Suoma Sámi áidna sosiála- ja dearvvašvuođasuorggi organisašuvnna, Sámi Sostera, ruhtadeapmi geahppána boahtte jagi. Sámi Soster lea ohcan ruhtadeami stáhta bušeahtas, muhto dálá ekonomiijadilis ruhtadeami eai juollut nu olu go ovdal.
Sámi Soster -searvvi doaimmajođiheaddji Ristenrávdná Magga lohká, ahte geahpedus lei vuordimis. Magga diehtá, ahte dilli ii leat sosiála- ja dearvvasvuođasuorggi servviid ektui buorre.
– Buot sosiála- ja dearvvasvuođasuorggi servviin lea geahpeduvvon ruhta, Magga lohká.
Sámi Soster -searvi leamašan doaimmas jo 27 jagi, ja searvvi ruđat leat ovdal boahtán nu daddjon Veikkaus-ruđain. Sámi Soster ozai ruhtadeami STEA bokte nappo Sosiála- ja dearvvasvuođasuorggi servviid veahkkeguovddážis.
– Dárbu livččii leamaš stuoris, muhto dan diđiimet jo ovddalgihtii.
Eallilan olbmuide dárkkuhuvvon Birgen ruovttus -doaimmas geahpeduvvo badjel 60 000 euro.
– Dát geahpedus boahtá gal váikkuhit garrasit min boaresolbmuid doaimmaide, Magga dadjá.
Magga dieđu mielde Sámi Soster gárrenávnnasbarggu fidnu Meahcceterapiijas ruhtadeapmi goit joatkašuvvá sullii seammán.
Stáhta ruhtadoarjagat geahpeduvvojit boahttevaš jagiid
STEA juolluda ruhtadeami olles 304 miljovnna ovttas Suoma sosiála- ja dearvvašvuođasuorggi organisašuvnnaide ja servviide. Veahkeruđat leat dárkkuhuvvon ovddidit sosiálalaš buresveadjima ja dearvvasvuođa.
Loahpalaš doarjagiid oažžuin mearrida sosiála- ja dearvvasvuođaministeriija álgojagi 2025.
Ráđđehusa plána mielde maiddái sosiálasuorggi ruhtademiid čuhppet jagiid 2025–2027, mii vuhtto maiddái Sámi Soster -searvvi ruhtadeamis.
– Dán jahkái sii ožžo oktiibuot 700 000 euro. Go geahčan diimmá dási, dat lei vehá badjel 800 000 euro. Dás lea unna geahpadus, dadjá Niina Pajari STEA:s.
Sámi Soster -searvi lei ohcan badjel 1,2 miljovnna euro iežas doaimmaide. Supmi livčče sisttisdoallán maid áibbas ođđa fidnu álggaheami. STEA goittotge mearridii evttohit Sámi Soster searvái 700 000 euro. Pajari muitala, ahte ođđa fidnuide eai juollut ruđa ollenge.
Ollásit STEA veahkeruhtamearit geahpeduvvojit boahtte jahkái oktiibuot 80 miljon euroin.
– Stuorimus ohcciin geahpeduvvojedje eanet go unnit ohcciin. Mis leat oktiibuot 800 sierra veahkeruđa ohcci. Mii galgat gávdnat daid ohcciid, geain čuohppat eanet ruhtadeami, muitala Pajari.
STEA lea hálidan fuolahit das, ahte maiddái sámeguvlui, gos eai leat olu sosiála- ja dearvvasvuođasuorggi doaibmit, lea maid evttohuvvon ruhtadeami.
Sámi Sostera resurssat ahkeolbmuid bálvalusaide goit reahkkájit, árvalit STEA:s.
– Dákkár hástaleaddji ekonomiijas mii leat árvalan, ahte dainna veahkeruđain sáhttet bajásdoallat daid doaimmaid ja doarjut ahkeolbmuid sámeguovllus, dadjá Pajari.
Searvi ohcagoahtá ruđa sierra reaidduin
Sámi Sosteris barget dál badjel logi bargi. Ovtta soitet dál manahit ruhtadeami geahpedeami dihtii.
Searvi čielggadišgoahtá boahtte vahkus, mo ovdánit goariduvvon ruhtadilis. Jurddan livččii goittotge dat, ahte bargiid barggut joatkašuvašedje, dadjá Magga. Searvi maiddái guorahallagoahtá, gos sáhtášii ohcat lasseruđaid gokčat searvvi doaimmaid goluid.
– Jus gielddat hálidit, ahte doaimmat gielddain joatkašuvvet, de ruhtaburssa maid ferte rahpat, smiehtada Magga.
Magga lohká, ahte sámegielddat leat gal dánge rádjai muhtin veardde ruhtadan searvvi doaimmaid. Searvi áigu dál deaivvadit gielddaiguin. Sii áigot ohcat ruđa maiddái Lappi buresveadjinguovllus.
– Dál mii čielggadit dieđusge buotlágan vejolašvuođaid ja bargat dan ovdii, ahte mis barggut joatkašuvvet.
Magga lea fuolas erenomážit sámi boarrásiid buresveadjimis, jus searvvi doaimmaid šaddet goaridit ruhtadeami váiluma geažil. Earret eará guhkes mátkkit Sámis dagahit fuola ovdamearkka dihte ruovttudivššu ordnemis. Hedjonan ruhtadilli čuohcá aiddo ruovttus ássi boarrásiidda.
– Juohke bealde geahpedit ja goitge boarrásiid mearri lassána.
Divvojuvvon 16.12.2024 diibmu 9.15: Eallilan olbmuide dárkkuhuvvon Birgen ruovttus -doaimmas geahpeduvvo badjel 60 000. Ovdal muitaleimmet, ahte das geahpedit 100 000 euro.
Divvojuvvon 16.12.2024 diibmu 11.00. Sámi Sosteris barget dál badjel logi bargi. Ovdal muitaleimmet, ahte vihtta bargi.