Jurista Ánde Somby illuda go Suoma alimus riekti mieđihii dovddastit johgáttesámiid árbevirolaš bivdovuoigatvuođaid. Alimus riekti hilggui mannan vahkus buot váidagiid Deanu bivdoriekteáššis, mas ledje sivahallon lobihis bivdimis ja guolástusrihkkumušas Veahčajogas ja Ohcejogas.
– Dat lei dieđusge oalle illudahtti ahte alimus riekti mieđihii dasa, ahte ii sáhte beare rivvet árbevirolaš bivdovuoigatvuođaid, mat johgáttesápmelaččain leat, Somby lohká.
Son oaivvilda ahte dál ii leat eará go geahččat, man guhkás ovdamearrádus doalvu.
– Álo go prejudikáhta dahkko, de ferte dan smáhkestaddat ja geahččat man guhkás dat ollá.
Somby oaidná ášši namalassii sámiid vuođđovuoigatvuođaid bokte.
– Dás leat viehka nana prinsihpalaš cealkagat, mat mannet dobbelii dáid oalgejogaid, Deanujoga ja guollevuoigatvuođaid. Dat lea sámi vuoigatvuođaid nannen ja dat lea vuođđovuoigatvuohta, mas lea vuođđolága suodji.
Boahtte geasi guolástanmearrádusaid eai dieđe vuos
Ánde Somby dadjá ahte stáhtaide šaddá dál váttis gieldit bivdima Deanus, danin go dat fertejit dahkat ođđa soahpamušaid ja daid gieđahallan váldá áiggi. Son dulko mearrádusa nu ahte Suoma alimus riekti lea nannen báikegotti sámiid vuođđovuoigatvuođaid.
– Dat fertejit dahkat ođđa soahpamuša, man vuolggasadji ferte leat nu ahte stáhtat eai sáhte johgáttesápmelaččaiguin meannudit nugo nággáris mánná ja lohkat ahte sii mearridit ja nie dat galgá.
Somby jáhkká ahte boahtte geasi ođđa soahpamušaid eai šat háhppet dahkat. Das son goittotge lea sihkar ahte johgáttesámit gal dihtet mo rassat jogain.
– Geassi dieđusge boahtá čájehit ahte eai Deatnogátte ássit gal villaluva dainna luosain. Doppe leat buorit ja fuolaheaddjit dan johkii, son jurddaša.
Eana- ja meahccedoalloministeriijas almmuhit Twitter bokte ahte sii leat dál oahpásmuvvamin alimus rievtti mearrádusaide, mat gusket sámiid bivdorivttiid. Sii áigot joatkit Deanu čázádaga boahtte geasi guolástanmearrádusaid evttohusa válmmaštallama ja váldit das vuhtii alimus rievtti ođđa mearrádusaid.
Beaivvi ságaid ja Yle Ođđasiid Sámis sáhtát maid guldalit Yle Areenas.