Osowce (Ukraina)
Na mapach: 
49°09′21″N 25°22′04″E/49,155833 25,367778
49°09′21″N 25°22′04″E/49,155833 25,367778 Hosousce na mapie z 1650 r. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Powierzchnia |
2,497 km² |
| Populacja (2001) • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy |
+380 3544 |
| Kod pocztowy |
48412 |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego  | |
| 49°09′21″N 25°22′04″E/49,155833 25,367778
| |
Osowce, dawniej Ossowce (ukr. Осівці, Osiwci) – wieś na Ukrainie, w obwodzie tarnopolskim, w rejonie czortkowskim[1]. W 2001 roku wieś liczyła 1018 mieszkańców. Przez wieś przechodzi droga terytorialna T 2006.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Adam Hieronim Sieniawski, podczaszy koronny, w jesieni 1618, nadsyłając do Stanisława Żółkiewskiego wiadomości o działaniach Tatarzy pisał o zniszczeniu Jampola, Ossowiec, Krzemieńca, Zbaraża, Niemirowa, Międzyboża, Sieniawy[2].
W marcu 1889 Kółko rolnicze w Osowcach, które założył Artur Cielecki-Zaremba, delegat Towarzystwa Kółek rolniczych we Lwowie zawiadomiło zarząd główny Towarzystwa o swojem zawiązaniu się[3].
Do 1939 w Osowcach istniał polski Dom Ludowy TSL, działał oddział Związku Strzeleckiego[4].
Miejsce zbrodni nacjonalistów ukraińskich dokonanych:
- 7 kwietnia 1944 (Wielki Piątek), na 8 Polakach[5],
- we wrześniu 1944 r., na 8 Polakach[6].
- we wrześniu 1945 na Polaku, wracającym z wojska[7]
Od 1971 wieś jest siedzibą rady wiejskiej[8].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- zameczek obronny w Osowcach wybudowany w XV wieku, połączony z zamkiem w Bobulińcach; zniszczony[9]
- kościół filialny parafii w Petlikowice Stare, zbudowany w 1929 r. przez właścicieli ziemskich Wiktora i Anielę (zd Dzieduszycką) Cieńskichi[10], zniszczony we wrześniu 1944 r. przez nacjonalistów ukraińskich[11].
- obronny dwór wybudowany przez Stawińskich, który spłonął w 1888 roku; odbudowany przez Ignacego Cywińskiego. Dodano wówczas piętro na środku i skrzydła po bokach[9]
Urodzeni w Osowcach
[edytuj | edytuj kod]- Ludwik Abgarowicz (ur. w 1861)[12]
- Bohdan Czepurko – ukraiński poeta, pisarz, krytyk, kulturolog, działacz społeczny[13][14].
- Emilia Kruszelnyćka – ukraińska folklorystka, siostra Sołomii Kruszelnyćkiej.
- Julian Zubczewski (1855-1924) – nauczyciel[15], dyrektor Seminarium Nauczycielskiego w Tarnopolu[16].
Ludzie związani z Osowcami
[edytuj | edytuj kod]- Witold[17] Antoni Cieński[18] - właściciel majątku dworskiego w Osowcach[19].
- ks. Amwrosij (Ambroży) Kruszelnycki (1841–1902) – proboszcz greckokatolicki[20], ojciec ukraińskiej śpiewaczki operowej, wokalistki (sopran) i pedagoga Sołomii Kruszelnyćkiej[21].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Про утворення та ліквідацію районів [online], Офіційний вебпортал парламенту України [dostęp 2023-03-14] (ukr.).
- ↑ Mirosław Nagielski: Sieniawski Adam Hieronim (1576–1619). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXXVII/1, zeszyt 152. Warszawa — Kraków : Polska Akademia Nauk, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1996. s. 101.
- ↑ Kółka rolnicze. „Kurjer Lwowski”. 94, s.1, 4 kwietnia 1899.
- ↑ Dawniej źle-dzisiaj dobrze w Osowcach koło Buczacza. „Wschód”. Nr 131, s. 7, 21 maja 1939.
- ↑ Stanisław Żurek, Kalendarium ludobójstwa ukraińskiego dokonanego na ludności polskiej w latach 1939 - 1948
- ↑ Henryk Komański, Szczepan Siekierka, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946, wyd. 2, Wrocław: Nortom, 2006, s. 164-165, ISBN 83-89684-61-6, ISBN 978-83-89684-61-5, OCLC 156875487.
- ↑ tamże, rok 1945
- ↑ Облікова картка, Осовецька сільська рада, Тернопільська область, Бучацький район (ukr.)
- ↑ a b Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 7: Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1995, s. 145-147, ISBN 83-04-04229-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
- ↑ Curiae Metropolitanae Ritis Latini, Schematismus archidioecesis leopoliensis ritus latini, Lwów 1931, s. 121.
- ↑ Henryk Komański, tamże.
- ↑ Józef Białynia Chołodecki: Księga pamiątkowa półwiekowego jubileuszu Gimnazyum im. Franciszka Józefa I. we Lwowie 1858-1908. Lwów : Nakładem Komitetu Jubileuszowego, drukarnia i litografia Pillera, Neumanna i Sp., 1909, s. 177.
- ↑ B. Melnyczuk, A. Senyk: Czepurko Bohdan Petrowycz. W: Тернопільський енциклопедичний словник. редкол.: Г. Яворський та ін.. T. 3: П—Я. Тернопіль : Видавничо-поліграфічний комбінат «Збруч», 2008, s. 587. ISBN 978-966-528-279-2. (ukr.) (ukr.)
- ↑ Bohdan Czepurko (od. 7:30). (ukr.)
- ↑ Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 3.
- ↑ Władysław Zajączkowski: C. K. Szkoła Politechniczna we Lwowie. Rys historyczny jej założenia i rozwoju, tudzież stan jej obecny. Lwów : nakładem Szkoły Politechnicznej, 1894, s. 284.
- ↑ Cieńska-Fedorowicz, s. 37.
- ↑ Witold Antoni Cieński z Cieni h. Pomian (ID: cz.I005178).
- ↑ Jalowiecki (Mieczyslaw) memoirs and drawings [online], oac.cdlib.org [dostęp 2023-04-19].
- ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Archidioeceseos Metropolitanae Graeco-Catholicae Leopoliensis pro Anno Domini 1876. Leopoli, 1876, s. 223. (łac.)
- ↑ Ірина Дем'янова: Крушельницький Амвросій Васильович. W: Тернопільський енциклопедичний словник. редкол.: Г. Яворський та ін.. T. 2: К—О. Тернопіль : Видавничо-поліграфічний комбінат «Збруч», 2005, s. 254. ISBN 966-528-199-2. (ukr.). (ukr.)
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ossowce. W: Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski. T. VII. Warszawa, 1880–1902, s. 658.
- Ewa Cieńska-Fedorowicz: Wędrówki niezamierzone. Łomianki: Wydawnictwo LTW, 2012. ISBN 978-83-7565-255-0.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Ossowce, wś, powiat buczacki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 658.
- Osowce na stronie Rady Najwyższej Ukrainy (ukr.)