Sápmi
Artihkal lea 3 jagi boaris.

Sääʹmǩiõllsaž ǩiõllmätt’temapplikaatio lij Inge Arvolaaʹje vuõssmõs läuʹǩǩ mättõõllâd nuõrttsääʹmǩiõl – tåʹlǩ applikaatio iʹlla kuuitâǥ nokk

Taʹnni iʹlmstõõvi ođđ määusteʹmes ǩiõllmätt’temsuåvldõs, koin vuäitt mättõõllâd uʹcc nuõrttsääʹmǩiõl. Määŋgaid Taar nuõrttsäʹmmlaid tät lij vuõssmõs läuʹǩǩ mättõõllâd jiijjâz sooǥǥ ǩiõl.

Taarrǩiõlâst lij vueiʹtlvaž ââʹn mättõõllâd applikaatioin uʹcc nuõrttsääʹmǩiõl. Njauddâmneǩ Inge Arvolaaʹje tät leäi vuõssmõs vuäittmõs mättõõllâd sooǥǥas ǩiõl. Govva: Sara Kelemeny / Yle
  • Sara Kelemeny

Teʹlfonapplikaatio jiõn šäiʹǧǧe nuõrttsääʹm-muʹzei Ääʹvv lõõnjâst. Njauddâmneǩ Inge Arvola piâzzi vuõss vuâra mättõõllâd jiijjâs sooǥǥ ǩiõl New Amigos -mobiilapplikaatioin.

Čõhčč. Täʹlvv.

Eeʹjjääiʹj lie Arvolaaʹje tobddâz da tän speâllast vasttõs leäi-i vuõiʹǧǧest. Son taʹvvai ođđ ǩiõllapplikaatioin nuõrttsääʹmǩiõl vuâđđsaaʹnid. Säʹmmliʹžžen son ij ni kuäʹss mättjam sooǥǥâs ǩiõl da mââimõsân suʹnne šõõddi tõõzz vuäittmõš.

– Leäm juʹn kuuʹǩǩ tõn smiõttâm, što haaʹlään mättõõllâd tõn ǩiõl. Ââʹn ǩiõl mättjummšest šõõddi hiâlpab, ko tõn vuäitt teʹlfoonin mättõõllâd, mušttal Arvola.

New Amigos kielisovelluksella voi opiskella koltansaamea norjan kielellä.
Määusteʹmes New Amigos -applikaatiost nuõrttsääʹmǩiõl mättat Hanna-Maaria Kiprianoff. Govva: Sara Kelemeny / Yle

Jäämmam ǩiõl jeälltummuž vuõssmõs lääuʹǩ

Arvola ruåđ lie Čeʹvetjääuʹr ââlda Suprust. Päärnaipoodd son jieʹli ǩieʹzzi di taaʹlvi jieʹnn ruåđi luʹnn Lääʹddjânnmest da sääʹmǩiõll šõõddi tobddsen. Kuuitâǥ taʹnni iʹlmstõvvum New Amigos -applikaatio leäi vuõssmõs läuʹǩǩ mättõõllâd saaʹnid. New Amigos -applikaatioin vuäitt mättõõllâd nellj sääʹmǩiõl taarǩiõl vuâđald.

Taarâst nuõrttsääʹmǩiõlâst lij tuõđi hueʹnes sââʹjj, håʹt-i ǩiõll jeäll puârast raaj nuuʹbb beäʹlnn. Sääʹmǩiõll iʹlla ni veâl veerǥlaž ǩiõll Taarâst da tõn vuäitt klasstõõllâd läppjam ǩiõllân.

Sääʹm-muʹzei haaʹlad tuärjjeed ǩiõl jeälltummuž vuuʹdest ouddmiârkkân ǩiõllkuursivuiʹm.

– Jeäʹla jiânnai sââʹj, koʹst nuõrttsääʹmǩiõl vuäitči mättõõllâd tääiʹben Taarâst. Leeiʹm čuuʹt rämmai tän applikaatio diõtt da lij vääžnai oouʹdeed tän ǩiõl, ko tõt lij tääiʹben jäämmam, mušttal Äʹvv-muʹzeei jååʹđteei Maria Kemi Rein.

Maria Kemi Rein Näätämön kolttamuseon johtaja
Äʹvv-muʹzeei jååʹđteei Maria Kemi Rein haaʹlad tuärjjeed nuõrttsäʹmmlaid sij ǩiõllpälggsest. Govva: Sara Kelemeny / Yle

Taarâst haaʹleet siõmmnai siõmmnai piijjâd jeänab resuursid še nuõrttsääʹmǩiõl jeälltummša. Ouddmiârkkân Taar Sääʹmteʹǧǧ teäggti applikaatio tuejjummuž 300 000 kruunin.

Ko applikaatio mââimõsân iʹlmstõõvi, šõõddi muʹzeijååʹđteeja juurd riâššâd lââʹzz sääʹmǩiõllkuursid Njauddâm vuuʹdest.

– Tåʹlǩ applikaatio iʹlla nokk. Mij taarbšep taarǩiõllsaž ǩeeʹrj, nuʹtt vueiʹttep mättõõllâd ǩiõllmäätt. Tuäivam, što tät applikaatio smeʹllkâstt Njauddâm nuõrttsäʹmmlaid mättõõllâd jiijjâz ǩiõl da seʹlvvted jiijjâz kulttuur, što tõt leʹčči luâđlaž vueʹss tän vuuʹd, smeâtt Kemi Rein.

Nuõrin lie motivaatio da positiivlaž jurddi puõʹttiääiʹjest

Inge Arvolaaʹje nuõrttsääʹmǩiõl mättjummšest šõõddi jõnn täävtõs. Son taʹvvai sääʹmǩiõl saaʹnid Äʹvv-muʹzeei čuäjtõõzzâst. Ǩiđđpääiʹǩ, luõzz šeellmõš, mieʹcctummuš. Täk lie leämmaž takai ääʹšš suu arggpeeiʹv, vueʹss saaʹmi kulttuurâst.

Inge Arvola Neidenin Äʼvv-kolttasaamelaisessa museossa.
Inge Arvola vuäinn, što Taar nuõrttsäʹmmlai sââʹjj lij pueʹrab juʹn mueʹdd eeʹjj ǩeeʹjjest. Govva: Sara Kelemeny / Yle

Suʹst aainâs lie čiõlgg vuäinalm puõʹttiäigga da jiânnai motivaatio mättõõllâd ǩiõl. Suʹst lij niõǥǥõssân tuejjted määccǩid jiõccses da päärnžasas.

– Kâʹl mon mättjam siõmmnai siõmmnai. Mon kuuitâǥ silttääm tän ǩiõl jeänab da jeänab juʹn viiđ eeʹjj ǩeeʹjjest, särnn Arvola.

Lââʹzz sääʹmǩiõllsaž ođđsid vuäitak ǩiõččâd Yle Ođđâz-seeidast da kuvddled Nuõrttsäämas-seeidast Yle Areenast.