Daha sonra Düzce özelinde kentleşme ve imar ilişkisinde tarım topraklarının imara açılması ve İl Toprak Koruma Kurulunun kararları analiz edilmektedir.

İncelemeye konu olan Düzce İlinin bir pilot uygulama olarak ele alınmasının bir diğer nedeni de 2017 yılından itibaren Büyük Ova statüsüne alınan önemli merkezlerden birisi olmasıdır. Bu kapsamda ilgili statü ile koruyucu önlemlerin ne derece değiştiği incelenmekte ve rakamsal verilerle çalışma desteklenerek bir çıkarımda bulunulmaktadır.

Düzce’de 1999 depreminden sonra kentin yeniden imar edilmesi, il olmasıyla birlikte yeni kamu binalarına olan ihtiyacın ortaya çıkması, sanayiyi hızla geliştirmek için ve depremin ortaya çıkardığı ekonomik tahribatı kısa sürede ortadan kaldırmak amacıyla 4. derece teşvik kapsamına alınması sonucu Düzce’de tarım topraklarının hızla imara açılma riski ortaya çıkmıştır. Bunun sonucunda verimli mutlak tarım arazileri geri dönülemez şekilde yok olma tehlikesine maruz kalmıştır. Çalışmada 1999 yılından itibaren tarım topraklarının imara açılmasındaki bu değişim rakamlarla ortaya konularak tartışılmaktadır.

Tarım kooperatifleri Türkiye’deki tarımsal örgütlenme için uygun bir model midir? Yoksa tarımsal işletmelerinin çoğunluğunu küçük işletmelerin oluşturduğu ve işletmelerinin arazileri parçalı yapıdaki tarımsal yapımız, yeni bir örgütlenme modeline muhtaç mıdır?
“Çiftçi Tipi Anonim Ortaklıklar” (ÇAO), Türk tarımsal örgütlenme politikası olarak benimsenen kooperatifçilik anlayışına eleştiri olarak doğmuş bir modeldir. ÇAO, Türk tarımında yapısal bir sorun olan tarımsal işletmelerin küçük ve parçalı yapısına, kooperatiflerin bir çözüm olamayacağının altını çizerek, anonim ortaklıkların kurum ve ilkeleri aracılığıyla ve toprağın doğal varlık niteliğini ön planda tutarak ekolojik ve ekonomik anlayışla, çözüm olarak sunulmuştur.
Türkiye’deki tarımsal işletmelerin küçük ve parçalı yapısı nedeniyle Türk tarımında örgütlenecek unsurun bu sorunlu tarımsal işletmeler olmaması gerektiği, örgütlenecek unsurun tarım arazileri olması gerektiği savunulmuştur. Bu nedenle tarımsal örgütlenmemizin, tarımsal işletmeleri örgütleyerek onlara hizmet sunan kooperatifler yerine, tarım arazilerini örgütleyebilecek ve onları sermaye unsuru olarak görerek bir yönetim altında toplayabilecek anonim ortaklıklar esaslı olması gerektiği belirtilmiştir. Arazi sahiplerinin sosyal durumları nedeniyle, şirkete sermaye olarak arazilerin mülkiyetinin devredilmesi yerine, araziler üzerinde sermaye olarak şirket lehine intifa hakkı veya kiracılık hakkı tesis edilmesi önerilmiştir. Böylece arazi sahipleri, arazilerinin mülkiyetini kaybetmeden, arazilerini bir ortaklık altında bir araya getirerek optimal büyüklüğe sahip işletme oluşturabilecek ve bu ortaklığın pay sahibi olacaklardır. Tarım arazilerinin doğal varlık niteliği nedeniyle ortaklığın faaliyet konusu, “onarıcı tarım” olarak belirlenmiş ve arazilerin bir araya getirilmesiyle oluşan ekonomik faydaya ekolojik fayda da eklenmiştir. ÇAO’nun ülkemizde tarımsal örgütlenme politikası olarak benimsenebilmesi için tarım arazilerindeki iyileşmeye göre vergisel teşviklerle desteklenmesi düşünülmüş ve mevzuatta müstakil veya ek bir kanuni düzenleme yapılması önerilmiştir.

Endüstriyel tarıma dair eleştiriler, teknolojik imkânların tarım sektöründeki kullanımına karşı olmaktan değil, bu metodun doğaya verdiği zarar ve gıda üretiminde yaşanan tekelleşmenin getirdiği olumsuzluklardan kaynaklanmaktadır. Endüstriyel tarımın üretimde gözle görülür bir artış sağladığı gerçektir. Ancak bu çiftçilik modeli, doğayı kendini yenileyebileceğinden 40 kat daha fazla aşındırması, gıda üretimini küçük bir seçkinler grubunun eline teslim etmesi nedeniyle sürdürülebilir değildir. Diğer yandan bugün dünyada üretimi zenginlerin yaptığı, yoksul halkın ise uluslararası rekabet piyasasına göre fiyatları belirlenen gıdaları satın alacak gücünün olmadığı ve bundan dolayı da açlıkla karşı karşıya kaldığı bir düzen hâkimdir. Bu durum gıda yetersizliğiyle mücadele edebilmek için üretimi artırmayı değil, öncelikle tarım kaynakları üzerindeki gücün paylaştırılması meselesini çözmeyi zorunlu kılmaktadır.

Özet: 1980 sonrası neo-liberal ekonomi politikalarına bağlı olarak uygulanan yapısal uyum programlarının aynı zamanda kırsal bölgelerde de kalkınma sağlayacağı düşünülmekte idi. Oysa genel olarak bakıldığında uygulanan tarım politikaları özellikle kırsal kesimde gerek tarım gerekse tarım dışı ekonomilerde istenilen başarıları sağlayamadığı gibi yoksullaşmayı da artırdığı gözlemlenmektedir. Yoksullaşma konusunda özellikle kır-kent arasındaki fark dikkate alındığında farkın kırsal kesimin aleyhine olacak şekilde açıldığını söylemek yanlış olmaz. Göreceli yoksulluk temel alındığında bu farkın daha çok açıldığı, resmi verilerde ve yapılan diğer araştırmalarda görülmektedir. Bu çalışmada temel olarak yapısal uyum programlarının ve tarım politikalarının kırsal kesimde yoksulluğu ne boyutta etkilediği tartışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Kırsal yoksulluk, kırsal değişme, kırsal kalkınma, yapısal değişim programları, tarım politikaları. Abstract: It was thought that the carried out structural adjustment programmes, according to Neo-Liberal Policies after 1980's, would lead the development in rural regions. However, it could be seen that the carried out agricultural policies, especially in rural areas both in agrarian and non-agrarian economies, could not achieve the expected development, contrary they caused poverty. About the poverty between rural and urban areas it could be said that the gap increased against rural areas. Focusing on relative poverty the differences between rural and urban areas is emphasized in formal information and in finished studies related to such theme. This study targets to discuss the dimensions of the effect of structural adjustment programmes and agricultural policies on rural poverty.

14 Mayıs 1950’de yapılan genel seçimleri kazanarak iktidar olan Demokrat Parti, 1954 ve 1957’de
yapılan genel seçimleri de kazanarak ülkeyi 10 yıl tek başına iktidar olarak yönetti. Bu olay Türkiye’nin siyasal
hayatında demokratikleşmenin, iktisadi hayatında ise liberal politika ve yaklaşımların kapısını açarak
Türkiye’nin gelişim sürecinde hızlı bir ivme yakalamasını sağladı. Demokrat Parti, 1940’lardan beri durağan
hale gelen ekonominin canlandırılması için iktisadi hayatta değişimi ve gelişimi ön görmekteydi. Nitekim
1950’den itibaren parti liberal politikalarını yürürlüğe koyma çerçevesinde hızla yeni ve önemli adımlar atmaya
başladı. Bu dönem içerisinde tamamı Adnan Menderes tarafından kurulan beş hükümet görev yaptı. Hükümet
programları ülkenin siyasi, iktisadi, kültürel ve hukuki gelişimi açısından son derece önemliydi. Hükümet
programlarında belirtilen hususlar ışığında, ülkenin gelişimi için gereken kanuni düzenlemeler yapılarak
beklenen gelişim hedeflerini gerçekleştirilmeye çalışıldı. Demokrat Parti tarım sektörüne ayrıca önem
vermekteydi. Bu nedenle kurulan beş hükümetin de programında yer alan en temel husus, tarımın iktisadi
kalkınmanın ana unsuru olduğuydu. Ülke nüfusunun büyük çoğunluğunun tarım alanında çalıştığı bu dönemde,
yapılan yatırımlar geçmiş dönemlerden oldukça fazla oldu. Programlarda tarım alanında en çok vurgu yapılan
hususlar makineleşme, zirai sulama ve gübreleme, hastalıklarla mücadele, kredi imkânlarının arttırılması,
bütçeden tarıma ayrılan payın arttırılması, karayollarının hızlı bir şekilde geliştirilmesi, kaliteli tohumluk üretimi
gibi tarımsal gelişmede ivme yaratacak konular oldu. Çalışmamızda dönem içerisinde kurulan I. Menderes
Hükümeti (22.05.1950-09.03.1951), II. Menderes Hükümeti (09.03.1951-17.05.1954), III. Menderes Hükümeti
(7.05.1954-09.12.1955), IV. Menderes Hükümeti (09.12.1955-25.11.1957) ve V. Menderes Hükümeti’nin
(25.11.1957-27.05.1960) programlarında tarıma ayrılan hususları ve program üzerine yapılan meclis
görüşmelerinde dile getirilen eleştiri ve önerileri ortaya koymaya çalıştık. TBMM Zabıt Ceridesi (Tutanak
Dergisi) üzerinden yapılan bu incelemelerin yanı sıra Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi’nden ilgili belgeleri
değerlendirdik. Aynı zamanda hükümetlerin kuruluşu ve programları hakkında Zafer, Akşam, Milliyet, Vakit ve
Ulus gazetelerinde yer alan haberler tespit edilerek ortaya koymaya çalıştık. Hükümet programları ışığında
çıkarılan kanunları ise Kavanin Mecmuası’ndan (Kanunlar Dergisi) elde edilen bilgiler ışığında ortaya koymaya
çalıştık.

II. Dünya Savaşı’nın başladığı 1 Eylül 1939’dan harbin sona erdiği 2 Eylül 1945’e kadar Türkiye’de Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğünün (BTGM) spora yönelik faaliyetleri çalışmanın konusunu teşkil etmektedir. Makale, BTGM’nin çalışmaları (1938-1945) ve BTGM’nin bütçesi (1939-1945) olarak iki dönem halinde ele alınmıştır. II. Dünya Savaşı yıllarında BTGM’nin faaliyetleriyle bütçesi sayısal verilerle ortaya konulmuştur.
Çalışmanın kaynakçasını, Cumhuriyet Arşivi Belgeleri; Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi ile tutanak ve kanunlar dergileri; Cumhurbaşkanlığı Resmî Gazetesi ve dönemin süreli yayınları arasında bulunan çeşitli dergi ve gazeteler meydana getirmektedir. Makaleden çıkarılan sonuçlar şunlardır: II. Dünya Savaşı Döneminde fiyatların aşırı yükselmesi ve hayat pahalığı nedeniyle ülke ekonomik krize girmesine rağmen BTGM’nin icraatlarına devam ettiği görülmektedir. Bunda adı geçen kuruma sağlanan desteğin artırılarak bütçesine her yıl düzenli halde ödeneğin tahsis edilmesinin etkili olduğu kabul edilmektedir. Dünyada yaşanan savaş sebebiyle beden eğitimiyle ülke savunmasının ilişkilendirilmesinin spor faaliyetlerinin geliştirilmesinin önünü açması, bu
alanda yatırımların yapılmasına neden olmuştur. Bu suretle bir yandan spor faaliyetlerinin merkeze alınıp insanların beden ve ruh sağlığı yönünden dengeli bir biçimde topluma kazandırılması öngörülürken öbür yandan ülke savunması için eli silah tutan güçlü bireylerin yetiştirilmesi hedeflenmiştir.

DENİZ MEHMET,Ali Ayaydın (2015). Çine İlçesinde Yerfıstığı Yetiştiriciliği. Coğrafyacılar Derneği
Uluslarası Kongresi 2015

Ege Bölgesinde yer alan Aydın ili, yer fıstığı üretimi açısından Akdeniz Bölgesindeki üretim alanlarından
sonra Türkiye’de önemli bir yere sahiptir. Bu ile bağlı Çine ilçesinde 2013 verilerine göre il genelinde yetiştirilen
yer fıstığı alanlarının %96,5’i yer almaktadır. Üretim kapasitesinin ise % 89,3’ü gerçekleştirilmektedir. Geçmişte
ovalık sahada yoğun olarak pamuk tarımı yapılırken, günümüzde ise bu etkinliğin önemini yitirmesi ile alternatif
ürünlerden olan yer fıstığının yetiştirilmesine başlanmıştır. Çalışmada araştırma sahasının coğrafi çevre
koşullarının yerfıstığı ziraati ile ilişkisi kurulmuş, arazi gözlemleri ve ÇKS (Çiftçi Kayıt Sistemi) verilerinden
yararlanılarak sahadaki yayılışı ve faaliyetin yöre ekonomisine katkıları tespit edilmiştir. Araştırma süresince
üreticiler, Çine İlçe Gıda-Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Aydın İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü
yetkilileri ve bu ürünün ticaretini yapan işletmeler ile mülakatlar gerçekleştirilmiştir.
Anahtar kelimeler: Yerfıstığı, Arachis hypogaea L., Tarım Coğrafyası, Tarım, Çine İlçesi
ABSTRACT
Aydın province that located in Eagen Region has an important places in terms of production of peanut in
Türkiye. According to the data of the year of 2013 in Çine district that in the boundaries of this province % 96.5
percent of peanut production takes places and also %89,3 percent of production made across the province. In
the past while intensive cotton farming was done in the plane area, by loosing its impotance of this activity, the
alternative productions have begun to be cultuvated. One of the alternative productions is peanut. In the study
the relationship of the peanut cultivation with the geographical environment conditions of the research field has
been established by utilizing the data of ÇKS, the distribution in the field and the contrubition of the activity to
the regions economy has been examined. In the process of the research interviews have been carried out with
operations that trading this product and authorities of Aydın İl Gıda-Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü (Aydın
Provincial Directorate of Food-Agriculture and Livestock), Çine İlçe Gıda-Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü
(The Çine District Directorates of Food-Agriculture and Livestock) and the planters.
Keywords: Peanut, Groundnut, Arachis hypogaea L., Agricultural Geography, Agriculture, Çine district

ÖZ
Demokrat Parti, İkinci Dünya Savaşı ve sonrası sürecinde Türkiye’deki sosyo-ekonomik gelişmelerin doğal bir sonucu olarak, demokrasiye hizmet etmek amacıyla 7 Ocak 1946’da kuruldu. Demokrat Parti’nin ekonomi politikası, kuruluşunda ortaya koyduğu parti programından itibaren devletçi olmakla birlikte, özel teşebbüs eliyle kalkınmaya dayalı liberalizm eğilimli bir politika olarak belirlenmiştir. Türkiye ekonomisinde büyük değişim ve canlanma getiren bu politikanın en açık şekilde uygulandığı alan ise tarım alanı olmuştur.
Bu çalışmada, Demokrat Parti’nin serbest seçimle iktidara geldiği 14 Mayıs 1950’den bir askeri darbe ile iktidardan uzaklaştırıldığı 27 Mayıs 1960 tarihleri arasındaki on yıllık iktidar sürecinde tarım alanında oluşturduğu politika ve uygulamaları ele alınacaktır. Çalışmanın hazırlanmasında dönemin özgün kaynaklarından Türk ve İngiliz arşiv belgeleri ile dönemin gazete ve dergilerinin yanı sıra bu konuda yayınlanmış akademik çalışmalardan yararlanılmıştır.
ABSTRACK
Democrat Party was established on 7 January 1946 for serving to democracy, as a natural consequence of socio-economic developments in Turkey in the time of Second World War and after. Democrat Party’s economic policy has been determined as a statist since the party program it established and it has been determined as a tendency towards liberalism based on development by private enterprise. The revival of great change and that it is applied in the best way this policy area in Turkey’s economy has been agriculture.
In this study, the policies and practices in the field of agriculture during the ten-year period between when it came to power by free choice on the year 14 May 1950 and when the Democrat Party was removed from power by a military coup on the year 27 May 1960, will be discussed. In the preparation of the study, Turkish and English archival documents from the original sources of the period and newspapers and magazines of the period as well as academic studies published on this subject were utilized.

Araştırmamızın birinci bölümünde teorik olarak, küresel bağlamda tarımsal üretim, uygulanan tarımsal politikalar ve sosyoekonomik etkileri üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda İkinci Dünya Savaşı sonrası hâkim güç olan ve Türkiye’nin de Marshall Planı ile eklemlenme sürecine girdiği, 1945-1980 dönemi ABD tarım politikaları ve doğurduğu sonuçlar ele alınmıştır. İncelediğimiz dönemde, FAO’nun sunmuş
25
olduğu istatistiki veriler aracılığıyla, özellikle ABD, Avrupa ve Az Gelişmiş Ülkelerdeki tarımsal üretimde yaşanan değişim, karşılıklı olarak analiz edilmeye çalışılmıştır. Birinci bölümün sonunda, 1945-1980 tarih aralığında, tarımsal üretimde yaşanan değişimin ve uygulanan ABD merkezli tarım politikalarının, dünyanın farklı kırsal alanlarında yaşayan köylü grupları üzerindeki etkileri yine istatistiki verilerle ortaya konulmaya çalışılmıştır.  Araştırmamızın ikinci bölümünde Türkiye genelindeki tarımsal üretimdeki değişim ve uygulanan tarım politikaları ele alınmıştır. Bölüm içerisinde ilk olarak, tarımda Osmanlı mirasına ve 1923-45 sürecinde Türkiye tarımının genel durumuna kısaca değinilmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda kırsal kesime yönelik düzenlemeler, tarımsal üretim verileri ve altyapı olanakları giriş niteliğinde belirlenmeye çalışılmıştır. Bölümün devamında, 1945-1980 sürecinde Türkiye genelindeki bitkisel üretim, hayvansal üretim, tarımsal mekanizasyon, tarımsal örgütlenme ve tarımsal kredi konularında yaşanan değişim ve dönemin hükümetlerinin uyguladığı tarımsal politikalar, alt dönemlere ayrılarak, istatistiki verilerle ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Çalışmamızın üçüncü bölümünde, belirlediğimiz tarih aralığı içerisinde, Bursa ilinde gerçekleşen tarımsal üretim üzerinde durulmuştur. Önce 1923-1945 süreci, sonra da 1945-1980 dönemi Bursa’da, tarımsal hayatın genel görünümüne ilişkin bilgi verilmiş, kırsal kesimin tarım uğraşı, çeşitli verilerle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda demografi k durum, ekili tarım alanlarına ilişkin bilgiler, tarımsal ürün çeşitliliği, tarımsal örgütlenme gibi olgular ve tezimizin zaman aralığı içerisinde geçirdikleri değişim, istatistiki veriler yardımıyla ele alınmıştır. Üçüncü bölümü dördüncü bölümün girişi niteliğinde de değerlendirebiliriz. Araştırmamızın dördüncü bölümü bir bakıma varmak istediğimiz sonucu içeren değerlendirmeyi kapsamaktadır. Bu noktada 1945-1980 döneminde, Bursa’da tarımsal yaşamdaki değişimin sosyoekonomik sonuçları belirlenmeye çalışılmıştır. Bu sonuçları elde ederken Bursa ilini kapsayan çeşitli toprak özellikleri taşıyan, yerleşim birimlerinde belli bir yaş aralığında bulunan köylünün görüşlerine başvurup, bunları literatür ile destekleyerek genel bilgilere ulaşmaya çalıştık. Bu sayede, daha önce elde ettiğimiz teorik verileri, Bursa köylüsünün söylemleri ile karşılaştırarak, kırsal kesime yansımalarının ortaya konulması amaçlanmıştır.

The origin of this study which tries to analize commodification of seed by today is the commodity form as a cell form of society that is a large organism. By following evalution of commodity form, it is claimed the use value that is product of labour process have some new forms with relation of production that is established with developing forces of production and changing mode of production. In addition, it is tried to discuss how to realize of commodificiation. In this way, process of labour is becoming carrier of process of creating value and volarization. Ultimately, like everything, seed is becoming a product of capital and conditions of production is created for producing commodity that has a surplus value. Fundemental mechanism that provides those conditions is primitive accumulation of capital. It should be pointed out that unique aspect of this study is presumably come in view here.  After  that,  social aspect  of  producers  who  were  broken  off  objective  conditions  of  production  will  be  viewed.  This  process will  be  tried  to  show  as spesificially  in  Turkey.
Key Words: Commodity  Form,  Commodification Surplus Value,  Capital,  Seed,  Primitive  Accumulation , UPOV, Seed  Law, TİGEM, TÜRKTO

Kamu yönetimi alanındaki yeni gelişmeler ve eğilimler, kamu idarelerinin geleceklerini kurumsal bir stratejik plana dayalı olarak tasarlamalarını gerektirmektedir. Bu anlayış doğrultusunda faaliyetlerini stratejik planlama anlayışıyla sürdüren Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2013-2017 Stratejik Plan döneminin tamamlanması ile günümüzdeki politik, sosyal ve ekonomik gelişmeleri dikkate alarak 2018-2022 dönemi Stratejik Plan çalışmalarını gerçekleştirmiştir.

Türkiye’de, 2008 yılından itibaren ivme kazanan büyükşehir yönetim modelindeki dönüşüm, merkezi devlet yapılanması, uluslararası sermaye ve piyasalarla ilişkilerindeki farklılaşmalarla yakından ilgilidir.
Belediyelerin birleştirilmesi ve büyükşehir yönetim modelindeki dönüşüm, genellikle ekonomik açıdan daha optimal bir ölçek yaratma çabası olarak kabul edilmektedir. Konuyla ilgili çalışmalarda, hakim anlayış, büyükşehir belediye ölçeğiyle, hizmet etkinliği arasında pozitif bir ilişkinin varlığını kabul etmektedir. Dönüşüm sürecinin önemli bileşenlerinden biri, büyükşehir belediyelerinin tarımsal hizmetlerle görevlendirilmiş olmasıdır. Bu çalışma, Türkiye’deki büyükşehir yönetim modelinin 2008 yılından sonraki dönüşüm sürecine, İzmir örneğinde odaklanmaktadır. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin tarımsal kalkınma hedefi doğrultusunda geliştirdiği politika ve hizmetler, Türkiye tarımının
sorunları ve uluslararası karşılaştırmalarla birlikte değerlendirilecektir.

Orman köylüsü orman ekosisteminin önemli ve ayrılmaz bir parçasıdır ve geçimini önemli ölçüde tarım, orman ve hayvancılıktan sağlamaktadır. Orman köylüsünün gelir getirici projelerle desteklenmesi hem onların hayat kalitesini ve refahını yükseltmek hem de ormanlar ve doğal kaynakların sürdürülebilirliği açısından önemlidir.
ORKÖY Orman Bakanlığı bünyesindemüdürlükler şeklinde orman ve köy ilişkilerini düzenlemek, orman köylerini geliştirme ve kalkındırmaya yönelik faaliyet göstermektedir. ORKÖY tarafından, orman köylüsünün hayat kalitesi iyileştirmek, köy kültürünü korumak ve yaşatmak, köyden göçü durdurmak, yerinde kalkındırmayı sağlamak amacıyla orman köylülerine çeşitli destekler verilmektedir.Bu çalışmada orman köylülerine verilen desteklerin neler olduğu, bu desteklerin orman köylülerince bilinme ve kullanılma durumlarıile bu desteklerle ilgili memnuniyetleri araştırılmıştır.
Çalışma Tokat İli Almus İlçesi’ne bağlı orman köylerinde yürütülmüştür. Araştırma yöresinde hayvancılık desteklerinden yoğun olarak yararlanılmaktadır. Bu sebeple2018 yılı itibariyle araştırma yöresinde hayvancılık desteklerinden faydalanan 53 üretici tamsayım yöntemiyle araştırmaya dâhil edilmiştir. Bu üreticilerle yapılan anketlerden elde edilen veriler araştırmanın ana materyalini oluşturmuştur.
Orman köylüleri desteklerden memnun olup, beklentileri desteklerin artırılması yönündedir. Yöresel şartlar ve yaşam şartlarından dolayı hayvancılık desteklerini daha çok kullanmaktadırlar. Özellikle büyükbaş hayvancılığı tercih etmektedirler. Orman köylüleri mera ve yayla avantajından dolayı hayvanlarını 4-5 ay süreyle meraya ve yaylaya çıkarmaktadır. Buda hayvan refahı ve maliyetleri düşürmesi açısından önemli bir avantajdır. Üreticiler geçimlik düzeyde üretimi bile bu desteklerle sağlayabilmekte oldukları için daha fazla desteğe ihtiyaç duyduklarını belirtmektedirler.

This article mainly deals with the links between cooperative organization and sustainable agriculture. For this purpose, in this article, firstly the causes of the ecological crisis are emphasized. The conditions under which sustainable agriculture can occur are explained. As a solution to ecological crisis, the link between cooperative organization and sustainable agriculture is produced. The basic thesis of this work is that agricultural sales cooperatives are organizations that support sustainable agriculture. In general, this basic idea is; It is consistent with the argument that co-operativeism is a form of economic organization suited to sustainable development. It is also possible to say that sustainable agriculture can only succeed with cooperative organization, as cooperatives are institutions supporting sustainable agriculture. As the concept of sustainability is more relevant to the agricultural sector, which is directly linked to the ecosystem, the stronger organizational-managerial and economic strengths of agricultural cooperatives will be a situation that strengthens sustainable agriculture. Sustainable agriculture is both economic and ecological. In other words, farmers who are going to be farmers should be able to exist as farmers, develop themselves, ensure continuity, be in an adequate economic level, and increase the contribution of agriculture to the country's economy. Undoubtedly, these expectations should not destroy the habitats, ecosystems, living spaces of present and future generations.

Türkiye’de tarımda kapitalizmin gelişmeye başladığı 19. yüzyıldan bu yana pazara yönelik tarım yapılan bölgelerde görülen ucuz işgücü hareketliliği son yıllarda çok daha yaygın ve kitlesel hale geliyor. Tarımda sermayenin etkinliğini arttırdığı, ucuz işgücü çalıştırma politikalarının yaygınlaştığı bu süreçte tarım işçilerinin maruz kaldığı trafik kazalarına bağlı ölüm ve yaralanmalarda gözle görülür artışlar yaşandığını görüyoruz. Buna karşın yaşanan kazalar basında ve yetkililerin söylem- lerinde çoğunlukla şoför hatası, olumsuz yol ve hava koşulları, patlayan lastik vs. gibi teknik nedenlere indirgenerek, sıradan kazalar olarak ele alınmaktadır. Oysa sermayenin tarımda artan etkinliği sürecinde yaygınlaşan güvencesiz çalışma koşul- ları risk ve belirsizliklerin artışında en önemli etkenler haline gelmektedir. Çalışmada esas olarak kazalara yol açan çeşitli zorunluluklar, riskler ve ihmallerin arkasında hangi ekonomik, politik, toplumsal süreçlerin, aktörlerin yer aldığı sorularına cevap aranmıştır. Sakarya’da fındık hasadı yapılan bölgelerde tarım işçileri, dayıbaşılar, yetkililer ve işveren toprak sahiple- riyle yapılan görüşmeler, ilgili gazete haberleri ve istatistiki verilerden hareketle trafik kazalarına yol açan risklerin oluşum süreçleri ele alınmıştır.

ÖZET Son yıllarda dünyada ve Türkiye'de artan mülteci ve göçmen sorunla-rının beraberinde getirdiği sorunlardan biri de enformel sektörlerde kayıt dışı çalışan göçmen işgücünün yaygınlaşmasıdır. Özellikle Tür-kiye'de tarım sektörü aile emeğine dayalı üreticilik yerine Güneydoğu, Gürcistan ve Suriye gibi çeşitli bölge ve ülkelerden gelen ucuz işgücü-nün giderek önem kazandığı yeni bir karakter kazanmaktadır. Bu durum Türkiye'nin diğer bölgelerinde olduğu gibi Karadeniz'de çay ve fındık tarımının işgücü özelliklerinde büyük bir dönüşümü berabe-rinde getirmektedir. Bölge dışından gelen düşük ücretlerle çalışan göçmen işgücünün üretimde önemi artarken aynı zamanda Karade-niz'in tarımsal alanları Kürtler, Gürcüler ve Suriyeliler gibi farklı ülke ve etnik aidiyetlerden gelen işgücünün bir araya geldiği yerler haline gelmektedir. Çalışmada bu işgücünün işçileşme ve etnik temas, karşı-laşma ve ayrışma süreçleri arasındaki karşılıklı etkileşimler ele alın-mıştır. Sınıfsal konumlar kadar etnikleşme süreçlerine bağlı algılar, söylem ve pratiklerin de göçmen işgücünün içinde bulunduğu, maruz kaldığı dezavantajları şekillendirdiği saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Göçmen işgücü, sınıf ilişkileri, etnikleşme süreç-leri ABSTRACT One of the main problems brought by the increasing refugee and immigration problems in the world and Turkey in recent years is the widespread migration workforce working in informal sectors. Especially in Turkey, the agriculture sector is gaining a new character where cheap labor from various regions and countries such as Southeast , Georgia and Syria is increasingly important, instead of producing based on family labor. This situation brings about a great transformation in the labor characteristics of tea and hazelnut farming in the Black Sea as it is in other parts of Turkey. While the cheap migrant labor is increasing in production the agricultural areas of the Black Sea are becoming places where different countries and ethnic belongings like Kurds, Georgians and Syrians come together. In this study, the interactions between labor and ethnic contact, encounter and dissociation processes of this workforce were discussed. It has been found that perceptions, discourses and practices related to the processes of ethnicity as well as class positions shape the disadvantages that the migrant workforce is exposed to. * Dr., İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Hukuk Müşavirliği, uygarrr@yahoo.com

Türkiye’de 2008 yılından itibaren ivme kazanan büyükşehir yönetim modelindeki dönüşüm, merkezi devlet yapılanması, uluslararası sermaye ve piyasalarla ilişkilerindeki farklılaşmalarla yakından ilgilidir. Belediyelerin birleştirilmesi ve büyükşehir yönetim modelindeki dönüşüm genellikle ekonomik açıdan daha optimal bir ölçek yaratma çabası olarak kabul edilmektedir.  Konu ile ilgili çalışmalarda, hakim anlayış, büyükşehir belediye ölçeği ile hizmet etkinliği arasında pozitif bir ilişkinin varlığını kabul etmektedir. Dönüşüm sürecinin önemli bileşenlerinden biri büyükşehir belediyelerinin tarımsal hizmetlerle görevlendirilmiş olmasıdır. Bu çalışma, Türkiye’deki büyükşehir yönetim modelinin 2008 yılından sonraki dönüşüm sürecine İzmir örneğinde odaklanmaktadır. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin tarımsal kalkınma hedefi doğrultusunda geliştirdiği politika ve hizmetler, Türkiye tarımının sorunları ve uluslararası karşılaştırmalarla birlikte değerlendirilecektir.   
Anahtar Sözcükler: Tarım, kırsal hizmetler, kalkınma, büyükşehir, İzmir
https://www.izmeda.org/yayimlar/dosyalar/yerel_yonetimler.pdf

Özet Şeker politikaları Türkiye'nin kuruluşundan günümüze kadar birçok yasal düzenlemeye konu olmuş ve bu politikalar başta Şeker Kurulu ve şeker fabrikaları ve olmak üzere bir takım örgütler üzerinden yürütülmüştür. Şeker önemli bir endüstri kaynağı olmasının yanı sıra uzun yıllar politik bir araç olarak kullanılmıştır. Türkiye, pancar şekeri üretiminde dünya sıralamasında dördüncü Avrupa'da ise üçüncü sırada yer alarak önemli bir aktör konumundadır. Türkiye'nin tarımsal alanda rekabet edebileceği tek ürün şeker pancarı olarak görülmektedir. Şeker pancarı tarımı aynı zamanda yarattığı katma değer ve istihdam ile Türkiye'nin bölgeler arası gelişmişlik farklarının azalmasına katkı sunmaktadır. Uluslararası bir politika alanı olarak şekerde yaşanan gelişmeler şeker örgütlerinin ekim alanlarında kota, pancar dışı şeker ithali gibi uygulamalar Türkiye'yi doğrudan etkilemektedir. 2013 yılında Şeker Kanunu tasarısı ile gündeme giren tartışmalar tasarının rafa kaldırılmasıyla dinse de uluslararası şeker aktörlerinin şekerin geleceğine yönelik planlarını göstermesi açısından önemli görülmektedir.

Türkiye, konumundan kaynaklanan etkileyici bir bağcılık potansiyeline ve çok eskilere dayanan köklü bir bağcılık kültürüne sahiptir. Dünyada bağ alanı yönünden dördüncü, yaş üzüm üretimi yönünden altıncı, kuru üzüm üretiminde ilk sıradadır. Asma hem meyve olarak hem de yaprağıyla sebze olarak nimet sunan bir bitkidir. Türkiye’de de Ege bölgesinde Manisa ve Orta Karadeniz Bölgesinde Tokat, bağcılık ve özellikle salamura yaprak konusunda söz sahibi iki ildir. Ancak Tokat bağlarında, narince üzüm çeşidinden üretilen salamura yaprak özel bir üne sahiptir ve tüketiciler tarafından özellikle aranılan bir üründür. Tokat’ın bağcılığın yaygın olduğu ilçelerinde ve birçok köyde salamura yaprak işi önemli bir uğraştır ve yörenin kadınları tarafından, geleneksel şekli ile yürütülmektedir. Araştırma Tokat ilinde bağcılık faaliyetinde kalite ve kantine açısından önemli bir konuma sahip Pazar ilçesinde yürütülmüştür. Bağcılık ve salamura yaprak üretimi hem bağcılık yapan üreticiler hem de salamura yaprak işini üstlenen kadın üreticilerle görüşülerek değerlendirilmiştir. Bu bölge eski bir bağcılık kültürüne ve kaliteli bir üretime sahip olmasına rağmen Tokat’ın Erbaa bölgesi kadar ticarileşememiştir. Son yıllarda yöre bağcıları üzüm üretiminden çok salamura yaprağa yönelmiştir ve salamura yaprak ekonomik getirisiyle yöre üreticisi tarafından ağırlıklı uğraş haline gelmeye başlamıştır. Bağcılık yapan üreticilerin yıllık ortalama gelirinin önemli bir kısmını bağcılık oluşturmaktadır. Üreticilerin dekara ortalama yaprak verimi 166,15 kg, dekara ortalama üzüm verimi 1265,38 kg’dır. Salamura üreticisi kadınların %63,64’ü yaprağı kendi bağından temin etmektedir. Salamura üreticisi kadınların %53’ü kadın girişimciler için verilen destekten haberdar olmadıkları ve %85’i de bağcılık üzerinden verilen devlet desteğinden yararlanmadıkları belirlenmiştir. Çalışma sonucunda ticari açıdan getirisi yüksek bir ürün olan sarmalık asma yaprağına karşı yoğun ilginin son yıllarda yalnızca yaprak üretimine yönelik yeni bir bağcılık sistemini zorladığı görülmüştür. Dış pazar için kalite standardının oluşturulması, salamura yaprağı için ürün markalaştırması, üreticilerin bu konuda bilgilendirilmesi, bölgede kooperatif veya bir birliğin olmaması ve gerekliliği gözlemlenmiştir.

Bu çalışmanın amacı Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye açısından kalkınmada önemli rol oynayan tarım sektörünün destekleme metotlarını ve bunların başarıya ulaşıp ulaşmadığını inceleyip, özellikle Türkiye’deki tarımsal destekleme metotları konusunda genel bir değerlendirme yapmaktır.
Önceki yıllara nazaran, istihdam içerisindeki payını sanayi ve hizmet sektörlerine kaptırsa da, hala tarım sektöründe istihdam edilen ciddi bir nüfusun varlığı, sektörü hem sosyolojik hem de makroekonomik
açıdan incelenmeye değer kılmaktadır.
2000 sonrası dönem Türkiye’de tarım sektörünün uğradığı yapısal dönüşüm ve sektöre yapılan mali destekler güncel ve geçmiş veriler üzerinden incelenmiştir. Bunun yanı sıra alternatif destekleme metotları ve bunların uygulanabilirliği konuları incelenmiştir. Zira tarımsal destekleme için doğru destekleme metodu ve ayrılan kaynakların etkin kullanımı, Türkiye’nin tarım sektöründeki rekabet gücünü artıracak, kalkınma ve istihdam gibi makroekonomik sorunlarının çözülmesinde ciddi fayda sağlayacaktır.
Literatüre dayalı bu çalışmada AB ülkelerindeki ve Türkiye’deki tarımsal desteklemelerin ortaya çıkış ve güncel durumları karşılaştırılarak Türkiye’deki mevcut uygulamalara alternatifler getirilmeye çalışılmıştır.

ÖZET
Sürdürülebilir tarım; tarımsal ekosisteme zarar vermeyen, doğanın kendini yenilemesine imkân tanıyan tarımsal sistemler ve uygulamalardan oluşmaktadır. Sürdürülebilir tarım ve sürdürülebilir tarımsal uygulamalarda amaç; doğal kaynakları tüketmeksizin, doğal ortama zarar vermeden güvenli gıda ve lif üretiminin gerçekleştirilmesidir. Diğer bir amaç ise kırsal kalkınmayı sağlayarak çiftçilerin ekonomik düzeylerini ve yaşam kalitesini artırmaktır. Özetle sürdürülebilir tarım, bütüncül bir yaklaşıma sahiptir. Ülkemizde sürdürülebilir tarımın gerçekleşmesi ve tarımsal faaliyetlerin tüm aşamalarında denetim mekanizmasının en üst seviyede işletilmesi adına Tarım Sektörü Entegre Yönetim Bilgi Sistemi (TARSEY) projesi gerçekleştirilmektedir. Tarımsal sürdürülebilirlik adına bir dönüm noktası olacak bu dev proje, tam anlamıyla gerçekleştirildiğinde Hassas Tarıma (HT) geçiş süreci de tamamlanmış olacaktır. TARSEY projesi 2015 yılı itibari ile ülkemizde sürdürülebilir tarım uygulamalarının tümünü kapsayan bir sistem olarak düşünülmüş ve bugüne değin gerçekleştirilen tüm uygulamaları içine alacak şekilde planlanmıştır. Proje, tarımsal uygulamaları tek çatı altında toplayacak şekilde temellendirilmiştir.
Bu çalışma iki bölümden oluşmaktadır.  Öncelikle sürdürülebilir tarım ve sürdürülebilir tarımın göstergeleri esas alınarak bir kavramsal çerçeve ortaya konmuştur. Bu kapsamda sürdürülebilir tarım ve sürdürülebilir tarımsal uygulamaların önemi üzerinde durularak bir farkındalık oturuşturulması amaçlanmıştır. İkinci aşamada ülkemizde sürdürülebilir tarım çerçevesinde devam eden tarımsal uygulamalar ve bu uygulamaların geldiği son aşama irdelenmiştir. Ülkemizde sürdürülebilir tarımsal uygulamaların geldiği en son aşama; TARSEY olarak projelendirilen, tüm sürdürülebilir tarımsal uygulamaların destekleyicisi ve bütünleyicisi mahiyetinde olan, karar destek mekanizmalarında son teknolojilerin kullanıldığı sistemler bütününden oluşmaktadır. Bu sistem ülkemiz tarımı açısından bir dönüm noktası niteliğindedir.
Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilir Tarım, Türkiye’de Sürdürülebilir Tarım, İyi Tarım, Tarım Sektörü Entegre Yönetim Bilgi Sistemi (TARSEY), Tarımsal İzleme ve Bilgi Sistemi (TARBİL).

SUSTAINABLE AGRICULTURE AND AN EVALUATION FOR TURKEY

ABSTRACT
Sustainable agriculture consists agricultural systems and practices that does not harm the agricultural ecosystem and allowing nature to renew itself. The objective of sustainable agriculture and sustainable agricultural practices is the protection of the natural resources, the production of safe food and fiber without harming the natural environment. Another objective is to improve the economic status and quality of life of farmers by providing the rural development. Thus, sustainable agriculture has a holistic approach. In Turkey, the realization of sustainable agriculture and mechanism at all stages of agricultural activities are carried out the highest level of operation of on behalf of Agriculture Integrated Management Information System (TARSEY) project. This giant project which will be a milestone behalf of agricultural sustainability, when the full realization of Precision Agriculture (PA) happens, the transition process will be completed. TARSEY project is conceived as a system that covers all sustainable agricultural practices of Turkey in 2015 and it is planned to include all applications that have been realized so far. The project is based according to agricultural practices which intend to collect them under one roof.
This study consists of two parts. Firstly, the conceptual framework for the sustainable agriculture and sustainable agriculture indicators has been put forward. Hence, the importance of sustainable agriculture and sustainable agriculture applications has been revealed in order to create awareness. In the second part, an evaluation will be made with in sustainable agriculture framework of the current situation with reference to the ongoing agricultural practices. The latest stage of sustainable agricultural practices that reached in Turkey; Agriculture Integrated Management Information System (TARSEY) as projected, supportive of all sustainable agricultural practices and all its complements, it consisted decision support mechanism of the latest technology that use in of the whole.  This system will be evaluated by study which is a milestone for Turkey.

Bu metinde, kapitalist tarım-gıda ilişkilerinde küresel ölçekte gözlenen eğilimler temelinde Türkiye’de tarım-gıda sisteminin başlıca sorunları ve bunların muhtemel çözümleri ele alınmaktadır. Giriş bölümünü takip eden ikinci bölümde, neoliberal küreselleşme süreçleri başta olmak üzere tarım-gıda alanına sermaye nüfuzunun farklı biçimleri ve bu nüfuzun yarattığı sorunlar ana hatlarıyla ele alınmaktadır. Diğer bir ifadeyle, kapitalist tarım-gıda sistemine rengini veren güncel eğilimlerin ve sorunların genel bir dökümü yapılmaktadır. Üçüncü bölümde, küresel eğilimler kapsamında Türkiye’de öne çıkan başlıca sorun alanları gıda egemenliği odağa alınarak tartışmaya açılmaktadır. Başka türlü söyleyecek olursak, Türkiye’de uygulanan neoliberal politikalar, kır ve kent emekçilerinin kendi tarım-gıda sistemlerini belirleme, sağlıklı ve sürdürülebilir gıdayı üretme ve/ya o gıdaya erişme hakları bakımından yaşanan kayıplar ve aşınmalar bağlamında değerlendirilmektedir. Son bölümde ise yine gıda egemenliği odağa alınarak bu sorunlar karşısında izlenebilecek politikalar için genel bir çerçeve çizilmeye çalışılmaktadır.

EGE'DE BİRGÜN PROF. DR. ALP YÜCEL KAYA DERSİMİZ AŞK ÇÜNKÜ, SÖYLEMİŞTİM Dersimiz Aşk, konular Haydutluk ve Sarışınlık Şimdi şurdan koşsam Akdeniz' e çıkarım Yörükler ve Develer arasından geçerim Üzüm incir ve tütün, üzüm incir ve tütün Dersimiz Aşk çünkü, söylemiştim Oturur bir Güneşle sigaramı yakarım ... Ergün Günçe, 1979. ODTÜ İktisat Bölümü öğretim üyesi ve şair Ergin Günçe yukardaki şiiri 1979'da yazarken aslında kapitalizmin kalkınmacı döneminin, kriz yıllarında da olsa, Akdeniz' e açılan coğrafyalarındaki en önemli tarımsal ürünlerini sıralıyordu: üzüm, incir ve tütün... 1980'lerle birlikte sermayenin sınırsız taarruzu ile hayatın her alanında olduğu gibi tarımda da her şey altüst oldu ama asıl vurucu darbe 2000 yılı Tarım Reformu Uygulama Projesi (TRUP) ile geldi. Tarımsal yapı ve özellikle tarımsal istihdam görülmedik bir hızla çözüldü. Şiirdeki gibi "Akdeniz' e çıkarken" rastlayacağımız üreticiler fiyat-maliyet makasının giderek aleyhlerine açıldığını gördüler; lehlerine döneceği umuduyla borçlandılar; borçlarını döndürmeye çalıştılar; daha kârlı olacağını düşündükleri ürünlerin üretiminde sürekli arayış halinde oldular; tarım dışı gelir arayışına girdiler; ellerindeki sermaye ve kaynakları tüketmeye başladılar. Bazıları mülksüzleşmeden üretimi bırakıp tarım içi veya dışı işgücüne dahil oldu, bazıları da klasik proleterleşme sürecini izleyip mülksüzleşerek tarım içi veya dışı işgücüne dahil oldu.

Yeryüzü bir gıda krizinin eşiğinde mi? Elinizdeki kitap çarpıcı bir iç değerlendirmedir. Tarım uzmanı Richard Heinberg ile Michael Bomford, Post Karbon Enstitüsü için hazırladıkları raporda mevcut neoliberal tarım sisteminin çöktüğünü ilan ediyor. Bu çöküşün olası bir petrol krizi ya da kıtlık ile faciaya dönüşeceğini, rakamlarla, verilerle gayet objektif bir şekilde ortaya koyuyorlar. Tarım Bakanlığı ve Hükümetini, sıraladığı ve dünyanın bütün ülkelerinin dikkate alması gereken acil önlemleri hayata geçirmeleri için uyarıyorlar.

1980’lerden bu yana, çiftçi nüfusunu %1’in altına düşüren, tarımı köylülerin elinden alıp şirketlerin insafına ve kâr hırsına bırakan ABD’nin bu modeli, Türkiye’de iktidara gelen bütün siyasi partilerce desteklenen ve uygulanmaya çalışılan politikalar oldu. Şimdi işler ters gitmeye başladı. Çünkü gıda güvenliği zaten çoktan yitirildi, gıda krizi ise kapıda. Bundan sonra ne olacak? Richard Heinberg ve Michael Bomford'un organik tarım, permakültür gibi yepyeni tarımsal uygulamaları da göz önüne alarak ortaya serdiği önlemler dizisine kulak vermek ve tek tek hayata geçirmek için daha ne bekliyoruz?

Tarım Sigortası, çiftçilerin, yaptıkları tarımsal emekleri güvence altına alan bir sigorta ürünüdür.Mersin; entansif tarımın yapıldığı, sebze ve meyve üretiminin yaygın olduğu bir ildir. Bölgede gerek ihracat ve gerekse iç pazara gönderilen ürün rekoltesi oldukça yüksektir. Tarımsal üretimin olumsuz hava şartlarından ve afetlerden olumsuz etkilenmesi ciddi ürün kayıplarına ve maddi kayıplara yol açmaktadır. Özellikle son yıllarda Türkiye’nin güney bölgelerinde yaşanan şiddetli yağış ve fırtına gibi iklim olumsuzlukları tarımsal üretimi olumsuz etkilemiştir. Bu sebeple bu araştırmada bölge üreticilerinin tarım sigortası yaptırma durum ve istekliliği ilebu duruma nelerin etki ettiği araştırılmıştır.
Mersin ili, Tarsusİlçesi’nde yürütülen çalışmanınbirincil verileri üreticilerle yüzyüze yapılan anketlerden elde edilmiştir. Mersin ili Tarsus ilçesinde 2018 yılında ÇKS ye kayıtlı 8000 üreticiden oransal örnekleme yöntemi kullanılarak %90 güven ve %10 sapma ile 67 örnekle çalışılmıştır. Ankete katılan üreticilerin %58’i ürünlerine sigorta yaptırmaktadır. Tarımsal üretimde en önemli risk olan hava koşulları ve son dönemdeki olumsuzluklara rağmen üreticilerürünlerini sigortalatmaya arzulanan düzeyde ilgi göstermemektedir.Bunun nedeni çiftçilerin tarım sigortasını gereksiz bir masraf unsuru olarak görmeleridir.

İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanı olduğu 11 Kasım 1938’den Demokrat Parti’nin iktidara geldiği 14 Mayıs 1950’ye kadar olan dönemde Türkiye’de deniz ulaşımı faaliyetleri ile bu faaliyetlerin ekonomiye
olan yansımaları makalenin konusunu teşkil etmektedir. Çalışma, İnönü Dönemi’nde denizyolları faaliyetleri (1938-1950) ile sınırlandırılarak tek dönem halinde ele alınmıştır. Denizyolları faaliyetinin ekonomiye olan etkileri sayısal veriler ışığında değerlendirilmiştir. Çalışmanın kaynak materyalini, Başkanlık Cumhuriyet Arşivi Belgeleri, resmi yayınlardan; Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Zabıt Ceridesi, kanunlar ve tutanak dergileri, Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazetesi, istatistik yıllıkları, ayın tarihi ve dönemin süreli yayınları arasında bulunan dergilerin makaleleri oluşturmaktadır. Konu incelenirken, dönemin dünyadaki deniz ulaşım çalışmaları alanında yaşanan gelişmeler göz önüne getirilerek gerekli değerlendirilmeler yapılmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlar şudur:
İnönü’nün Cumhurbaşkanı olmasından kısa bir süre 3613 sayılı Kanunun kabul edilmesiyle deniz nakliyatı ve seyrüsefer emniyeti görevi Ulaştırma Bakanlığı uhdesine verilmiştir. Akabinde 7 Haziran 1939’da çıkarılan 3633 sayılı Kanunla da Denizbank feshedilerek Devlet Denizyolları İşletme Genel Müdürlüğü ve Devlet Limanları İşletme Genel Müdürlüğü adı altında iki idare teşkil edilerek denizyollarında yeni bir yapılanmaya gidilmiştir. Bunlara ilave olarak yapılan kanunî düzenlemelerle denizyolları alanında meydana gelen yasal boşluk giderilmeye çalışılmış, II. Dünya Savaşı sonucunda deniz filosunu güçlendirmeye yönelik Avrupa ve ABD’den gemi satın alımı yoluna ağırlık verilmiştir. Bu suretle Devlet Denizyolları ve armatörlere ait gemilerin sayı ve tonajlarının artırılmasının yanı sıra iç ve dış deniz seferleri ile bu seferlerden elde edilen gelirler de artırılarak milli ekonomiye önemli katkılar sağlanmıştır.

(TR) Bu çalışmada Türkiye’nin güncel tartışma alanlarından biri olan tarımsal üretim sürecinin verili sorularının, kooperatifleşme aracılığıyla aşılma potansiyeli üzerine bir tartışma yürütülmektedir. Kendi fabrikaları olan kooperatifçilik deneyimlerini odağına alan bu tartışmada iki husus öne çıkmaktadır. İlk husus, salt kooperatif üyesi çiftçileri odağına alan ve piyasa ilişkileri içerisinde şirket modeline yakınsayan tarımsal kalkınma kooperatifçiliğinden ziyade eşitlikçi ilişkileri öne çıkaran ve hem çiftçileri hem de kooperatif fabrikalarında ham ürünün işlenmesi sürecinde emek sarf eden işçileri odağına alacak bir örgütlenmenin hayata geçmesi potansiyelidir. İkinci husus ise üretim sürecindeki bu türden bir örgütlenmenin yerel yönetimlerle birlikte bir ağ oluşturabilmesi potansiyelidir. Dolayısıyla çalışmada yanıt aranacak olan en temel soru, daha eşitlikçi ve dayanışmacı ilişkiler inşa eden kooperatiflerin tarımsal üretimin verili sorunlarına kalıcı çözümler getirebilecek bir alternatif olup olamayacağıdır.

This study aims to examine the processes of agricultural transformation within the context of seasonal agriculture labour since the beginning of capitalist development of agriculture in 18th century. Three fundemental dynamics of formation of wage-labouring in agriculture evaluated as proliferation of commodity relations in agriculture, expropriation dynamics differing from region to region and dealings with Dayıbaşı (Middleman of Seasonal Agricultural Workers). Particularly in 1980 and 90s national and regional consequences of neo-liberal policies and forced migration has resulted in proliferation of deploying seasonal labour by market oriented manufacturing enterprises. Through the instrument of the field research data acquired from Sakarya's rural area in 2011 and 2012, transformation processes of labor organisations on hazelnut production is examined. Furthermore, the study focuses on the stages of seasonal agriculture labour's rural disengagement from rural areas, their involvement with informal relations and being exposed to ethnic exclusion. Key Words: Seasonal Agricultural Workers, Differentiation of Peasants, Commoditization, Dispossession, Ethnic Exclusion