Sápmi
Artihkal lea 2 jagi boaris.

Sámenuoraid dáiddadáhpáhus lea dehálaš mánáide miehtá Sámi – sii leat hárjehallan olu gelddolaš beaivvi várás

Yle Sápmi njuolggosáddagis báikki alde sámekulturguovddáš Sajosis Anáris ledje mielde Njuorggáma mánát ja oahpaheaddji ja dáiddadáhpáhusa prošeaktabargi.

Doaimmaheaddji Marianne Ketola jearahallá earret eará Njuorggáma mánáid. Govva: Yle Areena
  • Linda Tammela

Sámenuoraid dáiddadáhpáhus čohkke vuot oktii mánáid ja nuoraid miehtá Sámi. Dán jagáš temán lea musihkka ja divttat.

Dáhpáhussii leat vuordimin badjel 350 máná ja nuora, muitala prošeaktabargi Anni-Sofia Niittyvuopio. Dat lea unnit go dábálaččat. Niittyvuopio lea goit ilus oassálastiid mearis ja das, man olu ovdanbuktimat leat.

– Mis leat olu iešguđetlágán joavkkut. Muhtumiin lea árbevirolaš luohti, muhtumiin ođđasot musihkka ja muhtumiin leat áibbas bándačuojaheamit ja dieđusge diktalohkamat, muitala Niittyvuopio.

Anni-Sofia Niittyvuopio saamelaisnuorten taidetapahtumassa
Sámenuoraid dáiddadáhpáhusa prošeaktabargi Anni-Sofia Niittyvuopio lei ilus, go dáhpáhus viimmat álggii. Govva: Heli Huovinen / Yle

Yle Sápmi sáddii njuolggosáddaga báikki alde Anára Sajosis. Sáddaga láidestii Unna Junná láidesteaddji Marianne Ketola. Sáddagis háleštedje sihke mánáiguin, oahpaheaddjiin ja dáhpáhusa lágideaddjiin.

Somás muittut ja olbmuid deaivan lea máŋgasiidda dehálamos oassi dáhpáhusas

Njuorggáma mánát muitalit buohkat, ahte sii leat hárjehallan hui olu. Iežaset ovdanbuktima sii vurdet nu gealdagasas, ahte veahá ferte smiehttat, makkár dat boahtá leat.

– Mun in vel áibbas dieđe. Meidnen lávlut, Áslat Niillas Länsman muitala.

Dehálaš orru goit sidjiide maid dat, ahte beassá oaidnit skihpáriid.

– Somámus lea leamašan bargobájit ja dat, ahte beassá leat skihpáriiguin, lohká Biggá Korpi.

– Dáppe lea somámus go oažžu geahččat earáid čájálmasaid. Bohtet olu muittut, muitala Anni-Siviä Länsman.

Prošeaktabargi Anni-Sofia Niittyvuopio muitala, ahte skuvlaáigge sutnje alcces lei okta somámus beivviin jagis beassat sámenuoraid dáiddadáhpáhussii. Olbmuide oahpásmuvvan leamašan sutnje okta dehálamos osiin dáhpáhusas.

Dáhpáhusa lágideapmi lea stuorra illu prošeaktabargái.

– Gal dat lea máilmmi buoremus dovdu, lea nu somá buktit mánáid ja nuoraid deike ja oaidnit go dat dáppe vihket. Ii máŋgii Sajosisge leat ná olu jietna, čaibman ja ilolašvuohta, lohká Niittyvuopio.

Eai vuoittit, muhto duopmárat goit árvvoštallet

Sámenuoraid dáiddadáhpáhusa eai leat beassan ordnet lagašdáhpáhussan moatte jahkái koronavirusa dagahan dili dihte. Jagi 2019 dáhpáhus lei maŋimuš báikki alde Anáris ja jagiid 2020 ja 2021 lágidedje gáiddusdáhpáhusaid.

Dáiddadáhpáhusa sáhttá čuovvut Sajosa stream-sáddaga bokte.

Niittyvuopio lohká, ahte dáhpáhusa lea ulbmilin ođasmahttit nu, ahte dat ii šat vuođđuduva gilvaleapmái.

– Dieđusge ovdanbuktimat árvvoštallojuvvojit ja duopmárat válljejit dakkár ovdanbuktimiid, mat ožžot gudnemáinnašumi ja skeaŋkakoarttaid.

Duopmárin leat dán háve girječálli Petter Morottaja, musihkkár Aimo Aikio ja lávlu Janita Känsälä.

Beaivvi ságaid ja Yle Ođđasiid Sámis sáhtát maid guldalit Yle Areenas.