Riikkabeivviid vuođđoláhkaváljagoddi galledii dán vahkus Sámis ulbmilin oahpásmuvvat sámiid áššiide. Vuođđoláhkaváljagotti ságadoalli Johanna Ojala-Niemelä lohká, ahte sis leamaš vierrun galledit Sámedikki álo válgabaji álggus, muhto koronadili dihte eai leat beassan moatte jahkái johtit. Danne deaivvadeapmi bázii dál válgabaji loahpageahčái. Son muitala, ahte ságastallamat leat addán sidjiide ollu ođđa dieđuid.
– Leamašan buorre oahpásmuvvat dán guovllu áššiide. Suopma lea guhkes riika ja Davvi-Suopma lea máŋggalágan, Ojala-Niemelä lohká galledeami birra.
Ikte vuođđoláhkaváljagoddi deaivvadii sihke Sámedikkiin ja Duohtavuođa- ja soabadankomišuvnnain.
– Leimmet ikte Sámedikki guossis ja fáddán lei sámediggeláhka, go ráđđehusas lea plánan addit dan riikkabeivviide vel dán giđa, ja manaimet dan dárkilit čađa, muitala Ojala-Niemelä.
Son lasiha, ahte sis ledje buorit ságastallamat maiddái Duohtavuođa- ja soabadankomišuvnnain dan barggu vuolggasajiin.
Galledeami áigge váljagoddi oahpásmuvai maiddái Sámi oahpahusguovddážii, gos sii ságastalle Sámedikki ovddasteaddjiiguin ja dutkiiguin earret eará sámiid árbevirolaš ealáhusain ja daid hástalusain, ja dasa lassin vel sámegielaid ja sámiid kultuvrra áimmahuššamis.
– Jáhkán, ahte váljagotti lahtut ožžo dás ollu dieđuid sámiid sajádagas Eurohpá uniovnna áidna eamiálbmogin, Ojala-Niemelä muitala.
Ságastallamiin buorre vuoigŋa
Sámedikki ságadoalli Gáijjot Ántte Issáha Duommá, Tuomas Aslak Juuso lohká, ahte vuođđoláhkaváljagoddi lea váldán bures vuostá sin ságaid ja dieđuid.
– Mii leat ságastallan sámediggelága evttohusas ja eará guovddáš áigeguovdilis láhkaevttohusain nugo eanageavahan- ja huksenlágas, dálkkádatlágas, luonddusuddjenlágas ja ruvkelágas, Juuso logahallá ságastallamiid sisdoalu.
Su mielas ságastallamiin lei buorre vuoigŋa.
– Mii leat beassan muitalit Sámedikki oainnu. Mis lea viiddes prográmma, mas mii leat guoskkahan viidát iešguđetlágan áššiid, mat sámiide leat dehálaččat, Juuso dadjá.
Son muitala, ahte dát galledeapmi lea dušše okta oassi gulahallanoktavuođain vuođđoláhkaváljagottiin.
– Dát lea dieđusge okta vuohki gulahallat, muhto Sámediggi earáge oktavuođain lea dahkamušas vuođđoláhkaváljagottiin. Dát lea okta oassi dehálaš oktavuođadoallamis ja ságastallamiin.
Juuso ii hálit namuhit deháleamosin mange ovttaskas ášši ságastallamiin, muhto deattuha viiddis ollislašvuođa ja ipmárdusa huksema. Son oaidná galledeami buorre vejolašvuohtan hukset dialoga.
– Ollislaš ságastallan viidát lea dehálaš, fuomášuhttá Juuso.
Galledeamis ledje mielde váljagotti bealis ságadoalli Johanna Ojala-Niemelä (sosiálademokráhtat) ja lahtut Hilkka Kemppi (guovddášbellodat), Mikko Kinnunen (guovddášbellodat), Anna Kontula (gurutbellodat), Jukka Mäkynen (vuođđosuopmelaččat), Tuula Väätäinen (sosiálademokráhtat) ja várrelahttu Johannes Koskinen (sosiálademokráhtat).
Beaivvi ságaid ja Yle Ođđasiid Sámis sáhtát maid guldalit Yle Areenas.