Przejdź do zawartości

Strażnica WOP Korbielów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Strażnica WOP Korbielów
Strażnica SG w Korbielowie
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1945[a]

Rozformowanie

3 stycznia 2003

Tradycje
Rodowód

195 strażnica WOP Korbielów
200 strażnica WOP Korbielów
14 strażnica WOP Korbielów
8 strażnica WOP Korbielów
4 strażnica WOP lądowa Korbielów

Kontynuacja

SSG w Korbielowie
GPK SG w Korbielowie
PSG w Korbielowie
PSG w Żywcu
PSG w Bielsku-Białej

Komendanci / Dowódcy
Ostatni

por. Eugeniusz Bukowiński

Organizacja
Dyslokacja

Korbielów ul. Beskidzka 38

Formacja

Wojska Ochrony Pogranicza
Straż Graniczna

Podległość

43 komenda odcinka
57 batalion OP
34 batalion WOP
GB WOP
bg WOP Żywiec
bg WOP Cieszyn
Beskidzki Oddział SG
Karpacki Oddział SG

Granica polsko-słowacka na Pilsku, znak gran. nr III/109 (wrzesień 2017)
Dyslokacje
1945
1946

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Korbielów – zlikwidowany podstawowy pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-czechosłowackiej.

Strażnica Straży Granicznej w Korbielowie – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Czechosłowacją/Republiką Słowacką[b].

Formowanie i zmiany organizacyjne

[edytuj | edytuj kod]

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 43 komendy odcinka Rajcza[1] jako 195 strażnica WOP (Korbielów)[2] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[3].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 strażnica została włączona w struktury 57 batalionu Ochrony Pogranicza[4], a 1 stycznia 1951 34 batalionu WOP w Żywcu.

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic[c], a strażnica WOP Korbielów I kategorii otrzymała nr 200 w skali kraju[6].

W 1956 rozpoczęto numerowanie strażnic na poziomie brygady. Strażnica I kategorii Korbielów była 14 w 3 Brygadzie Wojsk Ochrony Pogranicza w Nowym Sączu.

1 stycznia 1960 strażnica WOP Korbielów była jako 8 strażnica WOP III kategorii Korbielów.

W 1963 przeniesiono strażnicę III kategorii Korbielów do kategorii IV[d].

1 stycznia 1964 była jako 4 strażnica WOP lądowa Korbielów[7].

W 1976, w związku z przejściem na dwuszczeblowy system dowodzenia, placówkę podporządkowano bezpośrednio pod sztab Górnośląskiej Brygady WOP w Gliwicach[8].

13 grudnia 1981 po wprowadzeniu stanu wojennego na terytorium kraju, dowódca GB WOP wewnętrznym rozkazem w miejscu stacjonowania poszczególnych batalionów, utworzył tzw. „wysunięte stanowiska dowodzenia” (zalążek przyszłych batalionów granicznych), którym podporządkował strażnice znajdujące się na odcinkach dawnych batalionów granicznych. Brygada wykonywała zadania ochrony granicy i bezpieczeństwa państwa wynikające z dekretu o wprowadzeniu stanu wojennego[9].

W drugiej połowie 1984, Strażnicę WOP Korbielów włączono w struktury utworzonego batalionu granicznego WOP Żywiec[8], a od października 1989 batalionu granicznego WOP Cieszyn i tak funkcjonowała do 15 maja 1991[10] jako strażnica kadrowa na czas „P”.

Straż Graniczna:

15 maja 1991 po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 strażnica w Korbielowie przejęta została przez Beskidzki Oddział Straży Granicznej w Cieszynie[e][11] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Korbielowie (Strażnica SG w Korbielowie.

1 grudnia 1998 Decyzją nr 34 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 5 sierpnia 1998, Strażnica SG w Korbielowie włączona została w struktury Karpackiego Oddziału Straży Granicznej w Nowym Sączu[f].

W 2000 rozpoczęła się reorganizacja struktur Straży Granicznej związana z przygotowaniem Polski do wstąpienia, do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego, 3 stycznia 2003 nastąpiło zniesie Strażnicy SG w Korbielowie[g]. Ochraniany przez strażnicę odcinek granicy państwowej, przejęła Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Korbielowie (GPK SG w Korbielowie). Obecnie w obiektach byłej strażnicy funkcjonuje szkolne schronisko młodzieżowe[12].

Ochrona granicy

[edytuj | edytuj kod]

W 1960 8 strażnica WOP Korbielów III kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej o długości 24021 m:

  • Włącznie znak graniczny nr III/94, wyłącznie znak gran. nr III/117.

1 stycznia 1964, na ochranianym odcinku funkcjonowało przejście graniczne małego ruchu granicznego (mrg), gdzie kontrolę graniczną i celną osób, towarów oraz środków transportu wykonywała załoga strażnicy:

Placówka kadrowa/górska strażnica lądowa WOP Korbielów ochraniała odcinek granicy państwowej:

  • Włącznie znak gran. nr III/90.
  • W ochronie granicy dowódcy strażnicy ściśle współpracowali ze swoimi odpowiednikami tj. naczelnikami placówek OSH (Ochrana Statnich Hranic) CSRS.
Straż Graniczna:

13 listopada 1995 na odcinku strażnicy zostało uruchomione drogowe przejście graniczne w którym kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu wykonywała załoga nowo utworzonej GPK SG w Korbielowie:

1 lipca 1999 na odcinku strażnicy zostało uruchomione przejście graniczne na szlaku turystycznym (turystyczne), gdzie kontrolę graniczną i celną osób, towarów oraz środków transportu wykonywała załoga strażnicy:

Wydarzenia

[edytuj | edytuj kod]
  • 1946 – lipiec, pododdziały zbrojnego podziemia dwukrotnie napadały na strażnicę w Korbielowie[13].
  • 1956 – koniec czerwca, początek lipca w okresie tzw. „Wypadków poznańskich”, przy linii granicznej i w strefie działania, odnajdywano pakunki zawierające ulotki z tzw. „bibułą”, przytwierdzone do balonów leżących na ziemi[14]. W związku z masowością zjawiska, żołnierze otrzymali zezwolenie na użycie broni, celem zestrzelenia nisko przelatujących balonów (nawet jeśli znajdowały się na terytorium czechosłowackim, ale w zasięgu ognia – to samo czynili pogranicznicy czechosłowaccy)[15].
  • 13 grudnia 1981–22 lipca 1983 – (stan wojenny w Polsce), normę służby granicznej dla żołnierzy podwyższono z 8 do 12 godzin na dobę. Ścisłą kontrolą objęto całą strefę nadgraniczną, zamknięte zostały szlaki turystyczne. W stan gotowości były postawione pododdziały odwodowe[16].

Strażnice sąsiednie

[edytuj | edytuj kod]
Straż Graniczna:

Dowódcy/komendanci strażnicy

[edytuj | edytuj kod]
  • Jan Jakubiak[17]
  • por./kpt. Edward Pruś (był w 11.1962–był w 1971)
  • kpt. Władysław Gregorczyk (był w 1976)[18]
  • ppor. Andrzej Wróbel p.o. (01.10.1977–03.09.1978)[h]
  • st. sierż./por. Eugeniusz Bukowiński[10] (04.09.1978–15.05.1991).

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. Od 1991 strażnica Straży Granicznej.
  2. Od 1 stycznia 1993 z Republiką Słowacką.
  3. Rozkaz dowódcy WOP z 22.02.1954[5].
  4. Rozkaz organizacyjny dowódcy WOP nr 0148 z dnia 2.09.1963.
  5. Zarządzenie nr 021 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 07.05.1991 utworzono Beskidzki OSG według etatu nr 44/06.
  6. Decyzja nr 34 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 05.08.1998 w sprawie powołania zespołów do spraw nadzoru nad likwidacją Beskidzkiego OSG oraz rodzajów czynności likwidacyjnych. Polecił w niej przekazać podległe jednostki organizacyjne, majątek i sprzęt komendantom Karpackiego OSG i Śląskiego OSG.
  7. Zarządzenie nr 058 Komendanta Głównego Straży Granicznej z dnia 13.12.2002 zmieniające zarządzenie w sprawie organizacji wchodzących w skład Straży Granicznej komend, strażnic, granicznych placówek kontrolnych, dywizjonów, pododdziałów odwodowych oraz ośrodków szkolenia w ramach III etapu realizacji programu dostosowania Straży Granicznej do standardów Schengen, polegającą na włączeniu wytypowanych strażnic w struktury gpk. W wyniku przeprowadzonej reorganizacji we wszystkich oddziałach SG 62 strażnice zostały włączone w struktury gpk.
  8. wtórnik 2891/71.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jarosiński 2000 ↓, s. 80.
  2. Wykazy dyslokacyjne 1946 ↓, k. 119–123.
  3. Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
  4. Jarosiński 2000 ↓, s. 83.
  5. Prochwicz 2011 ↓.
  6. Dyslokacja jednostek WOP 1954 ↓, k.22.
  7. Wykaz dyslokacyjny 1964 ↓, s. 590–620.
  8. a b Jackiewicz 1998 ↓, s. 145.
  9. Żurawlow 2011 ↓, s. 41.
  10. a b Gacek 2005 ↓, s. 24.
  11. Łach 2013 ↓, s. 292.
  12. Szkolne Schronisko Młodzieżowe. ssmkorbielow.pl. [dostęp 2014-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-09)]. (pol.).
  13. Jackiewicz 1998 ↓, s. 131.
  14. Robert Spałek: Agenci w balonach – mniej znany aspekt „wojny balonowej”. ipn.gov.pl. (pol.).
  15. Kudasiewicz 2003 ↓, s. 8.
  16. Żurawlow 2011 ↓, s. 37.
  17. Jerzy Jankowski: Wspomnienie o śp. ppłk. WOP w st. spocz. Janie Jakubiaku. emeryci-sg.org.pl, 2023-01-26. [dostęp 2023-01-26]. (pol.).
  18. Gacek 2005 ↓, s. 15.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa Drukarnia w Łodzi, 1985.
  • Stefan Gacek: Górnośląska Brygada WOP. Rys historyczny 1945–1991. Gliwice: Wydawnictwo Byłych Żołnierzy Zawodowych i Oficerów Rezerwy Wojska Polskiego, 2005.
  • Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  • Marek Jarosiński. Rys historyczny beskidzko-karpackiego pogranicza polsko-słowackiego. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/2000, 2000. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
  • Mirosław Kudasiewicz. Z archiwum odkrywcy – Balonowa propaganda. „Tygodnik Prudnicki”. 19(649), s. 8, 2003-05-07. ISSN 1231-904X. 
  • Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
  • Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
  • Sławomir Żurawlow, Pododdziały Ochrony Pogranicza w Jaworzynce, Istebnej i Koniakowie – Rys historyczny 1922–2008, Gliwice: Gminny Ośrodek Kultury w Istebnej, 2011.
  • Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
  • Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.
  • Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1400/3, k. 590–620; Rozkazy zarządzenia i wytyczne w zakresie wszelkiego rodzaju zaopatrzenia. Wykaz dyslokacyjny jednostek i pododdziałów WOP na dzień 1 stycznia 1964.