Sámedikki nuoraidráđđi háliida, ahte Sámediggi čielggadivččii sámeguovllu bargovejolašvuođaid. Nuoraidráđi váldotemán dán válgabajis lea ovddidit sámeguovllu eallinbirrasa nu, ahte sámenuorain livččii vejolašvuohta báhcit ja máhccat sámeguvlui ja ealihit iežaset maiddái árbevirolaš ealáhusaiguin.
Sámenuorain eanaš oassi ássá sámeguovllu olggobealde juogo skuvlla dahje barggu dihte. Nuoraidráđis árvalit, ahte bargovejolašvuođain ii leat doarvái diehtu.
– Mii háliidivččiimet bajidit dan diđolašvuođa buohkaide, vai sámenuorat dieđášedje vejolašvuođain bargat sámeguovllus. Datges veahkehivččii sámeguvlui báhcima oahpuid maŋŋá, dadjá nuoraidráđi várreságadoalli Niila-Juhán Valkeapää.
Nuoraidráđđi lea dál ođasmahttimin nuoraide oavvilduvvon nu gohčoduvvon oahppoofelašgihppaga, mas muitalit iešguđetlágan oahppovejolašvuođain, maid bokte sáhtášii gávdnat barggu.
– Ulbmilin lea čájehit nuoraide, ahte leat molssaeavttut bargat Sámis, muitala Valkeapää.
Sámedikki sadjásaš ságadoalli Tuomas Aslak Juuso doarju dán jurdaga. Son oaidná dehálažžan, ahte bargovejolašvuođat čielggaduvvojit ja čohkkejuvvojit ovtta gihppaga sisa. Dainna basttášedje doarjut sámenuoraid, go galget válljet skuvlen- ja bargobálgáset.
– Ovdamearkka dihte go nuorat vulget skuvlii, de mis ii leat čohkkejuvvon diehtu ovdamearkka dihte giellabálvalusdárbbuin ja makkár bargosajit doppe leat, leš dál divššarat, oahpaheaddjit, jorgaleaddjit dahje mii fal, lohká Juuso.
Háliidit ovddidit bargohárjehallanprográmma Sámediggái
Nuoraidráđđi lea lokten dán ášši ovdan doaibmaplánastis. Nuoraidráđđi evttoha maid ovdamearkka dihte, ahte Sámedikkis ovddiduvvošii hárjehallanprográmma, man olis nuorat sáhtášedje boahtit bargohárjehallamii Sámediggái.
Sámediggi šattašii maid eambo oahpisin nuoraide dan olis, árvala Niila Juhán-Valkeapää. Sus alddisge livččii miella álgit bargohárjehallin Sámediggái. Jurdda bođii go nuoraidráđis lei mannan gease universitehtastudeanta barggus.
– Dat doaimmai hui bures, de jurddašeimmet ahte háliidat ovddidit dan Sámedikkis viidábut.
Maiddái Tuomas Aslak Juuso guottiha evttohusa hárjehallanprográmmas ja lea jo ráđđádallan áššis nuoraidráđiin ja lohpidan bargat ášši ollašuhttima ovdii.
– Hárjehallansajit dieđusge leat maiddái dehálaččat ja nu guhkás go mii sáhttit veahkehit dakkár doaimmaid huksemis, de dieđusge geahččalit dan dahkat, oaivvilda Juuso.