Vuođđoláhkaáššedovdi, almmolaš vuoigatvuođaid ja stáhtanjuolggadusvuoigatvuođaid doseanta Pauli Rautiainen ja olmmošvuoigatvuođaid professor Martin Scheinin lohkaba, ahte alimus riekti lea šaddan nannet sámiid rivttiid gaskavahku mearrádusastis.
Sihke Rautiainen ja Scheinin oaivvildeaba, ahte alimus rievtti mearrádus sápmelaččaid bivdovuoigatvuođain lea mearkkašahtti maiddái riikkaidgaskasaččat.
Alimus riekti almmuhii gaskavahku, ahte dat hilgu buot sivahusaid, mat guske viđa sápmelačča lobihis bivddu Deanu čázádagas.
Doseanta Pauli Rautiainen lohká, ahte sáhka lea vuođđo- ja olmmošriekteortnega dáfus earenoamáš mearkkašahtti mearrádusas.
Dárbu rievdadit láhkaásahusa
Dát diggeášši lea Martin Scheininii oahpis, danin go son leamašan vuolit rievtti muttus addimin áššáskuhtton olbmuid bivdaga geažil duopmostullui cealkámuša. Das son gieđahalai sámiid olmmošvuoigatvuođaid dán ášši olis.
Scheinin fuomášuhttá, ahte alimus rievtti mearrádusas ii boađe nu bures ovdan dat, ahte guktuid mearrádusaide laktása maiddái, ahte johkabivdu ja bivdoárbevieruid sirdin boahttevaš buolvvaide leat oassin sámekultuvrras.
– Veahčajoga dáhpáhusas lei mielde maiddái ovtta guolásteaddji mánná oahpahallamin bivdit.
Mearrádusas, mii guoská Veahčajohkii, lea su mielas erenoamáš dat, ahte alimus rievtti oainnu mielde guolástuslága heiveheapmi lei ruossalassii vuođđolágain. Guolástuslága heiveheapmi ii sihkkarastán sápmelaččaid eamiálbmotrivttiid.
– Dát lea okta dain hui hárvenaš dáhpáhusain Suomas, mas alimus riekti oaidná, ahte lága heiveheapmi livččii ruossalassii vuođđolágain.
Mearkkašahtti ovdadáhpáhus, mii váikkuha láhkaásaheapmái
Alimus riekti lea dál guođđán heivetkeahttá vuolit dási lága go lea gávnnahan, ahte vuođđolága ja vuolit dási lága gaskkas čielga ruossalašvuohta, čilge bealistis Pauli Rautiainen.
Son dadjá, ahte dán sullasaš mearrádusaide laktásit measta álot dárbbut láhkarievdadusaide.
– Dát prinsihpas čujuha, ahte mis lea dárbu rievdadit min láhkaásahusaid nu, ahte dat sihkkarastá buorebut sámiid eamiálbmotrivttiid, lohká Rautiainen.
Pauli Rautiainen muitala, ahte alimus riekti doaibmá ovdadáhpáhusduopmostuollun iige leat eahpádus, ahte dát mearrádusat eai livčče earenoamáš mearkkašahtti ovdadáhpáhusat.
– Seammás alimus riekti lea dás šaddan čielggadit dan, masa vuođđoláhkaváljagoddi lea váldán beali ja masa ii, ja čielggadan ná eamiálbmogiidda laktáseaddji vuođđolága dulkojumi, dadjá Rautiainen.
Alaguoddi Anita Haapakoski jáhkká, ahte dát duopmu váikkuha garrasit maid guolástusráddjehusaide.