Proto-Turkic

There is a notion, in popular beliefs as well as in academic works by histo-
rians and anthropologists, that Turkic peoples had in their common past a
developed religion with an established pantheon, along with cosmogonic and
cosmological concepts. This article is an attempt to address this problem from
an etymological point of view: what common concepts and themes can be
reconstructed for the Proto-Turkic language, using the lexical data of Turkic
languages and written monuments?

Scythians VIII BC. Century and M.S II. Between the centuries, from the vast Central Asian steppes to the Great Wall of China; It is a tribe that extends from the Northern Black Sea to the Danube and even from Anatolia to Egypt.
      In ancient sources, Eurasian lands inhabited by Scythian peoples are called “Scythia“ or “Skythia”. However, Scythian name is also known to be in Greek, Assyrian, Persian and Chinese sources. This reality is also included in the first part of our study.

SEBE MELİKESİ BELKIS (BİLGE KIZ) TÜRK KRALİÇESİ MİYDİ?

Nelm Suresi:
20- (Süleyman) Kuşları gözden geçirdikten sonra şöyle dedi: "Hüd-hüd'ü niçin göremiyorum? Yoksa kayıplara mı karıştı?"
21- "Ya bana (mazeretini gösteren) apaçık bir delil getirecek, ya da onu şiddetli bir azaba uğratacağım, yahut boğazlıyacağım!"
22- Çok geçmeden (Hüdhüd) gelip: "Ben, dedi, senin bilmediğin bir şeyi öğrendim. Sebe'den sana çok doğru (ve önemli) bir haber getirdim.
23- "Gerçekten, onlara (Sebelilere) hükümdarlık eden, kendisine her türlü imkan verilmiş ve büyük bir tahta sahip olan bir kadınla karşılaştım."
24- "Onun ve kavminin, Allah'ı bırakıp güneşe secde ettiklerini gördüm. Şeytan, kendilerine yaptıklarını süslü göstermiş de onları doğru yoldan alıkoymuş. Bunun için hidayete giremiyorlar."
25- "Göklerde ve yerde gizleneni açığa çıkaran, gizlediğinizi ve açıkladığınızı bilen Allah'a secde etmezler."
26- "(Halbuki) O büyük Arş'ın sahibi olan Allah'tan başka tapılacak yoktur."
27- (Süleyman Hüdhüd'e) dedi ki: "Doğru mu söyledin, yoksa yalancılardan mısın, bakacağız."
28- "Şu mektubumu götür, onu kendilerine ver, sonra onlardan biraz çekil de, ne sonuca varacaklarına bak."
29- (Süleyman'ın mektubunu alan Sebe melikesi): "Beyler, ulular! Bana çok önemli bir mektup bırakıldı" dedi.
30- "Mektup Süleyman'dandır, Rahmân ve Rahîm Allah'ın adıyla (başlamakta)dır. "
31- "Bana karşı baş kaldırmayın, teslimiyet göstererek bana gelin diye (yazmaktadır)."
32- (Sonra Melike) dedi ki: "Beyler, ulular! Bu işimde bana bir fikir verin. (Bilirsiniz) siz yanımda olmadan hiçbir işi kestirip atmam."
33- Onlar, şöyle cevap verdiler: "Biz güçlü kuvvetli kimseleriz, zorlu savaş erbabıyız, buyruk ise senindir; artık ne emredeceğini düşün taşın."
34- Melike, "Hükümdarlar bir memlekete girdiler mi orayı perişan ederler ve halkının ulularını hakir hâle getirirler. (Herhalde) Onlar da böyle yapacaklardır" dedi.
35- "Ben (şimdi) onlara bir hediye göndereyim de, bakayım elçiler ne (gibi bir sonuç) ile dönecekler."
36- (Elçiler, hediyelerle) gelince Süleyman şöyle dedi: "Siz bana mal ile yardım mı etmek istiyorsunuz? Allah'ın bana verdiği, size verdiğinden daha iyidir. Ama siz, hediyenizle böbürlenirsiniz."
37- "(Ey elçi) Onlara var (söyle); iyi bilsinler ki, kendilerine asla karşı koyamayacakları ordularla gelir, onları, muhakkak surette hor ve hakir halde oradan çıkarırız!"
38- (Sonra Süleyman müşavirlerine) dedi ki: "Ey ulular! Onlar teslimiyet gösterip bana gelmeden önce, hanginiz o Melike'nin tahtını bana getirebilir?"
39- Cinlerden bir ifrit, "Sen makamından kalkmadan ben onu sana getiririm. Gerçekten bu işe gücüm ve güvenim var." dedi.
40- Kitaptan ilmi olan kimse ise, "Gözünü açıp kapamadan, ben onu sana getiririm" dedi. (Süleyman) onu (Melike'nin tahtını) yanıbaşına yerleşivermiş görünce, "Bu, dedi, şükür mü edeceğim, yoksa nankörlük mü edeceğim diye beni sınamak üzere Rabbimin (gösterdiği) lütfundandır. Şükreden ancak kendisi için şükretmiş olur; nankörlük edene gelince, o bilsin ki Rabbim müstağnidir, çok kerem sahibidir."
41- (Süleyman devamla) dedi ki: "Onun tahtını bilemeyeceği bir vaziyete sokun; getirin bakalım tanıyabilecek mi, yoksa tanıyamayanlardan mı olacak?"
42- Melike gelince, "Senin tahtın da böyle mi?" dendi. O şöyle cevap verdi: "Tıpkı o! Zaten bize daha önce bilgi verilmiş ve biz teslimiyet göstermiştik."
43- O'nu, Allah'tan başka taptığı şeyler alıkoymuştu. Çünkü kendisi inkârcı bir kavimdendi.
44- Ona "köşke gir!" dendi. Melike onu görünce derin bir su sandı ve eteğini çekti. Süleyman "Bu billurdan yapılmış, şeffaf bir zemindir" dedi. Melike dedi ki: "Rabbim! Ben gerçekten kendime yazık etmiştim. Süleyman'ın maiyyetinde, âlemlerin Rabbi olan Allah'a teslim oldum."

Sebe denilen ülke bu günkü Yemen’in en eski yerleşim yerlerinden birisidir. Arkeolojik bulgular Yemenin M.Ö.1000 yıllarında verimli topraklara,sulama kanalları ve barajlara sahip zengin bir ülke olduğunu halkının refah içerisinde yaşadığını ülkenin ticari zenginliği nedeniyle ticaret kervanlarının ve denizciliğin bu bölgede gelişmiş düzeyde olduğunu göstermektedir.O dönemdeki arkeolojik buluntular incelendiğinde ise o dönem yemende yani sebe bölgesinde yaşayan halkın Ön-Türk kavimlerinden veya Ön-Türk kültürüne sahip bir toplum olduğu ve diğer Türk kavimleri gibi Sebe’lilerinde tüm yazılı kitabe ve eserlerinin Ön-Türkçe olduğu görülecektir.
   
Sebe ülkesinde bulunan Ön-Türkçe yazıtlar
 
Yine sebelilere ait arkeolojik eserlerde Türk tamga ve motiflerini kullandığı özellikle (Ök tamgası)Dağ keçisi motifinin yoğun bir şekilde kullanıldığı görüleçektir.

Sebe bölgesinde arkeolojik kazılarda elde edilen üzerinde dağ keçisi heykeli bulunan bronz kap 

Solda Sebe ülkesinde bulunan Ön Türkçe taş kitabe ve kitabenin sağ ve solundaki dağ keçisi figürleri,
Sebeliler ile ilgili Hüd-Hüd’ün Hz.Süleymana getirdiği haberde Sebelilerin önceleri Tek Allah’a ibadet ederken daha sonra bu tevhid inancını kaybederek güneşe ibadet ettikleri ifade edilmektedir.Bilindiği gibi Türkler tarih boyunca Tek Tanrı inancına sahip olmuş ve tek bir yaratıcıya(Allah’a) ibadet etmişlerdir.Bu da gösteriyorki Ön-Türk kültürüne sahip Sebelilerin tevhid inancını kaybederek sonraları sapkın bir inanç olan güneşe tapındıkları anlaşılmaktadır...Devamı yazımızdadır...
Fatih Mehmet YİĞİT

PROTO-TÜRK SOYLU BİR ULUS:  KELTLER VE İRLANDALILARIN TÜRKLÜĞÜ İLE TÜRK-KELT KÜLTÜR AYNILIĞI:

İrlanda (İrlandaca: Éire, İngilizce: Ireland) ya da resmî adıyla İrlanda Cumhuriyeti (İrlandaca: Poblacht na hÉireann, İngilizce: Republic of Ireland), kuzeybatı Avrupa'da bulunan ülke. Büyük Britanya'nın batısındaki İrlanda Adası'nın yaklaşık altıda beşini kaplamaktadır. Kuzeydoğusunda Birleşik Krallık'a bağlı olan Kuzey İrlanda ile komşu olan İrlanda'nın batısı Atlas Okyanusu, doğusu İrlanda Denizi, güneydoğusu St George Kanalı, güneyi ise Kelt Denizi ile çevrilidir.

İrlanda ismini Erin , İrlandaca "Éirinn" kelimesinin "Land" kelimesi ile birleşiminden almaktadır. Erin kelimesinin Kelt döneminden kalma bir isim olduğu ve İrlanda da erkek isimlerinde çokca kullanılması bu ismin Türkçe kökenli "Er" sözcüğü olduğunu söyleyebiliriz. "Er" en eski Türkçe sözcüklerden olup "Er: Erlik, Erkeklik,Savaşçı,olgunlaşma, kemale ermek" anlamını ihtiva etmektedir. Türklere ait en eski Yenisey yazıtlarında "Er" kelimesi sıklıkla geçmekte olup yine Türk yazıtlarında Türk savaş sanatına "Er Erdemi" denildiği gibi "Er" savaşçı anlamında kullanılmıştır. Nitekim Türklerin en eski Destanlarından birisi "Alp Er Tunga" Destanıdır, yine Kırgız Türklerinin en büyük destanı "Er Manas" destanıdır. Burada "Er" kelimesi savaşçı anlamında kullanılmaktadır. Türk Ordusunda hala en küçük askeri rütbe "Er" sözcüğü ile tanımlanmaktadır. İrlanda'da tıpkı Türkistan coğrafyasında olduğu çok sayıda savaşçı "Balbal" ı bulunması, yine Kelt Destanları ile Kelt tarihinde Keltlerin savaşçı özelliği dikkate alındığında (Erin-Land) İrlanda kelimesi Türkçe Erlerin/Savaşçıların Adası anlamına gelmektedir.

MÖ 5 yüzyılda Lesboslu Hellanikos, Keltleri adaleti ve doğruluğu uygulayan topluluk olarak tanımlamıştır. M. Porcius Cato: “Galyalılann (Ketlerin) kendilerini adadıklan iki şey vardır - savaş sanatı ve konuşma becerileri.” (“rem militrem et argute loqui ”)Demiştir.

Roma İmparatoru Sezar, cesaretlerinden ötürü onlara duyduğu derin bir saygıyla, ölümden korkmamalarını, en azından bir dereceye kadar, ruhun  ölümsüz olduğuna dair olan sağlam inançlanna bağlayarak onlardan övgüyle bahseder. Daha önceleri, tekrar tekrar Roma ordularını yok eden, Roma’yı ele geçiren ve bir kaç defa Sezar’ı son derece korku ve tehlike içine sokan insanlar, açıkça bellidir ki dini inanç ve uygulamaları ne olursa olsun, iradesi zayıf olmayan insanlardır. Sezar’ın Avaricum kuşatmasında Kelt askerlerin bir önceki askerin ölümünü gördüğü hale bir biri ardınca görevleriniyerine getirmek için ölüme koşarcasına gitmeleri Sezarı bile etkilemiştir. Ammianus Marcellinus Keltlerin soylu asil ve savaşçı insanlar olduğunu kadınlarınında erkekler kadar savaşçı olduğundan bahseder.

MS 24 yılında ölen coğrafyacı gezgin Strabon Keltlerin son derece çalışkan ve üretken insanlar olduğunu, erkeklerin yaya olarak değil at üzerinde iyi savaşçılar  olduğunu söylemiştir. Sezar ve Strabon’un Keltler ile ilgili bir tespiti ise onların dürüst insanlar olduğu için güven telkin edilerek kolay oyuna getirilebileceklerini ifade etmişlerdir.

Diğer bir hususta Sezarın aktardığına göre Kelt Önderleri Druidlerin hiç yazmadıkları halde  her şeyin doğası hakkında derin bilgileri olduğunu hem hayal gücü hemde kurgusal mantık yönünden Bilge insanlar olduğundan bahseder.

Keltlerde kadınlar savaşçı olarak üstün meziyetlere sahipti. Savaşçı Kelt kadınlarına verilebilecek en önemli örnek Kelt İceni kabilesinin lideri olan Kraliçe Boudicca’ydı. Boudicca, Roma’nın Britanya’yı işgaline karşı isyan bayrağını çekmiştir. İlk başlarda aldığı galibiyetlere rağmen son Watling Street Savaşı’nda Roma ordusuna yenilmiş ve savaş alanından kaçarak intihar etmiştir. Fakat bu yenilgiye rağmen Romalılar ondan çok korkmuş olacaklar ki, onu tanımlarken bilinçaltlarındaki korku adeta ön plana çıkıyor: “Çok uzun boyluydu, hatta erkeklerden bile daha uzundu. Sesi gür ve güçlüydü ve dağdan dağa yansıyacak kadar yüksekti. Ateş saçan delici güçleri ve belinden aşağı sarkan uzun, gür, kızıl-kahverengi saçları vardı. Dalgalanan ekose bir pelerin giyerdi. Boynunun etrafında kalın ve altın rengi bir gerdanlık takardı.” Demekten kendilerini alamamışlardır.

Keltlilerle anlaşma yapmak isteyen Büyük İskender’in kumandanı olan Ptolemaios Soter ile ilgili Jubainville’nin aktarmasına göre: Kendini beğenmiş ve büyük itibarlara sahip kişilikler olarak tanımlanan Keltli elçiler, görevlerini yerine getirdikten sonra, Kralla birlikte ıçiyorlarken kral onlara en korktukları şeyin ne olduğunu sormuştur. Elçiler ise şöyle yanıtlamışlardır: “Hiç kimseden korkumuz yok: Bir şey var korktuğumuz, o da şöyle ki; gökyüzünün üzerimize düşebileceğidir, ama sizin dostluğunuzdan başka bir şeyi bu kadar çok önemsemiyoruz." İskender, onlan uğurladıktan sonra, soylularına şöyle fısıldamıştır “Ne gururlu insanlar bu Keltler!

Keltlerin kendilerini İskender'le olan anlaşmaya mecbur kıldıkları ulusal yemin kayda değerdir. Keltler, bu konuda şöyle söylemişlerdir: “Eğer bu anlaşma gerçekleşmezse, gökyüzü üstümüze düşüp bizi parçalayabilir, yeryüzü yarılıp bizi yutabilir, denizler taşabilir ve bizi boğabilir.” De Jubainville, Ulster kahramanlarının başka bir yerdeki saldırıyı karşılamak için savaştan ayrılmaları gerektiğini krala duyurdukları yer, yani Leinster Kitabı’nda yer alan “Tâin Bo Cuailgne”dan bir parçaya uygun bir şekilde dikkat çekmektedir. “Cennet üstümüzde, yeryüzü altımızdadır ve denizde bizi çevrelemektedir. Konakladığımız yerde, gökyüzü üstümüze bir sağanak halinde yıldızlarıyla düşmediği sürece, yeryüzü bir depremle parçalanmadığı sürece ya da mavi denizin dalgalan dünyanın ormanlarını su altında bırakmadığı sürece bu yeri vermeyeceğiz.

Biz bu yeminin bir benzerine Gök-Türk Kağanlığına ait Bilge Kağan yazıtında rastlamaktayız. Bahse konu yazıtta :
Türk Oğuz begleri bud]un eşid: Üze Tengri basma[sar asra] yir telinmeser.Türk budun ilirîgin törürigün kim artatı udaçı [ert]i?
Günümüz Tükçesi ile:
Türk, Oğuz beyleri, milleti işit: Üstte gök basmasa, altta yer delinmese,Türk milleti, ilini, töreni kim bozabilecekti?
Sözleri geçmektedir ki; Kelt yemini ile Gök-Türk yeminlerinin bire bir aynı olduğu görülmektedir.

İrlanda tarihini araştırdığımızda İrlandalıların ataları olan Keltlerin İrlanda Adasına Demir Çağı sırasında MÖ 8. - 1. yüzyıllar arasında yerleştikleri düşünülmektedir. Günümüzde daha çok Britanya ve İrlanda ile sınırlı olan Kelt kültürüne o dönemde İber yarımadasından Anadolu'ya kadar Avrupa'nın her bölgesinde rastlanmaktaydı. Keltler savaşçı bir halk olmanın yanı sıra modern tarım ve hayvancılık teknikleri uygulayan, Demircilikte ileri bir teknik düzeyde bulunan bir milletti. Avrupaya ve Anadoluya modern tarım ve hayvancılık tekniklerini öğretmekle kalmamış Avrupa da Demir çağı başlatmışlardır.
Ayrıca Keltler altın,gümüş,bronz, ahşap işleme sanatında ileri düzeyde oldukları gibi Kelt Sanatı İskit Türk sanatı ile benzer öğeler içerir. Bu da Keltlerin İskit Türkleri ile ortak kök bağlarını ifade açısından son derece önemlidir. Keltler Avrupanın büyük bir kısmını fethetmekle kalmamış bulundukları bölgeleri imar etmiş, bölgenin gelişmesinde katkı sağlamışlardır.

Kelt kültür ve tarihini incelediğimizde Kelt kültürü ile Türk Kültürü arasında bir çok ortak özellik bulunmaktadır.

İrlanda'da bulunan Balballar (Taş Babalar)

Türk Balbalları (Taş Babalar)

Kelt dönem arkeolojik eserlerde Türklerde görülen Savaşçı adına  dikilen Balbal geleneği göze çarpmakta yine Kelt dönemine ait kayalarda Türklerin erken dönem kaya yazıtlarından olan Tamgalısay ve Saymalıtaş'ta olduğu gibi Türk tamga ve motifleri kullanılmaktadır. Yine Keltlerin en eski yazı sistemi tıpkı Türk soylu İskandinavlarda olduğu gibi Türk tamga yazısıdır....

The present study takes as a starting point the question of whether Proto-Turkic had an onset *h- or *p- and aims at reconstructing its consonantism. The answer to the initial question is searched for in the fourteen Turkic lexical loans of adjacent languages such as Mongolic, Kitan, Yeniseian, and Samoyedic. At first sight, the data provided by these loanwords seem ambiguous. However, once it is demonstrated that both the daughter languages of Proto-Turkic, namely Proto-Bulgar Turkic and Proto‑Common Turkic, had the historically unattested initials *d2- and *ń-, these data can be taken to point to the existence of *p- in these languages as well as in Proto-Turkic. The discussion is extended with the question of rhotacism and lambdacism. As regards the rhotacism, Proto-Turkic is assumed to have two rhotic consonants, phonologically denoted as */r1 r2/. The lambdacism, on the other hand, turns out to be a tougher problem. Based on several lexical borrowings into and from Turkic, a further consonant */t2/ is posited for Proto-Turkic. This consonant, originally of affricate and probably later of fricative pronunciation, yielded /š/ in Common Turkic and /l/ in Bulgar Turkic. Thus, the Proto-Turkic consonantism is reconstructed as having a series of consonants */t2 d2 r2/ that underwent serious changes in historical Turkic. Finally, */k2/ is added to this series to explain the correspondence of k- and vocalic onset between some Turco-Mongolic cognates. In addition, significant sound changes in the prehistory of Turkic are dated through external evidence.

Key words: Proto-Turkic, onset consonant, lexical borrowing, consonantism

Türkçenin en eski yazılı tanıklarından beri, üçüncü tekil şahıs iyelik ekinin üzerine bir çekim veya türetme eki getirildiğinde bu iki ek arasında “pronominal n” adı verilen bir /n/ sesi ortaya çıkmaktadır. Türkçede benzer bir /n/ sesi, kişi ve işaret zamirlerinin çekimli şekillerinde de görülür. Yakın zamandaki araştırmalar, pronominal /n/ sesinin bazı örneklerde yalın hâlde de görüldüğünü ortaya koymuştur. Bu çalışmanın amacı, bu bulgulara dayanarak üçüncü tekil şahıs iyelik ekinin ve pronominal /n/ sesinin kökünü araştırmaktır. Öncelikle, Türkçe iyelik eklerinin kökeni sorgulanmış ve bu eklerin Proto-Türkçede ilgi durumu eki görevinde olan *+(X)n ekini almış kişi zamirlerinin ekleşmesiyle oluştuğu ortaya konmuştur. Ardından, ikinci tekil şahıs iyelik ekinin tarihsel gelişiminde Yenisey dillerindeki iyelik ön eklerinin olası etkisi üzerinde durulmuştur. Pronominal /n/ sesinin üçüncü tekil şahıs iyelik ekine eklenmiş arkaik ilgi eki *+(X)n olduğu sonucuna varılmıştır. Aynı ek, Eski Türkçede isimler üzerinde araç durum ekine, iyelik ekleri üzerinde ise belirtme durumu ekine dönüşmüştür. Eski Türkçe +(n)Xŋ ilgi ekinin yardımcı ünsüzü de aynı ekin kalıntısıdır.

Bu çalışma, Stephanos Byzantinos’un Ethnika adlı eseri başta olmak üzere, Bizans kaynaklarında geçen ve ‘Karca’ olarak nitelendirilen bazı sözcükler üzerinde durmaktadır. Bu sözcükler, Karca yazıtlarda tanıklanmadığı için, ilgili literatürde ‘sözde Karca’ (pseudo-glosses) olarak adlandırılmaktadır. Çalışmamızda, altı ‘sözde Karca’ kelime ele alınmış ve bunlar için (Pre-)Proto-Türkçeye kadar dayanan etimolojiler önerilmiştir. Bizanslı yazarların eserlerinde Karca olarak ortaya çıkan bu sözcüklerin Urartularla temas hâlindeki Kimmerler veya Hurrilerle yakın ilişki içinde olan Turukkular aracılığıyla Anadolu’ya girmiş olabileceği öne sürülmüştür. Bu sebeple, Hurri-Urartuca ve Türkçenin söz varlıkları arasındaki toplam otuz yedi benzer kelime listelenmiş, bunların Urartucadan Türkçeye alıntılar olabileceği sonucuna varılmıştır. Bu karşılaştırmalara dayanarak, Pre-Proto-Türkçenin ses özelliklerine değinilmiştir. Kimmer nüfusunun kısmen Türkçe konuşanlardan oluştuğu ve dillerinin bir yandan ‘sözde Karca’ sözcüklerin kaynağı, diğer yandan Urartuca sözcüklerin alıcısı olduğu varsayımı en makul öneri olarak görülmektedir. /// The present study deals with a number of glosses which appear in the Byzantinian sources, most of them in Ethnica of Stephanos Byzantinos, and are labeled as Carian. As these glosses are not actually attested in Carian inscriptions, they are called pseudo-glosses in the relevant literature. Six of these pseudo-Carian glosses are examined and for all of them, Turkic etymologies are proposed which reach into the depth of (Pre-)Proto-Turkic. It is asserted that the glosses which surface as Carian in the works of the Byzantinian historians may have entered into Anatolia by the Cimmerians or by the Turukku which were in close contact with the Urartians and Hurrians, respectively. Therefore, thirty-seven similar lexical items in the Hurro-Urartian and Turkic vocabularies are listed. It has been concluded that these may be Urartian loanwords in Turkic. Based on these correspondences, the phonological features of Pre-Proto-Turkic are discussed. The supposition that the Cimmerian population was partly Turkic-speaking and their language was the donor of the pseudo-Carian glosses and the recipient of the Urartian loanwords proves to be the most plausible one.

In this paper, more Turkic borrowings into the Samoyed languages are described in phonological and semantical terms. Turkic loanword etymologies are given for several non-etymologized Proto-Samoyed (PS) roots, including PS *kürə̂-~*kür- ‘to run‘; PS *jumpə̂ ‘moss’; PS *jårə̂- ‘to cry’; PS *jär ’center, middle’; PS *kə̂j- ‘to go’, PS *kə̂jm- ‘short’ and PS *årə̂ ‘size’ (> PS *årkå ‘big’). These seven borrowings add to the previously known corpus of around thirty other Turkic borrowings into PS. Local Turkic borrowings are found as Samoyed Mator kargui~xargoj ’raven’ and Karagas karhúl ’raven’. Further, the hitherto undiscovered Wanderwort character of PS *kün ‘navel’ is comparatively discussed. Additionally a rare Turkic sound law is described.

This is the final, printed version in Acta Linguistica Petropolitana.

The böms (monophonemic morphemes) of Proto-Turkic language. Bu yazı üç keşfin sunumudur: 1) Türkçedeki bölünemez denen yalın isim ve fiil kökleri harf harf bölünmüş ve anlamları ortaya çıkarılmıştır; bunları böm (morfem değerli fonemler) olarak adlandırıyorum: A {genişleme}, E {yatıklama}, I {ırama}, İ {ilişme}, O {oyuklama}, Ö {özleme), U {uçlama}, Ü {üstleme}, Y {yayma}, Ğ {eğme}, W/V {sıvama}, P/B (çapma), M {yapamama}, N {ayrılma}, L {kendileme}, R {karma}, Z {bozma}, S {serme}, Ş {dışlama}, Ç/C {çıkma}, T/D {atma}, K/G {kalma}. Bu böm değerlerini kullanarak Türkçenin bütün kelimelerini harf harf çözebilirsiniz. Türkçeyi tek bir şaman (kam) kurgulamıştır. 2) Türkçe ana sayı adları parmak göstergelerinden çıkmıştır. 3) Türk kam yazısındaki harflerin anlamı çözülmüştür.

Despite more than 200 years of research, the internal structure of the Turkic language family remains subject to debate. Classifications of Turkic so far are based on both classical historical–comparative linguistic and distance-based quantitative approaches. Although these studies yield an internal structure of the Turkic family, they cannot give us an understanding of the statistical robustness of the proposed branches, nor are they capable of reliably inferring absolute divergence dates, without assuming constant rates of change. Here we use computational Bayesian phylogenetic methods to build a phylogeny of the Turkic languages, express the reliability of the proposed branches in terms of probability, and estimate the time-depth of the family within credibility intervals. To this end, we collect a new dataset of 254 basic vocabulary items for thirty-two Turkic language varieties based on the recently introduced Leipzig–Jakarta list. Our application of Bayesian phylogenetic infer...

In this paper, more Turkic borrowings into the Samoyed languages are described in phonological and semantical terms. Turkic loanword etymologies are given for several non-etymologized Proto-Samoyed (PS) roots, including PS *kürə̂-~*kür- ‘to run‘; PS *jumpə̂ ‘moss’; PS *jårə̂- ‘to cry’; PS *jär ’center, middle’; PS *kə̂j- ‘to go’, and PS *kə̂jm- ‘short’. These six borrowings add to the previously known corpus of around thirty other Turkic borrowings into PS. Local Turkic borrowings are found as Samoyed Mator kargui~xargoj ’raven’ and Karagas karhúl ’raven’, as well as Kamassian ber~bə̂ r̀ ‘smoke, dust’, and possibly Nenets pārontāj (O) ‘snowdrift’. Further, the hitherto undiscovered Wanderwort character of PS *kün ‘navel’ is comparatively discussed.

In this brief essay, four new Tofalar loanword etymologies for Mator lexical roots are presented. The indicated historical interaction between this Turkic and Samoyedic (Uralic) language, respectively, adds some new details to the several other already known lexical borrowings between these languages, and therewith suggests some new minor insights about the sociocultural and sociolinguistic nature and context of these ancient language contacts.

[FIRST DRAFT PAPER VERSION]

In this paper, further Turkic borrowings into the Samoyed languages are described in phonological and semantic terms. This line of research continues the system outlined in the first part of this paper series. In addition to Turkic borrowings, some Tungusic borrowings into Proto-Samoyed are also outlined. The following are borrowed from Turkic sources: Proto-Samoyed *tok- ‘to hit’, *kat- ‘to bind, sew’, *jäpɜrkɜ ‘soft’, *seŋ ~ *siŋ ‘rear part of a tent’, *so- ‘to scoop’, *pər ‘blister’, *ar- ‘to carry water’ and the following from Tungusic sources: Proto-Samoyed *kuŋkǝ ‘bend, bow’, *pujå ‘tinder’, *t’ǝpǝ ‘dirt’. These borrowings add to the previously known corpus of the near forty other Turkic borrowings into PS, and provide us with some additional insights into Tungusic borrowings made into Siberian languages.

(An unpublished paper from 2013 containing some opinions on the historical phonology of Turkic which I no longer entertain)
The ambiguous verbal suffix -zU occurs only twice in the whole Old Turkic corpus. In the introduction, it is concluded that it is a virtually obsolete causal converb.
Having analysed the sound change *ǰ > z in Turkic by means of various cases, *-r2U and *-ǰU are presented as two equally possible Proto-Turkic reconstructions of the converbial suffix -zU. Since internal evidence is indecisive in reconstructing -zU as *-r2U or *-ǰU, external evidence is taken into account.
The Mongolic converbs in -ǰi ~ -ǰU and -rUn are suggested as two possible cognates of -zU. Both are discussed in detail, and the Mongolic converb in -ǰi ~ -ǰU is ruled out due to its semantic discrepancy. It is concluded that Mongolic -rUn might be the cognate of Turkic -zU whereas Mongolic -ǰi ~ -ǰU is a borrowing of the Turkic converb in *-dI.

Bu kitapta: Türklerin en eski Tanrı inancını, günümüzde Bilim tarafından kabul gören Evrenin oluşumu ile ilgili (BigBang, Kuantum ve sicim teorisi gibi ) bilimsel keşiflerin, Türklerin yaratılış, mit ve efsanelerinde binlerce yıl öncesinden bildirildiğini. Türkçenin bir Dünya dili olduğunu ve Bilim insanlarını hayrete düşüren Türkçenin matematiksel yapısını,  Asyadan Amerika Kıtasına göç edip yerleşen Atabaşkan Türklerini, Amerika kıtasındaki en eski Türkçe Tamga yazısı ile yazılı Bengü Bitig Taşların (yazıtların) çözümünü, İrlandalıların Atası olan Keltlerin Türk kavmi olduğunu,  Türklerin yönetim sistemini, Türk Savaş Sanatı ile buna esin kaynağı olan Kurt Savaş Taktiklerini, Türk Tamgalarının bilinmeyen anlamlarını, Yakutistanda bulunan en eski Türkçe Tamga yazısının çözümünü, Türk Şamanlığının bilinmeyen yönlerini, Birinci Dünya savaşı öncesi ve sonrasında 5 milyonun üzerinde Türk'ün hayatını kaybettiği Türklere karşı işlenen Dünya tarihinin en büyük soykırımlarından olan Türk Soykırımı'nı, Atatürk'ün Türklük anlayışı ve gerçekleştirmek istediği Türk Birliği Ülküsü başta olmak üzere bir çok makaleyi okuyacak, yeni bilgiler edineceksiniz.

Fatih Mehmet Yiğit

İsmet TEKEREK Bir tarih meraklisi olarak, 29 Haziran tarihli, Sn.Prof.Dr. Bozkurt Guvenc ve Sn.Haluk Tarcan'in konuk olarak katildigi tartismanizi sonuna kadar ilgiyle izlemis bulunuyorum. Bu tartisma sonunda, Sn. Kazim Sirman'in "mevcut" yazitlari tarayarak ve yeniden desifre ederek yaptigi dile ait saptamalarinin incelenmeye ve ele alinmaya deger bilgiler oldugu kanisina vardim. Ancak sozkonusu tarih/dil tartismalari, program konuklarinizin belirttigi gibi cok da yeni ve kimsenin haberi olmadigi tartismalar degil kanimca. Izninizle asagida bazi linkleri dikkatinize sunuyorum (ps1): www.turcoman.btinternet.co.uk icerdigi, oldukca bilimsel olduguna inandigim kimi makaleleriyle turklerle ilgili her turlu konuda kaynak olarak kullanilabilecek bir site. http://www.turcoman.btinternet.co.uk/orkhon-inscription.htm (Orhon yazitlarini ve Turk soylencelerinin aktarildigi bilgilendirici bir yazi. Yazinin sonunda belirtildigi ve asagida alintilandigi gibi antik Turk anitlari hakkinda bir arastirma projesi yurutuluyor. Icinde bulundugumuz 2002 yili, 1997'de baslatilan projenin sonuclarinin alinabilecegi yildir. Kanimca "Turkish International Cooperation Agency TICA" ile iliskiye gecilip, ne gibi incelemeler yaptiklari degerlendirilebilir. Bu kurumun niteligi hakkinda bilgi sahibi degilim. Turkiye'den bagimsiz bir kurulus olabilir. "In June 1997 the Turkish International Cooperation Agency (TICA) reached an agreement with the Mongolian Government for a five-year project of archaeological research and excavations, restoration and repair of ancient Turkish monuments found in three regions of Mongolia." Bir baska onemli nokta, TV'de yayinladiginiz tartismada bir kac kez dile getirilen ve programa canli telefon baglantisiyla katilan (Sn.Kazim Sirman adina konusan) Sn.Turgay Tufekcioglu'nun da belirttigi Futhark alfabesi (diger bir adi runik) meselesedir. Isvec ve Norvec gibi Kuzey Avrupa ulkelerinde yer alan yazitlarda kullanilmis olan bu yazinin Gokturk alfabesiyle baglantisini ortaya koyan ve Sn.Turgay Kurum tarafindan kaleme alinmis bir makaleyi bu mesaja ekledim. (makalenin aslini su linkte bulabilirsiniz :

The origin of Proto-Slavic palatal(ized) consonants has interested many
linguists. Some of them have tried to connect palatality and velarity of Slavic
consonants with the influence of Turkic consonant palatalization or velarization
dependent on vowel harmony. This paper is a first study allowing for Turkological
point of view and striving to show that there still are many doubts about the Proto-Turkic influence on Proto-Slavic.

When and where did the Turks first emerge? Who were the neighbours of the Turks when they first emerged in Central Asia, what was the contacts an interactions of the Turks with them like? Were the Huns Turks or some other ethnic group? Was Old Turkish related to Mongolian and Manchu-Tungus? What was the origin of the Old Turkish alphabet, and when, where, how and by whom was it invented? While reading the letters of Sir Gerard Clauson, the famous English Turkologist and author of An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, the most comprehensive etymological dictionary of Old Turkish, to the Russian Turkologist and Tuva expert Leonid Potapov, you will also find Clauson’s answers to these questions.

segmental vowel pharyngalisation seemed to be historically isolated, lacking any obvious predicessing entity. comparision of Yakut 110-word lists with their Proto-Turkic and Proto-Altaic etymons shows, that any first syllable vowel of the inherited vocabulary will be obligatory pharyngealised, if it descends from a Proto-Altaic root, containing initial *p- and *ŋ-. Such consistence is by now unic. While only a few languages possess segmental reflexes of  Proto-Turkic *h- < Proto-Altaic *p- )mainly Eastern Halaj, partially Azeri and Uzbek), only Yakut data are numerous and can be experementally re-analysed.

Georgeos Díaz-Montexano, Vitalitius Accepted Member of The Epigraphic Society.

En Cástulo, Jaén, apareció hace años una vasija con una inscripción grafitada (mediante ligera incisión superficial sobre cerámica ya cocida y acabada) en el estilo del signario Ibérico Meridional que desciende del anterior signario del Sudoeste, Sudlusitano o Tartessio. Dicha inscripción fue datada (de acuerdo al contexto) en el siglo IV a. C. Se ha descrito como “Grafito sinistrorso de cuatro letras sobre un vaso globular carenado hallado en la necrópolis castulonense del Estacar de Robarinas”(Correa 2008: 281-282)1 y se lee (de derecha a izquierda) como sosi. Como es de costumbre, y dada la general tendencia interpretativa onomástica, donde para la mayoría de los estudiosos de la lengua ibera, casi todo lo que se ha conservado en materia epigráfica ibérica son nombres de personas (antropónimos) o nombres de dioses (teónimos) en algunos casos, ha sido interpretado como un antropónimo. Así vemos como Correa (2008: 282) con total simpleza nos dice que “Se trata de un antropónimo ibérico cuya forma plena conocida es sosin…”.2 En principio se trataría del nombre de quien la elaboró o de su propietario, o bien de la persona a la que fue destinada la vasija. ¿Pero estamos realmente ante un antropónimo o teónimo?

The oronym Ural can be etymologized as a compound name a mountain pass, from the Proto-Turkic *ȫr- ‘1 to rise 2 up, above’ + *(i)āĺ- ‘1 to cross (a mountain) 2 to surpass’. Its solution explains the problem with the semantics of Bashkir Ural tau as having the initial meaning ‘mount with a pass’.

The purpose of this study is to show that the verb atıl-attested in Dīwān Luγāt at-Turk with the meaning 'to split open' is not derived from the widespread Common Turkic root at- 'to throw', but from the rare root at- 'to open (one's mouth)', which is preserved only in northeastern Turkic languages. The verb, which is preserved as at-, atıt-, and adın- in Altay, Khakas, Yakut, and Dolgan, is semantically as well as phonetically distinct from the verb at- 'to throw' that changed into ıt- in Yakut. As a conclusion, in Proto-Turkic there existed two distinct verbal roots as *pat- 'to throw' and *at- 'to open (one's mouth)' and the verb atıl- attested in Dīwān Luγāt at-Turk is derived from the latter.

Numerous Tukic words with only partially coinciding meanings (cf. the title and the frst
paragraph of the article) are traced back to very similar or even identical Proto-Turkic
stems in ÈSTJa, and for most of the stems two or even three phonetic variants are suggested. In this article an attempt at finding possibly clear reconstructs is made.