Ántte Niilo Alpo, Alpo Länsmanis máttut leat čavga Sámis. Son váccii vuođđoskuvllas logahahkii Ohcejogas. Dál son lea 31-jahkásaš luohkáoahpaheaddji ja ássá bearrašiinnis Kalajokis. Su eamit Essi lea maid oahpaheaddji ja sudnos leat guokte máná. Unni lea 7-jahkásaš ja Noa fas 6-jahkásaš. Unni virggálaš namma lea Elsa, muhto gohččodannamma lea Unni.
Video-CV veahkehii oaččut barggu
Son lea oahpahan dál jagi sierraluohká badjedásis ja lea hui duhtavaš hástaleaddji bargui váikko sus ii leatge sierraoahpaheaddji gelbbolašvuohta. Son dagai bargoohcamuša Video-CV hámis go háliidii leat sihkkar, ahte oažžu barggu. Skuvlla rektor fálai sutnje searraluohkkáoahpaheaddji doaimma badjedásis.
– Dallego mun gullen, ahte sierraoahpaheaddjis lea buorre bálká, de dat váikkuhii viehka olu. Dálu divvun lea okta stuorra ášši ja mun dihten, ahte das leat dakkár ruhtaráiggit, oaivvilda Länsman.
Soai ostiiga eamidiin gieskat sohkadálu Kalajokis ja dál son divodage dán. Loahppagease son rahča vejolaččat pro gradu -oahppočájánasain. Dálu divvun addáge sutnje buorre vejolašvuođa luovvanit oahpaheaddjirollas ja seammás dihto maid iežas gieđaidáidu go oaidná dan, mo divvun ovdána.
– Dat lea hirbmat somás hommá go oažžu bargat maid nu eará, rámida Länsman
”Oba áigge galgá oahppat ođđa áššiid”
Länsman joatká boahtte čavčča maid sierraoahpaheaddjin badjedásis. Son lea oahppan jagi áigge ođđa barggus olu. Čakčat son álggahage ođđa skuvlajagi gehpes mielain, go bargu lea dál oahpis sutnje.
– Eallin lea oahppan ja oba áigge galgá oahppat ođđa áššiid, iige leat goassige gárvvis, dadjá Länsman.
”Mun in beasa dan gitáras luovus”
Länsman váldočuojanas lea gitárra ja oahpaheaddjiskuvllas universitehtas son oahpahalai pianočuojaheami lávluma lassin. Son čuojahii Ohcejogas gitárra ja duddjui maid šuoŋaid ja go son gearggai doppe skuvllas, de su čuojaheapmái bođii boddu. Soahteveaga áigge ii lean astu šat čuojahit.
Son lea dahkan šuoŋaid ja lávlu maid daid. Dál son lea ráhkkaneamen ustibiid heajaide ođđa musihkkabihtáin go ustitbárra sávai sus šuoŋa sudno heajaide.
Länsman mielas livčče somá doallat muhtin čuojahanjoavkku, muhto dat ii leat vel ollašuvvan. Son fikkái oččodit nieiddas Unni fárrui heajaide čuojahit ovttas, muhto dat ii vel lihkostuvvan.
– Beasan gal čuojahit, muhto in beasa dan gitáras luovus. Isken dan nieidda oažžut maid fárrui, muhto son ii gal vel lean gárvvis álgit dasa, oaivvilda Länsman.
”Vánhen bargu doalvu áiggi, go dan háliida bargat bures.”
Eallimis ferte gávdnat balánssa dasa maid háliida bargat váikko astoáigge, dadjá Länsman. Dálu divvuma lassin Alpo Länsman fuolaha mánáin Unnis ja Noas. Mánát leat sutnje buot dehálamos bargu.
– Vánhen bargu doalvu áiggi, go dan háliida bargat bures, deattuha Länsman.
”Gal mun áibba duđavaš lean das, mo eallin lea mannan.”
Länsman iežas mánáid ja eamida lassin su bearrašiid gullet maid eamida ja iežas vánhemat ja oappážat. Sutnje leamašan hástalus iežas vánhemat nugo su eamidiige.
– Sohkaáššit eai álot mana nugo jurddaša, dadjá Länsman.
Eamit ja terapiija leat veahkehan su ovddos guvlui váttis áššiid gieđahallamis. Son vásihii dan proseassa dalle go sus bođii vánhen ja son gárttai jearrat alddis, ahte mo dat su mánnávuohta manai. Dál son háliidage bajásgeassit iežas mánáid nuppe láhkai go su vánhemat.
– Dallego ieš boahtá vánhemin, de mun háliidivččen dan bargat vehá buorebut, oaivvilda Länsman.
Dál son goittot ádde buorebut iežas vánhemiid vuogi. Dalle go son lei mánná, áigi lei eará ja vánhemat eai vejolaččat máhttán hállat váttis áššiid birra. Váttis áššit eai jávkka juos orru jaska ja terapiijas son oahpai, ahte lea buorre dadjat jitnosit iige doallat sisti váttis áššiid.
– Dallego luoitá olggos, go sáhttá ráfálaččat dadjat daid áššiid, de das mii nu nuppástus dáhpáhuvvá, oaivvilda Länsman.
Sutnje nuppástus attii roahkkatvuođa eallit ja jávkadii baluid.
– Gal mun áibba duđavaš lean das mo eallin lea mannan, dadjá Länsman.
