Sápmi

Olbmot eai oro vel luohttimin elbiillaide Suoma beale Sámis – elbiilavuoddji gal leamašan duđavaš

Anáris ja Ohcejogas okta biila čuođis johtá elrávnnjiin. Olbmuid eahpidahttá ain elbiillaid gierdan buollašis ja guhkes láddengaskkat.

Visit Inarin toimitusjohtaja Tommi Lappalainen lataa sähköautoa 10.12.2024 Inarissa.
Tommi Lappalainen mielas elbiillaid láddenfierpmádat doaibmá juo bures. Govva: Kirsti Länsman / Yle
  • Anna-Lyydia Laiti

Anárlaš Tommi Lappalainen lea vuodján golbma jagi elbiillain. Su mielas elbiila lea álkes ja hálbbes molssaeaktu davviguovllus, go fal lea doarvái stuorra báhtter.

– Dál mus lea biila, man in dárbbaš láddet Anára ja Roavenjárgga gaskkas, muitala Tommi Lappalainen.

Tommi Lappalainen viellja Tuomas Lappalainen eahpidii álggos sáhttágo elbiilla geavahit Sámis.

Ledjen dan vuostá vuodjinmátkki geažil, lohká son.

Son goit mearridii geahččalit ja osttii vuosttas iežas elbiilla mannan gease.

– In leat aŋkke behtton vuos.

Vel logi jagi dássái Suoma beale Sámis ii lean oktage elbiila, muhto dál okta biila čuođis johtá elrávnnjiin Anáris ja Ohcejogas.

Videos olbmot Anára ja Ohcejoga guovlluin muitalit, maid sii jurddašit elbiillain.

Ollu olbmot guovllus leat ain kritihkalaččat, dego Kai Jentala Anáris. Son ii áiggo háhkat elbiilla luonddu dihte. Jentala oaidná elbiillain maiddái dorvvolašvuođariskkaid.

– Juos fáhkkestaga biila buollá de gal lea buorre jos háhppeha biillas eret, go dat gullo bullet oalle jođánit, smiehttá son.

Anárlaš Lea Lindholm lea vuodján iežas gándda elbiillain ja liikon dasa ahte biilla johtá litnasit. Iežas elbiilla son ii leat skáhppon dan divrras oastinhatti dihte.

– Dat lea ruhtajearaldat ealáhatolbmui, čilge Lindholm.

Anárlaš Mika Alavas lea fuolla das, lasihago elbiillaid geavaheapmi ruvkkiid meari guovllus. Anárlaš Pirkko Rajaluoto fas vihkkedalai elbiilla oastima, muhto hilggui jurdaga láddenbáikkiid vátna meari geažil.

– Mun dieđán olbmuid geain lea elbiila, nu gal dain veaháš leat hástalusat. Ii dárbbaš mannat go Roavenjárgii, nu doppe leat buot láddenbáikkit dievva.

Elbiillat ja daid láddenbáikkit lassánit

Ohcejohkalaš Sverre Porsanger mearridii gieskat geahččalit elbiilla ja gávnnai alcces heivvolaš geavahuvvon biilla. Son lea duhtavaš hálbbes geavahangoluide. Lea hálbbimus láddet elbiilla ruovttus, oaivvilda son.

– Bargomátki Ohcejogas Detnui máksá dušše guokte euro, go ládden ruovttus, muitala Porsanger.

Ohcejohkalaš Antti Sujalas lea elbiila táksin, muhto dálvit son vuodjá boaldámušbiillain.

– Elrávnnji golahus lea dálvit garrasit, nu ahte dan dihte gollá eanet áigi láddet, ákkastallá Sujala.

Galbmasa geažil sáhttá elbiilla doaibmanmátki juobe beallánit. Leat maid eará bealit mat váikkuhit elrávnnji golaheapmái, dego geainnuid ortnet.

– Ii leat dušše báhttera ja sisáimmu liggen, maid ferte maid váldit vuhtii, muhto maiddái geainnu ja rieggá gaskasaš goahca, Sujala smiehttá.

Sujala mielas davi elbiillain galgá leat báhttera ovdaliggen, heivvolaš doaibmanmátki ja vejolašvuohta láddet ruovttus. Dakkár biillat ja ruovttuláddenbiergasat eai leat hálbbimusat.

– Ávžžuhan badjel 400 kilomehtera doaibmamátkki. Dainna sihkkarasttášii, ahte dálvitge beassá ovtta gilážis nubbái dáppe, Sujala dadjá.

Láddenbáikkit leat moatti maŋimus jagi áigge huksejuvvon muhtin veardde ja áigeguovdilis dili sáhttá dárkkistit ovdamearkka dihtii latuskartta.fi-siiddus. Láddenbáikkit leat juo Avvilis, Anáris, Gárasavvonis, Heahtás, Soađegilis ja Ohcejogas, muhto Vuohčus eai leat vel. Lappi guovllus luopmosesoŋŋat váikkuhit láddenbáikkiid oažžumii.

Artihkkala várás lea jearahallon maiddái Talouselämä-bláđi doaimmaheaddji Pekka Lähteenmäki, gii lea spesialiserejuvvon elbiillaide.