Čovčjuuvâst nyevt 47 kilomeetterid tavas Anarist lii Ucc'párnáá Maati Isá, Issá Mattus päikki. Mattus eellim ääigi láá tábáhtum maaŋgah ääših, ohtâ stuárráámus äšši lâi suáti já evakkon vyelgim. Mattus lâi pärni ko kaartâi kyeđđiđ pääihi ja vyelgiđ Anarist evakkon Ylivieskan. Sun lii čáállám fáádást mottoom verd Eellimpäälgis-nommâsii kirjeest anarâškielân.
Nuorâbin Mattus poolâi maaŋgâin aašijn. Tast maŋa ko Ruoššâ volliittij Ukrainan, te Mattus lii lamaš huolâst. Suáldátlijtto Naton servâm maŋa sun ij lah kuittâg poollâm.
Sun lii uáinám evakkomääđhi, maht ulmuuh láá peessâm toorvon suáđist, mutâ tääl suu mielâst tile ličij nubbe.
– Kosten ij lah innig torvo, jis suáti puátá, iätá Mattus.
Puásuialmajist anarâškielâ máttáátteijen
Issá Mattus lii kiergânâm elimis ääigi porgâđ maaŋgâid pargoid. Sun lâi paijeel love ihheed anarâškielâ máttáátteijen 1980–1990-lovvoost já lii ohtâ vuossâmuin anarâškielâ máttáátteijein. Tovle lijjii vala meid tuárispel siijdâin škoovlah, tegu Kaamâsist, Njellimist já Áhujäävrist, kuus máttáátteijee koolgâi jotteeđ. Škoovlâst nuubán sirduumân moonâi ennuv äigi, muštâl Mattus.
Veikkâ Mattus ij lah porgâm máttáátteijen maŋgâlov ihán, te anarâškielân porgâm ij lah nuuhâm. Sun tuáimá kielâmiäštárin Säämi máttááttâskuávdáá anarâškielâ uáppeid.
– Kal anarâškielâ sárnooh láá lasanâm. Tääl ko mana markkânân, te puáhtá savâstâllâđ anarâškielâ ulmuigin já muu uáppeigijn, rámmoo Mattus.
Ovdil máttáátteijee pargo Mattus poorgâi puásuialmajin. Sun luovâi puásuipargoin jo 1960-lovvoost puásuituálu stuorrâ nubástusâi keežild, ige lah kaattâm miärádâs.
Mattus lâi meid Anarâškielâ seervi vuossâmuu stiivrâ jeessân já palhâšui merhâšittee pargostis anarâškielâ oovdân ive 2012.
Kuldâl puoh kesikuosijd Yle Areenast.