Sámi Duodji -mearka soaitá leat máŋgasiidda oahpis. Dat muitala das, ahte buktaga lea duddjon sápmelaš dahje sámi fitnodat. Dan báldii lea dál goit boahtán maiddái ođđa Sámi Made -gálvomearka, mii almmustahttojuvvui mannan jagi loahpas. Sámi Made lea oaivvilduvvon sámi buktagiidda mat eai leat árbevirolaš duojit, muhto maid goittotge sápmelaččat leat ráhkadan.
Sápmelaš duojárat ja gálvobuvttadeaddjit leamašan earenomaš beroštuvvan dán ođđa gálvomearkkas, muitala Sámiráđi gálvomearkkaid prošeaktajođiheaddji Reetta Tornensis.
– Mis leat dál veháš badjelaš 60 liseansageavaheaddji Sámi Made- mearkkas. Dat lea oba bures jus jurddaša, ahte dát mearka almmuhuvvui mannan jagi loahpas, dadjá Tornensis.
Sámiráđđi almmustahtii diibmá ođasmahtton Sámi Duodji ja ođđa Sámi Made -dohkálašvuođamearkkaid. Mearkkaiguin háliidit nannet sámiid iešmearrideami duojis ja sámekultuvrras. Seammás dat maid suddjejit dujiid kultuvrralaš ávkkástallama vuostá, dadjá Tornensis.
– Máŋgasat háliidit oastit eakti sámi buktagiid, muhto álot olbmuin ii leat doarvái máhttu sirret eakti sámi buktagiid dain buktagiin, mat ávkkástallet sámekultuvrra. Dáid mearkkaid bokte sápmelaččat besset muitalit máilbmái guđe buktagiid leat sápmelaččat ráhkadan, čilge Tornensis.
Kreatiivasuorgi dárbbašii iežas gálvomearkka
Sámi Duodji dohkálašvuođamearka lea vuođđuduvvon juo 1980-logus ja dat lea dovddus duođaštus eakti sámi duojis. Sámi Duodji-dohkálašvuođamearkka hálddašit ja juogadit Sámi Duodji -searvi Suomas, Sámi Duodji Sameslöjdstiftelsen Ruoŧas ja Duodjeinstituhtta Norggas.
Sámi Duodji -mearka ođasmahttojuvvui diibmá nu, ahte juohke duojár oažžu persovnnalaš liseanssanummára gálvoetikehttii. Lassin gálvomearkavuogádagas lea diehtovuođđu, gos sáhttá gávdnat buot liseansageavaheddjiid.
– Sámi Duodji lea árbevirolaš duodji. Dasa liseansakantuvrrat leat ovttas dahkan ovdamearkalistu dujiin, ahte makkár dujiin lea gažaldat ja makkár ávdnasiin dat galgá leat ráhkaduvvon. Ja eará fuomášumiid maid ferte jurddašit go dahká árbevirolaš duoji, muitala Tornensis.
Ođđa Sámi Made dohkálašvuođamearkka fas juogada ja hálddaša Sámiráđđi. Sierra gálvomerkii lei dárbu, go dán áigge leat ihttán olu buktagat mat vižžet inspirašuvnna sámi kultuvrras, muhto maid eai leat sápmelaččat ráhkadan. Mearkka áidna gáibádussan lea dat, ahte sápmelaš lea ráhkadan dahje ráhkadahttán buktaga.
– Lea boahtán ovdan, ahte sámi buvttadeaddjit ja kreatiiva ealáhusa bargit dárbbašit sierra mearkka dakkár buktagiidda, mat eai leat árbevirolaš duojit, muhto maid goittotge sápmelaččat leat ráhkadan. Dákkárat leat omd. biktasat, girjjit ja digimateriálat, muitala Tornensis.
Gálvomearkkaid sáhttá ohcat neahta bokte
Guktuid gálvomearkkaid sáhttá ohcat neahta bokte. Duojárat, geain lea jo Sámi Duodji-mearka, fertejit sáddet ođđa ohcamuša, vai besset geavahit ođastuvvon mearkka. Boares mearkka sáhttá geavahit dušše dán jagi lohppii.
Sámiráđi ulbmilin lea mearkkaid bokte lasihit sámi fitnodagaid gilvofámu, dadjá Tornensis. Vuosttas lávkin lea dál juohkit dieđu gálvomearkkain ja oččodit duojáriid ja sámi gálvobuvttadeaddjiid ohcat dáid.
– Mii dárbbašit mielde olu ođđa liseansageavaheddjiid ja dálhan min ulbmiljoavkun leat namalassii sápmelaččat. Min ulbmilin lea juohkit dieđu dáid mearkkaid birra. Min fokusis lea johttit miehtá Sámi muitaleamen ja márkanfievrridit dáid gálvomearkkaid ja veahkehit olbmuid ohcat dáid liseanssamearkkaid, muitala Reetta Tornensis Sámiráđis.