Sápmi

Áidna sámegielat govvasárggusráidu ilbman juo 10 jagi – Bamse leamašan Kirsi Paltto váimmubargu

Dálá dilis bláđđi almmustuvvá dušše davvisámegillii, muhto boahttevuođas dan soaitá leat vejolaš lohkat maiddái eará sámegielaiguin.

Vuosttas davvisámegielat Bamse-bláđđi almmustuvai jagis 2013. Bamse-bláđi jorgaleaddji Kirsi Paltto doalada gieđain ođđaseamos bláđi, mii lea juo 200 nummir.
  • Anni-Saara Paltto

Dan beaivve go sámegielat Bamse-bláđđi ihttá anárlaš Pyylampi-Aikio bearraša boastakássii, sihke mánát ja vánhemat illudit. Movttegis máidnasiid lassin bláđis oahppá giela.

– Munhan lean seammás oahppan ieš maid mánáiguin sámegiela. Mu mielas dies oahppá bures maiddái ođđa sániid ja dajaldagaid. Dat lea vuogas, dadjá Anna-Leena Pyylampi.

Mánát Ibbá (5) ja Máhtte (7) liikoba guldalit sámegielat máidnasiid. Vánhemiidda lea somá, go ii dárbbaš aivve seamma girjjiid juohke eahket lohkat.

– Mun dolkkan lohkat daid seamma girjjiid, vaikko mánát gal háliidivččiiga dieđusge álot dien seamma. Vuogas go bohtet ollesáigge lasi ođđa bláđit, dasa eai dolkka, dadjá Pyylampi.

Máhtte, Ibbá ja äiti Anna-Leena Pyylampi lukevat innokkaasti saamenkielistä Bamsea.
Aikio-Pyylampi bearrašis Bamse-bláđi lohket áŋgirit. Govva: Anneli Lappalainen / Yle

Mánát ohppet bláđis ođđa sániid

Máilmmi dovdoseamos guovža, Bamse lea máinnastan sámemánáide sámegillii juo 10 jagi. Áidna sámegielat govvaráidobláđđi almmustuvvá juohke goalmmát vahku.

Bamse-bláđđi leamašan Kirsi Paltto váimmubargu. Bláđi sámegiel bálggis vulggii das, go son logai iežas mánáide Bamse suomagillii, muhto váillahišgođii lohkat fearániid maid sámegillii.

Nuba Paltto ozai iežas lágádusa bokte prošeaktadoarjaga ja oaččui dan. Jagis 2013 de ilmmai vuosttas davvisámegielat Bamse-bláđđi.

– Mun muittán bures, go vuosttas háve bođii dat bláđđi, dat lei dakkár illubeaivi. De viimmát misge lea govvasárggusráidu sámegillii. Dat lea oalle erenomáš buvtta, dadjá ABC-Company E-skuvla AS jođiheaddji Kirsi Paltto.

Giela son lea iskan doallat hui álkin ja áddehahttin.

– Eai galgga leat dakkáraš imašlaš cealkagat, muhto gal mun iskkan coggat dohko vehá ođđa sániid maiddái. Ohppethan dat mánát ođđa sániid dađistaga go bohtet dain muitalusain, de cigget.

Go Bamse ja su ustibat hállet sámegiela, de duhkoraddamat maid álkibut mannet sámegillii, oaivvilda Paltto.

– Sámegiella šaddá maid duhkoraddangiellan. Ja go sámegiella lea oidnosis bláđiin, dat maid movttiidahttá máná lohkagoahtit sámegillii, go bustávaid vehá oahppá.

Kirsi Paltto on kääntänyt Bamsea jo 10 vuotta.
Bláđi jorgaleaddji Kirsi Paltto lea iskan doallat giela hui álkin ja áddehahttin. Govva: Anneli Lappalainen / Yle

Boahttevuođas maid anáraš- ja nuortalašgilliige?

Sámemánáid vánhemat ožžot buriin mielain logadit sámegielat Bamse ain boahtteáiggisge, go bláđđi lea ožžon bistevaš ruhtadeami Norgga Sámedikkis.

– Álggos dat lei oalle heahti juohke juovlamánus go ii diehtán, ahte beassatgo mii joatkit ja duostatgo mii ođđa nummira prentet. Dálgo dat lea beassan fásta ruhtadeapmái, de lea sihkkarvuohta, ahte dainna beassá joatkit guhkit áiggi, illuda Paltto.

Dálá dilis bláđis leat lagabui 300 diŋgojeaddji. Paltto árvala, ahte čuovvovaš lávki livččii almmustahttit bláđi maiddái eará sámegielaide.

– Sáhtášii dakkár pokkari-hámis muhtimin anárašgillii dahje nuortalašgillii dahje manneba ii máttasámegilliige, de eambbosiidda livčče fállon, dadjá Kirsi Paltto.