Antik Yunan

Ünlü tarihçi Charles Freeman, antik uygarlıklar, Roma ve Yunan dünyasında gündelik yaşam ve klasik yazın üzerine yaptığı araştırmalar ve ortaya koyduğu eserlerle tanınıyor. Tüm dünyada büyük ilgi gören eseri Mısır, Yunan ve Rorruı ile birçok dile çevrilen Freeman, son zamanlarda, devletlerarası ilişkiler ve toplumsal tarih gibi konularda araştırmalar yayımlıyor. Şimdiye dek yayımlanan eserleri

Grekçe Gramer ve Syntaks isimli ders kitabı Zafer TAŞLIKLIOĞLU tarafından 1968 yılında yazılmış ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Matbaası tarafından bastırılmıştır. Kitabın orijinali artık var olmadığından Marmara Üniversitesi Kütüphanesindeki kopyasından PDF hazırlanmıştır.

Hint-Avrupa dil ailesinin üyesi olan Eski Yunanca, çeşitli lehçelere ayrılan çok zengin bir antik dildir. Eski Yunan - Latin dilleri ve edebiyatları öğrencileri ve araştırmacılarının yanı sıra Eskiçağ Tarihi, Klasik Arkeoloji, Yunan - Latin Epigrafyası, Antik Felsefe, Çağdaş Yunanca bilim dallarında öğrenim görenler ve araştırma yapanlar için, ayrıca Hukuk, Tıp, Eczacılık, Biyoloji gibi bilim dallarının terminolojisi açısından büyük önem taşıyan Eski Yunanca'nın öğrenilmesi ve kullanılmasında sözlüklerin özel bir yeri vardır. Osmanlı Dönemi'nde Darülfünun'un eğitim programlarında yer almayan, ilk kez Cumhuriyet Dönemi'nde Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün öngörü, arzu ve girişimleriyle Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nde, ardından İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde öğretilmeye başlayan Eski Yunanca bugün başta Ankara, İstanbul, Ege ve Akdeniz Üniversitelerimizin Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri bölümleri olmak üzere çeşitli üniversitelerimizde zorunlu ya da seçmeli ders olarak öğretilmektedir. Eski Yunanca'nın ülkemizde yaklaşık 70 yıllık bir geçmişinin olmasına karşılık, şimdiye değin, Prof. Dr. Suat Sinanoğlu'nun 1953 yılında basılan, Kelimelerin Etymonu Esas Tutularak Tertiplenen Yunanca-Türkçe Sözlük adlı, bugün tükenmiş durumdaki etimolojik sözlüğü dışında Eski Yunanca'dan Türkçe'ye bir sözlük yayımlanmamıştır. Yaklaşık 20.000 maddeden oluşan, elinizdeki Eski Yunanca-Türkçe Sözlük, yazarın İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde uzun yıllardan beri vermekte olduğu Eski Yunanca derslerinin kendisine kazandırdığı deneyimle, öncelikle öğrencilerin gereksinimleri göz önünde tutularak hazırlanmıştır. Uzun soluklu bir çalışmanın ürünü ve gerek amacı gerek kapsamıyla ülkemizde bir ilk olan Eski Yunanca-Türkçe Sözlük'ün, alanındaki büyük boşluğun doldurulmasına katkı sağlaması hedeflenmektedir.

For Michel Foucault, governing of people is only possible through the “manifestation of truth” of rulers, an act or a ritual, whose nature and ways change according to time and society. His series of lectures, titled “On the Government of the Living”, begin with an example from the Roman Empire, namely Septimius Severus’ horoscope, which he got painted on the ceiling of his palace. In most cases concerning the Roman emperors, the manifestation of truth, i.e. the manifestation of the truth of one’s existence, of the truth of the things that one realises through his body and behaviours as a prerequisite of political power, is possible through astrological knowledge, whereas in Classical Greek tragedy and politics, this is a result of secular research and investigation. Although Foucault devotes a considerable space for the latter, he does not discuss why the Greek and Roman practices differ or why, contrary to the Roman imperial period, horoscopes were not used as a way of manifestation of truth in the Roman Republic. He does, however, claim that the truth to be manifested in pagan antiquity, which was “outside” the individual, transformed into a concept of truth that resided “in” the individual, which must be revealed through baptism and confession, and that this new idea formed the basis of modern governmentality we experience today. This article is an attempt to explain and complement Foucault’s ideas on the manifestation of truth in  antiquity.

Turkish:
Michel Foucault’ya göre insanlar üzerinde iktidar kullanımın gerçekleşebilmesi, bireylerin ya da yöneticilerin hakikatlerinin farklı toplum ve dönemlerde çeşitli yollarla tezahürüne bağlıdır. Bu olmadan iktidarın işlemesi nerdeyse imkânsız gibidir. Foucault, Roma imparatoru Septimius Severus’un sarayının tavanına çizdirdiği horoskopunu buna bir örnek olarak seçmiştir. Hakikatin, daha doğrusu kişinin varlığının, bedeniyle yaptığı şeylerin veya davranış biçimlerinin hakikatinin tezahürü, birçok Roma imparatoru için astrolojik bilgi üzerinden gerçekleşirken, Klasik Yunan tragedyalarında ve siyasetinde bu süreç tek başına tanrısal ya da göksel bir yolla değil, fakat insanların belirli seküler araştırma ve soruşturma süreçleriyle ortaya çıkar. Klasik Yunan’da iktidarın kullanımının ön şartı olan kanıt ve şahitliğin yerini Roma İmparatorluğu’nda kehanet alır. Foucault ne bu değişimin nasıl gerçekleştiği ne de neden Roma Cumhuriyeti’nde horoskopların benzer bir işleve sahip olmadığını açıklar. Ona göre, Hıristiyanlığa kadar insanların dışında bulunan ve ifşa edilmesi gereken hakikat, yeni dinle birlikte insanların içinde yer alan ve dışarı çıkarılması gereken bir şey hâline gelmiş ve bu da modern yönetimselliğin temelini oluşturmuştur. Bu makale düşünürün Antik Çağ’da hakikatin tezahürüyle ilgili fikirlerini açıklamayı ve gerekli yerlerde tamamlamayı amaçlamaktadır.

Fiyat konusu, iktisadın en temel konularındandır. Bu yüzden iktisadi düşüncelerin fiyat konusundaki görüşler ile ayırt edilebileceğini söylemek yanlış olmaz. Modern ekonomiler öncesinde tartışılan önemli konular arasında yer alan adil fiyat düşüncesi, Eski Yunan'a kadar götürülmekle birlikte konunun özellikle Orta Çağ'da, İslam dünyasında ve Batı'da yoğun olarak tartışıldığı görülmektedir. Abdullah Mesud Küçükkalay, Antik Yunan'dan 16. Yüzyıla Adil Fiyat kitabıyla fiyat konusunda yapılan tartışmaları gündeme getirmekte. İktisat Tarihi ve İktisadi Düşünceler Tarihi alanında çalışmalar yapan Küçükkalay, doktorasını Marmara Üniversitesi İktisat Tarihi Anabilim Dalı'nda yapmış olup halen Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü'nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Küçükkalay'ın değerlendirmesini yaptığımız kitabı haricinde ulusal ve uluslararası yayınevleri tarafından basılmış birçok kitap ve makalesi bulunmaktadır.

Döngüsel tarih, tarihsel olguların sistemli ve periyodik bir şekilde kendini tekrar
etmesidir. Döngüsel tarih anlayışı, bilimsel anlamda İbn-i Haldun ile başlamıştır. Oswald Spengler, bu anlayış için yeni bir model kurmuş ve bu modeli sınıflandırmıştır. Arnold Toynbee de Spengler’ın modelindeki döngü yılını artırarak kendi modelini oluşturmuştur. Pitirim Sorokin ise hem modelin coğrafyasını genişletmiş hem de iki model üzerine eleştirilerde bulunmuştur. Çalışmanın amacı bu modelleri geliştirmek ve yeni bir model kurmaktır. Çalışmanın kapsamı siyasi, iktisadi, diplomatik, sosyal sistemler çerçevesinde genel dünya tarihidir. Eski çağlardan günümüze kadar yaşanan tarihsel olgular ve uygarlıkların benzerlikleri esas konudur. Çalışmada, Dünya tarihinin değişken bir coğrafya içerisinde yaklaşık 2350 yıllık bir devirle kendisini tekrar ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu tekrar toplumların kültürel değerlerinden ziyade uygarlıkların iktisadi, sosyal ve politik yapıları üzerinde şekillenmiştir. Kurulan modele göre ele alınacak ilk periyot M.Ö. 2350 yılından M.S. 1 yılına kadardır. İkinci periyot ise M.S. 1 yılı itibariyle başlamıştır. Coğrafya olarak ikinci periyottaki Orta ve Batı Avrupa, ilk periyotta Mora yarımadasının ve Güney Ege havzasının karşılığı olmuştur. Buna göre ikinci periyottaki Güney Avrupa ilk periyottaki Girit’i, Doğu Avrupa da Fırat nehrine kadar olan Güney Anadolu bölgesini yansıtmıştır. Orta Doğu’nun ilk periyottaki karşılığı ise Levant ve Aşağı Mısır bölgesidir. Orta Asya ise Kuzey Suriye ve Kuzey Mezopotamya’nın, Çin de Güney Mezopotamya’nın yansıması olmuştur. Dünya’nın yuvarlak olması sebebiyle coğrafi keşiflerden sonra her iki periyot içinde ilk periyottaki Sicilya ve Güney İtalya’nın karşılığı, Pasifik Okyanusu olmuştur. Sonuç olarak ilk periyotta Luvi ve Hurri istilaları Kavimler Göçü ile ilişkilendirilmiştir. Feodalitenin yaşandığı ve Yunan ortaçağı olarak adlandırılan dönem ile Avrupa ortaçağı eşleştirilmiştir. Hiksos fetihleri ile Arap fetihleri arasında benzerlikler kurulmuştur. Ege göçleri Haçlı seferleriyle, Arami göçleri Türk göçleriyle, Asur fetihleri de Moğol fetihleriyle ilişkilendirilmiştir. Yunan kolonileşmesi ile Avrupa’nın sömürge hareketleri arasında bağlantılar kurulmuş, Yunan şehir devletlerinin gelişmesi ile Avrupa devletlerinin gelişmesi aynı çerçevede değerlendirilmiş, Peloponnez savaşları ile Dünya savaşları arasında ise büyük benzerlikler kurulmuştur. Son olarak Makedon işgalleri ile Nato faaliyetleri ilişkilendirilmiştir. Kurulan model birçok tarihi olay ile örneklendirilerek detaylandırılmıştır. Dünya’nın yuvarlak olması sonucu ilk periyottaki bazı tarihi olaylar, 1450 yılından sonra Doğu Asya’da tekerrür etmemiş, bu da tekrarlarda sapmaların yaşanmadığı Avrupa merkezli tarih anlayışıyla paralel “etkileşim alanı” kavramını doğurmuştur. Etkileşim alanı, ayrıca iktisadi olarak incelenmiş ve bu alanın, zıtların birliği ilkesiyle hareket eden bir sistem olduğu anlaşılmıştır. Her iki periyotta da etkileşim alanı, sırasıyla globalizm, tersine kolonileşme, feodalizm, kolonileşme, bütünleşme ve yıkım çağlarını yaşamıştır.
Anahtar kelimeler: Döngüsel tarih, Spengler, Toynbee, İbn-i Haldun.

Grekler, Felsefe'yi üç ana disipline ayırıyordu; Doğa Felsefesi, Mantık ve Etik. Bunlardan Doğa Felsefesi, bugünkü anlamıyla doğa bilimlerini de içine alan oldukça geniş bir alandı. Bu alanın ortaya koyduğu bilgiler, Mantık aracılığıyla işleniyordu. Ancak, Mantık alanının içine bugünkü anlamıyla Ontoloji, Bilgi Kuramı ve Dil Felsefesi de girmekteydi. Bu üç ana disiplinden biri olan Etik'in adı, Yunanca "ethos" kelimesinden geliyordu; anlamı ise törebilimdi. "Töre" ise âdet, gelenek, görenek, ahlâk gibi anlamlara sâhipti. Grek düşüncesinde, Felsefe ve bilimler arasında herhangi bir ayrım yoktu ve Etik de bir "bilme etkinliği" olarak değerlendirildiği için "bilim" olarak kabûl edilmişti. Bu çerçevede Etik, insanların birlikte yaşamalarını belirleyen şeylerin neler olduğunu inceleyen bir bilimdi. Bu inceleme, berâberinde "Eylem nedir?" sorusunu da gündeme getirmişti. Birlikte yaşamayı belirleyen şeyler, belirli bir eylem içinde açığa çıkıyordu. Bu nedenle, Etik'in ikinci temel sorusu, "Eylem nedir?" sorusu olmuştu. Ayrıca eylemler, hep belirli bir insanın eylemleriydi ve bu da eylemin yanı sıra, insanın da araştırılmasını gerekli kılmıştı. Dolayısıyla, Etik'in üçüncü temel sorusu, "İnsan nedir?" sorusu olmuştu.

2017 yılı İngiliz edebiyat dünyasında T.S Eliot’un dile getireceği gibi “bir iniltiyle” değil “bir patlama ile” kapandı. Hem Yale hem Oxford’da Klasik Yunan Edebiyatı ve Felsefesi üzerine eğitim görmüş, The Times Literary Supplement yazarı, Pennsylvania Üniversitesi’nde Klasik Edebiyat öğretmeni ve Norton Antolojilerinin editörü Emily Wilson’un Odysseia’yı Yunanca aslından İngilizceye çeviren ilk kadın olması en az çevirisinin metodolojisi kadar konuşuldu. Wilson, T.S Eliot’i boş yere çağrıştırmamış olacak; Yeni Eleştiri teorisinin kurucularından olan şairin “Gelenek ve Bireysel Yetenek” denemesinde – elbet üçüncü şahıs erkek zamiri (he) kullanarak- bir erkek şaire öğüt mahiyetinde yazdığı şu satırlar Wilson’a kolaylıkla uyarlanabilir: “Tarih anlayışı sadece geçmişin geçmişte kalma özelliğini değil onun güncelliğini kavramaktır. Tarih anlayışı bir adamın sadece kendi neslini iliklerinde hissederek yazmasını icap ettirmez; onun Homeros’tan başlayarak tüm Avrupa Edebiyatı ve o edebiyatla iç içe geçmiş kendi ülkesinin edebiyatının eşzamanlı şekilde var olduğunun ve eşzamanlı bir düzen oluşturduğunun bilinciyle yazı üretmesini gerektirir.”

Platon MÖ 428 ya da 427 yazının başlarında Atina'da doğdu. Diogenes Laertius, annesiyle
babasının bir görev vesilesiyle geldikleri Aegina adasında doğduğunu söyler. Ona dedesinin adı olan
Aristokles adını vermişlerdi, ancak alnı ve bağrı geniş olduğundan, jimnastik hocası Argoslu Ariston
ona "geniş" anlamına gelen Platon adını uygun gördü. Gençliğinde sporlarda başarılı olduğu ve
Dicaerchus'un aktardığına göre İsthmia Oyunlarında güreştiği1 biliniyor.
Babası Ariston, Atina'nın efsanevi kralı Kodros ve Messenia kralı Melanthos'un soyundan
geliyordu. Annesi Perictione ise meşhur yasa koyucu Solon'un soyundandı. Adeimantos ve Glaucon
adında iki kardeşi, Potone adında bir kız kardeşi vardı. Çocuk yaştayken babası öldü, annesi de
Pyrilampes ile evlendi ve Antiphon adında bir kardeşi daha oldu. Pyrilampes birçok kez Pers
sarayına elçi olarak gönderilen, Perikles'in yakın dostu, demokratik görüşlü bir siyasetçiydi. Buna
karşın Platon'un dayısı Charmides'le annesinin kuzeni Kritias, Peloponez savaşından sonra güçlenen
oligarşik kesimin güçlü siyasetçileriydi.
Platon diyaloglarında yakın akrabalarından, ailesiyle gurur duyan bir asilin yaklaşımıyla söz eder.
Atina'nın tarihinde önemli roller üstlenmiş yakınlarının da etkisiyle küçük yaşlardan itibaren siyasi
bir kariyere hazırlanmaya başlar. Üvey babasının ve anne tarafından akrabalarının desteğiyle hem
demokratik hem de oligarşik kesimlerden siyasete atılabilirdi. Ancak her iki kesimin de hayran
olduğu Sokrates'e olumsuz yaklaşması, onu siyasetten soğutur.

Çeviren: Murat Erşen

Risaleler’in ortak tarafı Pascal’ın yaşamında belli durumlarla ilişkili olmaları ve toplamda onun bir tür otobiyografisini vermeleridir.  Felsefe tarihinin ilk röportajlarından birini de içeren, geometrik yönteme, felsefeye, ahlak ve siyasete ve dinsel duyarlığa ilişkin ayırt edici numuneler olan en bilindik yazılarını ya da sohbetlerini bir araya getiren bu derleme “Biz modernler, eskilerden daha fazlasını görüyoruz” diyen Pascal’ın düşünsel zenginliğinin, derinliğinin ve evrenselliğinin en güzel örneklerini sunuyor:

(Tanıtım Bülteninden)


Hamur Tipi : 2. Hamur
Sayfa Sayısı : 104
Ebat : 13,5 x 21,5
İlk Baskı Yılı : 2017
Baskı Sayısı : 1.Basım

Yunan Mimarisinin ilk çağı Miken devridir. Bu devirde yapı bütününde bir mekân bölünmesi görünür. Trinis Kalesi' de Miken kale mimarisi hakkında fikir verir. Blok taşlardan oluşturulmuş bir yapının önünde iki ayak üzerine oturtulmuş bir tek kiriş üzerine konulan üçgen rölyef miken kalesinin kapısını oluşturur. Yunan sanatının da Miken sanatından hemen sonra görüldüğü bilinir. Daha rahat inceleyebilmemiz ve anlayabilmemiz için bölümlere ayrılmıştır. Geometrik Dönem (M.Ö 1200-700), Arkaik Çağ (M.Ö 700-480), Klasik Çağ (M.Ö 480-330) ve son olarak Helenistik Çağ (M.Ö 330-30) olarak geçmektedir. Dor istilasından sonra daha güçlü koloniler kurmak için Yunanlılar Kıta Yunanistan'a ve çevresindeki adalara kuzeyden gelen ve zamanla yayılan bir halk olarak geçer. Yayılmacı olan bu toplum da ortak bir kültür oluşumu mevcuttur. Bu ortak kültürü ilerleyen zamanlarda çevresine de giderek yaymayı başaracaktır. Son çağında sadece bulunduğu Ege coğrafyası değil çevresinde bulunan bölgeler olan Akdeniz, Mısır, Anadolu ve İran'a kadar yayılır. Bu yayılmalara katkı sağlayan bir diğer olay ise Great Alexander'ın seferleri sonunda doğu ve batı toplumlarının kültür aktarımı gerçekleşir. Bu aktarımlar arasında bizim konumuz olan sanat, mimari de etkilenecektir. Öyle bir kültür oluşumu oluşacaktır ki günümüze kadar adı gelecektir. Devamında M.Ö 30 yılından sonra İtalya'da doğan Roma İmparatorluğu'nun kurulması; büyüyerek genişlemesiyle ve Akdeniz çevresine hâkim olmasıyla Roma sanatı başlar. Bu sanatın devamını ise küllerinden yeniden doğan Avrupa da Rönesans sanatı olarak sürekliliğini sağlar. Yunan sanatında oran ve orantı büyük bir öneme sahiptir ve güzellik anlayışına kadar işlemiştir. Yunan Mimarisi'nde en önemli yapılar tapınaklardı. Bunların dışları süslü ve gösterişli, içleri ise bir o kadar sadeydi. Antik Yunan ve Roma döneminde tapınakların ardından en önemli yapılar tiyatrolardı. Konumuza tapınak mimarisi ve tanrılarıyla devam edelim. YUNAN TANRILARI ve TAPINAK MİMARİSİ Kısım 1 YUNAN TANRILARI Yunan din anlayışı çok tanrılı bir yapıya sahiptir. Tanrıları bu dünya da yer alıp yaşayan kişiler gibidir. Birçok tanrının heykeli mevcuttur ve bakışta insan görünümlü olmasına karşın manevi anlam olarak tanrı gözüyle bakılır. Tanrı kimliği sonradan kazandırılır. Örnek verecek olursak Hera'nın simgesi tavuk kuşudur. Tavus kuşunu gördüğümüzde bunun bir tanrı olduğunu ve Hera'ya atfedildiğini anlarız. Temelde kaostan türeyen tanrılar vardır. İlk başta Gaia (Toprak Ana), Uranüs (Gök), Kronos (Zaman), Pontus (Deniz)… gibi tanrılar mevcuttur. Daha sonraları ise bunlardan türeyen on iki büyük Olympos'lu tanrı mevcuttur. Bunlarda;

Bilim denilince; çoğunlukla ‘yaşlı, gözlüklü, kel, laboratuvarda çalışan, asosyal ve paspal giyimli ilginç bilim insanları’ aklımıza gelir. Ancak, bunlara ek olarak ‘akıllı telefon ve saatler, smart TV’ler, hipersonik trenler’ gibi son derece heyecan verici bilimsel teknolojik araçlarda unutulmamalıdır. Eğer bilime, bilimsel ürünlerin doğrultusunda bakabilirsek, onun heyecan dolu yolculuğunda da yer alabiliriz. Bu kitabı, heyecanlı bilim ve tarihi ile ilgili önemli anekdotlara dikkat çekmek için yazılmıştır. Bu sebeple, bilimin doğası ve bilim tarihi en dramatik ve ilgi çekici özelliklerine dikkat çekilmiştir.
Kitabın hikayesi, 2004 yılında doktora öğretimim sırasında yayımlanan makale ile başlamıştır. Yaklaşık 14 yıldır üzerinde araştırma yaptığım ve dersler verdiğim bilim ve tarihi ile ilgili kitap kaleme alma planını bu kitap ile gerçekleştirdiğim için çok mutluyum. İçerik olarak, üniversite seviyesinde bilimin doğası ve bilim dersleri için planlamıştı ancak herkes için bilim felsefesi ile her seviye ve yaştaki insanlar için faydalı olacağına inanıyorum. Çünkü, Sanayi 4.0 devriminin yaşandığı günümüzde bilime ilgi duymayan toplumlar, her alanda gerilemeye mahkumdur. Kitabın dili, zorunlu eğitim seviyesinde, oldukça sade ve zevkle okunabilecek şekilde tasarlanmıştır. “Bilimin Ne Olduğu? Nasıl Tanımlandığı? Ve Tarih Boyunca Bilimsel Süreçlerden Nasıl Geçtiği?’ gibi soruları irdeleye bu kitap, umarım bilim rotasında yaşamak isteyenler için önemli bir kaynak olacaktır.
Kitabın yazılmasının bir diğer amacı ise, bazı insanların bilim ve tarihi ile ilgili dedikodu ve abartmalardan dolayı yanlış bildiği doğrulara dikkat çekmektir. Böylece, bilim ile ilgili yanlış düşüncelerin önüne geçilmesi ve ona güvenin artmasıdır. Sonuçta, bilimin egemen olduğu devirdeyiz ve parlak bir gelecek için, onunla ile iyi geçinmek ve saygı duymak zorundayız.
Bilimin pek çok tanımı bulunmaktadır. Bunlar arasında en yaygını, “fiziksel ve doğal dünyanın (Evren) yapısı ve isleyişinin deney ve gözlemler yoluyla sistematik olarak zihinsel ve uygulamalı olarak incelenmesidir”. Daha basit olarak bilim, insanoğlu tarafından oluşturulmuş ve amacı etrafımızda olup biteni anlamak için geliştirilmiş sistematik bilgiler topluluğudur. Bilim ile özellikle ilgilenen ve onu meslek olarak benimsemiş insanlara bilim insanı denir, fakat herkes farklı seviyelerde bilim insanı olabilir yeter ki ‘Eleştirel Düşünme Sanatı’ eserimde belirttiğim şekilde sorgulayabilsin. Bilim, Homo Sapiens ile 100bin yıl önce Afrika'da başlamıştır. Hayatta kalmak için dünyayı tanımış ve ondan faydalanmışlardır. Atalarımızın, ‘bilim insanı’ olduğunu söyleyebiliriz. Bu hareket, hayatta kalma iç güdüsü ile gerçekleşmiştir. Antik Yunanlılar, bilimi felsefe ile yeniden yaratarak sistematize etmişlerdir. Hipokrat Anatomi, Pisagor Matematik ve Demokritos ise Kimya alanlarında devrimsel fikirleri oluşturmuşlardır.
Bilimin tarihsel gelişimi hakkında pek çok kitap yazılmasına rağmen bugüne kadar yazılan kitaplar daha çok akademik seviyede yazılmıştır. Bilim tarihi, sadece kronoloji değil, bilim insanlarının ve içinde yaşadıkları toplumların sosyal, kültürel ve ekonomik özelliklerine odaklanır. Örneğin, Ortaçağ’da karanlığında, insanların bilim ve sanata yönelerek insanlığın en önemli başarılarından birisi olan Rönesans doğmuştur. En önemli sebepleri arasında ise ‘coğrafi kesifler, bilimsel açlık, felsefesine dönüşü, kilise baskısı, hümanizm ve matbaa’ sıralanabilir. Özellikle, İncil’in diğer dillere çevrilerek sıradan insanlar tarafından anlaşılabilir olması ve insanların kilisenin söylediklerinin gerçek din olmadığını öğrenmeleri yenilik hareketini ateşlemiştir.
Rönesans’ın Batı’da ortaya çıkması sürpriz değildir çünkü diğer toplumlara göre fakir ama gururlu, zeki ve heyecanlı toplumlardı. Antik Yunanlılar gibi bilime aç, ayağa kalkma çabası gösteren ve dünyayı anlayarak hiçbir şeyin kölesi olamayacaklarına inanmışlardı. Magellan gibi gezginleri keşifleri ile Avrupa’da orta sınıf Burjuva ile bilgiye ne kadar aç oldukları ortaya çıkmıştır. Kitabın ilk bölümünde, bilim ile ilgili temel bilgiler, bilim insanı, yanlışlamacılık, bilimsel düşünme, bilimsel sosyoloji, bilim ve din gibi ‘Bilimin Doğası’ konuları yer almaktadır. İkinci bölümünde ise tarih öncesi, Mezopotamya, Yunan, Rönesans ve modern zamanlarda bilim konuların yer aldığı ‘Bilim Tarihi’ kısmına yer verilmiştir.

Okurun Antik Yunan dünyasını şekillendiren başlıca siyasi ve askeri olayları takip edebilmesini hedefleyen yazarlar, aynı zamanda önemli toplumsal, ekonomik ve kültürel olguları da ele alıyor. Kitapta Yunan tarihinin kısa, fakat bütünlüklü bir taslağını sunan bir Zaman Cetveli, kapsamlı bir sözlük ile birçok resim ve harita bulunmaktadır. Antik Yunan’ın Kısa Tarihi, antikçağ tarihi alanında eğitim gören öğrenciler ve konuyla ilgili bilgi edinmek isteyenler için güvenilir bir kaynaktır.

Zaman ve mekân yaşantımızın en temel kavramlarındandır. Bununla birlikte açıklayamasak bile zaman ve mekân kavramlarının hep farkında olmuşuzdur. Farkında olduğumuz ve içinde yaşadığımız bu iki kavramın açıklanması oldukça zordur. Bunun sebebi içinde bulunsak bile anlatmaya çalıştığımızda içinden çıkılamaz bir güçlükle karşılaşmamızdır. Bu güçlük sadece gündelik hayat için değil, bilim adamları, sanatçılar, filozoflar vb. alanlarda bulunan kişiler için bile güçtür. Zaman ve mekân kavramı tam anlamıyla açıklanamasa bile yapılan hiçbir çalışmadan bağımsız değildir ve ister istemez çalışmalarında her daim yer bulur. Bu iki kavramı (özellikle üzerinde duracağımız zaman kavramını) antik yunandan günümüze kadar hemen hemen her düşünürün sistemi içinde bulunduğunu görebiliriz. Her düşünür, bilim adamı veya sanatçı, zaman ve mekân kavramlarını farklı açılardan ele alarak kullanmaktadır. Ama birçok düşünür bu kavramları açıklama gereksinimi duymaz. Bunun sebebi ise zaman ve mekân kavramlarının kullanılması kolay olsa bile açıklanmasının bir o kadar kolay olmamasından kaynaklanmaktadır. Bundan dolayı zaman ve mekân kavramlarına ilişkin net bir açıklama veya cevap görememekteyiz. Ama bu kavramlar üzerine sistematik bir şekilde değinmiş düşünürlerle karşılaşmaktayız. Bu makalemizde özellikle zaman hakkındaki düşüncelerini sistematik bir şekilde aktarmaya çalıştığını söyleyebileceğimiz Aristoteles ile kendinden önceki zaman anlayışlarından tamamen farklı bir düşünce ortaya koymuş olan Bergson'u inceleyeceğiz. Aristoteles, ortaya koyduğu doğa felsefesi ile hareket açıklamaları ve bunu zamanla bağdaştırması kendi dönemini ve sonraki uzunca bir dönemi etkisi altında bırakmıştır. Bergson ise ortaya koyduğu zaman düşüncesi ile kendisinden önceki anlayışlardan devrim niteliğinde bir yenilik getirerek bakış açılarını değiştirmiştir. Bu sebepten ötürü zaman üzerine ortaya koydukları düşünceler ve etkiler sebebi ile öncelikle Aristoteles ve Bergson'un zaman anlayışlarını açıklayacağız. Daha sonra iste bu iki düşünür arasındaki benzerlik ve farklılıkları karşılaştırma yaparak zaman düşüncesinin nasıl bir noktadan çıktığını ve günümüzde nasıl anlaşıldığını göstererek çalışmamızı sonuca bağlayacağız.

Türkçeye Fransızcadan geçen ve sömürgecilikle eşdeğer bir kelime olarak kullanılan kolonicilik genel anlamıyla bir ulusun ya da topluluğun yabancı bir toprağı işgal etmesi, işgal edilen bölgeye göçmenlerin yerleştirilmesi ve ilhak edilen bölgenin toprağının işlenmesinin sağlanması anlamına gelmektedir. Bu bağlamda her ne kadar Batı tarihçilik geleneği koloniciliği Coğrafi Keşiflerle başlatsa da anlamı itibariyle bu tanım, Eski Yunan ve hatta bazı eksikleri olmasına rağmen Fenikeliler dönemine kadar geriye götürülebilmektedir.
İlk olarak Yunanlılar, daha sonrasında onların mirasını devralan Romalılar tarafından mor boyanın ülkesinden gelen halk olarak nitelenen Levant halkı, bu betimlemeye atfen Fenikeliler olarak tanımlanmıştır. Tarihi kayıtlar çerçevesinde ilk kolonist devlet olarak nitelenen Fenikeliler esasen bir devletin oluşturduğu üniter birliktelikten çok uzaktı, bölge birçok kent devletinden müteşekkil olup bu devletler arasındaki ilişkiler farklı nitelikler gösterebilmekteydi. Dahası her kent devleti kendi dış ilişkilerini istediği istikamette ilerletebilmekteydi. Ancak bu kent devletleri her ne kadar tarihi olarak farklı yönler izlediyse de kültürel ve dil bağlamında birbiriyle ortak bir mirası paylaşmaktaydı, bu sebeptendir ki bugünkü Lübnan sınırları içerisinde yer alan Fenike Kent Devletleri tarih boyunca tek bir devletmiş gibi değerlendirilmiştir. Her ne kadar Fenikelilerden elimize yazılı kaynak kalmamış olsa da birtakım arkeolojik kalıntılar ve miras bıraktıkları dikili taşlar kültürel ve siyasi yapıları bakımından az da olsa bir fikir edinmeyi olanaklı kılmaktadır.
Bir sahil şeridi çevresine yerleşen Fenikeliler şüphesiz ki coğrafyanın kendilerine sağladığı avantajları oldukça iyi bir şekilde kullanmışlardır. Nitekim bölgeye ilk yerleştikleri dönemlerden itibaren balıkçılıkla uğraşan Sami kökenli bu halk, zamanla sahil şeridinin dışına çıkıp çok uzak bölgeler de dahil Akdeniz’in birçok bölümünde koloniler kurmayı başarabilmiştir. Gerek zaruri ihtiyaçlardan gerekse de daha fazlasını elde etme arzusu Fenikeli kolonicilere cesaret vermiştir. Coğrafya olarak çok hassas bir bölgeye yerleşmiş olan Fenike halkı, tarih boyunca Asur, Babil, Mısır, Hitit gibi devletlerin baskısı altına girmiş gözükse de özerkliğini bir şekilde korumayı başarmıştır. Şüphesiz ki bu başarının en önemli sırrı Fenikelilerin ticaretteki üstünlüğünden kaynaklanmıştır.

Öz: Temelleri milattan önce altıncı yüzyılda Antik Yunan'da atılan tiyatro türü yüzyıllar boyunca gelişerek günümüze ulaşmıştır. Her ne kadar yaklaşık iki bin beş yüz yıl önce yazılmış dahi olsa Antik Yunan büyük trajedi ve komedi ustalarının oyunları hala okunmakta ve sahnelenmekte, mesajları dönemin sınırlarını aşarak günümüze hitap etmektedir. Erkek egemen Yunan toplumunun belirlediği cinsiyet rolleriyle şekillenen antik dönem oyunlarında kadının evle sınırlanan rolü ile savaş ve politika için yetiştirilen erkeğin rolleri açıkça gözlemlenebilir. Bu çalışmanın amacı dönemin savaş üzerine yazılan Euripides'in Troyalı Kadınlar ve Aristophanes'in Lysistrata adlı oyunlarında kadın imgesini tartışmaktır. Abstract: Theatre, which flourished in Ancient Greece in the sixth century B.C., has spread across the world and continued up to the present day evolving throughout the ages. Even though they were written around twenty-five hundred years ago, plays of Greek tragedy and comedy masters have still been read and staged, and they have still been addressing to any audience from any period of the history. In the plays of patriarchal Ancient Greece, which were formed according to dominant views on gender roles, differences between lives and experiences of men and women can be clearly noticed. While women were limited to house, men were raised for war and politics. This study aims to discuss the image of women in Euripides' Trojan Women and Aristophanes' Lysistrata which are based on the theme of war.

Bilim, hem sistematik bir bilgi kümesi, hem de belirli bir konuyu bilme isteğinden yola çıkarak belirli bir amaca yönelen bir bilgi edinme ve yöntemli araştırma sürecidir. Bilimsel bilgi, genel-geçerlilik ve zorunluluk iddiâsına sâhiptir ve belirli bir problem alanıyla ilgili soru ve açıklamaların nesnel bağlamını içerir. 1 Târih boyunca bilimlerin sınıflandırılması, çeşitli incelemelere konu olmuş ve bu sınıflandırmalar, bilimlerin yöneldikleri amaç (kuramsal ve pratik bilimler), inceledikleri konular (reel ve ideal bilimler), bilgi kaynakları (deney ve us bilimleri), kullandıkları yöntemler (doğa ve tin bilimleri) üzerinden yapılmıştır. 2 Cemâl Yıldırım'a göre bilime, "kendine özgü entelektüel bir girişim, olgusal dünyâyı tanımaya ve açıklamaya yönelik bir arayış" olarak bakmak mümkündür. Bilim, aynı zamanda da kendine özgü norm ve davranış biçimlerine bağlı, işbirliğine dayanan sosyal bir kurumdur. Olgusal bilimlerde, dünyâda olup bitenleri betimleme, açıklama ve öndeyide bulunma esastır ve bu bilimlerde ortaya konan önermeler, olgusal içeriklidir; doğrulukları ve geçerlilikleri de olgusal verilerle sınanır. Yâni, olgusal verilerle doğruluk ve geçerlilikleri tespit edilemeyen hiçbir önerme, bu bilimlere konu olamaz. 3

Özet Herodotos'un, Tarih olarak adlandırılan eseri, Eskiçağ tarihi ile ilgili günümüz araştırmalarında kullanılan önemli bir kaynaktır. Bugün, İskitler hakkında bilinenlerin birçoğunun kaynağı, Herodotos'un dördüncü kitabıdır. İskitler ile ilgili modern, çalışmalar bu eserin rehberliğinde hazırlanmaktadır. İlerleyen zamanlarda yapılan araştırmalar, eserde geçen bilgilerin doğruluk oranını ortaya çıkarmıştır. İskitlerin yurdu, coğrafyası, ,iklimi, yer altı ve yer üstü kaynaklarına dair aktarılan bilgiler, İskitlerin adetlerine ve yaşam şekillerine ışık tutmaktadır. Bu isabetli bilgiler ile beraber Dareios'un İskit yurduna düzenlediği sefer ile ilgili teferruatlı bilgilerde verilmiştir. Büyük bir orduyla İskit ülkesine saldırma sebepleri, sefer ve İskitlerin bu sefer karşısında nasıl davrandığı, sürükleyici ve anlaşılır bir anlatımla aktarılmıştır. Eserde kullanılan tarafsız anlatım ve eleştirel metot, eserin yüzyıllar boyunca danışılan bir kaynak olmasına yardımcı olmuştur. Her ne kadar önemli derecede olumsuz eleştirilere maruz kalsa da, dünya tarih yazıcılığı mirasına eleştirel tutumu kazandıran isimlerden birisi olmayı başarmıştır..

ÖZET Bu çalışmada, Antik Yunan filozoflarının " güzel " kavramına yönelik felsefi görüşleri ve bunların Rönesans resim sanat üzerindeki etkileri incelenecektir. Bu amaçla önce Antik Yunan döneminde " güzel " ile ilgili görüşleriyle ön plana çıkan felsefeciler ve onların konu ile ilgili görüşleri ele alınacaktır. Ardından bu düşünsel yaklaşımların Rönesans resim sanatı üzerindeki etkisi örnekler eşliğinde açıklanmaya çalışılacaktır. Bu çalışma süresince Rönesans Resim Sanatındaki " güzel " algısı ve bu algının yansıması olan estetik biçimler incelenecek ve Antik Yunan " güzel " felsefesi çerçevesinde açıklanacaktır. ABSTRACT Ancient Greek Philosophers' philosophical opinions on "Beauty" and their influence in renaissance art will be studied in this works. Thus firstly philosophers in Ancient Greek with remarkable "beauty" opinion and their opinion on the subject will be studied. Later, influence of these opinions on the Renaissance art will be shown with examples. During this study, "Beauty" idea in Renaissance and this idea's art and it's aesthetic reflection will be studied and explained with Ancient Greek idea of "beauty".

Myron Attika ile Bootia arasında hudut şehri Eleutehrai'da dünyaya gelen Myron'un asıl faaliyet yeri Atina olmuştur. Pilinius, sanatkarın hocası olarak Hageladas'ı zikreder. Antik kaynakların verdiği bilgiye göre sanatkar uzun bir zaman içinde çalışır gözükürse de eserlerinin sitili, esas faaliyet yıllarının İ.Ö. 460-440 arasına rastlaması lazım geldiğini açıklar. Eski yazarlar Myron'un çeşitli eserlerinden bahsederlerse de bugüne kadar sadece iki tanesinin kopyaları elimize geçmiştir: Diskobol ve Athena Marsyas. Bu eserlerin gösterdiği özelliklere göre Myron yüksek safhanın başında yer alması gereken bir sanatkardır. Zamanın iki büyük sanatkarının yanında zikredilmesinin nedeni, eserlerinde görülen hareketin zamanın ölçüsünü aşmasıdır. Aslında Plinius da sanatkarın bu özelliğine değinir ve sanata hareketi getiren bir usta olarak kabul edildiğini nakleder. Myron'un sanatı hareket gerginlik figürün dış görüşü ile ilgili olan hususlara dayanmakta ve özellikle sanatkarın iki değişik hareket arasındaki anı tespit ve aksettirmek isteği anlaşılmaktadır. DİSKOBOL: Diskobol'de atletin eğilerek kendi etrafında döndükten sonra diski atmak için diğer harekete geçeceği anı görüyoruz. Sağ kol iyice gerilmiş, vücudun ağırlığı tamamen sağ bacak üzerine verilmiş ve sol ayak sadece parmak uçları ile yere basmıştır. Gövde belden itibaren, yukarı doğru gittikçe artan bir dönüş yapmakta ve böylece dizlerle yüzün yönleri arasında büyük bir açı meydana gelmektedir buda bize sanatkarın hareket ve vücut şeklini ifadeye ne kadar önem verdiğini gösterir. Ayrıca eserde hareketin adelelere etkisinin güzel bir şekilde ifade edilmiş olduğunu da müşahade ediyoruz.

Bu çalışmanın amacı; belirli spor branşlarını (futbol, hokey, güreş, kayak, okçuluk, atletizm, eskrim ve cirit) yansıtan antik dönem spor figürlerinin farklı alanlardaki lisans öğrencileri (arkeoloji, güzel sanatlar, spor bilimleri) tarafından nasıl algılandığının araştırılmasıdır. Ayrıca araştırma, çevrim içi ve basılı kaynakların incelenmesi ile antik dönem spor figürlerin yorumlanmasına yöneliktir. Araştırmaya arkeoloji, güzel sanatlar ve spor bilimleri alanından olmak üzere 122 erkek, 87 kadın toplamda 209 öğrenci dahil edilmiştir. Araştırmada, bazı antik dönem spor figürleri hakkında öğrenci görüşlerine başvurulmuştur.
Antik döneme ait ve futbol sporunu tasvir eden figür hakkında kadınların (%43,7) spor ve eğlenceye yönelik görüşleri, erkeklerden (%25,4) yüksek iken erkeklerin (%63,1) hem spor hemde savaş amaçlı olarak görüşleri, kadın öğrencilerden (%47,13) daha yüksektir. Yine futbolun popülerliği hakkındaki görüşlerde kadın öğrencilerin, günümüzde popüler bir spor (%71,3) ifadelerinde erkeklerden (%55,7) daha yüksek ortalaması olduğu sonucuna varılmıştır. Cirit’in popüler olmadığını düşünün güzel sanatlarda öğrenim gören öğrencilerin (%84,3) arkeoloji öğrencilerinden (%57,1) daha yüksek ortalamaya sahiptir. Eskrimi tasvir eden Antik dönem spor figürünün, Türk kültür özelliklerini yansıtmasında ki öğrenci görüşlerinde spor bilimlerinde okuyan öğrencilerin (%73,9), güzel sanatlar (%57,1) ve arkeoloji öğrencilerine (%47,1) göre daha yüksek ortalamaya bulunmuştur.
Sonuç olarak; Antik dönem kabartmaları hakkında, öğrenci görüşlerinin birbirine benzer algı taşıdıkları sonucuna varılmıştır.

BELKİ DE ATATÜRK HAKKINDA YAZILMIŞ EN ŞAŞIRTICI KİTAP...

Atatürk’ün Ülkemizde İlk Kez Yayınlanan Mitoloji Çalışmaları!

Atatürk’ün Mitoloji ve Antik Uygarlıklar Hakkında İlk Kez Çözülen El Yazıları!

--

Atatürk; Hitit, Antik Mısır, Lidya, Etrüsk, Pelasg, Minos ve Antik Yunan uygarlıklarını neden merak etmişti?

Atatürk; İskandinav, Hint, Çin, Roma, Hitit, Antik Mısır ve Yunan mitolojileri hakkında hangi ilginç notları almıştı?

Atatürk’ün mitoloji ve antik uygarlıklar hakkında bugüne dek çözülemeyen yazıları hangi bakış açısıyla çözüldü?

Kitabın sayfalarını çevirdikçe bu gizemli soruların cevaplarını bulacağız.

Okyanusun derinlerine indikçe nasıl yeni yaşam formları keşfediliyorsa, Atatürk’ün zihninde derinlere indikçe de yeni gizemli dünyalar keşfedeceğiz. Hakkında bilmediğimiz başka ne kalmış olabilir dedikçe aslında ne büyük bir yanılgıya düşüyor olduğumuzu fark edeceğiz.

Arendt, Bir eylem filozofu olarak geçmektedir. Eylem insanı özgürlüğe gitmesinde ki en temel faaliyet olarak görür. Bu düşüncesini Özel Alan ve Kamusal Alan ayrımı ile gösterir. Arendt'in günümüze ışık tutma amacı kamusal alan olarak adlandırdığı politik yaşamın artık değersizleştiğinin farkına varılmasını sağlamaktır. Bu durumun nerden geldiğini ortaya koymak için Antik Yunan dünyasındaki Polis kavramına gider. Burada yapmak istediği şey kendi öncesindeki düşünürler gibi bir zemin arayışı değildir. Onun amacı günümüz bakış açısı ile geçmişe yönelik bir yola çıkmayı hedefler. O bir yerde tarihin başlangıcını aramaz, O eylemin başlangıcını aramaya koyulur.