Sámedikki ođđa njealje jagi válgabadji álgá boahtte jagi álggus. Doppe deaivvadit nu hárjánan sámepolitihkkárat muhto maid áibbas ođđa áirasat. Jienastanboađus goittotge čájeha, ahte sámi álbmot lea duđavaš dálá Sámedikki vuodján politihkkii.
Professor Rauna Kuokkanen analysa mielde dáid válggaid vuite dáláš politihkkárat ja máŋggat ođđa evttohasat dáhpejedje. Guhtta ođđa áirasa buktet ođđa geahččanguovlluid Sámediggái.
Boahttevaš Sámediggi bargá mottiin čielga fáttáin. Kuokkanen analysa mielde čuovvovaš bajis Sámedikki guovddážis lea sámediggelága ođasmahttin. Eanangeavahanáššit bohtet maid leat Sámedikki beavddi alde. Maiddái Deanu luossabivdu boahtá leat eanet oidnosis.
Ylen Aamu -prográmmas Kuokkanen loktii ovdan ođđa áirasa, Inka Musta nama.
– Musta lea lokten oidnosii iešmearrideami nannema, ja maiddái váikkuhanvejolašvuođaid nannema go lea sáhka deattus, mii boahtá eatnamiidda, go hállet ruoná sirdáseamis, dárkkoda Kuokkanen.
Sámedikki válggaid jienastanproseanta lei buoret go ovddit válggain. Dál dat lei 51,6 proseantta, go jagi 2019 válggain dat lei 48,58 proseantta.
Kuokkanen lohká, ahte válgamokta lassánii dan dihte, go váldomediainge leat muitalan sámediggelága ođasmahttinbarggus.
– Dán ášši leat gieđahallan jo nu guhká, ahte dat lea lasihan olbmuid beroštumi politihkkii, dadjá Kuokkanen.
Guttorm: ”Opposišuvdna manahii oasi fámus”
Juridihka doavttir ja servodatberošteaddji Juha Guttorm mielas válgaboađus lei vuorddehahtti.
– Álbmot lea addán doarjaga dálá sámepolitihkkii ja dálá sámedikki láhtuide, dadjá Guttorm.
Guttorm mielas jienastanboađus čájeha, ahte dálá Sámedikki politihka leamašan sámeálbmoga miela mielde.
– Nu gohčoduvvon opposišuvdna, jus dien joavkku sáhttá diekkáražžan gohčodit, de dat uhcui dál ja manahii oasi dan fámus, mii das lei dálá válgabajis. Dat oaivvilda dan, ahte dálá sámepolitihkka, mas lea guovddážis vuoigatvuođaid bealis doarrun dahje daid gohcin ja iešmearridanvuoigatvuođa nanosmahttin, de diet politihkahan boahtá joatkašuvvat, dadjá Guttorm.
Guttorm ii jáhke, ahte Sámedikki politihka nuppástuvvá olus boahttevaš bajis. Son jáhkká, ahte seamma váldolinnját gal bissot.
– Dat áššit gal eai noga, ođđa áššit bohtet. Dan mii diehtit dohko leat boahtime ođđa Sámediggái stuorra áššit, mat gusket sisabahkkemiid deike sámeguvlui.
Álkes geaidnu ii ođđa Sámedikkis boađe leat, ovddabealde lea garra bargu, árvala Guttorm.
– Iihan dat leat mihkke ođđa áššiid, mii sápmelaččathan leat hárjánan ja bajásšaddan dasa, ahte váldoservodaga deaddu lea olles áigge min alde. Mii leat vuogáiduvvan bargat dan deattu vuolde, dadjá juridihka doavttir ja servodatberošteaddji Juha Guttorm.