Donald Trump válljen nuppádassii USA presideantan buktá stuorra váikkuhusaid olles máilbmái, dadjá Lappi universitehta professor Rauna Kuokkanen. Vaikko Suopma ja Sápmi leat guhkkin USA geahččanguovllus, de dat mearrádusat maid Trump dahká, váikkuhit árktalaš guovlluide ja eamiálbmogiidda.
– Das leat čuovvumušat dat, gii doppe lea presideantan danin go USA:s lea dehálaš rollas riikkaidgaskasaš soahpamušain. Eandalit das mii boahtá dálkkádatrievdamii, čilge Kuokkanen.
Árktalaš guovddáža dutkanprofessor Timo Koivurova jáhkká, ahte Trump geassá USA eret Parisa dálkkádatsoahpamušas. Koivurova mielde dat diehtá dušše fuones ođđasiid olles árktalaš guvlui ja ovddida dálkkádaga liegganeame.
Tromssa universitehta prorektor ja dutki Jan Gunnar Winther dadjá, ahte árktalaš guovllut gillájit eanemusat dálkkádatrievdamis ja dat dárbbašit veahki.
– Mii dárbbašat olles máilmmi veahki, maiddái USA, ovdal go dilli vearrána, cealká Winther NRK:ii.
Winther lea fuolas das, ahte jus USA geassáda Parisa dálkkádatsoahpamušas, de earáge stáhtat dahket seammá.
Parisa dálkkádatsoahpamuša ulbmilin lea doalahit eananjorbadasa gaskatemperatuvrra loktama čielgasit vuollel guovtti gráđas ja geahččalit ovddidit doaimmaid, mainna dálkkádaga liegganeami ráddješii vuollel 1,5 gráđđii.
Ruossalas váikkuhusat eamiálbmogiidda
Eamiálbmogat sáhttet sihke gillát ja vuoitit USA ođđa presideanta Donald Trump doaimmaid dihte, oaivvilda Lappi universitehta professor Rauna Kuokkanen. Trump lea almmolaččat muitalan, ahte son hálida doarjut fossiila boaldámušaid buvttadeame ja geavaheame.
Oljobohkamat sáhttet dagahit váttisvuođaid eamiálbmogiidda, muhto nuppit sáhttet maid dinet dainna, oaivvilda Kuokkanen.
– Nuppe dáfus galgá muitit maiddái, ahte eamiálbmogiiguin gávdnojit maiddái olbmot, geat leat Trump doarjaleaddjit. Ja eamiálbmogiid guovlluin let maiddái eamiálbmotfitnodagat, geat dorjot ja fidnejit ealáhusa oljobohkamiin.
Kuokkanen dadjá, ahte Trump čájehii vuosttas presideantaáigodagas jagiin 2017–2021 unnán beroštumi eamiálbmotáššiide iige jáhke dan ášši rievdat.
– Son eanaš áigge badjelgeahčai iige ovddidan eamiálbmotrivttiid. Ja guđii eamiálbmogiid iežaset diliide. Vuosttas bajis son ovdamearkan hálidii rahpat Alaskas árktalaš nášunálaluonddusuodjalanguovllu oljobohkamiidda, muitala Kuokkanen.
USA sisáššiidministeriija goit gilddii presideanta Joe Bidena áigge oljobohkan- ja gássaohcanlobiid. Alaska luonddusuodjalanguovllus ellet ovdamearkan jiekŋaguovžžat ja karibut. Guovlu lea sullii njealját oassi Suomas.