Ruoŧa, Norgga ja Suoma Sámedikkit eai leat jierásmuvvan, vaikko Ruoŧa ráđđehus leage guorahallamin Sámedikki heaittiheami.
Ruoŧa ráđđehus lea dál dutkamin iešguđet eiseválddiid heaittiheami ja guorahallama vuolde leat stáhta virgedoaimmahagat, main leat vuollel čuođi bargi. Ulbmilin lea vihkkedallat uhcit lágádusaid barggu ja vejolaččat ovttastahttit daid doaimmaid.
Ruoŧa Sámedikki ságadoalli Håkan Jonsson mielas lea oalle healkkehahtti ja maiddái balddihahtti, ahte Sámediggi lea mielde dán guorahallamis. Son ii leat goit fuolas dilis.
– Mii gulahallat olles áigge ráđđehusain. In leat fuolas, ahte Sámedikki livčče duođas heaittiheamen, dadjá Jonsson.
Jonsson oaivvilda, ahte Sámediggi lea ásahussan hui earenomáš, go dat lea sihke eiseváldi ja álbmotválljejuvvon orgána. Son ii jáhke, ahte Ruoŧa Sámedikki sáhtašii bidjat man nu eará ásahusa vuollái.
– Leat baicce eará eiseválddit mat sáhtašedje biddjot Sámedikki vuollái, árvala Jonsson.
Sámedikki heaittiheapmi leamašan ovdan maid Norggas
Norgga Sámedikki presideanta Silje Karine Muotka dadjá, ahte lea váttis ipmirdit, manin Ruoŧas dál árvvoštallet beavttálmahttit Sámedikki barggu ja hámi.
– Livčče galgan baicce guorahallat mo sáhttá nannet iešmearrideami ja maiddái vuhtii váldit sámi vuoigatvuođaid Ruoŧa bealde, oaivvilda Muotka.
Norgga Sámedikki njunuš áigu čuovvolit dili. Son maid oaivvilda, ahte davviriikalaš stáhtat fertejit váldit vuhtii dan, ahte sámit leat eamiálbmot ja sis leat vuoigatvuođat.
Sámedikki heaittiheapmi leamašan máŋgii ovdan maiddái Norgga stuorradikkis. Heaittiheami lea evttohan Ovddádusbellodat, muhto eará bellodagat ja stuorradikki eanetlohku eai leat čuovvolan árvalusa.
– Dat mii vuorjá, lea dat ahte bellodat stuorru beaivvis beaivái Norgga bealde, eandalit jus galgá jáhkkit daid oaiviliskkademiid. Válgabeaivái lea vel áigi, nu ahte mii fertet beare oaidnit, dadjá Muotka.
Juuso: Sámedikkit dehálaččat sámiide
Suoma Sámedikki nubbi várreságadoalli Tuomas Aslak Juuso dadjá, ahte Ruoŧa beale Sámediggi lea hui dehálaš ovttasbargoguoibmi Suoma beale sámiide. Son sávvá, ahte Ruoŧa Sámediggi beassá joatkkit dálá hámis ja nu go sidjiide alcces buoremusat heive.
– Dat livččii oalle lossat álgit ođđa struktuvrraid jurddahallat ja mii livččii obanassiige vejolaš, jus Ruoŧa bealde šaddet rievdadusat, dadjá Juuso.
Juuso mielas Sámedikkit obalohkái ásahussan leat máilmmi dehálaččat sámiide, go dat ovddastit olles álbmoga. Dat maid addet virggálaš oainnu stáhtaide ja earáide sámiid perspektiivvas.
– OIu ovdáneamit mat mis sápmelaččain leat, eai livčče varra dáhpáhuvvan jus Sámedikkit eai livčče bargan dieid nala, oaivvilda Juuso.