9 Krakowski Oddział WOP
| |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Nazwa wyróżniająca |
Krakowski |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Kontynuacja |
19 Brygada OP |
| Organizacja | |
| Numer | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość |
Okręg Wojskowy Kraków |
Krakowski Oddział WOP nr 9 – oddział Wojsk Ochrony Pogranicza.
Formowanie i zmiany organizacyjne
[edytuj | edytuj kod]Sformowany w 1946 na bazie 9 Oddziału Ochrony Pogranicza, na podstawie rozkazu NDWP nr 0153/org. z 21 września 1946. Oddział posiadał cztery komendy, 20 strażnic, stan etatowy wynosił 1497 żołnierzy i 14 pracowników cywilnych[2]. Sztab oddziału stacjonował w Krakowie przy ul. Kosynierów 2[a][3]. Przeniesienie Krakowskiego Oddziału WOP do Krakowa spowodowało przekazanie 38 komendy odcinka w Zagórzu i 39 komendy odcinka w Gorlicach Rzeszowskiemu Oddziałowi WOP w Przemyślu[3].
W 1947 rozformowano w oddziale grupę manewrową i sformowano szkołę podoficerską[b]. W latach 1947–1948 uruchomiono na odcinku oddziału 6 PPK małego ruchu granicznego: Niedzica, Jurgów. Chochołów, Winiarczykówka, Glinka i Zwardoń[4].
9 Krakowski Oddział WOP rozformowano w 1948. Na jego bazie powstała 19 Brygada Ochrony Pogranicza.
Struktura organizacyjna
[edytuj | edytuj kod]W 1946[3]:
- dowództwo sztab i pododdziały dowodzenia
- grupa manewrowa, a od 1947 szkoła podoficerska
- 40 komenda odcinka - Nowy Sącz
- 41 komenda odcinka - Nowy Targ
- 42 komenda odcinka – Czarny Dunajec
- 43 komenda odcinka – Rajcza
- Przejściowe punkty kontrolne (PPK): Muszyna (kolejowy), Łysa Polana (drogowy), Chyżne (drogowy) i Zwardoń (drogowy)[3].
We wrześniu 1946 stan etatowy oddziału przewidywał: 4 komendy, 20 strażnic, 1597 wojskowych i 14 pracowników cywilnych[5]. Po reorganizacji w 1947 było to: 4 komend odcinków, 20 strażnic 1565 wojskowych i 13 pracowników cywilnych[6].
Dowódcy oddziału
[edytuj | edytuj kod]- płk Franciszek Mróz (do 21 IX 1946)
- ppłk Ludwik Bałos (do 30 VIII 1947 → dowódca 32 pp)
- ppłk Władysław Horabik
Przekształcenia
[edytuj | edytuj kod]9 Oddział Ochrony Pogranicza → 9 Krakowski Oddział WOP → 19 Brygada Ochrony Pogranicza → 3 Brygada WOP → 3 Karpacka Brygada WOP → Karpacka Brygada WOP → Karpacki Oddział SG
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dowództwo oddziału przeniesiono z Nowego Sącza do Krakowa →Dominiczak 1985 ↓, s. 60
- ↑ Rozkaz MON nr 077/Org. z 3.03.1947 →Jackiewicz 1998 ↓, s. 131.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ ASGran., sygn. 2825/1 ↓.
- ↑ Dominiczak 1971 ↓, s. 127.
- ↑ a b c d Jackiewicz 1998 ↓, s. 131.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 132.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 61.
- ↑ Dominiczak 1985 ↓, s. 64.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Henryk Dominiczak: Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1845-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
- Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowe, 1974.
- Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
- ASGr.Historia Karpackiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Kraków 1962.
- Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.