Wyższa Szkoła Wojenna

Wyższa Szkoła Wojenna (W.S.Woj.) – wyższa szkoła wojskowa Sił Zbrojnych II RP szkoląca i dokształcająca oficerów sztabów. W latach 1923–1939 siedziba szkoły znajdowała się w Warszawie przy ul. Koszykowej 79.

Wyższa Szkoła Wojenna
Ilustracja
Znak dyplomowanych oficerów Sztabu Generalnego
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1946

Tradycje
Kontynuacja

Akademia Obrony Narodowej
Akademia Sztuki Wojennej

Dowódcy
Pierwszy

gen. por. Stanisław Puchalski

Ostatni

płk dypl. Roman Władysław Szymański

Organizacja
Dyslokacja

garnizon Warszawa

Podległość

Minister Spraw Wojskowych
(1919–1920)
Szef Sztabu Generalnego
(1920–1928)
Szef Sztabu Głównego
(1928–1932)
Generalny Inspektor Sił Zbrojnych
(1932–1939)

Siedziba Wyższej Szkoły Wojennej od 1923, Warszawa, ul. Koszykowa 79
Louis Faury, Franciszek Kleeberg i mjr Pillegand, Wyższa Szkoła Wojenna 1926
Współczesny widok siedziby Wyższej Szkoły Wojennej
Dyplom oficera sztabu generalnego
Kadra i absolwenci Wyższej Szkoły Wojennej w 1926

Historia

edytuj

Pierwszą wyższą uczelnią wojskową w armii przedwrześniowej była utworzona w czerwcu 1919 Wojenna Szkoła Sztabu Generalnego. Powstała ona na podstawie Dodatku Tajnego nr 10 do Dziennika Rozkazów Wojskowych. Komendantem Szkoły został wyznaczony generał porucznik Stanisław Puchalski, a jego doradcą francuski generał Spire. Wykładowców dla Uczelni dostarczyła Francuska Misja Wojskowa. W 1919 Uczelnia wykształciła 65 oficerów na pięciomiesięcznych kursach. W 1920 działalność Uczelni została przerwana ze względu na wojnę polsko-bolszewicką. Naukę wznowiono w styczniu 1921. Rozpoczęło ją 65 oficerów. Jesienią 1921 naukę w szkole przedłużono do dwóch lat.

Wyższa Szkoła Wojenna powstała latem 1922 w Warszawie na podstawie przemianowania Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego, zgodnie z Tajnym Rozkazem Szkolnym z 16.08.1922. Tymczasowy Statut Wyższej Szkoły Wojennej był zawarty w Dzienniku Rozkazów Wojskowych nr 28 z 11.08.1922. Szkoła zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów była uznana za wyższy zakład naukowy. Uczelnia kontynuowała tradycje:

  • Kursu wojennego oficerów Sztabu Generalnego w Warszawie (1917)
  • Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie (1919–1921)
  • Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie (1921–1922)

Zadania Uczelni określono w następujący sposób; Celem szkoły jest wyłącznie fachowe wyszkolenie oficerów Sztabu Generalnego przez wpojenie szczególnie uzdolnionym i doświadczonym w służbie oficerom zawodowym o ustalonym silnym charakterze wyższego wojskowego wykształcenia teoretycznego i praktycznego, potrzebnego do służby w Sztabie Generalnym (z Tymczasowego Statutu). Na początku swojej działalności uczelnia kształciła i doszkalała w większości oficerów sztabowych i starszych (kapitan-rotmistrz). W kolejnych latach zwiększyła się liczba oficerów młodszych (poruczników). Porucznicy służby stałej, którzy ukończyli WSWoj byli mianowani kapitanami (rotmistrzami) przy najbliższych mianowaniach. Pozostałych oficerów, którzy ukończyli WSWoj można było mianować na kolejny stopień rok wcześniej aniżeli wymagała tego pragmatyka np. kapitan w korpusie oficerów broni by awansować na majora musiał przesłużyć w tym stopniu cztery lata, jeżeli w tym czasie ukończył wyższą szkołę wojskową mógł awansować po trzech latach służby w stopniu kapitana.

Do szkoły przyjmowano również hospitantów z innych armii, głównie Gruzinów, Ukraińców, Estończyków, Łotyszy oraz jednego Japończyka i Francuza.

Kurs normalny trwał dwa lata. Absolwenci uzyskiwali dyplom naukowy oficera Sztabu Generalnego, od 1929 dyplom naukowy oficera dyplomowanego, a od 1933 tytuł naukowy oficera dyplomowanego. Do 1939 szkołę ukończyło ponad tysiąc absolwentów, a w latach 1941–1946 wypromowano dalszych 296.

22 grudnia 1928 Minister Spraw Wojskowych zmienił dotychczasową nazwę „Sztab Generalny” na „Sztab Główny” oraz tytuł „Oficer Sztabu Generalnego” na „Oficer dyplomowany”, a ponadto przyznał oficerom dyplomowanym wszystkich stopni prawo noszenia dotychczasowych oznak oficerów Sztabu Generalnego[1].

Początkowo program nauczania oparty był na wzorach francuskich. Olbrzymi wpływ na proces kształcenia miała francuska misja wojskowa, a szczególnie płk Ludwik Faury. W latach 1928–1939 komendantem WSWoj był generał Tadeusz Kutrzeba.

15 grudnia 1920 Minister Spraw Wojskowych przekazał „ogólne kierownictwo Szkołą Sztabu Generalnego i wszystkie z nią związane sprawy Szefowi Sztabu Generalnego[2]. W sprawach kwaterunkowych, gospodarczych, sanitarnych i dyscypliny szkoła podlegała dowódcy Okręgu Korpusu nr I.

W pierwszej dekadzie marca 1923 do dawnych rosyjskich koszar artylerii przy Filtrach przy ul. Koszykowej 79 róg Suchej (dziś Krzywickiego), przeniesiono siedzibę szkoły z tymczasowej siedziby przy al. J. Ch. Szucha 23 i z koszar kawalerii przy ówczesnej Huzarskiej 1/5, z wyjątkiem kursów doszkalających, które do 1925 prowadzono w gmachu Szkoły Podchorążych Piechoty, Al. Ujazdowskie 1/7[3].

19 marca 1923, w Święto szkoły, odbyła się ceremonia poświęcenia gmachu przy ulicy Koszykowej 79. W uroczystości wziął udział Prezydent RP Stanisław Wojciechowski, Prezes Rady Ministrów, gen. dyw. Władysław Sikorski, w zastępstwie chorego Ministra Spraw Wojskowych, gen. dyw. Aleksander Osiński, Wiceminister Spraw Wojskowych, dr Jan Waygart, I zastępca szefa Sztabu Generalnego, gen. bryg. Józef Rybak, zastępca dowódcy Okręgu Korpusu Nr I, gen. bryg. Eugeniusz Pogorzelski, komendant miasta stołecznego Warszawy, gen. bryg. Stefan Suszyński, Generalny Inspektor Jazdy, gen. broni Tadeusz Rozwadowski i szef francuskiej Misji Wojskowej, gen. dyw. Charles Joseph Dupont[4].

W piątek 4 maja 1923 szkołę wizytował marszałek Francji i marszałek Polski Ferdynand Foch[5].

W 1932 uczelnia została podporządkowana Generalnemu Inspektorowi Sił Zbrojnych.

Powołany został Komitet Wyższej Szkoły Wojennej. W jego skład weszli:

W ramach uczelni funkcjonowała także:

Szkoła prowadziła także kursy dokształcające i specjalistyczne oraz współpracowała z Centrum Wyższych Studiów Wojskowych.

Po wojnie budynek został przekazany Politechnice Warszawskiej i dziś mieści Szkołę Biznesu i część Wydziału Transportu Politechniki Warszawskiej[3].

Kadra Wyższej Szkoły Wojennej

edytuj
 
gen. bryg. Tadeusz Kutrzeba
 
Dyrektor nauk WSWoj płk Sztabu Generalnego Armii Francuskiej Louis Faury

Dowódcy i komendanci szkoły

edytuj

Pozostałe osoby funkcyjne

edytuj
Zastępcy komendanta
Dyrektor nauk
II dyrektorzy nauk
Zastępcy dyrektora nauk
Kierownicy kursów (roczników)
Kierownicy katedr
 
Popiersie Napoleona przed wejściem do Wyższej Szkoły Wojennej. Obecnie w Muzeum Wojska Polskiego

Wykładowcy i asystenci

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Wykładowcy Wyższej Szkoły Wojennej.

Obsada personalna szkoły w marcu 1939

edytuj
Komenda Szkoły[10]
  • komendant – gen. dyw. Tadeusz Kutrzeba
  • oficer ordynansowy – rtm. adm. Jan II Pniewski
  • w dyspozycji komendanta – gen. dyw. kontr. Aleksander Zakariadze
  • pomocnik komendanta – ppłk dypl. kaw. Adam Mniszek (1 IX 1932 – 1 IX 1939 → komendant Kwatery Głównej NW)
  • naczelny lekarz medycyny – mjr lek. dr Mikołaj Kiszkiel
  • instruktor jazdy konnej – mjr adm. (kaw.) Zygmunt Cierpicki
  • oficer mobilizacyjny – kpt. adm. (piech.) Mikołaj II Kamiński
  • referent personalny – kpt. adm. (piech.) Stanisław II Jackowski
  • oficer techniczny budynków szkoły – kpt. adm. (piech.) Stanisław Jan Raszek
  • kierownik kancelarii głównej – kpt. adm. (piech.) Kazimierz II Kujawski
  • pomocnik komendanta do spraw gospodarczych – mjr kaw. Jerzy Telesfor Suryn
  • oficer gospodarczy – kpt. int. Bolesław Karwowski
  • oficer materiałowy – kpt. int. Aleksander II Górski
  • dowódca szwadronu luzaków – rtm. Edmund Kuchcicki †1940 Charków
Dział Nauk
  • kierownik I kursu – płk dypl. piech. Marian Porwit
  • kierownik II kursu – płk dypl. piech. Tadeusz Klimecki
  • sekretariat kierowników kursów – rtm. adm. Stanisław Świderski
  • kierownik przedmiotu historia wojen – płk dypl. kaw. Witold Radecki-Mikulicz
  • wykładowca – mjr dypl. kaw. dr inż. Władysław Dziewanowski
  • kierownik przedmiotu służby sztabów I kursu – ppłk dypl. piech. Witold Barlog
  • wykładowca – mjr dypl. kaw. Edmund Leopold Chełmiński
  • wykładowca – mjr dypl. piech. Stanisław Sielecki †7 IX 1952[11]
  • wykładowca – kpt. dypl. piech. Stanisław Niewiarowski
  • kierownik przedmiotu służby sztabów I kursu – ppłk dypl. piech. Włodzimierz Brayczewski
  • wykładowca – mjr dypl. kaw. Michał Kłopotowski †1940 Charków
  • wykładowca – mjr dypl. art. Zygmunt Pieńkowski
  • wykładowca – mjr dypl. sap. Stefan II Piotrowski
  • kierownik przedmiotu taktyka ogólna I kursu – ppłk dypl. piech. Kazimierz Władysław Sabatowski
  • wykładowca – ppłk dypl. piech. Bohdan Geisler
  • wykładowca – ppłk dypl. art. Stanisław XII Nowicki
  • wykładowca – mjr dypl. kaw. Jerzy Falkowski
  • wykładowca – mjr dypl. art. Stanisław Wincenty Zaleski
  • kierownik przedmiotu taktyka ogólna I kursu – ppłk dypl. piech. Feliks Robakiewicz
  • wykładowca – ppłk dypl. piech. Władysław II Krawczyk
  • wykładowca – mjr dypl. piech. Filip Jan Dubeński
  • wykładowca – mjr dypl. piech. Zygmunt Stefan Kazimierz Jarski
  • wykładowca – mjr dypl. piech. Eryk Migula
  • kierownik przedmiotu taktyki piechoty – ppłk dypl. piech. Ignacy Wądołkowski
  • wykładowca – ppłk dypl. piech. Józef Ullman
  • wykładowca – mjr dypl. piech. Bohdan Olechowski
  • kierownik przedmiotu taktyki kawalerii – ppłk dypl. kaw. Ziemowit Grabowski
  • wykładowca – mjr dypl. kaw. Zygmunt Dobrowolski
  • wykładowca – mjr dypl. kaw. mgr inż. Władysław Dziewanowski
  • kierownik przedmiotu taktyki artylerii – ppłk dypl. art. Edward Bagieński
  • wykładowca – ppłk dypl. art. Stanisław Gliwicz
  • wykładowca – mjr dypl. art. Adam Witold Chorzewski
  • wykładowca – mjr dypl. art. Stanisław Mayer
  • kierownik przedmiotu taktyki lotnictwa – mjr dypl. lot. Jan Koźmiński
  • wykładowca – mjr dypl. lot. Bohdan Kleczyński
  • wykładowca OPL – mjr dypl. art. Antoni Mordasewicz
  • kierownik przedmiotu taktyka broni pancernej – ppłk dypl. piech. Marian Strażyc
  • wykładowca – wakat
  • kierownik przedmiotu taktyka saperów – ppłk dypl. sap. Józef Szylling
  • wykładowca – mjr dypl. sap. Michał Protasewicz
  • wykładowca – mjr dypl. sap. Zygmunt Franciszek Rokicki
  • kierownik przedmiotu taktyka łączności – ppłk dypl. łącz. Mieczysław Zaleski
  • wykładowca – mjr dypl. łącz. Władysław Jamka
  • wykładowca – mjr łącz. Władysław Filler
  • kierownik przedmiotu służba zdrowia – płk lek. dr Stanisław Orlewicz †1940 Katyń
  • wykładowca – ppłk lek. dr Walerian Józef Jaworski
  • wykładowca – mjr lek. dr Stefan Pieńczykowski (szef służby zdrowia Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich, †23 IX 1942 Perth)
  • sekretarz kursów szefów służby zdrowia i wykładowca – kpt. lek. dr Leon Bazała

Kurs Oficerów Sztabu Generalnego w Warszawie w 1917

edytuj
 
Absolwenci kursu wojennego oficerów Sztabu Generalnego z gen. von Barthem, 1917

Kurs oficerów sztabowych i adiutantów wyższych dowództw – kurs szkoleniowy zorganizowany w 1917 roku, w Warszawie, dla oficerów Polskiego Korpusu Posiłkowego.

20 września 1916 cesarz Austrii i król Węgier Franciszek Józef I na wniosek Najwyższego Naczelnego Dowództwa Armii (niem. Armeeoberkommando)[12] zadecydował o przeformowaniu Legionów Polskich w Polski Korpus Posiłkowy (niem. Polnischen Hilfskorps) w składzie dwóch dywizji. Formowanie dywizji piechoty wymusiło potrzebę przeszkolenia grupy oficerów, którzy posiadaliby kwalifikacje niezbędne do zajmowania stanowisk służbowych na tym szczeblu taktycznym. 31 stycznia 1917 roku kurs rozpoczęło 22 oficerów Legionów Polskich, w tym 16 z piechoty, 4 z kawalerii i 2 z artylerii. Kurs zakończył się 9 marca 1917 roku. Trzech oficerów zostało uznanych „za nadających się do przydziału do służby sztabu generalnego” i otrzymało czasowe przydziały do „sztabu generalnego Leg. Pol. jako oficerowie sztabu brygady”. Siedmiu oficerów uzyskało „prawo przydziału w przyszłości do służby sztabu generalnego po uzupełnieniu wykształcenia”. Ośmiu oficerów otrzymało tytuł adiutanta wyższych sztabów, a czterech ostatnich „za nienadających się do służby sztabowej”. Komendy poszczególnych pułków otrzymały zalecenie wyznaczenia absolwentów kursu na stanowiska „adiutantów pułkowych, celem należytego zorganizowania adiutantur” i złożenia w tej sprawie meldunków do 31 marca. Trzem oficerom „przydzielonym do sztabu generalnego” przysługiwało prawo noszenia akselbantów na prawym ramieniu, natomiast „adiutantom wyższych sztabów” przez lewe ramię. Pozostałym oficerom (adiutantom pułkowym) prawo noszenia akselbantów nie przysługiwało. Dodatkową odznaką oficerów przydzielonych do sztabu generalnego był wężyk na kołnierzu munduru nowego wzoru.

Wykaz słuchaczy Kursu oficerów sztabowych i adiutantów wyższych dowództw. Zachowano kolejność słuchaczy podaną w rozkazie nr 280 Komendy Legionów Polskich z 22 marca 1917 roku. Gwiazdką oznaczono absolwentów, którzy nie zostali wymienieni w artykule pułkownika Jana Ciałowicza, opartym na relacji pułkownika Władysława Smolarskiego.

  1. rtm. kaw. Juliusz Kleeberg do Komendy III Brygady LP,
  2. kpt. piech. Marian Kukiel do Komendy II Brygady LP,
  3. kpt. piech. Julian Stachiewicz do Komendy I Brygady LP,
  4. por. piech. Alojzy Przeździecki do 6 pp,
  5. por. piech. Stefan Iwanowski do 3 pp,
  6. kpt. art. Zygmunt Dzwonkowski do Komendy Legionów Polskich na stanowisko kierownika Referatu Personalnego, jako adiutant,
  7. kpt. piech. Tadeusz Piskor do 1 pp,
  8. por. piech. Mieczysław Wyżeł-Ścieżyński do 1 pp,
  9. kpt. piech. Kazimierz Łukoski do 2 pp*,
  10. kpt. piech. Władysław Gniady do 2 pp*,
  11. por. piech. Bogusław Szul-Skjöldkrona do 3 pp*,
  12. por. piech. Eugeniusz Elsenberg do 3 pp*,
  13. kpt. piech. Ferdynand Zarzycki do 4 pp,
  14. kpt. piech. Władysław Smolarski do 4 pp,
  15. por. piech. Wacław Stachiewicz do 5 pp,
  16. por. piech. Stanisław Nilski-Łapiński do 5 pp*,
  17. por. piech. Maksymilian Milan-Kamski do 6 pp*,
  18. por. piech. Wilhelm Orlik-Rückemann do 6 pp,
  19. kpt. art. Przemysław Barthel de Weydenthal do 1 pa,
  20. por. kaw. Bolesław Wieniawa-Długoszowski do 1 puł,
  21. por. kaw. Tadeusz Grabowski do 2 puł,
  22. por. kaw. Stanisław Rostworowski do Krajowego Inspektoratu Zaciągu do WP.

Pułkownik Jan Ciałowicz, jako absolwentów kursu wymienił poruczników piechoty: Macieja Bardla, Kazimierza Florka, Juliusza Hersztala i Henryka Pomazańskiego oraz porucznika kawalerii Jana Pryzińskiego i porucznika artylerii Antoniego Durskiego-Trzaska[13][14].

11 czerwca 1917 roku generał gubernator, generał piechoty Hans Hartwig von Beseler mianował:

referentami Oddziału „Polska Siła Zbrojna”:

do Sztabu Inspekcji Wyszkolenia Wojsk Polskich:

Tego samego dnia adiutantami sztabu zostali mianowani referenci działów w Dowództwie Legionów Polskich: kpt. piech. Henryk Pomazański i por. sap. Zygmunt Platowski[15].

Słuchacze Wyższej Szkoły Wojennej

edytuj

I Kurs Wojenny Szkoły Sztabu Generalnego 1919

edytuj

24 czerwca 1919 roku słuchacze zostali podzieleni na pięć grup szkolnych. Wśród słuchaczy znalazło się 25 absolwentów II Kursu adiutantów, który został przeprowadzony w okresie od 1 maja do 7 czerwca 1919 roku w Warszawie (w poniższym wykazie zostali oznaczeni gwiazdką przy nazwisku – „*”). Przynależność poszczególnych słuchaczy do jednej z grup oficerów podano na podstawie dekretów Naczelnego Wodza o ich zatwierdzeniu z dniem 1 kwietnia 1920 roku („LP” – Legiony Polskie, „AgH” – Armia generała Hallera, „AR” – armia rosyjska, „c. i k. Armia” – cesarska i królewska Armia oraz „AN” – Armia Cesarstwa Niemieckiego).

  1. kpt. sap. Henryk Bagiński (AgH) → I KD 1921–1922
  2. kpt. piech. Maciej Bardel (LP) → IV KD 1924–1925
  3. kpt. art. Wacław Bartoszkiewicz
  4. kpt. piech. Stefan Marian Juliusz Benedykt (AgH)
  5. kpt. piech. Władysław Bortnowski (LP) → ÉSdeG 1920–1922
  6. kpt. piech. Jerzy Ferek-Błeszyński (LP) → ÉSdeG 1921–1923
  7. kpt. art. Antoni Durski-Trzaska (LP) → I KD 1921–1922
  8. kpt. piech. Antoni Gromadzki* (AR)
  9. rtm. kaw. Antoni Jabłoński (LP) † 22 X 1922
  10. kpt. piech. Kazimierz Bogumił Janicki (LP)
  11. kpt. piech. Adam Koc (LP) → III KD 1923–1924
  12. kpt. piech. Mikołaj Freund-Krasicki (LP) → I KD 1921–1922
  13. kpt. piech. Zygmunt Kuczyński (LP) → III KD 1923–1924
  14. kpt. piech. Wincenty Lekki (c. i k. Armia) → I KD 1921–1922
  15. kpt. piech. Ludwik de Laveaux (LP) → I KD 1921–1922
  16. kpt. piech. Kazimierz Młodzianowski (LP)
  17. kpt. piech. Seweryn Rymaszewski (AR) † 19 XI 1920
  18. kpt. piech. Tadeusz Szałowski (c. i k. Armia) → II KD 1922–1923
  19. kpt. art. Czesław Szystowski → II KD 1922–1923
  20. rtm. Tadeusz Śmigielski (LP) → II KD 1922–1923
  21. kpt. piech. Walerian Wiśniewski (LP)
  22. kpt. piech. Edward Wolff[16]
  23. kpt. art. Tadeusz Zwisłocki (LP) od 1922 w rezerwie, † 15 II 1929
  24. por. art. Józef Beck (LP) → IV KD 1924–1925
  25. por. piech. Józef Biernacki (LP) → II KD 1922–1923
  26. por. kaw. Antoni Bogusławski (AR) → IV KD 1924–1925
  27. por. piech. Władysław Celiński* → IV KD 1924–1925
  28. por. piech. Franciszek Dudziński* (c. i k. Armia) → II KD 1922–1923
  29. por. piech. Bogdan Dunin-Szpot* (LP) → 15 IX 1922 stan nieczynny, 1924 w rezerwie[17]
  30. por. piech. Włodzimierz Falcman (AR) od 1922 w rezerwie
  31. por. piech. Teodor Furgalski (LP) → I KD 1921–1922
  32. por. art. Władysław Karol Gadomski* (c. i k. Armia) → II KD 1922–1923
  33. por. art. Władysław Eugeniusz Heller* (c. i k. Armia) → II KD 1922–1923
  34. por. art. Eugeniusz Hinterhoff (AR) → IV KD 1924–1925
  35. por. kaw. Janusz Iliński (AR) → ÉSdeG 1920–1922
  36. por. art. Tadeusz Kadyi de Kadyihàza* → II KD 1922–1923
  37. por. piech. Stanisław Kara (LP) → III KD 1923–1924
  38. por. piech. Witold Kirszenstein* (AR) → I KD 1921–1922
  39. por. piech. Stanisław Jan Kucharski (Kucharski-Lubicz) → III KD 1923–1924
  40. por. piech. Włodzimierz Kowalski (AN) → rezerwa 1922–1930
  41. por. Tadeusz Kwaśniewski*
  42. por. piech. Władysław Kwazebart (AR) → 1922 przeniesiony do korpusu oficerów kontrolerów
  43. por. Aleksander Jan Łubieński* → IV KD 1924–1925
  44. por. Kazimierz Lenartowicz*
  45. por. Wacław Łapiński*
  46. por. piech. Jan Maliszewski* (AR) → III KD 1923–1924
  47. por. Roman Michałowski
  48. por. Adolf Tytus Nykulak* → II KD 1922–1923
  49. por. kaw. Henryk Ortwein* (AR)
  50. por. piech. Władysław Powierza* (AR) → II KD 1922–1923
  51. por. piech. Stefan Rowecki (LP) → I KD 1921–1922
  52. por. art. Karol Rychter* → IV KD 1924–1925
  53. por. art. Józef Rytel → IV KD 1924–1925
  54. por. piech. Jan Sadowski (LP) → ÉSdeG 1919–1921
  55. por. piech. Henryk Antoni Paweł Swinarski (AN) → 1921 rezerwa
  56. por. art. Tadeusz Schätzel (LP)
  57. por. art. Tadeusz Leon Sheybal* → IV KD 1924–1925
  58. por. art. Stanisław Jakub Sokołowski* (c. i k. Armia) → I KD 1921–1922
  59. por. Stanisław Stańkowski*
  60. por. piech. Jerzy Stawiński* (AR) → IV KD 1924–1925
  61. por. kaw. Kazimierz Stamirowski* (LP) → IV KD 1924–1925
  62. por. kaw. Józef Świerczyński → II KD 1922–1923
  63. por. piech. Stanisław Julian Toruń* → IV KD 1924–1925
  64. por. obs. Stanisław Ujejski (c. i k. Armia) → II KD 1922–1923
  65. por. piech. Tadeusz Werner-Jasieński* (LP)
  66. por. piech. Adam Werschner* → II KD 1923–1924
  67. por. art. Leon Zubrzycki* → I KD 1921–1922

Na podstawie rozkazu Nr 187 Naczelnego Dowództwa WP z 4 grudnia 1919 roku absolwenci kursu zostali zaliczeni do korpusu oficerów Sztabu Generalnego.

Nie ukończyli kursu doszkolenia i nie otrzymali tytułu oficera Sztabu Generalnego następujący oficerowie:

  • Antoni Gromadzki, zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku, w służbie czynnej pozostawał do 1935 roku, nie awansował.
  • Włodzimierz Kowalski, w 1922 roku przeniesiony do rezerwy, zweryfikowany w stopniu majora, w 1930 roku został powołany do służby czynnej, a w następnym roku awansowany na podpułkownika,
  • Henryk Antoni Paweł Swinarski (Świnarski), w 1921 roku przeniesiony do rezerwy, zweryfikowany w stopniu kapitana,
  • Władysław Kwazebart, w 1922 roku przeniesiony do Korpusu Kontrolerów, dwa lata później awansował na pułkownika, służbę zakończył w 1930 roku,
  • Henryk Ortwein, zweryfikowany w stopniu majora, służbę zakończył w 1929 roku,
  • Walerian Wiśniewski, podpułkownik ze starszeństwem z 1 lipca 1923 roku, w dalszej służbie nie awansował mimo tego, że dowodził pułkiem piechoty.

II Kurs Wojenny / I Kurs Normalny Szkoły Sztabu Generalnego 1920–1921

edytuj

Kurs Normalny 1921–1923 (II promocja)

edytuj

14 listopada 1921 roku słuchacze kursu stawili się w siedzibie Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego przy alei Batorego 23[18]. Następnego dnia miała miejsce uroczystość otwarcia „stałej Szkoły Sztabu Generalnego na podstawach pokojowych” i kursów doszkalających. W uroczystości wzięli udział i wygłosili mowy: szef Sztabu Generalnego, generał porucznik Władysław Sikorski, szef Wojskowej Misji Francuskiej, generał dywizji Henri Albert Niessel, generalny inspektor kawalerii, generał broni Tadeusz Rozwadowski i dowódca Szkoły, generał porucznik Gustaw Zygadłowicz[19]. 26 stycznia 1922 roku w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie zmarł słuchacz kursu – major piechoty Tomasz Strózik[20].

1 października 1923 roku absolwenci Kursu 1921–1923 otrzymali dyplomy naukowe oficerów Sztabu Generalnego i przydziały na stanowiska służbowe[21]:

  1. ppłk piech. Tadeusz Kwiatkowski
  2. mjr piech. Jerzy Englisch
  3. mjr piech. Alfred Fleszar
  4. mjr piech. Tadeusz Pełczyński
  5. mjr piech. Zdzisław Przyjałkowski
  6. mjr piech. Jarosław Szafran
  7. mjr piech. Zygmunt Szyszko-Bohusz
  8. kpt. piech. Władysław Czyrko
  9. kpt. piech. Jan Duch
  10. kpt. piech. Kazimierz Duch
  11. kpt. piech. Stanisław Grabiański
  12. kpt. piech. Józef Gruszka
  13. kpt. piech. Jan Grudzień
  14. kpt. piech. Lucjan Janiszewski
  15. kpt. piech. Alfred Krajewski
  16. kpt. piech. Władysław Krogulski
  17. kpt. piech. Karol Lenczowski
  18. kpt. piech. Julian Michalik[22]
  19. kpt. piech. Bolesław Mikiewicz
  20. kpt. piech. Antoni Miszewski
  21. kpt. piech. Zbigniew Osostowicz
  22. kpt. piech. Jerzy Pajączkowski-Dydyński
  23. kpt. piech. Eugeniusz Quirini de Saalbruck
  24. kpt. piech. Henryk Rajchman-Floyar
  25. kpt. piech. Kazimierz Ring
  26. kpt. piech. Tomasz Rybotycki
  27. kpt. piech. Marian Strażyc
  28. kpt. piech. Mieczysław Sulisławski
  29. kpt. piech. Tadeusz III Wasilewski
  30. kpt. piech. Stanisław Wiloch
  31. por. piech. Janusz Czerwonka
  32. por. piech. Władysław Harland
  33. por. piech. Edward Izdebski
  34. por. piech. Antoni Kolnarski
  35. por. piech. Juliusz Kozolubski
  36. por. piech. Tadeusz Tokarz
  37. mjr kaw. Witosław Porczyński
  38. mjr kaw. Marian Słoniński
  39. rtm. Zdzisław Chrząstowski
  40. rtm. Tadeusz Halik
  41. rtm. Edward Kalinowski
  42. rtm. Zdzisław Żórawski
  43. rtm. Włodzimierz Żuchowski
  44. ppłk art. Wincenty Kowalski
  45. ppłk art. Wojciech Pietras
  46. mjr art. Jan Bigo
  47. mjr art. Seweryn Horoch
  48. kpt. art. Marian Kułakowski
  49. kpt. art. Jerzy Orski
  50. kpt. art. Henryk Romiszowski
  51. kpt. art. Jerzy Stępniewski
  52. kpt. art. Jan Szewczyk
  53. kpt. art. Jerzy Aleksander Zawisza
  54. por. art. Józef Kaiser
  55. kpt. pil. Marian Romeyko
  56. mjr sap. Czesław Pawłowicz
  57. por. sap. kolej. Stanisław Gawroński
  58. kpt. sam. Zygmunt Borawski
  59. por. tab. Kazimierz Winicki vel Gustaw Weinreb

Kurs Normalny 1922–1924 (III promocja)

edytuj

Z dniem 1 października 1924 roku absolwenci otrzymali dyplomy naukowe oficerów Sztabu Generalnego i przydziały służbowe na stanowiska oficerów SG[23].

  1. mjr piech. Kazimierz Dziurzyński
  2. mjr piech. Leopold Endel-Ragis
  3. mjr piech. Alojzy Horak
  4. mjr piech. Władysław Kaliński
  5. mjr piech. dr Władysław Kulma
  6. mjr piech. Bolesław Krzyżanowski
  7. mjr piech. Seweryn Łańcucki
  8. mjr piech. dr Kazimierz Putek
  9. mjr piech. Zygmunt Polak
  10. mjr piech. Adam Świtalski
  11. mjr piech. Władysław Winiarski
  12. kpt. piech. Marian Chodacki
  13. kpt. piech. Tadeusz Dekański
  14. kpt. piech. Stanisław Gano
  15. kpt. piech. Karol Jeżowski
  16. kpt. piech. Jan Kanty Zygmunt Janota
  17. kpt. piech. Franciszek Jachieć
  18. kpt. piech. Jan Kosina
  19. kpt. piech. Włodzimierz Krzyżanowski
  20. kpt. piech. Ludwik Lepiarz
  21. kpt. piech. Adam Tadeusz Nadachowski
  22. kpt. piech. Bożesław Nieciengiewicz
  23. kpt. piech. Antoni Rosner
  24. kpt. piech. Jan Rzepecki
  25. kpt. piech. Stanisław Sienkiewicz
  26. kpt. piech. Roman Saloni
  27. kpt. piech. Stanisław Sadowski
  28. kpt. piech. dr Stanisław Wilimowski
  29. por. piech. Stefan Osika
  30. por. piech. Adam Przybylski
  31. por. piech. Zdzisław Szymański
  32. por. piech. Ludwik Szadowski
  33. por. piech. Leon Wernic
  34. por. piech. Kazimierz Zboiński
  35. mjr kaw. Witold Radecki-Mikulicz
  36. rtm. Janusz Albrecht
  37. rtm. Herman Bracławski
  38. rtm. Józef Pętkowski
  39. rtm. Józef Smoleński
  40. rtm. Jerzy Skrzydlewski
  41. rtm. Antoni Witkowski
  42. por. kaw. Mateusz Iżycki
  43. ppłk art. Karol Hauke
  44. kpt. art. Stanisław Rola-Arciszewski
  45. kpt. art. Stefan Czerwiński
  46. kpt. art. Andrzej Czerwiński
  47. kpt. art. Ludwik Jacek Ciba
  48. kpt. art. Olgierd Giedroyć
  49. kpt. art. Władysław Gotfryd Łoś
  50. kpt. art. Jerzy Suzin
  51. kpt. art. Adam Studencki
  52. kpt. art. Tadeusz Żyborski
  53. por. art. Leon Nowosilski
  54. por. art. Roman Paulik
  55. mjr sap. kol. inż. Marian Wierzbiański
  56. kpt. sap. Tomasz Bondarczuk-Galiński
  57. kpt. sam. Franciszek Haberek

Kurs Normalny 1923–1925 (IV promocja)

edytuj

IV Kurs Normalny 1923–1925 rozpoczął się 31 października 1923 roku, a zakończył 1 października 1925 roku[24][25].

  1. mjr piech. Antoni Jan Żurakowski
  2. mjr piech. Antoni Wiktor Staich
  3. mjr piech. Franciszek Pokorny
  4. mjr piech. Zygmunt Berling
  5. mjr piech. Leon Kolbuszewski
  6. mjr piech. Roman Władysław Szymański
  7. mjr piech. Janusz Gaładyk
  8. mjr piech. Gwido Langer
  9. kpt. piech. Wacław Sosnkowski
  10. kpt. piech. Hipolit Słabicki
  11. kpt. piech. Leopold Ruszczyc
  12. kpt. piech. Jan Maksymilian Sokołowski
  13. kpt. piech. Franciszek Demel
  14. kpt. piech. Jerzy Wądołkowski
  15. kpt. piech. Tadeusz Daniec
  16. kpt. piech. Jan Kozierowski
  17. kpt. piech. Felicjan Sterba
  18. kpt. piech. Leopold Okulicki
  19. kpt. piech. Mieczysław Pęczkowski
  20. kpt. piech. Tadeusz Wardejn-Zagórski
  21. kpt. piech. Ignacy Kazimierz Banach
  22. kpt. piech. Tadeusz Pawlik
  23. kpt. piech. Stanisław Pstrokoński
  24. kpt. piech. Franciszek Węgrzyn
  25. por. piech. Jan Becher
  26. por. piech. Zygmunt Morozewicz
  27. por. piech. Józef III Kaczorowski
  28. por. piech. Aleksander Klotz vel Alfons Kloc
  29. por. piech. Władysław Steblik
  30. por. piech. Janusz Sopoćko
  31. por. piech. Wacław Berka
  32. por. piech. Antoni Ślusarczyk
  33. por. piech. Włodzimierz Mizger-Chojnacki
  34. por. piech. Stanisław Maleciński
  35. por. piech. Stanisław Karnibad
  36. por. piech. Mieczysław Słowikowski
  37. mjr kaw. Konstanty Drucki-Lubecki
  38. rtm. Witold II Święcicki
  39. rtm. Witold Gierulewicz
  40. rtm. Jerzy II Zaleski
  41. rtm. Stanisław Krogulski
  42. rtm. Stefan Orłowski
  43. rtm. Ziemowit Tadeusz Grabowski
  44. rtm. Stefan Lasocki
  45. por. kaw. Zygmunt Henryk Dzieślewski
  46. por. kaw. Jan Kazimierz Lasocki
  47. mjr art. Józef Hałaciński
  48. mjr art. Kazimierz Stefczyk
  49. mjr art. Edward Rudowicz
  50. mjr art. Józef Bobowski
  51. mjr art. Tadeusz Roman Tomaszewski
  52. mjr art. Jerzy Żychowski
  53. kpt. art. Jan Heine
  54. kpt. art. Stefan Józef Springer
  55. kpt. art. Wacław Świeciński
  56. kpt. art. Włodzimierz Maria Justyn Rozwadowski
  57. por. art. Adam Feliks Marian Stolzmann
  58. por art. Aleksander Mudry
  59. kpt. uzbr. Jan Kobylański
  60. kpt. uzbr. Władysław Kornel Slawiczek

Kurs Normalny 1924–1926 (V promocja)

edytuj

15 lipca 1924 kandydaci na kurs 1924/26 zostali odkomenderowani na trzy miesiące do oddziałów broni w celu odbycia ćwiczeń praktycznych[26].

1 listopada 1924 kandydaci, którzy „egzaminy wstępne złożyli z dobrym postępem” zostali przydzieleni do Wyższej Szkoły Wojennej[27].

11 października 1926 absolwenci Kursu Normalnego otrzymali dyplomy naukowe oficerów Sztabu Generalnego i przydziały na stanowiska oficerów Sztabu Generalnego[28].

  1. ppłk piech. Alojzy Przeździecki
  2. ppłk piech. Stefan Kossecki
  3. ppłk piech. Wilhelm Fuhrmann
  4. mjr piech. Franciszek Polniaszek[29]
  5. mjr piech. dr Aleksander Patejdl
  6. mjr piech. Kazimierz Aleksandrowicz
  7. mjr piech. Mieczysław Tasiecki
  8. mjr piech. Włodzimierz Scholze-Srokowski
  9. mjr piech. Józef Englicht
  10. mjr piech. Jerzy Płatowicz-Płachta
  11. mjr piech. Wiktor Pawłowicz
  12. mjr piech. Adam Zbijewski
  13. mjr piech. Eugeniusz Marian Dmochowski
  14. mjr piech. Stanisław Lityński
  15. mjr piech. Jan Kornaus
  16. mjr piech. Tomasz Obertyński
  17. mjr piech. Teodor Jakub Tobik[30]
  18. mjr piech. Józef I Wróblewski
  19. kpt. piech. Mikołaj Bogusław Górczewski
  20. kpt. piech. Edward Izydor Wojciechowski
  21. kpt. piech. Karol Hodała
  22. kpt. piech. Stefan Koeb
  23. kpt. piech. Jerzy Stanisław Kramarczyk
  24. kpt. piech. Stefan Górnisiewicz
  25. kpt. piech. Stanisław Sulma
  26. kpt. piech. Wilhelm Wilk-Leśniak
  27. kpt. piech. Czesław Konwerski
  28. kpt. piech. Józef Ullman
  29. kpt. piech. Juliusz Maria Nikodem Chodacki[a]
  30. kpt. piech. Ryszard Stefan Koperski[34]
  31. kpt. piech. Leopold Gustaw Bogochwalski
  32. kpt. piech. Stanisław Władysław Kłosowicz vel Stanisław Bęben
  33. kpt. piech. Kazimierz Ryziński
  34. kpt. piech. Stanisław Krauss[b]
  35. kpt. piech. Feliks Henryk Machnowski
  36. kpt. piech. Bogdan Alfons Szeligowski
  37. kpt. piech. Władysław Bieńkowski
  38. kpt. piech. Wojciech Gorgos[c]
  39. kpt. piech. Stanisław Wacław Stańkowski[37]
  40. kpt. piech. Franciszek Pawlouszka[d]
  41. kpt. piech. Gustaw Wiktor Nowosielski
  42. kpt. piech. Stanisław II Orłowski
  43. kpt. piech. Władysław Niewiarowski[40]
  44. kpt. piech. Jerzy Krubski
  45. por. piech. Józef Olędzki
  46. por. piech. Jan Derecki
  47. por. piech. Włodzimierz Szeliski
  48. por. piech. Władysław Józef Skłodowski
  49. rtm. Stanisław Edward Kozłowski
  50. rtm. Rafał Protassowicki
  51. rtm. Adam Ludwik Sokołowski
  52. rtm. Stanisław Próchnicki
  53. rtm. Mieczysław Lisiewicz
  54. rtm. Zygmunt Cuzek[e]
  55. por. kaw. Mieczysław Łubieński
  56. mjr art. Wiktor Alojzy Jakubowski
  57. mjr art. Aleksander Kędzior
  58. kpt. art. Marian Jurecki
  59. kpt. art. Bolesław Ciążyński
  60. kpt. art. Modest Rastawiecki
  61. kpt. art. Andrzej Marecki
  62. kpt. art. Jerzy II Kamiński
  63. por. art. Wielisław Krajowski
  64. por. art. Piotr Dunin Borkowski
  65. por. art. Wacław Zielonko-Zielonka
  66. por. art. Bronisław Zygmunt Wiesiołowski
  67. por. art. Władysław Szczekowski
  68. mjr pil. Bohdan Józef Kwieciński
  69. mjr pil.-obs. Jerzy Wojciech Rychłowski
  70. mjr sap. kol. / piech. Marian Kroh
  71. mjr łączn. Stanisław Jamka
  72. kpt. sap. Leon Tyszyński

1 listopada 1924 rotmistrz Stanisław Próchnicki został przesunięty z rocznego Kursu Doszkolenia na dwuletni Kurs Normalny[42].

12 listopada 1925 podpułkownik Alojzy Przeździecki został przydzielony do WSWoj. w charakterze słuchacza II rocznika Kursu Normalnego 1924–1926[49].

14 maja 1926, w czasie zamachu stanu, zginął śmiercią żołnierza słuchacz II rocznika, major artylerii Eugeniusz Mięsowicz[50][51].

11 października 1926 kpt. art. Kazimierz Tadeusz Waygart został przydzielony do Dowództwa 1 Dywizji Piechoty Legionów w Wilnie. Dyplom otrzymał w terminie późniejszym[52].

Kurs 1925–1927 (VI promocja)

edytuj

Kandydaci do Wyższej Szkoły Wojennej, przed powołaniem na Kurs Normalny 1925–1927, zostali 20 lipca 1925 roku przydzieleni do oddziałów macierzystych z jednoczesnym przeniesieniem służbowym na okres trzech miesięcy do oddziałów broni celem praktycznego zapoznania się z organizacją, uzbrojeniem i regulaminami odnośnych broni[53].

Minister Spraw Wojskowych przydzielił 1 listopada 1925 roku do Wyższej Szkoły Wojennej na Kurs 1925/1927 niżej wymienionych kandydatów, którzy „złożyli egzaminy wstępne z dobrym postępem”. Wspomnieni oficerowie 3 listopada 1925 roku o godz. 9.00 mieli się zameldować u komendanta Szkoły[54].

  1. ppłk piech. Michał I Terlecki
  2. ppłk piech. Franciszek I Grabowski
  3. ppłk piech. Jan Korkozowicz
  4. mjr piech. Orest Teodor Dżułyński
  5. mjr piech. Julian Kulikowski
  6. mjr piech. Stefan Julian Szlaszewski
  7. mjr piech. Władysław Frączek
  8. mjr piech. Władysław Bartosik
  9. mjr piech. Stanisław Sylwester Pelc
  10. mjr piech. Bronisław Szostak
  11. mjr piech. Lucjan Stanek
  12. kpt. piech. Aleksander Józef Dmytrak
  13. kpt. piech. Edward Ulanicki
  14. kpt. piech. Wacław Józef Domański
  15. kpt. piech. Kazimierz Brauliński
  16. kpt. piech. Kazimierz Klochowicz
  17. kpt. piech. Władysław Sylweriusz Huza
  18. kpt. piech. Piotr Demkowski
  19. kpt. piech. Seweryn Wilimowski
  20. kpt. piech. Albin Leszczyński
  21. kpt. piech. Marian Radwański vel Kluska
  22. kpt. piech. Antoni Tadeusz Szymański
  23. kpt. piech. Tadeusz Zakrzewski
  24. kpt. piech. Antoni Gługiewicz
  25. kpt. piech. Stanisław Kramar
  26. kpt. piech. Ludwik I Sobolewski
  27. kpt. piech. Aleksander Hauke-Nowak
  28. kpt. piech. Jan Pindela-Emisarski
  29. por. piech. Zygmunt II Wojciechowski
  30. por. piech. Jerzy I Szczerbiński
  31. por. piech. Edmund Januszkiewicz
  32. por. piech. Edmund Różycki
  33. por. piech. Bogusław Smoleń
  34. por. piech. Wacław Kobyliński
  35. por. piech. Jan Wawrzkiewicz
  36. por. piech. Aleksander II Kawałkowski
  37. por. piech. Jerzy Zaremba
  38. mjr kaw. Karol Krzysztof Bokalski
  39. rtm. Jan Stanisław Antoni Erazm Schaitter
  40. rtm. Włodzimierz Kierwiński
  41. por. kaw. Władysław Dziewanowski
  42. por. kaw. Tadeusz III Grabowski (ur. 20 VI 1897)
  43. por. kaw. dr Kajetan Czarkowski-Golejewski
  44. mjr art. Józef Kapciuk
  45. mjr art. Bolesław Pyszora
  46. mjr art. Stefan Mączyński
  47. kpt. art. Jarosław Patoczka
  48. kpt. art. Cezary Niewęgłowski
  49. kpt. art. Wacław Popiel
  50. kpt. art. Stanisław Gliwicz
  51. kpt. art. Karol Jan Józef Hein
  52. kpt. art. Leon Janusz Horodecki
  53. kpt. art. Edmund Zagórski
  54. kpt. art. Mieczysław Jurkiewicz
  55. kpt. art. Konstanty Ścibor-Marchocki
  56. kpt. art. Henryk Marian Bogdan Dawidowski
  57. por. art. Józef Musielewicz
  58. kpt. sap. inż. Julian Marian Piasecki
  59. por. sap. Zygmunt Franciszek Rokicki
  60. mjr lotn. Rościsław Politkowski
  61. ppłk łączn. Juliusz Zygmunt Ornatowski
  62. kpt. łączn. Tadeusz Bastgen
  63. kpt. sap. kol. Witold Bronisław Brzeziński
  64. mjr lek. Lesław Aleksander Porębski (hospitant)[55]

14 maja 1926 w Warszawie zginął słuchacz kursu porucznik 1 pułku ułanów Kazimierz II Giżycki (ur. 22 listopada 1893), kawaler Krzyża Walecznych (dwukrotnie)[56].

W 1926 porucznik Stefan Stablewski uległ wypadkowi, który uniemożliwił mu ukończenie II roku nauki. W listopadzie 1927 został przesunięty na II rocznik Kursu 1926/28[57].

Minister Spraw Wojskowych przydzielił z dniem 28 października 1927 roku „absolwentów kursu normalnego 1925/1927 Wyższej Szkoły Wojennej, którzy otrzymali dyplomy naukowe oficerów sztabu generalnego” na stanowiska służbowe[58].

21 marca 1928 roku Minister Spraw Wojskowych przyznał tytuł naukowy oficera Sztabu Generalnego à titre honorifique podpułkownikowi armii estońskiej Ludwikowi Karolowi Jakobsenowi (est. Ludvig-Karl Jakobsen ur. 29 maja 1893 roku w Viljandi, zm. 11 grudnia 1961 roku w Kolonii), hospitantowi kursu normalnego 1925/1927 i attaché wojskowemu Republiki Estońskiej w Warszawie[59].

Kurs 1926–1928 (VII promocja)

edytuj

14 kwietnia 1926 roku kandydaci powołani na podstawie wyników egzaminu przedwstępnego stawili się w Komendzie Szkoły. Następnego dnia wszyscy kandydaci złożyli pisemny egzamin z taktyki ogólnej. Pozostałe egzaminy przeprowadzone zostały w dziesięciu grupach, w następujących terminach: 19–20 kwietnia (grupa I), 21–22 kwietnia (grupa II), 23–24 kwietnia (grupa III), 26–27 kwietnia (grupa IV), 28–29 kwietnia (grupa V), 30 kwietnia-1 maja (grupa VI), 4–5 maja (grupa VII), 6–7 maja (grupa VIII), 8 i 10 maja (grupa IX) oraz 11–12 maja (grupa X)[60].

Kandydaci na Kurs Normalny 1926–1928, którzy złożyli egzaminy wstępne z dobrym postępem i odbyli przepisany staż liniowy, z dniem 2 listopada 1926 roku zostali przydzieleni do Wyższej Szkoły Wojennej[61]. W listopadzie 1927 rotmistrz Stefan Stablewski został przesunięty z II rocznika Kursu 1925/27 na II rocznik Kursu 1926/28[57].

31 października 1928 roku absolwenci Kursu Normalnego 1926–1928, którzy otrzymali dyplomy naukowe oficerów Sztabu Generalnego zostali przeniesieni na stanowiska służbowe[62].

  1. mjr piech. Józef Moszczeński
  2. mjr piech. Bolesław Ciechanowski
  3. mjr piech. Tadeusz Klimecki
  4. mjr Piech. Zenon Wzacny
  5. mjr piech. Czesław Szymkiewicz
  6. mjr piech. Ignacy Wądołkowski
  7. mjr piech. Adam II Rudnicki
  8. mjr piech. Józef Edward Drotlew
  9. kpt. piech. Franciszek Stanisław Junker
  10. kpt. piech. Bronisław Kowalczewski
  11. kpt. piech. Walerian Mercik
  12. kpt. piech. Józef Skrzydlewski
  13. kpt. piech. Bohdan Geisler
  14. kpt. piech. Jan Gołubski
  15. kpt. piech. Leopold Ombach
  16. kpt. piech. Kazimierz Pluta-Czachowski
  17. kpt. piech. Marian Drobik
  18. kpt. piech. Wacław Spława-Neyman
  19. kpt. piech. Bronisław Kwaskowski
  20. kpt. piech. Stanisław Kijak
  21. kpt. piech. Zygmunt Czarnecki
  22. por. piech. Zygmunt Szatkowski
  23. por. piech. Tadeusz Szumowski
  24. por. piech. Kazimierz III Kowalski
  25. por. piech. Jerzy Podoski
  26. por. piech. Leon Bortnowski
  27. ppłk kaw. Jan Karcz
  28. ppłk kaw. Leon Strzelecki
  29. mjr kaw. Władysław Chwalibogowski
  30. mjr kaw. Karol Dubicz-Penther
  31. mjr kaw. Bronisław Rakowski
  32. mjr kaw. Jerzy Jan Jastrzębski
  33. rtm. Tadeusz Julian Nalepa
  34. rtm. Włodzimierz Kasperski
  35. rtm. Stefan Stablewski
  36. por. kaw. Antoni Grudziński
  37. por. kaw. Mieczysław Henryk Fiedler
  38. por. kaw. Karol Riedl
  39. por. kaw. Juliusz Szychiewicz
  40. por. kaw. Witold Stefan Witkowski
  41. mjr art. Tadeusz Popławski
  42. mjr art. Kazimierz Siudowski
  43. mjr art. Andrzej Juliusz Uthke
  44. mjr art. Konstanty Kazimierz Ważyński
  45. mjr art. Wincenty Tytus Żmigrodzki
  46. kpt. art. Jan Czesław Jaklewicz
  47. kpt. art. Włodzimierz Gierowski
  48. kpt. art. Jan Maria Milewski
  49. kpt. art. Kazimierz Stafiej
  50. por. art. Juliusz Jakub Jan Filipkowski
  51. por. art. Zbigniew Teobald Ewaryst Semilski
  52. por. art. Stanisław Marian Wierzchowski
  53. kpt. obs. Władysław Bohuszewicz
  54. mjr sap. Tadeusz Teodor Henryk Kozłowski
  55. kpt. sap. Bohdan Chojnowski
  56. por. sap. Włodzimierz Nazir-Gorzechowski
  57. por. sap. Wacław Jacyna
  58. por. łącz. Tadeusz Rola
  59. por. samoch. dr Adam Twardowski
  60. mjr lek. Stanisław Orlewicz (hospitant)
  61. kpt. lek. Wilhelm Borkowski (hospitant)
  62. płk piech. kontr. Bey Muchamed Israfił (hospitant)
  63. kpt. art. kontr. Dawid Kutateładze (hospitant)
  64. por. kaw. kontr. Dymitr Szalikaszwili (hospitant)

Kurs 1927–1929 (VIII promocja)

edytuj

24 sierpnia 1926 roku w Dzienniku Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych zostały ogłoszone „Warunki przyjęcia do Wyższej Szkoły Wojennej na kurs 1927/29 i następne”, do których załączono „Instrukcję dla przeprowadzenia egzaminu przedwstępnego do Wyższej Szkoły Wojennej” oraz „Zestawienie przedmiotów egzaminu przedwstępnego i wstępnego, ich zakres i podręczniki”[63].

5 kwietnia 1927 roku szef Sztabu Generalnego, generał brygady Tadeusz Piskor zatwierdził listę imienną kandydatów powołanych na podstawie egzaminu przedwstępnego do zdawania egzaminu wstępnego do Wyższej Szkoły Wojennej na kurs 1927/29. Kandydaci zostali podzieleni na dziesięć grup egzaminacyjnych. Każda grupa liczyła dziesięciu kandydatów. Wszyscy kandydaci mieli się stawić 21 kwietnia 1927 roku o godz. 10.00 w adiutanturze Wyższej Szkole Wojennej przy ulicy Koszykowej 79 w Warszawie. Następnego dnia od godz. 8.00 do godz. 13.00 wszyscy kandydaci mieli złożyć egzamin pisemny z taktyki ogólnej. Egzaminy ustne z taktyki piechoty, służby polowej, taktyki kawalerii i artylerii oraz języka francuskiego, a także praktyczny z jazdy konnej kandydaci składali w terminach wyznaczonych dla poszczególnych grup:

  • I – 25 i 26 kwietnia,
  • II – 28 i 29 kwietnia,
  • III – 29 i 30 kwietnia,
  • IV – 30 kwietnia i 2 maja,
  • V – 2 i 4 maja,
  • VI – 4 i 5 maja,
  • VII – 5 i 6 maja,
  • VIII – 11 i 12 maja,
  • IX – 14 i 16 maja,
  • X – 16 i 17 maja.

Do egzaminów ustnych zostali dopuszczeni wyłącznie kandydaci, którzy z egzaminu pisemnego otrzymali ocenę nie mniejszą niż 10. Wszyscy dowódcy i przełożeni kandydatów do egzaminu wstępnego zostali zobligowani przez szefa Sztabu Głównego do zawiadomienia Komendy Wyższej Szkoły Wojennej, w terminie do 21 kwietnia, o ewentualnych sprawach karnych lub honorowych, które toczyły się przeciwko kandydatom bądź mogły być im wytyczone do dnia powołania do szkoły[64]. Wśród 100 kandydatów znajdował się jeden oficer żandarmerii, kapitan Karol Pulda z Centralnej Szkoły Żandarmerii w Grudziądzu. Zgodnie z „Warunkami przyjęcia...” oficer korpusu osobowego żandarmerii mógł kandydować do Wyższej Szkoły Wojennej jeżeli przed egzaminem przedwstępnym odbył jednoroczny staż liniowy w piechocie, kawalerii lub artylerii z wynikiem dobrym. W czasie odbywania stażu oficer nie otrzymywał dodatków za odkomenderowanie lub ćwiczebnych. Identyczny warunek dotyczył oficerów korpusu osobowego wojsk taborowych i samochodowych. Oficerowie z wojsk lotniczych, łączności, saperów i saperów kolejowych mogli być dopuszczeni do egzaminu przedwstępnego po odbyciu trzymiesięcznego stażu w piechocie, kawalerii lub artylerii, w czasie koncentracji letniej.

Na podstawie wyników egzaminu przedwstępnego i wstępnego komisja pod przewodnictwem komendanta WSWoj. ustalała listę kandydatów według lokat. Lokata zależała od ogólnej sumy punktów otrzymanych podczas obu egzaminów. Do szkoły byli przyjmowani kandydaci, którzy zdali egzaminy, w kolejności lokat, aż do zapełnienia określonej przez szkołę ilości miejsc, to jest do 50. Oficerowie przyjęci do szkoły byli przed rozpoczęciem kursu odkomenderowani na staż do poszczególnych rodzajów wojska w sposób określony specjalną instrukcją.

Z dniem 2 listopada 1927 roku do Wyższej Szkoły Wojennej zostali przydzieleni kandydaci, którzy „złożyli egzaminy wstępne z dobrym postępem i odbyli przepisany staż liniowy”. Ponadto na kurs zostało przydzielonych 9 oficerów w charakterze hospitantów[65].

23 sierpnia 1929 roku absolwenci kursu normalnego 1927–1929, którzy otrzymali dyplomy naukowe oficerów dyplomowanych zostali przeniesieni (przeniesieni służbowo) na nowe stanowiska służbowe[66].

  1. ppłk piech. Zygmunt Wenda (hospitant)
  2. mjr piech. Kazimierz Więckowski (hospitant)
  3. mjr piech. Romuald Sidorski
  4. mjr piech. Tadeusz Puszczyński (hospitant)
  5. mjr piech. dr Stanisław Józef Biegański
  6. mjr piech. Kazimierz Szydłowski (hospitant)
  7. mjr piech. Władysław Rusin (hospitant)
  8. mjr piech. Mieczysław Dobrzański
  9. mjr piech. Michał Białkowski (hospitant)
  10. mjr piech. Franciszek Tomsa-Zapolski (hospitant)
  11. mjr piech. Marian Sołodkowski
  12. kpt. piech. Władysław Dec
  13. kpt. piech. Michał Diakowski
  14. kpt. piech. Józef Rehman
  15. kpt. piech. Witold Sujkowski
  16. kpt. piech. Włodzimierz Wisłocki
  17. kpt. piech. Tadeusz Ryczel
  18. kpt. piech. Bohdan Olechowski
  19. kpt. piech. Edmund Galinat
  20. kpt. piech. Aleksander Jędruch
  21. kpt. piech. Tadeusz Skinder
  22. por. piech. Władysław Słomiński
  23. por. piech. Eryk Miguła
  24. por. piech. Zygmunt Jarski
  25. mjr kaw. Jan Tatara
  26. mjr kaw. Tadeusz Jaroszewicz
  27. rtm. Stanisław Leon Bartlitz
  28. rtm. Emil Gruszecki
  29. rtm. Stanisław Horwatt
  30. rtm. Mikołaj Iznoskoff
  31. rtm. Konstanty Kononowicz
  32. rtm. Stanisław Kostkiewicz
  33. rtm. Kazimierz Max
  34. rtm. Jan Jerzy Narzymski
  35. rtm. dr Bronisław Mokrzycki
  36. rtm. Zygmunt Platonoff-Plater
  37. rtm. Witold Eugeniusz Sawicki
  38. por. kaw. Józef Słomowski
  39. por. kaw. Kornel Stasiewicz
  40. por. kaw. Jan IV Zakrzewski[67]
  41. mjr art. Mikołaj Łapicki
  42. mjr art. Adam Paszkowski
  43. mjr art. Władysław Picheta
  44. kpt. art. Bronisław Maszlanka
  45. kpt. art. Stanisław Rudzis
  46. por. art. Jan V Pawłowski
  47. por. art. Antoni Minkiewicz
  48. por. art. Jan Ostrowski
  49. por. art. Kazimierz Napieralski
  50. mjr sap. Ryszard Włodzimierz Zyms (hospitant)
  51. kpt. sap. Józef Szylling
  52. kpt. sap. Stanisław Biega
  53. kpt. sap. Józef Meleniewski
  54. por. sap. Mieczysław Dąbrowski
  55. mjr łącz. Heliodor Cepa
  56. mjr lek. dr Jerzy Lesisz (hospitant)

25 października 1928 roku kapitan Gustaw Łowczowski i rotmistrz Stefan Mossor zostali przydzieleni na dwuletni normalny kurs w Wyższej Szkole Wojennej (franc. École Supérieure de Guerre) w Paryżu[68]. Major lekarz Jerzy Lesisz, jako hospitant z korpusu oficerów sanitarnych, grupa lekarzy, nie otrzymał tytułu oficera dyplomowanego. Po ukończeniu kursu został przydzielony do Oddziału IV Sztabu Głównego na stanowisko referenta. Szkołę ukończyli, lecz nie uzyskali dyplomu naukowego, oficerowie artylerii: kapitan Mikołaj I Rodziewicz i porucznik Tadeusz Czesław Link. Pierwszy z nich został przeniesiony do Dowództwa 20 Dywizji Piechoty w Baranowiczach na stanowisko oficera sztabu, natomiast drugi do Dowództwa 13 Dywizji Piechoty w Równem również na stanowisko oficera sztabu[69]. Porucznik Link otrzymał dyplom naukowy w terminie późniejszym[70]. Kolejnym z oficerów artylerii, który z dniem 2 listopada 1927 roku został powołany na kurs był kapitan Jerzy Gołogórski. Wymieniony z tym samym dniem został przeniesiony do dyspozycji komendanta kadry oficerów artylerii, a z dniem 28 lutego 1929 roku przeniesiony w stan spoczynku[71]. Ostatnim z kandydatów powołanych na kurs, który go nie ukończył był kapitan saperów Aleksander Stankiewicz, młodszy brat Jana, Mamerta i Romana. Aleksander Stankiewicz zmarł 16 sierpnia 1930 roku w Otwocku. Wcześniej został przeniesiony do Instytutu Badań Inżynierii[72].

Kurs 1928–1930 (IX promocja)

edytuj

Kandydaci, którzy „złożyli egzaminy wstępne z dobrym postępem i odbyli przepisany staż liniowy” z dniem 2 listopada 1928 roku zostali przeniesieni służbowo do Wyższej Szkoły Wojennej, w charakterze słuchaczy Kursu 1928–1930[73].

Z dniem 1 listopada 1930 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, niżej wymienieni oficerowie zostali na stanowiska służbowe[74].

  1. ppłk piech. Stefan Broniowski (hospitant)
  2. ppłk piech. Stanisław Dworzak (hospitant)
  3. ppłk piech. Stanisław Edward Grodzki
  4. mjr piech. Jan Ciastoń (hospitant)
  5. mjr piech. Stanisław Sztarejko
  6. mjr piech. Stanisław Kempski
  7. mjr piech. Antoni II Dąbrowski
  8. mjr piech. Kazimierz Sabatowski
  9. mjr piech. Aleksander Bieniecki (hospitant)
  10. mjr piech. Kazimierz Burczak (hospitant)
  11. mjr piech. Julian Grudziński (hospitant)
  12. mjr piech. Konstanty Zaborowski (hospitant)
  13. kpt. piech. Wincenty Sobociński
  14. kpt. piech. Józef II Kowalik
  15. kpt. piech. Maksymilian Kurnatowski
  16. kpt. piech. Franciszek Buczek
  17. kpt. piech. Bolesław Krzyżewski
  18. kpt. piech. Stanisław Zemanek
  19. kpt. piech. Stanisław II Bień
  20. kpt. piech. Stanisław Antoni Koziejowski
  21. kpt. piech. Józef Bińkowski
  22. kpt. piech. Józef Czesław Klepaczko
  23. kpt. piech. Edward Józef Ombach
  24. kpt. piech. Adam Stanisław Morbitzer
  25. kpt. piech. Ludwik Domoń
  26. kpt. piech. Mieczysław Fularski
  27. kpt. piech. Tadeusz Wallich
  28. por. piech. Piotr Woźniak
  29. por. piech. Władysław Michniewicz
  30. por. piech. Marian Czyżewski
  31. ppłk kaw. Julian Filipowicz (hospitant)
  32. mjr kaw. Witold Cieśliński
  33. mjr kaw. Karol Ludwik Domaniewski (hospitant)
  34. mjr kaw. Aleksander Gulkowski
  35. mjr kaw. Włodzimierz Waldemar Rytarowski
  36. mjr kaw. Józef Trepto
  37. rtm. Kazimierz Buterlewicz
  38. rtm. Wacław Kamionko
  39. rtm. Jan Monwid-Olechnowicz
  40. rtm. Julian Ptaszyński
  41. rtm. Witold Stankiewicz
  42. por. kaw. Kazimierz Oyrzyński
  43. mjr art. Edward Maliszewski
  44. kpt. art. Edward Słowikowski
  45. por. art. Stanisław Bahrynowski
  46. por. art. Zygmunt Pieńkowski
  47. por.pil. Jan Koźmiński
  48. mjr sap. Tadeusz I Wasilewski (hospitant)
  49. por. sap. Stefan II Piotrowski
  50. por. łącz. Jerzy Kurpisz
  51. por. łącz. Zygmunt Chamski
  52. por. łącz. Zbigniew Marian Dudziński
  53. mjr lek. Włodzimierz Wachnowski (hospitant)
  54. por. piech. kontr. Jan Nanuaszwili (hospitant)
  55. por. art. Łado Macharadze (hospitant)

Major piechoty Michał Talikowski powołany z Oddziału II SG jako hospitant z dniem 3 listopada 1930 roku, na podstawie wyniku odbytej podróży taktycznej, został powołany do WSWoj. na II rocznik. Wymieniony oficer ukończył Kurs Normalny 1929–1931 i otrzymał dyplom naukowy oficera dyplomowanego[75].

Major piechoty Ludwik Strugała i kapitan piechoty doktor Stanisław Wrona po ukończeniu I roku kontynuowali studia w Wyższej Szkole Wojennej w Paryżu (franc. École Supérieure de Guerre).

Kurs ukończyło, lecz nie otrzymało dyplomu sześciu oficerów:

  1. kpt. piech. Tadeusz Bogdanik, przydzielony do WSWoj. w styczniu 1929 roku[76], z dniem 1 listopada 1930 roku przeniesiony do 21 DP na stanowisko oficera sztabu,
  2. kpt. piech. Michał II Brzozowski, przeniesiony do 18 DP na stanowisko oficera sztabu,
  3. mjr art. Zygmunt Andrzejowski, przeniesiony do 8 DP na stanowisko oficera sztabu[77],
  4. kpt. art. Jerzy Tadeusz Machwitz-Boguski, przeniesiony do 28 DP na stanowisko oficera sztabu[77],
  5. por. art. Kazimierz Żurkowski, przeniesiony do 6 DP na stanowisko oficera sztabu[77],
  6. mjr sap. Jan Mikołajski, przeniesiony do 1 BSap na stanowisko I oficera sztabu[78],

Kurs 1929–1931 (X promocja)

edytuj

Od 19 lutego 1929 kandydatów do W.S.Woj. obowiązywały „Tymczasowe warunki przyjęcia do Wyższej Szkoły Wojennej na kurs 1929/31 i lata następne”. Wytyczne zniosły egzamin. Przyjęcie następowało na podstawie opinii i wyboru oraz wyniku kursu próbnego. Kurs próbny przy W.S.Woj. miał być organizowany w terminie od 15 października do 15 grudnia. Kandydaci przed powołaniem na kurs próbny musieli odbyć trzymiesięczny staż w innych rodzajach broni. Szef Sztabu Głównego na podstawie wykazów kwalifikacyjnych powoływał na praktykę 120 oficerów. Kandydaci musieli mieć ukończone 27 lat i mieć nie więcej niż 36 lat w dniu wstąpienia do szkoły. Na kurs 1929/31 podpułkownicy przyjęci zostali wyjątkowo. Spośród kandydatów preferowani byli oficerowie z doświadczeniem wojennym, posiadający odznaczenia bojowe.

23 grudnia 1929 roku ogłoszono powołanie do szkoły oficerów, którzy ukończyli kurs próbny i odbyli „przepisany staż liniowy”[79].

  1. ppłk piech. Bronisław Bolesław Duch
  2. ppłk piech. Kazimierz Jan Galiński
  3. ppłk piech. Henryk Kazimierz Gorgoń
  4. ppłk piech. Stanisław Antoni Habowski
  5. ppłk piech. Szymon Kocur
  6. ppłk piech. Wiktor Majewski
  7. ppłk piech. Jan Naspiński
  8. ppłk piech. Władysław Ryszanek
  9. mjr piech. Włodzimierz Brayczewski
  10. mjr piech. Wojciech Korsak
  11. mjr piech. Franciszek Gwizdak
  12. mjr piech. Jan Zygmunt Berek
  13. mjr piech. Antoni Chruściel
  14. mjr piech. Andrzej Strach
  15. mjr piech. Stanisław Teofil Trella
  16. mjr piech. Józef Gryglaszewski
  17. mjr piech. Tadeusz Bandrowski
  18. mjr piech. Wilhelm Paszkiewicz
  19. mjr piech. Marian Zdon
  20. mjr piech. Michał Telikowski
  21. mjr piech. Franciszek Wąsowicz
  22. mjr piech. Feliks Robakiewicz
  23. mjr piech. Michał Drzystek
  24. mjr piech. Władysław Suracki
  25. mjr piech. Stanisław II Skowroński
  26. mjr piech. Alojzy Mazurkiewicz
  27. mjr piech. Wilhelm Kasprzykiewicz
  28. mjr piech. Franciszek IV Wysocki
  29. mjr piech. Jan Kazimierz Keller
  30. mjr piech. Józef Kuta
  31. kpt. piech. Aleksander Ruchaj-Taczanowski
  32. kpt. piech. Bronisław Chruściel
  33. kpt. piech. Albin Habina
  34. kpt. piech. Kazimierz Iranek-Osmecki
  35. kpt. piech. Stanisław Heilman
  36. kpt. piech. Franciszek Wysłouch
  37. kpt. piech. Władysław II Krawczyk
  38. kpt. piech. August Karcher
  39. kpt. piech. Franciszek Kłoskowicz
  40. ppłk kaw. Andrzej Paweł Kunachowicz
  41. mjr kaw. Władysław Płonka
  42. mjr kaw. Jan Małysiak
  43. mjr kaw. Zygmunt II Miłkowski
  44. mjr kaw. Klemens Stanisław Rudnicki
  45. mjr kaw. Kazimierz Giedymin Jurgielewicz
  46. mjr kaw. Franciszek Stanisław Kazimierz Stachowicz
  47. mjr kaw. Celestyn Kański
  48. rtm. Stefan Tomasz Ejchler
  49. rtm. Wincenty Iwanowski
  50. rtm. Marcin Stanisław Freyman
  51. ppłk art. Mikołaj Alikow
  52. mjr art. Adam Dzianott
  53. mjr art. Stanisław Podkowiński
  54. mjr art. Edward Bagieński
  55. mjr art. Karol Piasecki
  56. mjr art. Marian I Jasiński
  57. kpt. art. Stanisław XII Nowicki
  58. kpt. art. Stanisław Wincenty Zaleski
  59. kpt. art. Józef Leopold Biliński
  60. kpt. art. Wacław Gwidon Grudniewicz
  61. kpt. art. Stanisław Mayer
  62. mjr pil. Mieczysław Szczudłowski
  63. kpt. pil. Olgierd Tuskiewicz
  64. por. lek. Stefan Pieńczykowski (hospitant)

Został powołany, ale nie ukończył kursu ppłk piech. Eugeniusz Żongołłowicz.
Majorowie artylerii Bronisław Noël i Stanisław Tatar po ukończeniu I rocznika zostali zakwalifikowani na studia w École Supérieure de Guerre w Paryżu. Dyplomy naukowe otrzymali w listopadzie 1932 roku po ukończeniu studiów i powrocie do kraju.
Absolwenci Kursu Normalnego 1929–1931, którzy otrzymali dyplomy naukowe oficerów dyplomowanych, zostali z dniem 1 września 1931 roku przeniesieni na nowe stanowiska służbowe[80].

Kurs 1930–1932 (XI promocja)

edytuj

Był to najliczniejszy kurs w historii szkoły. Ukończyło go 116 słuchaczy, w tym kilku oficerów kontraktowych. Kurs rozpoczął się 5 stycznia 1931 roku, a zakończył 1 listopada 1932 roku[81]. Kandydaci do WSWoj w okresie od 15 października do 15 grudnia 1930 roku ukończyli Kurs próbny przy Wyższej Szkole Wojennej, a wcześniej trzymiesięczną praktykę w innych broniach:

  • oficerowie piechoty w artylerii (15 czerwca – 7 sierpnia 1930 roku),
  • oficerowie kawalerii w artylerii (15 czerwca – 7 sierpnia 1930 roku) i w piechocie (8 sierpnia – 15 września 1930 roku),
  • oficerowie artylerii w artylerii na szkole ognia (15 czerwca – 7 sierpnia 1930 roku) i w piechocie (8 sierpnia – 15 września 1930 roku),
  • oficerowie innych broni (lotnictwa, saperów, łączności) w artylerii (15 czerwca – 7 sierpnia 1930 roku) i w piechocie (8 sierpnia – 15 września 1930 roku)[82].

18 stycznia 1931 w Warszawie zmarł słuchacz kursu, mjr art. Wacław Śniechowski.

  1. ppłk piech. Jan Kruk-Śmigla
  2. mjr piech. Józef Bischof
  3. mjr piech. Kazimierz Wiśniowski
  4. mjr piech. Marian Jadwiński
  5. mjr piech. Stefan August Loth
  6. mjr piech. Paweł Zagórowski
  7. mjr piech. Ludwik Zych
  8. mjr piech. Adam Jan Lewicki
  9. mjr piech. Karol Jan Ziemski
  10. mjr piech. Czesław Henryk Kopański
  11. mjr piech. Franciszek Tomczuk
  12. mjr piech. Wacław Budrewicz
  13. mjr piech. Stanisław III Małek
  14. mjr piech. Edward Ostrowski
  15. mjr piech. Zygmunt Pawłowicz
  16. mjr piech. Stanisław Bobrowski
  17. mjr piech. Tadeusz Zdzisław Jakubowski
  18. mjr piech. Marian Konstanty Karol Tomicki
  19. mjr piech. Augustyn Waluś
  20. mjr piech. Antoni Marian Korczyński
  21. kpt. piech. Izydor Kwieciński
  22. kpt. piech. Jan II Leśniak
  23. kpt. piech. Stanisław III Paprocki
  24. kpt. piech. Kazimierz Szczekowski
  25. kpt. piech. Tadeusz Marian Paciorkowski
  26. kpt. piech. Jan Fuglewicz
  27. kpt. piech. Michał Maćkowski
  28. kpt. piech. Józef Emil Palusiński
  29. kpt. piech. Wiktor Bielski
  30. kpt. piech. Jan I Baran
  31. kpt. piech. Henryk II Piątkowski
  32. kpt. piech. Wincenty Adam Emil Bąkiewicz
  33. kpt. piech. Tadeusz Adam Dziamski
  34. kpt. piech. Henryk Edward Zygmunt Józef Lergetporer
  35. kpt. piech. Feliks Libert
  36. kpt. piech. Tadeusz II Majewski
  37. kpt. piech. Wojciech Zbigniew Wiącek
  38. kpt. piech. Ignacy Włostowski
  39. kpt. piech. Wiktor Zahorski
  40. kpt. piech. Antoni Gac
  41. kpt. piech. Jan II Nowaczyński
  42. kpt. piech. Modest Żabski
  43. kpt. piech. Józef Michał Perzyński
  44. por. piech. Michał Rybikowski
  45. mjr kaw. Janusz Bokszczanin
  46. mjr kaw. Witold Jabłoński
  47. mjr kaw. Aleksander Niedziński
  48. mjr kaw. Walerian Bogusławski
  49. rtm. kaw. Michał Kłopotowski
  50. rtm. kaw. Antoni III Malinowski
  51. rtm. kaw. Włodzimierz Bronisław Peucker
  52. rtm. kaw. Stefan Oskar Pronaszko
  53. rtm. kaw. Adam Sołtan
  54. rtm. kaw. Stanisław VII Piotrowski
  55. rtm. kaw. Wilhelm Lewicki
  56. por. kaw. Mikołaj II Rodziewicz
  57. por. kaw. Tadeusz Jerzy Góra
  58. mjr art. Mieczysław Garliński
  59. mjr art. Stanisław Marian Wojtowicz
  60. kpt. art. Jan Gorzko
  61. kpt. art. Stefan Longin Izdebski
  62. kpt. art. Kazimierz Stanisław Szpądrowski
  63. kpt. art. Ksawery Floryanowicz
  64. kpt. art. Stanisław Fieldorf
  65. kpt. art. Kazimierz IV Sokołowski
  66. kpt. art. Jerzy Younga de Lenie
  67. kpt. art. Jan Rómmel
  68. kpt. art. Adam Witold Chorzewski
  69. kpt. art. Franciszek Rosner[f]
  70. kpt. art. Kazimierz Stanisław Skrzywan
  71. kpt. art. Artemi Andzaurow
  72. kpt. art. Stanisław Dziewiszek
  73. kpt. art. Jerzy Maria Kirchmayer
  74. kpt. art. Andrzej Molenda
  75. kpt. art. Stanisław II Namysłowski
  76. kpt. art. Marian Ogórkiewicz
  77. kpt. art. Aleksander Sulewski
  78. kpt. art. Józef Szerwiński
  79. kpt. art. Józef Maliszewski
  80. por. art. Stanisław Cypryk
  81. mjr sap. Leon Bianchi
  82. mjr łączn. Józef Łukomski
  83. mjr łączn. Mieczysław Hieronim Załęski
  84. kpt. pil. Stanisław Szczekowski
  85. kpt. pil. Ludwik Szul
  86. kpt. pil. Józef Jasiński
  87. mjr lek. Walerian Jaworski – hospitant
  88. mjr lek. Dionizy Krechowicz – hospitant
  89. ppłk kontr. kaw. Emir Hassan Chursz Bahaeddin
  90. por. kontr. piech. Mikołaj Matykaszwili

Nie ukończyli kursu i zostali przeniesieni do oddziałów: mjr piech. Zygmunt Fila, mjr piech. Mieczysław Chamerski, mjr piech. Józef Szeląg, kpt. piech. Adam Bobiński, kpt. piech. Aleksander Janisz, kpt. piech. Konstanty Stanisław Jeszke, kpt. piech. Miłosz Józef Krzywkowski, kpt. piech. Wiktor Szypiński[84], mjr piech. Jan Lamers (ukończył kurs 1931/1933), mjr kaw. Jarosław Michał Kaczyński, rtm. Bohdan Dobrzyński i rtm. Grzegorz Dobrowolski-Doliwa (ukończył kurs 1931/1933)[85].

Ukończyli kurs, lecz nie otrzymali dyplomu naukowego i zostali przeniesieni z Wyższej Szkoły Wojennej: kpt. piech. Kazimierz Wiśniewski do KOP, rtm. Wincenty Cendro do 17 puł., rtm. Mikołaj Prosiński do 17 puł. i kpt. art. Janusz Konopnicki do 2 pal Leg. Por. piech. Witold Piasecki, który także nie otrzymał dyplomu naukowego, został powołany na Kurs intendentów 1932/34[86].

Kurs 1931–1933 (XII promocja)

edytuj

16 lutego 1931 roku weszły w życie „Warunki przyjęcia do Wyższej Szkoły Wojennej”. Zgodnie z nimi na kurs 1931/33 Wyższej Szkoły Wojennej miało być przyjętych 55 oficerów, którzy:

  • zdali egzamin przedwstępny,
  • odbyli dwumiesięczną praktykę w broniach w okresie od 15 lipca do 15 września 1931 roku,
  • ukończyli kurs próbny przy Wyższej Szkole Wojennej w okresie od 15 października do 15 grudnia 1931 roku[87].

4 stycznia 1932 roku rozpoczął się dwuletni kurs 1931–1933 Wyższej Szkoły Wojennej[88].

3 listopada 1932 roku na kurs zostali powołani: major Jan Lamers z 36 pp i rotmistrz Grzegorz Dobrowolski-Doliwa z 17 puł[89].

Po zakończeniu I roku kpt. Marian Zimnal i rtm. Józef Makowiecki zostali skierowani na studia w École Supérieure de Guerre w Paryżu[90].

1 października 1933 roku absolwentom Kursu Normalnego 1931–1933 Wyższej Szkoły Wojennej Minister Spraw Wojskowych nadał tytuł naukowy oficerów dyplomowanych i przeniósł na stanowiska służbowe[91].

  1. ppłk piech. Bronisław Warzybok
  2. mjr piech. Aleksander Aleksandrowicz
  3. mjr piech. Jan Lamers
  4. mjr piech. Czesław Parczyński
  5. mjr piech. Kazimierz Stawiarski
  6. mjr piech. Feliks Wójcik
  7. kpt. piech. Antoni Baran
  8. kpt. piech. Feliks Fortunat Brzeskwiński
  9. kpt. piech. Ernest Buchta
  10. kpt. piech. Filip Jan Dubeński
  11. kpt. piech. Witold Grzembo
  12. kpt. piech. Tadeusz Henisz[92]
  13. kpt. piech. Andrzej Hytroś
  14. kpt. piech. Mieczysław Królak
  15. kpt. piech. Fryderyk Langer
  16. kpt. piech. Bronisław Konstanty Tusch
  17. kpt. piech. Wojciech Wayda
  18. por. piech. Aleksander Marian Romiszowski
  19. por. piech. Adam Szydłowski
  20. ppłk kaw. Józef Szostak
  21. mjr kaw. Grzegorz Dobrowolski-Doliwa
  22. mjr kaw. Józef Sienkiewicz
  23. rtm. Edward Boniecki
  24. rtm. Zygmunt III Dobrowolski
  25. rtm. Feliks Stanisław Guzowski
  26. rtm. Jan Kazimierz Jastrzębski
  27. rtm. Jerzy II Kozłowski
  28. rtm. Józef Lidwin
  29. rtm. Leon Pruszanowski
  30. rtm. Romuald Stankiewicz
  31. rtm. Wacław Zatorski
  32. por. kaw. Feliks Bolechowski
  33. mjr art. Mieczysław Kominkowski
  34. mjr art. Kazimierz Kuś
  35. kpt. art. Józef Konrad Gorski
  36. kpt. art. Antoni Mordasewicz
  37. kpt. art. Tadeusz IV Nowakowski[g]
  38. kpt. art. Kazimierz Surdykowski
  39. kpt. art. Juliusz Szostak
  40. por. art. Jerzy Bereśniewicz
  41. por. art. Mieczysław Oborski
  42. mjr sap. Władysław Weryho
  43. kpt. sap. Ludwik II Michałowski
  44. kpt. sap. Michał Protasewicz
  45. kpt. obs. Adam Kurowski
  46. por. pil. Bohdan Kleczyński
  47. por. pil. Eugeniusz Sylwester Wyrwicki
  48. kpt. kontr. Petro Samutin (hospitant)
  49. kpt. kontr. Aleksander Walijski (hospitant)

W czerwcu 1933 kpt. piech. Edmund Ginalski został przydzielony do WINW w Warszawie, a kpt. Walenty Węgrzyn otrzymał przeniesienie do 6 psp w Samborze[97]. W listopadzie 1933 kpt. piech. Edmund Ludwik Michalski został przeniesiony do 68 pp we Wrześni[98]. Kursu nie ukończył rtm. Jerzy Edward Anders, który po pierwszym roku nauki odszedł ze szkoły[99] i wrócił do macierzystego 9 psk w Grajewie. Kapitanowie Ginalski i Michalski dyplomy naukowe otrzymali 1 listopada 1934 razem ze słuchaczami XIII promocji[100]. Kpt. Walenty Węgrzyn zmarł 16 listopada 1933 w Warszawie[101]. Był odznaczony Krzyżem Walecznych i Medalem Niepodległości.

Kurs 1932–1934 (XIII promocja)

edytuj

3 listopada 1932 do Wyższej Szkoły Wojennej zostało powołanych 43 słuchaczy i 4 hospitanów Kursu 1932/34[102][103]. Po ukończeniu I roku nauki porucznicy artylerii Ignacy Bukowski i Leon Fudakowski zostali skierowani na dwuletnie studia w École Supérieure de Guerre w Paryżu[104]. Ponadto w trakcie I roku nauki ubyło 7 słuchaczy, a kolejnych 6 w trakcie II roku[103]. Kursu nie ukończyli: kpt. piech. Arnold Jaskowski, kpt. piech. Mieczysław Kaliciński, kpt. piech. Walenty Węgrzyn, por. piech. Franciszek Andrzej Mirosław Derejski, por. kaw. Stefan Cichocki, kpt. art. Feliks Koszucki, por. art. Roman Borkowski, por. art. Jan Kosowicz oraz kpt. piech. Ludwik Stanisław Prade, por. piech. Jerzy Jan Kobyliński, rtm. Leonard Furs-Żyrkiewicz, kpt. art. Eugeniusz Chmiołek i por. lot. Jan Bąk[105].

Z dniem 1 listopada 1934 minister spraw wojskowych nadał 28 absolwentom kursu normalnego rocznika 1932–1934 tytuł naukowy oficera dyplomowanego i przeniósł na stanowiska służbowe[106].

  1. mjr piech. Wilhelm Heinrich
  2. mjr piech. Józef Matecki
  3. mjr piech. Kazimierz Marczewski
  4. kpt. piech. Feliks Janson
  5. kpt. piech. Władysław I Kaczmarek[107]
  6. kpt. piech. Franciszek Kłosowski
  7. kpt. piech. Julian Edmund Parczyński
  8. kpt. piech. Antoni Rawicz-Szczerbo
  9. kpt. piech. Roman Jan Różycki
  10. kpt. piech. Stanisław Sielecki
  11. por. piech. Stanisław Niewiarowski
  12. por. piech. Marian Łowiński
  13. rtm. Edmund Leopold Chełmiński
  14. rtm. Tadeusz Grzeżułko
  15. rtm. Michał Gulcz
  16. por. kaw. Andrzej Hlawaty
  17. mjr art. Tadeusz Tabiszewski
  18. kpt. art. Edward Jaskulski
  19. kpt. art. Tadeusz Paschalski
  20. por. art. Olgierd Borkowski
  21. por. art. Witold Konstanty Lisowski
  22. por. art. Stanisław Marczyński
  23. por. art. Zbigniew Marynowski
  24. por. art. Jan Stanisław Sadowski
  25. kpt. sap. Władysław Płóciennik
  26. por. sap. Jan Jaźwiński
  27. por. sap. Mieczysław I Rutkowski
  28. kpt. łącz. Władysław Jamka

W tym samym terminie tytuł naukowy oficera dyplomowanego otrzymało dwóch słuchaczy Kursu 1931/33: Edmund Ginalski i Edmund Michalski[106]. Ponadto kurs ukończyło czterech hospitantów: mjr lek. dr Władysław Gergovich i mjr lek. dr Zenon Szczefanowicz[108] oraz kpt. kontr. Petro Diaczenko i kpt. kontr. Mykoła Palijenko[103].

Kurs 1933–1935 (XIV promocja)

edytuj

Na egzamin przedwstępny zostało powołanych 64 oficerów. Na kurs przygotowawczy w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie (od 9 stycznia do 20 marca 1933[109]) zostało powołanych 41 oficerów. Na egzamin sprawdzający powołanych zostało 34 oficerów. Egazamin odbył się w dniach 2–7 kwietnia 1933[109]. Od 16 lipca do 15 września 1933 kandydaci odbyli praktyki w oddziałach broni[109]. Powołano do Wyższej Szkoły Wojennej 25 oficerów oraz 5 hospitantów[110]. Kurs rozpoczął się 3 listopada 1933[111].

  1. kpt. piech. Władysław Bydliński
  2. kpt. piech. Tadeusz Grzeszkiewicz
  3. kpt. piech. Bartłomiej Wincenty Ściegienny
  4. por. piech. Stefan Ciba
  5. por. piech. Jan Ender
  6. por. piech. Aleksander Szendryk
  7. rtm. Jerzy Falkowski
  8. rtm. Jan Rudnicki
  9. rtm. Franciszek Skibiński
  10. por. kaw. Stanisław Maleszewski
  11. kpt. art. Feliks Albiński
  12. kpt. art. Stanisław Kuniczak
  13. kpt. art. Władysław Mierzyński
  14. kpt. art. Wojciech Zenon Wilkoński
  15. por. art. Wacław Chocianowicz
  16. por. art. Zygmunt Choynowski
  17. por. art. Tadeusz Kolasiński
  18. por. art. Mieczysław Petecki
  19. por. art. Romuald Struczkowski
  20. por. art. Marian Utnik
  21. por. art. Ryszard Władysław Wiśniewski
  22. por. sap. Bolesław Barański
  23. por. sap. Ryszard Małaszkiewicz
  24. por. sap. Leonard Matrybiński
  25. por. sap. Zygmunt Wojewódzki
  26. kpt. lek. Eugeniusz Bojarski (hospitant)
  27. kpt. lek. Włodzimierz Żarnowski (hospitant)
  28. por. kontr. Dawid Kipiani (hospitant) †21 VIII 1937[112]
  29. por. kontr. Szymon Kobiaszwili (hospitant)
  30. kpt. armii japońskiej Matsumoro Tomakato (hospitant)

Po ukończeniu I roku rtm. Jerzy Falkowski i por. kaw. Stanisław Maleszewski kontynuowali naukę w École Supérieure de Guerre w Paryżu[113]. Dwóch oficerów artylerii po I roku zostało przeniesionych: kpt. Wojciech Zenon Wilkoński do 32 Dywizjonu Artylerii Lekkiej w Rembertowie, a por. Ryszard Władysław Wiśniewski do 21 Pułku Artylerii Lekkiej w Białej[114]. Na opublikowanej w Dzienniku Personalnym MSWojsk. liście oficerów powołanych na Kurs 1933–1935 znalazł się także por. art. Zygmunt Frankiewicz z 3 Pułku Pancernego w Modlinie[115]. Skreślenie wymienionego oficera ze wspomnianej listy ogłoszono w Dzienniku Personalnym MSWojsk. nr 11 z 7 czerwca 1934 roku. Porucznik Frankiewicz po likwidacji 3 Pułku Pancernego został przeniesiony do 3 Batalionu Czołgów i Samochodów Pancernych w Warszawie, a następnie do 21 Pułku Artylerii Lekkiej w Białej[116]

Kurs ukończyło 21 oficerów i 5 hospitantów[110]. Zarządzeniem kierownika Ministerstwa Spraw Wojskowych z 20 września 1935 absolwenci XIV promoci otrzymali dyplomy i tytuły naukowe oficerów dyplomowanych[109].

Kurs 1934–1936 (XV promocja)

edytuj

Na egzamin przedwstępny zostało powołanych 83 oficerów. Egzamin zdało 69 oficerów. Na egzamin konkursowy, część I, zostało powołanych 69 oficerów. Na część II egzaminu konkursowego zostało powołanych do Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie 45 oficerów. Powołano do Wyższej Szkoły Wojennej 27 oficerów oraz 5 hospitantów. Kurs ukończyło 25 oficerów i 5 hospitantów. Pod koniec I roku studiów por. piech. Franciszek Herman przeniesiony został do École Supérieure de Guerre w Paryżu, natomiast por. art. Albert Szaad dyplom naukowy oficera dyplomowanego otrzymał 15 września 1937 roku[117]. 3 listopada 1934 roku miała miejsce inauguracja roku szkolnego. „Uroczystość przebiegała zadziwiająco skromnie, mimo że w gmachu szkoły pojawili się również absolwenci tej uczelni sprzed 10 lat. Jakby dla uświetnienia chwili, przybył prosto z Francji płk Faury, by wygłosić bardzo piękne przemówienie o pożytku studiów taktycznych i operacyjnych”[118].

  1. kpt. piech. Józef Kołodziejski
  2. por. piech. Franciszek Herman
  3. por. piech. Józef Kuropieska
  4. por. piech. Stanisław Piwowarczyk
  5. por. piech. Jan Wollak
  6. por. piech. Wiesław Janusz Cygański
  7. rtm. Leon Bittner
  8. por. kaw. Eugeniusz Czarnecki
  9. por. kaw. Zygmunt Julian Dobrowolski
  10. por. kaw. Witold Piotr Sokolnicki
  11. por. kaw. Bogusław Jerzy Kłoss
  12. por. kaw. Ludwik Pawlikowski[h]
  13. por. kaw. Sławomir Zarzycki
  14. por. kaw. Janusz Łoś
  15. por. kaw. Jerzy Kern
  16. kpt. art. Marian Zajączkowski
  17. por. art. Leszek Marian Biały[i]
  18. por. art. Antoni Brochwicz-Lewiński
  19. por. art. Tadeusz Deska
  20. por. art. Stefan Marian Jędrzejewski
  21. por. art. Leon Reinhold Madaliński
  22. por. art. Rudolf Schreiber
  23. por. art. Albert Szaad
  24. por. art. Wacław Tym
  25. por. art. Adam Ziętkowski
  26. por. sap. Felicjan Majorkiewicz
  27. por. pil. Franciszek Jan Kalinowski
  28. kpt. uzbr. Wincenty Skotnicki (hospitant)
  29. kpt. lek. dr Franciszek Goertz (hospitant)
  30. kpt. lek. dr Cyryl Mockałło (hospitant)
  31. mjr kontr. Wiktor Małeć (hospitant)
  32. oficer armii estońskiej Tomback Reill (hospitant)

Kurs 1935–1937 (XVI promocja)

edytuj
  1. kpt. piech. Józef Bochenek
  2. kpt. piech. Stanisław Jachnik
  3. kpt. piech. Leon Marchwicki
  4. kpt. piech. Stanisław Andrzej Rozwadowski
  5. por. piech. Marian Edmund Budek (†20 IX 1939)
  6. por. piech. Janusz Chmielowski
  7. por. piech. Stanisław Otton Drzewiecki (†18 VII 1944)
  8. por. piech. Jan Lenkiewicz
  9. por. piech. Jerzy Nowakowski
  10. por. piech. Antoni Olechnowicz
  11. por. piech. Ryszard Referowski
  12. por. piech. Józef Szyrmer vel Schirmer
  13. por. piech. Józef Słaboszewski
  14. por. kaw. Antoni Leon Landowski
  15. por. kaw. Bohdan Mincer
  16. por. kaw. Maksymilian Tuski
  17. kpt. art. Bernard Przemysław Weiss
  18. kpt. art. Jan Józef Pękalski (†19 IX 1939 Śladów)
  19. por. art. Stanisław Koszutski
  20. por. art. Tadeusz Bartoszewski
  21. por. art. Lucjan Piotr Hajewski
  22. por. art. Aleksander Jedziniak
  23. por. art. Zenon Władysław Kropiński
  24. por. art. Edward I Perkowicz (†IX 1939)
  25. por. art. Walenty Rodziewicz (†IX 1939)
  26. por. art. Emil Sikorski (†11 II 1942)
  27. por. art. Aleksander Żmichowski
  28. por. sap. Wacław Dłużniewski
  29. por. pil. Władysław Polesiński (†IX 1939)
  30. kpt. uzbr. Andrzej Feliks Tokarz[121] (hospitant)
  31. kpt. lek. dr Leon Bazała (hospitant)
  32. kpt. lek. dr Kornel Żabski (hospitant)

Kurs 1936–1938 (XVII promocja)

edytuj

Kurs ukończyło 37 słuchaczy oraz trzech hospitantów i dwóch oficerów kontraktowych. Wśród 37 słuchaczy było 19 oficerów piechoty (51%), 8 oficerów artylerii (22%), 4 oficerów kawalerii (11%), 3 oficerów lotnictwa (8%), 2 oficerów łączności (5%) i jeden oficer saperów (3%).

  1. kpt. piech. Jan II Bielecki
  2. kpt. piech. Zygmunt Braksal
  3. kpt. piech. Mieczysław Józef Czupryna
  4. kpt. piech. Zygmunt Jarzęcki
  5. kpt. piech. Kazimierz Karpiński
  6. kpt. piech. Jan Krzyżanowski
  7. kpt. piech. Jan Kazimierz Lech
  8. kpt. piech. Ignacy Morżkowski
  9. kpt. piech. Henryk Orłowski
  10. kpt. piech. Albin Potocki († wiosna 1940 Charków)
  11. kpt. piech. Stanisław Jerzy Skierski
  12. kpt. piech. Marian Bronisław Tonn
  13. kpt. piech. Zygmunt Wirgiliusz Węgorek
  14. kpt. piech. Bolesław Wójtowicz
  15. kpt. piech. Stanisław Żochowski
  16. por. piech. Radomir Bereszyński († 8/9 IX 1939)
  17. por. piech. Kazimierz Konrad Czechowski
  18. por. piech. Leon Czerniak
  19. por. piech. Jan Marian Kaliński († 16 I 1944)[122]
  20. rtm. Adam Galica
  21. rtm. Stanisław Łubieński († 19 IX 1939)
  22. rtm. Andrzej de Myszka Chołoniewski Kostórkiewicz († 19 IX 1939)
  23. rtm. Tadeusz Sokołowski
  24. kpt. art. Stanisław Burhard
  25. kpt. art. Stanisław Kostka Kajetan Furmański
  26. kpt. art. Paweł Gill
  27. kpt. art. Aleksander Kieres
  28. kpt. art. Janusz Kodrębski
  29. kpt. art. Eugeniusz Rękosiewicz
  30. kpt. art. Bohdan Zieliński
  31. por. art. Stanisław Weber
  32. kpt. obs. Roman Czerniawski
  33. kpt. obs. Alfred Kasprzyk
  34. kpt. pil. Stefan Łaszkiewicz
  35. kpt. sap. Feliks Grzegrzółka († 20 IX 1939)
  36. kpt. łącz. Eugeniusz Karolkiewicz
  37. kpt. łącz. Zenon Starkiewicz
  38. kpt. uzbr. Władysław Zaborowski (hospitant)
  39. kpt. lek. dr Michał Józef Bereza (hospitant)
  40. kpt. lek. dr Antoni Marian Firlej (hospitant)
  41. mjr kontr. piech. Pawło Szandruk (hospitant)
  42. mjr kontr. art. Włodzimierz Łagidze (hospitant)

Kurs 1937–1939 (XVIII promocja)

edytuj

Kurs XVIII ukończyło 56 oficerów Wojska Polskiego i trzech oficerów armii obcych. Wśród absolwentów szkoły znalazło się 19 oficerów piechoty, 17 oficerów artylerii, 8 oficerów kawalerii, 4 oficerów lotnictwa, 3 oficerów broni pancernych, 4 oficerów saperów, 1 oficer łączności oraz czterech hospitantów. Uroczyste wręczenie dyplomów absolwentom miało miejsce 19 sierpnia 1939[123].

  1. kpt. piech. Stefan III Dobrowolski
  2. kpt. piech. Kazimierz Różycki
  3. kpt. piech. Tadeusz Zachara
  4. kpt. piech. Jan Mirowski[124]
  5. kpt. piech. Zygmunt Szydłowski
  6. kpt. piech. Ludwik Józef Hodakowski
  7. kpt. piech. Julian Serwatkiewicz
  8. kpt. piech. Zygmunt Pietrzak
  9. kpt. piech. Tadeusz Wojciech Wojciechowski
  10. kpt. piech. Marian Gabriel Sokołowski
  11. kpt. piech. Aleksander Stanisław Ratuszny
  12. por. piech. Henryk Pohoski
  13. por. piech. Jan Ksawery Rześniowiecki
  14. por. piech. Witold Stefan Wróblewski
  15. por. piech. Jan Kamieński
  16. por. piech. Jan Józef Sochacki
  17. por. piech. Włodzimierz Jerzy Lisiecki
  18. por. piech. Józef Chomiuk
  19. por. piech. Zygmunt Ludwik Stanisław Zawadzki
  20. rtm. Tadeusz Radziukinas
  21. rtm. Jan Piotrowski
  22. por. kaw. Zdzisław Eugeniusz Gadomski
  23. por. kaw. Zbigniew Bukowski
  24. por. kaw. Stanisław Kaczyński
  25. por. kaw. Marian Mieczysław Rozwadowski
  26. por. kaw. Jerzy Klimkowski
  27. por. kaw. Henryk Breza
  28. kpt. art. Witold Julian Kopytyński
  29. kpt. art. Witold Jacek Marian Kirchmayer
  30. kpt. art. Tadeusz Eugeniusz Kankofer
  31. kpt. art. Edward Jan Hełczyński
  32. kpt. art. Stefan Biernacki
  33. kpt. art. Roman Józef Kosiński
  34. kpt. art. Mieczysław Kazimierz Szczawiński
  35. kpt. art. Jan Konkorski
  36. kpt. art. Adam Jaworski-Sas-Choroszkiewicz
  37. por. art. Bogusław Michał Sęk
  38. por. art. Czesław Roman
  39. por. art. Wojciech Borzobohaty
  40. por. art. Zygmunt Janke
  41. por. art. Oskar Marian Grzeczkowski
  42. por. art. Wiesław Aleksander Denker
  43. por. art. Aleksander Blum
  44. por. art. Piotr Harcaj
  45. kpt. lot. Michał Filipkowski
  46. por. obs. Stanisław Poziomek
  47. por. lot. Ludwik Kózka
  48. por. lot. Franciszek Kusek
  49. kpt. br. panc. Marian Kowalczyk
  50. kpt. br. panc. Marian Górski
  51. kpt. br. panc. Ludwik Antoni Stankiewicz
  52. por. sap. Adam Julian Szugajew
  53. por. sap. Stanisław Olgierd Jaskold-Gabszewicz
  54. por. sap. Jan Wojciech Kiwerski
  55. por. sap. Stefan Rychter
  56. por. łącz. Mieczysław Potocki
  57. por. kontr. kaw. Wasyl Tatarski (hospitant)
  58. mjr armii estońskiej Juhan Madise (hospitant)
  59. kpt. armii rumuńskiej Josif Mondoc
  60. por. armii łotewskiej Heinrich Voldemar Bruners (hospitant)

Kurs 1938–1940 (XIX promocja)

edytuj

Obok nazwisk słuchaczy kursu podano ich przydziały mobilizacyjne, a także informacje o czasie i miejscu śmierci.

  1. kpt. piech. Jerzy Zenon Palęcki – oficer informacyjny 18 DP
  2. kpt. piech. Jan Górecki
  3. kpt. piech. Jan Krala
  4. por. piech. Janusz Gorski
  5. por. piech. Edward Mazurkiewicz
  6. por. piech. Bolesław Kazimierz Rudecki
  7. por. piech. Włodzimierz Józef Janiga – pomocnik oficera operacyjnego 30 DP † 12 IX 1939 Żyrardów
  8. por. piech. Jan Kopka – oficer łączności dowódcy AD 30 DP
  9. por. piech. Leon Michalak
  10. por. piech. Zdzisław Marian Czekałowski – pomocnik oficera informacyjnego 12 DP
  11. por. piech. Aleksander Jan Kapałka – pomocnik oficera informacyjnego 25 DP † 31 X 1939 Warszawa
  12. por. piech. Dominik Kolada – pomocnik oficera informacyjnego 16 DP † 11 IV 2007 Montreal
  13. por. piech. Władysław Dąbrowski
  14. por. piech. Stanisław Marian Sydor
  15. por. piech. Władysław Koluśniewski
  16. por. piech. Stanisław Kapciuk
  17. por. piech. Bolesław Tomaszewski
  18. por. piech. Eugeniusz Antoni Bałko
  19. por. piech. Władysław Pikuła
  20. rtm. Stanisław Szczypa
  21. rtm. Marian Jarząbkiewicz – pomocnik oficera informacyjnego Wlkp BK † 3 I 1981
  22. por. kaw. Stefan Majchrowski – oficer informacyjny Podlaskiej BK
  23. por. kaw. Zbigniew Kiedacz → wojenny kurs w ÉSdeG 1940
  24. por. kaw. Ignacy Cieplak – oficer informacyjny Suw. BK
  25. por. kaw. Grzegorz Cydzik
  26. kpt. art. Wojciech Rankowicz – pomocnik oficera informacyjnego Wołyń. BK † 5 V 1985 Toronto
  27. kpt. art. Bronisław Ludwik de Ville
  28. kpt. art. Jerzy Ciemochowski
  29. kpt. art. Jan Borowski
  30. kpt. art. Adam Tomasz Piotrowski
  31. kpt. art. Konstanty Adam Kasprzykowski
  32. kpt. art. Edward Henryk Hermanowski
  33. por. art. Janusz Karol Bobkowski
  34. por. art. Stanisław Snarski
  35. por. art. Marian Piotr Winogrodzki
  36. por. art. mgr Kazimierz Jan Czajkowski
  37. por. art. Władysław Wasilewski
  38. por. art. Jan Izajasz Szawelski 9 DP † 27 IX 1944 Oflag VI B Dössel
  39. por. art. Aleksander Rode
  40. por. art. Jerzy Jazdowski
  41. por. art. Mieczysław Topolnicki
  42. por. art. Hubert Maculewicz – oficer informacyjny 14 DP
  43. por. art. Aleksander Butkiewicz – kpt. art. oficer łącznikowy 27DP † 02 X 1989 Suwałki
  44. por. art. Tadeusz Górny
  45. por. art. Henryk Boroń
  46. por. art. Henryk Chocianowicz
  47. por. art. Bogusław Stanisław Góralik
  48. por. art. Tadeusz Perdzyński – oficer informacyjny 22 DPG
  49. por art. Henryk Kożuchowski
  50. por. art. Aleksander Wiktor Kowalski
  51. kpt. sap. inż. Maciej Kalenkiewicz
  52. kpt. sap. inż. Jan VI Górski
  53. por. sap. Adam Radliński
  54. por. sap. Paweł Sulmicki vel Paweł Szynkaruk
  55. por. sap. Adam Stanisław Szczepański → wojenny kurs w ÉSdeG 1940
  56. por. sap. Aleksander Kajkowski
  57. por. mgr obs. Wacław Zacharewicz
  58. por. obs. Bernard Tomaszuk (* 6 IX 1907 † 4 VIII 1972 Warszawa)
  59. por. pil. Wacław Wojtulewicz (* 9 X 1906) – zastępca dowódcy Eskadry Sztabowej
  60. por. obs. Stanisław Buczyński (* 31 V 1910 † 7 XI 1945 Morpeth) – obserwator w Eskadrze Sztabowej
  61. kpt. łącz. Ludwik Marian Rolewicz
  62. kpt. łącz. Eugeniusz Kleban
  63. kpt. łącz. Stanisław Czeluściński
  64. por. łącz. Julian Stanisław Dudziński
  65. por. łącz. Stanisław Dymus
  66. rtm. kontr. Iwan Zwaryczuk (oficer kontraktowy) – pomocnik kwatermistrza Podlaskiej BK
  67. kpt. Robert de Winter (oficer armii francuskiej)

I Kurs Doszkolenia 1921–1922

edytuj

16 września 1922 roku Minister Spraw Wojskowych, generał dywizji Kazimierz Sosnkowski na wniosek dowódcy Wyższej Szkoły Wojennej przyznał absolwentom kursu doszkolenia pełne kwalifikacje do pełnienia służby na stanowiskach Sztabu Generalnego i przydzielił na stanowiska służbowe[125].

  1. płk piech. Jerzy Wołkowicki
  2. płk piech. Wacław Przeździecki
  3. płk jazdy Mieczysław Pożerski
  4. ppłk piech. Henryk Pomazański
  5. ppłk piech. Radosław Dzierżykraj-Stokalski
  6. ppłk piech. Stanisław Wecki
  7. ppłk piech. Stanisław Borowiec
  8. ppłk piech. Ludwik Lichtarowicz
  9. ppłk piech. Wilhelm Lawicz-Liszka
  10. ppłk piech. Jan Niemiec-Moroński
  11. ppłk jazdy Tadeusz Grabowski
  12. ppłk jazdy Marian Mochnacki
  13. ppłk jazdy Roman Abraham
  14. ppłk art. Tadeusz Kurcyusz
  15. ppłk art. Antoni Durski-Trzaska
  16. ppłk sap. Franciszek Arciszewski
  17. ppłk sap. Eugeniusz Kordzik
  18. ppłk sap. Stanisław Miniewski
  19. ppłk sap. Henryk Bagiński
  20. ppłk lot. Jarosław Okulicz-Kozaryn
  21. mjr piech. Wincenty Lekki
  22. mjr piech. Mikołaj Freund-Krasicki
  23. mjr piech. Ludwik de Laveaux
  24. mjr piech. Walery Jasiński
  25. mjr piech. Stefan Rowecki
  26. mjr piech. Modest Ratuszyński
  27. mjr piech. Ludwik Rudka
  28. mjr piech. Władysław Smolarski
  29. mjr piech. Jan Włodarski
  30. mjr piech. Jan Rudolf Gabryś
  31. mjr piech. Józef Zborzil
  32. mjr piech. Zygmunt Durski
  33. mjr piech. Janusz Dżugay
  34. mjr piech. Teodor Furgalski
  35. mjr piech. Tadeusz Różycki-Kołodziejczyk
  36. mjr piech. Piotr Bartak
  37. mjr piech. Aleksander Zygmunt Myszkowski
  38. mjr piech. Kazimierz Florek
  39. mjr piech. Mikołaj Bołtuć
  40. mjr piech. Ludwik Bociański
  41. mjr piech. Tadeusz Lubicz-Niezabitowski
  42. mjr piech. Piotr Kończyc
  43. mjr piech. dr Bolesław Pikusa
  44. mjr jazdy Stanisław Lubiński
  45. mjr art. Artur Pepłowski
  46. mjr art. Leon Zubrzycki
  47. mjr pil. Sergiusz Abżółtowski
  48. kpt. piech. Witold Kirszenstein
  49. kpt. piech. Stanisław Rutkowski
  50. rtm. kaw. Tadeusz Machalski
  51. kpt. art. Stanisław Jakub Sokołowski
  52. kpt. sap. Konrad Pokorny-Ruszczyc

26 stycznia 1923 roku Minister Spraw Wojskowych na wniosek komendanta WSWoj przyznał pełne kwalifikacje do pełnienia służby na stanowiskach Sztabu Generalnego czterem oficerom aeronautycznym[126]:

  1. mjr pil. Sergiusz Abżółtowski
  2. kpt. obs. Bolesław Kopyciński
  3. kpt. obs. bal. Adam Stebłowski
  4. kpt. pil. Wiktor Willmann

Absolwentem kursu był również mjr int. Andrzej Teper, który w listopadzie 1922 roku został przydzielony do Szefostwa Intendentury Okręgu Korpusu Nr I na stanowisko kierownika Rejonu Intendentury Modlin[127]. Major Teper zmarł 26 czerwca 1924 roku w Warszawie[128]. Został pochowany 2 lipca 1924 roku w Cieszynie. Major Teper w czasie I wojny światowej walczył w szeregach c. i k. Armii. Dostał się do włoskiej niewoli. Do Polski wrócił z armią gen. Hallera. Ukończył Wyższą Szkołę Intendentury. W czasie wojny z bolszewikami był szefem intendentury 6 Dywizji Piechoty[129].

II Kurs Doszkolenia 1922–1923

edytuj

II Kurs Doszkolenia trwał od 3 listopada 1922 roku do 15 października 1923 roku[130]. Dodatkowo na kurs powołani zostali pułkownicy Wincenty Podgurski i Karol Schramm, majorowie Mieczysław Łebkowski, Stanisław Sosabowski, Juliusz Ulrych i Jan Ignacy Zakrzewski oraz kapitan Kazimierz Glabisz[131].

  1. płk piech. Stanisław Wieroński
  2. ppłk piech. Eugeniusz Chilarski
  3. ppłk piech. Zygmunt Dzwonkowski
  4. ppłk piech. Rudolf Kawiński
  5. ppłk piech. Izydor Modelski
  6. ppłk piech. Walery Sławek
  7. ppłk piech. Tadeusz Szałowski
  8. ppłk piech. Alfons Wojtkielewicz
  9. ppłk piech. Jan Ignacy Zakrzewski
  10. mjr piech. Zygmunt Cetnerowski
  11. mjr piech. Franciszek Dudziński
  12. mjr piech. Zygmunt Jerzy Kuczyński
  13. mjr piech. Wincenty Kwieciński
  14. mjr piech. Edward Perkowicz
  15. mjr piech. Władysław Powierza
  16. mjr piech. Wincenty Rudowicz
  17. mjr piech. Lucjan Władysław Ruszczewski
  18. mjr piech. Stanisław Sosabowski
  19. mjr piech. Stanisław Świtalski
  20. mjr piech. Tadeusz Trapszo
  21. mjr piech. Juliusz Ulrych
  22. kpt. piech. Józef Biernacki
  23. kpt. piech. Ignacy Izdebski
  24. kpt. piech. Andrzej Nałęcz-Korzeniowski
  25. kpt. piech. Adolf Nykulak
  26. kpt. piech. Józef Jan Stanisław Sierosławski
  27. kpt. piech. Mieczysław Skulski
  28. kpt. piech. Roman Umiastowski
  29. kpt. piech. Mieczysław Zatłokal
  30. ppłk jazdy Roland Bogusz
  31. ppłk jazdy Jan Pryziński
  32. mjr jazdy Olgierd Górka
  33. mjr jazdy Stanisław Rostworowski
  34. mjr jazdy Tadeusz Śmigielski
  35. rtm. Zygmunt Borkowski
  36. rtm. Leon Kniaziołucki
  37. rtm. dr Marian Karol Feliks Maciejowski
  38. rtm. Fryderyk Mally
  39. rtm. Józef Świerczyński
  40. rtm. Zygmunt Zalewski
  41. płk art. Emil Krukowicz-Przedrzymirski
  42. ppłk art. Janusz Gąsiorowski
  43. mjr art. Rudolf Jagielski
  44. mjr art. Tadeusz Kadyi de Kadyihàza
  45. mjr art. Czesław Szystowski
  46. kpt. art. Władysław Gadomski
  47. kpt. art. Kazimierz Glabisz
  48. kpt. art. Włodzimierz Onacewicz
  49. kpt. art. Stanisław Turek
  50. płk sap. kolej. Marian Przybylski
  51. ppłk sap. Karol Schramm
  52. ppłk sap. Władysław Zachorowski
  53. mjr sap. Alfred Mitschke
  54. kpt. sap. Józef Grodecki
  55. ppłk łączn. Stefan Rotarski
  56. mjr łączn. Wacław Dahlen
  57. mjr pil. Stanisław Jasiński
  58. mjr obs. Stanisław Ujejski
  59. kpt. obs. Władysław Eugeniusz Heller
  60. mjr lek. Franciszek Jan Waga (hospitant)
  61. mjr lek. Witold Zawadowski (hospitant)
Z powodu stanu zdrowia kursu nie ukończył pułkownik Wincenty Podgurski, natomiast mjr Mieczysław Łebkowski został przeniesiony w stan nieczynny.
Z dniem 1 listopada 1923 roku mjr pd SG Włodzimierz Bem de Cosban z Kursu Doszkolenia przeniesiony został w stan nieczynny na okres 12 miesięcy bez prawa do poborów[132]. Wymieniony oficer nie otrzymał dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego[133].
Czterech oficerów (ppłk piech. Jan Ignacy Zakrzewski, mjr piech. Zygmunt Jerzy Kuczyński, mjr piech. Edward Perkowicz i rtm. Leon Kniaziołucki) otrzymało dyplomy naukowe oficerów SG dopiero 15 października 1924 roku[134], po odbyciu podróży taktycznej z kursem doszkolenia 1923/24 (1 czerwca – 30 lipca 1924 roku)[135].

III Kurs Doszkolenia 1923–1924

edytuj

Z dniem 2 listopada 1923 minister spraw wojskowych przydzielił niżej wymienionych oficerów do macierzystych oddziałów z jednoczesnym odkomenderowaniem na jednoroczny kurs doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie w roku 1923/1924[136].

Z dniem 15 października 1924 minister spraw wojskowych przydzielił absolwentów kursu, którzy otrzymali dyplomy naukowe oficerów Sztabu Generalnego na nowe stanowiska służbowe[137]. Dyplom naukowy nie przysługiwał hospitantom kursu.

  1. płk piech. Tadeusz Malinowski
  2. ppłk piech. Marian Czerniewski
  3. ppłk piech. Juliusz Drapella
  4. ppłk piech. Stefan Iwanowski
  5. ppłk piech. Adam Koc
  6. ppłk piech. Marian Kijowski
  7. ppłk piech. Antoni Kamiński
  8. ppłk piech. Ignacy Matuszewski
  9. ppłk piech. Stanisław Ostrowski
  10. ppłk piech. Bronisław Pieracki
  11. ppłk piech. Florian Smykal
  12. ppłk piech. Romuald Wolikowski
  13. ppłk piech. Witold Wartha
  14. mjr piech. Benedykt Chłusewicz
  15. mjr piech. Zygmunt Grabowski
  16. mjr piech. Ernest Giżejewski
  17. mjr piech. Gwido Kawiński
  18. mjr piech. Stanisław Kara
  19. mjr piech. Aleksander Misiurewicz
  20. mjr piech. Stanisław Maczek
  21. mjr piech. Kazimierz Południowski
  22. mjr piech. Władysław Sokołowski
  23. mjr piech. Michał Stefanicki
  24. mjr piech. Józef Urbanek
  25. mjr piech. Adam Werschner
  26. kpt. piech. Leon Bączkiewicz
  27. kpt. piech. Stanisław Jan Kucharski
  28. kpt. piech. Konrad Libicki
  29. kpt. piech. Andrzej Liebich
  30. kpt. piech. Karol Lilienfeld-Krzewski
  31. kpt. piech. Jan Maliszewski
  32. kpt. piech. Tadeusz Rudnicki
  33. kpt. piech. Jan Radoliński
  34. płk kaw. Sergiusz Zahorski
  35. ppłk kaw. Bronisław Wzacny
  36. mjr kaw. Mieczysław Grużewski
  37. mjr kaw. Hilary Kossak
  38. rtm. Mieczysław Biernacki
  39. rtm. dr Roman Cieszyński
  40. rtm. Medard Cibicki
  41. rtm. Kazimierz Dworak
  42. ppłk art. Tadeusz Schaetzel
  43. mjr art. Zdzisław Adamczyk
  44. mjr art. Wiktor Czarnocki
  45. mjr art. Jan Kulczycki
  46. kpt. art. Stefan Brzeszczyński
  47. kpt. art. Władysław II Rozwadowski
  48. ppłk sap. kol. Wiktor Batycki
  49. ppłk sap. kol. Aleksander Bobkowski
  50. ppłk sap. kol. Aleksander Szychowski
  51. mjr aer. Stanisław Kuźmiński
  52. mjr lek. Jan Garbowski (hospitant)
  53. mjr lek. Kazimierz Baranowski (hospitant)
Spośród słuchaczy III Kursu kapitan piechoty Seweryn Elterlein tytuł naukowy oficera SG otrzymał dopiero w 1926 roku po odbyciu podróży taktycznej[138].
Kursu nie ukończyli: kpt. pd SG Władysław Zakrzewski, rtm. pd SG Emil Grabowski i por. pd SG Władysław Sperczyński. Wymienieni oficerowie z dniem 1 kwietnia 1924 roku wrócili do macierzystych oddziałów. Pierwszy do 57 pp na stanowisko p.o. dowódcy I batalionu, drugi do 12 puł, a trzeci do 7 pac[139].
Na kurs został powołany mjr pd SG Adolf Senkowski. W sierpniu 1924 roku został przeniesiony z korpusu oficerów uzbrojenia do korpusu oficerów artylerii z równoczesnym wcieleniem do 22 pap i pozostawieniem na odkomenderowaniu na kursie doszkolenia[140].

IV Kurs Doszkolenia 3 XI 1924 – 15 X 1925

edytuj

IV Kurs Doszkolenia 1924–1925 był ostatnim kursem doszkolenia w historii szkoły. Słuchacze zostali odkomenderowani na kurs z dniem 1 listopada 1924 roku. „Oficerowie uprawnieni do przejścia tego kursu” mieli się zameldować u komendanta Wyższej Szkoły Wojennej 3 listopada 1924 roku o godz. 10.00. Minister Spraw Wojskowych, generał dywizji Władysław Sikorski stwierdził: „tym samym zostaje lista uprawnionych do przejścia kursu doszkolenia W.S.Woj. raz na zawsze zlikwidowana i kursy takie nie będą w przyszłości otwierane. Zabraniam zatem wnoszenia jakichkolwiek podań i próśb w tej sprawie”[141]. Absolwenci Kursu Doszkolenia 1924–1925 otrzymali dyplomy naukowe oficerów Sztabu Generalnego i z dniem 15 października 1925 roku zostali przydzieleni na stanowiska oficerów Sztabu Generalnego oraz przydzieleni na stanowiska liniowe[142].

  1. płk piech. Władysław Pieniążek
  2. płk rez. piech. pow. do sł. czyn. Emil Zawadzki
  3. ppłk piech. Mieczysław Wyżeł-Ścieżyński
  4. ppłk piech. Maksymilian Milan-Kamski
  5. ppłk piech. Maciej Euzebiusz Bardel
  6. ppłk piech. inż. Otton Czuruk
  7. ppłk piech. Bronisław Radziejowski
  8. mjr piech. Witold Stankiewicz
  9. mjr piech. Józef Sas-Hoszowski
  10. mjr piech. Stanisław Walawski
  11. mjr piech. Marian Morawski
  12. mjr piech. Leopold Gebel
  13. mjr piech. Hugo Zallman
  14. mjr piech. January Ehrlich
  15. mjr piech. Bolesław Stanisław Borkowski
  16. mjr piech. Władysław Ignacy Michalski
  17. mjr piech. Kazimierz Soldenhoff
  18. mjr piech. Karol Strusiewicz
  19. mjr piech. Walery Alojzy Krokay
  20. kpt. piech. Mirosław Józef Kalinka
  21. kpt. piech. Stanisław Julian Toruń
  22. kpt. piech. Karol Rudolf Klimosch
  23. kpt. piech. Franciszek Jan Białecki
  24. kpt. piech. Tadeusz Łojak
  25. kpt. piech. Stefan Antoni Mayer
  26. kpt. piech. Antoni Rogowski
  27. kpt. piech. Jerzy Stawiński
  28. kpt. piech. Karol Jan Stańczyk
  29. kpt. piech. Władysław Celiński
  30. kpt. piech. Jerzy Jagiełło
  31. płk kaw. Marian Przewłocki
  32. płk kaw. Bolesław Wieniawa-Długoszowski
  33. ppłk kaw. Adam Korytowski
  34. ppłk kaw. Ludwik Kmicic-Skrzyński
  35. ppłk kaw. Kazimierz Stamirowski
  36. ppłk kaw. Jerzy Grobicki
  37. ppłk kaw. August Starzeński
  38. ppłk kaw. Bolesław Jerzy Świdziński
  39. mjr kaw. Adam Mniszek
  40. mjr kaw. Antoni Jan Bogusławski
  41. rtm. Leon Mitkiewicz-Żółłtek
  42. rtm. Adam Remigiusz Grocholski
  43. rtm. Wiktor Brodkiewicz[143]
  44. rtm. Aleksander Jan Łubieński
  45. płk art. Jan Tiletschke
  46. ppłk art. Józef Beck
  47. ppłk art. Karol Matkowski
  48. ppłk art. Władysław Kiliński
  49. mjr art. Tadeusz Kawecki
  50. mjr art. Tadeusz Procner
  51. mjr art. Tadeusz Leon Sheybal
  52. mjr art. Tadeusz Feliks Skwarczyński
  53. mjr art. Władysław Zbigniew Szymański
  54. kpt. art. Karol Rychter
  55. kpt. art. Aleksander Poncet de Sandon
  56. kpt. art. Marian Kandl
  57. kpt. art. Eugeniusz Hinterhoff
  58. kpt. art. Jan Durski[144]
  59. kpt. art. Henryk Przedrzymirski-Krukowicz
  60. kpt. art. Zdzisław Grzymirski
  61. kpt. art. Tadeusz Niezabitowski
  62. kpt. art. Józef II Rytel[145]
  63. kpt. art. Tadeusz Strutyński
  64. kpt. art. Jan Barański
  65. płk sap. kolej. Marian Eugeniusz Kozłowski
  66. ppłk sap. Ignacy Boerner
  67. mjr sap. Maciej Romer
  68. płk aer. Ludomił Rayski
  69. mjr łącz. Kazimierz Jackowski
  70. kmdr ppor. inż. Karol Firich

Kurs doskonalący dla oficerów dyplomowanych przy WSWoj. 1938–1939

edytuj

Kurs doskonalący dla oficerów dyplomowanych zorganizowany został w listopadzie 1938 przy Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie i przerwany w trzeciej dekadzie marca 1939, po rozpoczęciu mobilizacji alarmowej. Jeden ze słuchaczy widział w nim „pierwszą próbę uruchomienia trzeciego roku wyższych studiów wojskowych dla absolwentów dwuletniej Wyższej Szkoły Wojennej”[146] natomiast Marian Utnik postrzegał kurs jako „uzupełnienie kwalifikacji oficerów dyplomowanych wyższych stopni, wytypowanych na szefów sztabów i kwatermistrzów w dowództwach armii, po smutnych doświadczeniach akcji na Zaolziu”[147]. W kursie uczestniczyło 13 słuchaczy, z których jeden był absolwentem dwuletniego kursu we francuskiej Wyższej Szkole Wojennej (Kopański), jeden ukończył roczny kurs doszkolenia w WSWoj. (Borkowski), a jedenastu dwuletni kurs WSWoj. Na kurs powołano wyłącznie oficerów broni głównych i jednego oficera lotnictwa. Większość wśród kursantów stanowili oficerowie piechoty, których było ośmiu. Kawalerię i artylerię reprezentowało po dwóch oficerów[148]. W nawiasach podano rok ukończenia wyższej uczelni wojskowej i stanowisko zajmowane w chwili powołania na kurs oraz funkcje pełnione po rozwiązaniu kursu i w czasie kampanii wrześniowej.

  1. ppłk dypl. piech. Kazimierz Aleksandrowicz (V Kurs Normalny 1924–1926) → szef sztabu DOK I,
  2. ppłk dypl. piech. Bolesław Stanisław Borkowski (IV Kurs Doszkolenia 1924–1925, dowódca 21 pp) → kwatermistrz Armii „Poznań”,
  3. płk dypl. piech. Stanisław Dworzak (IX Kurs Normalny 1928–1930, dowódca 69 pp) → dowódca 69 pp,
  4. płk dypl. kaw. Witold Gierulewicz (IV Kurs Normalny 1923–1925, dowódca 6 psk) → kwatermistrz DOK IV (we IX 1939 kwatermistrz Frontu Południowego),
  5. płk dypl. piech. Stanisław Edward Grodzki (IX Kurs Normalny 1928–1930, dowódca 57 pp) → szef sztabu Armii „Modlin”,
  6. płk dypl. art. Stanisław Kopański (Kurs Normalny École Supérieure de Guerre 1927–1929, dowódca 1 pamot) → szef Oddziału III Sztabu Głównego WP,
  7. płk dypl. piech. Adam Świtalski (III Kurs Normalny 1922–1924, dowódca 25 pp) → dowódca 25 pp,
  8. płk dypl. piech. Franciszek Tomsa-Zapolski (VIII Kurs Normalny 1927–1929) → kwatermistrz Armii „Kraków”,
  9. płk dypl. kaw. Janusz Bohdan Bokszczanin (XI Kurs Normalny 1930–1932, szef Wydziału Wyszkolenia w Departamencie Kawalerii M.S.Wojsk.) → kwatermistrz Armii „Modlin” (od 4 VIII 1939 dowódca 10 psk),
  10. ppłk dypl. piech. Czesław Henryk Kopański (XI Kurs Normalny 1930–1932, zastępca dowódcy 48 pp) → kwatermistrz Armii „Pomorze”,
  11. ppłk dypl. art. Stanisław Podkowiński (X Kurs Normalny 1929–1931, dowódca 6 dak) → szef sztabu SGO „Narew”,
  12. ppłk dypl. piech. Stanisław Pstrokoński (IV Kurs Normalny 1923–1925) → zastępca szefa Oddziału III Sztabu Armii „Kraków” (od VIII kwatermistrz Armii „Karpaty”),
  13. ppłk dypl. obs. Felicjan Sterba (IV Kurs Normalny 1923–1925, zastępca dowódcy 2 plot) → szef sztabu lotnictwa i OPL Armii „Kraków”.

Kursy Wojenne Wyższej Szkoły Wojennej w Wielkiej Brytanii 1940–1946

edytuj

Szkoła mieściła się w Eddleston, w Szkocji, w zabytkowym pałacu, wykorzystywanym jako hotel o nazwie „Black Barony(inne języki)”. Słuchacze mieszkali w kwaterach prywatnych, w oddalonej o sześć kilometrów miejscowości Peebles. W latach 1969–1977 właścicielem „Czarnego barona” był Jan Tomasik, były żołnierz 1 Dywizji Pancernej. W 1975, z jego inicjatywy, na terenie hotelu została wykonana największa na świecie mapa plastyczna – „Wielka Polska Mapa Szkocji” (ang. Great Polish Map of Scotland).

II Kurs Wojenny 1942

edytuj

Na podstawie rozkazu L.dz. 1340/Pers.43 Sztabu Naczelnego Wodza z 25 marca 1943 roku niżej wymienieni absolwenci II Kursu zostali z dniem 15 kwietnia 1943 roku przeniesieni do Dowództwa 1 Samodzielnej Brygady Strzelców:

  • kpt. piech. Alfred Jüttner,
  • por. piech. Zbigniew Władysław Nirreński,
  • por. piech. Jerzy Głogowski,
  • por. łącz. Mikołaj Pankiewicz,
  • por. lek. Wacław Wołyncewicz do 1 kompanii sanitarnej[149].
  • por. sap. Kazimierz Bilski cichociemny

III Kurs Wojenny 1943

edytuj

Egzamin wstępny został przeprowadzony 1 marca 1943 roku[150]. Od 4 kwietnia do 18 czerwca 1943 roku został przeprowadzony Kurs Przygotowawczy do Wyższej Szkoły Wojennej pod kierownictwem podpułkownika Czesława Rzedzickiego. Następnie kandydaci odbyli staże w oddziałach broni.

Kandydatom, którzy ukończyli kurs przygotowawczy należało udzielić urlopów w terminie od 27 czerwca do 9 lipca. Na podstawie rozkazu Sztabu Naczelnego Wodza L.dz. 2677/Pers.43 z 22 czerwca 1943 roku i rozkazu dowódcy I Korpusu L.dz. 8429/O.I.Of.43 z 28 czerwca 1943 roku kandydaci zostali przeniesieni do Wyższej Szkoły Wojennej w charakterze słuchaczy[151].

10 lipca 1943 roku w Eddleston rozpoczął się właściwy kurs. Słuchacze zakwaterowani byli w odległym o 6 km miasteczku Peebles. Na kurs zostało przyjętych 43 oficerów. Wśród słuchaczy znalazł się jeden major służby zdrowia i jeden podporucznik. Pozostali słuchacze posiadali stopnie kapitana i porucznika. W tej grupie był jeden oficer Armii Czechosłowackiej i dwóch oficerów rezerwy, po raz pierwszy w historii uczelni. Kurs został zakończony 18 grudnia 1943 roku. Słuchacze kursu mogli otrzymać tylko dwie oceny „pomyślną” lub „nie pomyślną”[152].

  • kpt. sap. Bolesław Kozłowski[153]
  • kpt. lek. Józef Horbaczewski z 2 baonu strzelców („słuchacz nadzwyczajny”[154])
  • por. piech. Marian Antoni Długołęcki z 2 baonu strzelców[151]
  • por. Ludwik Fortuna cichociemny[155]
  • por. piech. Jan Matyszczyk z 3 baonu strzelców[151]
  • por. Jan Lorys
  • por. Łukjaniec
  • por. Józef Ożana
  • por. Jan Serafin
  • por. Władysław Klemens Stasiak
  • por. Ludwik Bogdan Zwolański

VI Kurs Wojenny 1945–1946

edytuj

W 1945 roku, po zakończeniu wojny, został przeprowadzony egzamin dla kandydatów na VI Kurs Wyższej Szkoły Wojennej. Do egzaminu przystąpiło ponad stu kandydatów, w tym kilku oficerów rezerwy z doświadczeniem wojennym. Jak wspomina jeden z absolwentów, egzamin został przeprowadzony prawdopodobnie na wzór amerykański i obejmował między innymi psychotesty. W czasie egzaminów odpadła ponad połowa kandydatów, w większości oficerów starszych. Oficerowie, którzy zdali egzamin zostali skierowani na staże do oddziałów broni. Od 20 lipca do 24 listopada 1945 roku w miejscowości Crieff został przeprowadzony Kurs Przygotowawczy do Wyższej Szkoły Wojennej. Właściwy kurs rozpoczął się w styczniu 1946 roku i zakończył w lipcu tego roku. Wykłady odbywały się w miejscowości Cupar. Część kursantów była zakwaterowana w nadmorskim kurorcie Saint Andrews[156][157].

26 lipca 1946 roku dowódca 4 Dywizji Piechoty przydzielił kapitana Franciszka Malika oraz poruczników: Wilhelma Kohlmana i Wilhelma Kulę do 4 bckm.

Pozostali absolwenci

edytuj

Upamiętnienie

edytuj

Po II wojnie światowej na emigracji w Wielkiej Brytanii zawiązano komitet obchodu 50-lecia Wyższej Szkoły Wojennej (ang. Ex. P.G.S. Officers’ Association; działał w nim m.in. mjr dypl. Eugeniusz Hinterhoff), który w 1969 planował wydanie księgi pamiątkowej oraz zorganizowanie uroczystości jubileuszowych, a także podjął starania celem zlokalizowania absolwentów uczelni (do połowy 1969 nawiązano kontakt z ok. 400 z żyjących 600)[158]. W 1969 w Londynie, nakładem oficerów dyplomowanych na obczyźnie, została wydana praca zatytułowana W 50-lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, pod redakcją płk. dypl. Wacława Chocianowicza[159].

  1. kpt. piech. Juliusz Maria Nikodem Chodacki ur. 15 września 1896 w Nowym Sączu, w rodzinie Juliusza. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach 4. kompanii c. i k. Pułku Piechoty Nr 20, w stopniu kadeta aspiranta oficerskiego. Był ranny[31]. Po zakończeniu II wojny światowej wrócił do kraju i został zarejestrowany w jednej z rejonowych komend uzupełnień[32]. 27 czerwca 1938 został odznaczony Medalem Niepodległości[33].
  2. kpt. piech. Stanisław Krauss nie został uwzględniony w wykazie absolwentów V promocji, jak i w całej pracy P. Staweckiego[35].
  3. mjr dypl. piech. Wojciech Gorgos ur. 1 lutego 1896 we wsi Trzcinica. W 1939 był kierownikiem samodzielnego referatu w Oddziale IV Sztabu Głównego. W czasie kampanii wrześniowej w Oddziale IV Sztabu Armii „Kraków”. W czasie kampanii wrześniowej dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu II C Woldenberg. Był odznaczony Krzyżem Walecznych oraz Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi[36]. Postanowieniem Prezydenta RP z 26 czerwca 1947 został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi za ofiarną pracę społeczną w Towarzystwie Przyjaciół Żołnierza.
  4. kpt. piech. Franciszek Pawlouszka ur. 26 listopada 1896, zm. 24 czerwca 1929 w Warszawie. Kapitan ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 w korpusie oficerów piechoty. Po ukończeniu kursu został przydzielony do DOK IX w Brześciu[38][39].
  5. Zygmunt Cuzek ur. 24 kwietnia 1889 w Suchej, w rodzinie Józefa. Na stopień porucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1916 w korpusie oficerów taborowych. Jego oddziałem macierzystym był Batalion Taborów Nr 11. Został odznaczony Brązowym Medalem Zasługi Wojskowej na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej[41]. Do Wojska Polskiego przyjęty z byłej armii austro-węgierskiej. Został przyjęty na kurs jako kapitan taborów[42]. W styczniu 1925 został przeniesiony do korpusu oficerów kawalerii z równoczesnym wcieleniem do 11 puł. i pozostawieniem na kursie w WSWoj[43]. Po ukończeniu kursu został przeniesiony do 6 psk w Żółkwi. W listopadzie 1927 został preniesiony do kadry oficerów kawalerii z równoczesnym przydziałem do 6 Samodzielnej Brygady Kawalerii w Stanisławowie na stanowisko I oficera sztabu[44][45]. W latach 1930–1932 w DOK II w Lublinie[46][47]. Później przeniesiony w stan spoczynku. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[48]. Zmarł 6 marca 1947. Został pochowany na cmentarzu Wellshill w Perth.
  6. Mjr dypl. art. Franciszek Rosner ur. 22 listopada 1895 w Wilamowicach, w rodzinie Jana i Katarzyny z Danków. W czasie I wojny światowej jako chorąży rezerwy walczył w szeregach cesarskiej i królewskiej Armii. Jego oddziałem macierzystym był Pułk Piechoty Nr 56. W czasie walk dostał się do rosyjskiej niewoli. Przebywał w m. Bołchow, w ówczesnej guberni orłowskiej[83]. Wiosną 1940 został zamordowany w Charkowie. Był odznaczony Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Zasługi.
  7. kpt. art. Tadeusz IV Nowakowski ur. 27 maja w Warszawie, absolwent Oficerskiej Szkoły Topografów, zm. 3 lipca 1936 w Warszawie, „po długich i ciężkich cierpieniach”. Został pochowany w Piotrkowie Trybunalskim. Był odznaczony Medalem Niepodległości (16 marca 1935) i Srebrnym Krzyżem Zasługi (19 marca 1935)[93][94][95][96].
  8. Rtm. dypl. Ludwik Pawlikowski (ur. 16 lipca 1903, zm. 3 listopada 1937 w Krakowie) – oficer 5 psk[119]. Prymus Oficerskiej Szkoły Kawalerii w Grudziądzu z 1929 roku[120].
  9. kpt. dypl. art. Leszek Marian Biały w 1940 został zamordowany w Charkowie.

Przypisy

edytuj
  1. Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. z 22 grudnia 1928 r. Nr 36, poz. 396.
  2. Dziennik Rozkazów Wojskowych z 21 grudnia 1920 r. Nr 48.
  3. a b Szymon Kucharski: Wyższa Szkoła Wojenna. Architektura przedwojennej Warszawy. [dostęp 2010-05-15].
  4. Polska Zbrojna z 20 marca 1923 r. Nr 78, s. 4.
  5. Drugi dzień pobytu Marszałka Focha, Polska Zbrojna Nr 121 z 5 maja 1923 r., s. 3.
  6. Dekrety Naczelnego Wodza L. 1907 i 1908 z 10 lutego 1920 r. o zwolnieniu ze stanowiska gen. Stanisława Puchalskiego i mianowaniu gen. Stefana Majewskiego w: Dziennik Personalny M.S.Wojsk z 21 lutego 1920 r. Nr 6.
  7. 21 października 1925 Prezydent RP zwolnił tytularnego generała dywizji w stanie spoczynku Aurelego Serdę-Teodorskiego ze stanowiska komendanta W.S.Woj., a mianował na to stanowisko gen. dyw. Kazimierza Dzierżanowskiego, dotychczasowego dowódcę 28 DP (Dziennik Personalny M.S.Wojsk. z 23 października 1925 r. Nr 110).
  8. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. z 20 grudnia 1924 r. Nr 132.
  9. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. z 31 października 1927 r., Nr 25.
  10. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 448–449.
  11. Andrzej Suchcitz: Stanisław Sielecki. Internetowy Polski Słownik Biograficzny, 1996. [dostęp 2023-10-31].
  12. Jan Rydel, W służbie cesarza i króla. Generałowie i admirałowie narodowości polskiej w siłach zbrojnych Austro-Węgier w latach 1868–1918, Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001, s. 19, ISBN 83-7188-235-1, OCLC 830250410.
  13. Rozkaz Nr 280 Komendy Legionów Polskich z 22 marca 1917, sygn. I.120.1.295a, s. 170. Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2023-10-15].
  14. Jan Ciałowicz, W sprawie Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego..., s. 457.
  15. Rozkaz Nr 299 Komendy Legionów Polskich z 13 czerwca 1917, sygn. I.120.1.295c, s. 396. Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2023-10-15].
  16. Kapitan Edward Wolff urodził się 10 listopada 1886 roku. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Dowództwie Wybrzeża Morskiego, a jego oddziałem macierzystym był wówczas 4 Pułk Piechoty Legionów. Zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów piechoty. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lublin Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr II. Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 32, 953. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 8, 860.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 86 z 28 sierpnia 1924 roku, s. 492, z dniem 15 września 1924 por. Bogdan Dunin powrócił ze stanu nieczynnego do służby czynnej w 8 pp Leg. z równoczesnym odkomenderowaniem z dniem 1 listopada 1924 roku do WSWoj. na Kurs Doszkolenia 1924/1925.
  18. Wszendyrówny 2017 ↓, s. 106.
  19. Otwarcie Szkoły Sztabu Generalnego. „Polska Zbrojna”. 38, s. 3–4, 1921-11-16. Warszawa. 
  20. Wszendyrówny 2017 ↓, s. 106 według autora zmarł 25 stycznia 1922 roku.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 63 z 27 września 1923 roku, s. 585–586.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 63 z 27 września 1923 roku, s. 585, tu jako „Lucjan Michalik”.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 103 z 2 października 1924, s. 568-569.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 71 z 13 listopada 1923, s. 750.
  25. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 101 z 7 października 1925, s. 546–547.
  26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 64 z 8 lipca 1924, s. 376–377.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 112 z 23 października 1924, s. 626–627.
  28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11 października 1926, s. 341–342.
  29. Stawecki 1997 ↓, s. 80–82 nie został uwzględniony w wykazie absolwentów V promocji, jak i w całej pracy.
  30. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 17, 429 ppłk dypl. piech. Teodor Jakub Tobik w 1939 był delegatem Sztabu Głównego przy Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Wilnie.
  31. Lista strat nr 335. c. i k. Ministerstwo Wojny, 1915-12-14, s. 4..
  32. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-02-28]..
  33. M.P. z 1938 r. nr 177, poz. 323.
  34. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 15, 425 ppłk dypl. piech. Ryszard Stefan Koperski w 1939 był zastępcą szefa Komunikacji Sztabu Głównego.
  35. Stawecki 1997 ↓, s. 80–82.
  36. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 26, 424.
  37. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 24, 429 mjr dypl. piech. Stanisław Wacław Stańkowski w 1939 był delegatem Sztabu Głównego przy Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Gdańsku z siedzibą w Toruniu.
  38. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929, s. 411.
  39. Ś. p. Franciszek Pawlouszek. „Kurier Warszawski”. Nr 172, s. 12, 25 czerwca 1929. .
  40. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 112 z 23 października 1924, s. 627 Władysław Niewiarowski został przyjęty na kurs jako kapitan geograf.
  41. Ranglisten 1918 ↓, s. 1519, 1557.
  42. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 112 z 23 października 1924, s. 627.
  43. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 9 stycznia 1925, s. 6.
  44. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 304.
  45. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 330, 345.
  46. Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 61, 77.
  47. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 147, 456.
  48. Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 61.
  49. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 119 z 12 listopada 1925, s. 643.
  50. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 14 lipca 1926, s. 218.
  51. Dziennik Poznański Nr 133 z 16 maja 1926, s. 5.
  52. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11 października 1926, s. 342, mjr dypl. Kazimierz Tadeusz Waygart urodził się 14 lutego 1897. W 1939 pełnił służbę w Szefostwie Komunikacji Sztabu Głównego na stanowisku szefa Grupy Oficerów Transportowych. W 1940 był szefem sztabu 1 Wileńskiego Pułku Artylerii Lekkiej.
  53. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 74 z 17 lipca 1925 roku, s. 390–393.
  54. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 115 z 30 października 1925 roku, s. 621.
  55. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 116 z 3 listopada 1925 roku, s. 624.
  56. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 9 sierpnia 1926 roku, s. 257.
  57. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 326.
  58. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 295–296.
  59. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 21 marca 1928 roku, s. 99.
  60. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 marca 1926 roku. Dodatek.
  61. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 45 z 20 października 1926, s. 369.
  62. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 358–359, 364–365, 375.
  63. Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 23 z 24 sierpnia 1926 roku, poz. 235.
  64. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 12 z 11 kwietnia 1927 roku.
  65. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 312–313. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 27 z 29 listopada 1927 roku, s. 348–349.
  66. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 15 z 23 sierpnia 1929 roku, s. 287–288, 301.
  67. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 333, 355 Jan IV Zakrzewski ur. 9 czerwca 1897 roku. Porucznik ze starszeństwem z 1 czerwca 1920 roku. Odznaczony Krzyżem Walecznych. Po ukończeniu szkoły został przeniesiony służbowo do Oddziału II Sztabu Głównego.
  68. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 370.
  69. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 15 z 23 sierpnia 1929 roku, s. 299.
  70. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 43.
  71. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 21 marca 1928 roku, s. 93. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 34.
  72. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 46.
  73. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 366–367.
  74. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 285–286.
  75. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 7.
  76. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 26.
  77. a b c Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 299.
  78. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 300.
  79. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 375–376.
  80. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 322–323.
  81. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 6–7. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 405–406.
  82. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 233–236.
  83. Tu podano, że służył w Pułku Piechoty Nr 65. Lista strat nr 653. Wien: K. u. k. Kriegsministerium, 1918-02-21, s. 3..
  84. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 231–233.
  85. Stawecki 1997 ↓, s. 98.
  86. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932, s. 438.
  87. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 4 z 16 lutego 1931 roku, poz. 45.
  88. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 258.
  89. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 438.
  90. Stawecki 1997 ↓, s. 100, 114.
  91. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 4–5.
  92. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19 marca 1936 roku, s. 13. Kapitan dyplomowany piechoty Tadeusz Henisz ur. 2 lutego 1898, zm. 24 grudnia 1935 w Warszawie. Pośmiertnie mianowany majorem.
  93. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 listopada 1936, s. 27, 32.
  94. Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 182, s. 4, 1936-07-05. Warszawa. .
  95. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 19 marca 1935, s. 21.
  96. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-04-08]..
  97. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 132, 143.
  98. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 9.
  99. Józef Szostak: Moja służba Niepodległej. Warszawa: Instytut Historyczny nn im. Andrzeja Ostoja Owsianego, 2019, s. 181. ISBN 978-83-943994-1-2.
  100. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 253.
  101. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 41.
  102. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932, s. 437.
  103. a b c Stawecki 1997 ↓, s. 102.
  104. Stawecki 1997 ↓, s. 114.
  105. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 259, 260, 262, 264, 265.
  106. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 253.
  107. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 70, 561 Władysław I Kaczmarek ur. 20 czerwca 1899 roku.
  108. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 271.
  109. a b c d Franciszek Skibiński. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.15, s. 75, 83 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-08-09].
  110. a b Stawecki 1997 ↓, s. 36, 102–103.
  111. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934, s. 18.
  112. Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 238, s. 4, 1937-08-29. Warszawa. 
  113. Stawecki 1997 ↓, s. 115.
  114. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 264.
  115. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 18.
  116. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 164, 187, 193.
  117. Stawecki 1997 ↓, s. 36, 103–104.
  118. Kuropieska 1972 ↓, s. 17.
  119. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 4 marca 1938 roku, s. 7.
  120. Ś.p. rtm. dypl. L. Pawlikowski. „Polska Zbrojna”. 313, s. 6, 1937-11-12. Warszawa. 
  121. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 357, 888 kpt. uzbr. Andrzej Feliks Tokarz urodził się 9 grudnia 1900 roku. W 1939 roku był dowódcą szkolnej kompanii uzbrojenia w Składnicy Uzbrojenia Nr 5.
  122. Major Jan Marian Kaliński został pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Casamassima. Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939–1945. Londyn: Instytut Historyczny im. Gen. Sikorskiego, 1952, s. 197.
  123. Uroczystość rozdania dyplomów w Wyższej Szkole Wojennej. „Polska Zbrojna”. Nr 230, s. 1, 1939-08-20. Warszawa. .
  124. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 16 sierpnia 1932 roku, s. 366, na podstawie uwierzytelnionego odpisu tytułu wykonawczego Sądu Okręgowego w Siedlcach Nr Z. 4/32 z 15 marca 1932 roku sprostowano nazwisko por. piech. Jana Mirosza z 5 pp Leg. z „Mirosz” na nazwisko „Mirowski”.
  125. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 33 z 16 września 1922 roku, s. 720–721.
  126. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 7 z 26 stycznia 1923 roku, s. 70.
  127. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 43 z 11 listopada 1922 roku, s. 828.
  128. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 79 z 17 sierpnia 1924 roku, s. 453.
  129. Ś.p. mjr int. Andrzej Teper. „Polska Zbrojna”. 178, s. 6, 1924-07-01. Warszawa. 
  130. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 63 z 27 września 1923 roku, s. 586–587.
  131. Informacje. Z Wyższej Szkoły Wojennej. „Polska Zbrojna”. 296, s. 3, 1922-10-31. Warszawa. 
  132. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 73 z 21 listopada 1923 roku, s. 677.
  133. Stawecki 1997 ↓, s. 65, autora wymienił go wśród absolwentów II Kursu Doszkolenia, którzy otrzymali dyplom naukowy oficera SG.
  134. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 110 z 15 października 1924 roku, s. 611–612.
  135. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 52 z 29 maja 1924 roku, s. 304.
  136. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 69 z 1 listopada 1923, s. 732–733.
  137. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 110 z 15 października 1924, s. 611–612.
  138. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 16 lutego 1926 roku, s. 54.
  139. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 17 kwietnia 1924 roku, s. 218.
  140. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 79 z 17 sierpnia 1924 roku, s. 450.
  141. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 78 z 12 sierpnia 1924, s. 444–445.
  142. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 106 z 15 października 1925 roku, s. 571–572.
  143. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 111 z 19 października 1924 roku, s. 622, przesunięty z dwuletniego kursu normalnego 1924–1926 na roczny kurs doszkolenia 1924–1925.
  144. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 123 z 21 listopada 1924 roku, s. 689.
  145. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 112 z 23 października 1924 roku, s. 627, przesunięty z dwuletniego kusu normalnego 1924–1926 na jednoroczny kurs doszkolenia 1924–1925.
  146. Stanisław Kopański, Wspomnienia wojenne 1939–1945 s. 19–20.
  147. Marian Utnik, Sztab Polskiego Naczelnego Wodza ... s. 226–227.
  148. Stawecki 1997 ↓, s. 44.
  149. Rozkazy dzienne 1943 ↓, s. 73.
  150. 1. Pułk Artylerii Przeciwpancernej. Rozkazy dzienne 1942–1943, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. R.17, s. 276.
  151. a b c Rozkazy dzienne 1943 ↓, s. 133.
  152. Władysław Klemens Stasiak, W locie szumią spadochrony. Wspomnienia żołnierza spod Arnhem, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa 1991, ISBN 83-211-1153-X, s. 74–77.
  153. Rozkazy dzienne 1943 ↓, s. 259 kpt. dypl. sap. Bolesław Kozłowski 11 grudnia 1943 roku został przeniesiony z Wyższej Szkoły Wojennej do 1 Brygady Grenadierów na stanowisko oficera operacyjnego.
  154. Rozkazy dzienne 1943 ↓, s. 101, 133.
  155. Krzyszyof Tochman, Słownik biograficzny cichociemnych, t. t. I, Oleśnica: Firma „Kasperowicz – Meble”, 1994, s. 38-39, ISBN 83-902499-0-1.
  156. Mieczysław Borchólski, Z saperami generała Maczka, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1990, s. 163–166, ISBN 83-11-07794-0, OCLC 834112494.
  157. Tomasz Kostuch, Podwójna pętla. Wspomnienia cichociemnego, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1988, ISBN 83-11-07524-7, s. 291, podał, że VI Kurs rozpoczął się 21 stycznia 1946 roku.
  158. Kronika. 50-lecie założenia Wyższej Szkoły Wojennej. „Wiadomości”. Nr 1216, s. 4, 20 lipca 1969. 
  159. W 50-lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. „Biuletyn”. Nr 2 (17), s. 87, grudzień 1969. Koło Lwowian w Londynie. 

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj