Dánmárkku kulturministtar Ane Halsboe Jørgensen almmuhii vuossárgga, ahte Poala-Ánddes jagis 1692 bákkuin váldojuvvon goavddis máhcahuvvo sámiid oamastussii.
Goavddis lea leamašan oassin gonagaslaš dáiddakámmára čoakkáldaga Dánmárkku nationálamuseas dan rájes go dat bákkuin váldojuvvui. Jagi 1979 rájes dat leamašan luoikkasgálvun Sámi vuorkádávviris ja Riddoduottarmuseas Kárášjogas.
Norgga Sámedikki ságadoalli Silje Karine Muotka oainnu mielde sámi dološ árbevieru máhcaheapmi mearkkaša olu olles Sápmái.
– Min kulturárbi lea divrras midjiide ja mearkkáša olu ovttaskas olbmuide, muhto maiddái olles Sámi servodahkii. Lean ilus, Dánmárku lea dál dahkan rivttes mearrádusa, dadjá Silje Karine Muotka.
Sámi vuorkádávvirat -museajođiheaddji Jelena Porsanger illuda sakka, go goavddis lea viimmat fas sámiid oamasteamis. Dát lea vuosttas geardi, go goavddis máhcahuvvo olgoriikkas. Norgga siste leat árat máhcahan guokte goavdása, nappo dál buohkanassii golbma goavdása leat sámemuseaid hálddus, muitala Porsanger.
– Dat lea illubeaivi oppa Sápmái, go goavddis gullá Sámi álbmogii. Dat boahtá bissut, ja mis lea vuoigatvuohta ja oamasteapmi iežamet kulturárbbi badjel dan rájes, go Dánmárkku kulturministeriija attii dan mearrádusa.
Poala-Ándde goavdása oamasteami máhcahemiin leat bargagoahtán aktiivvalaččat 20 jagi áigi. Proseassas leat leamašan olu mohkit ja dainna leat bargan máŋgasat. Ovdamearkka dihtii Norgga Sámedikki ovddeš presideanta Aili Keskitalo čálii Dánmárkku dronnet Margrethii goavdása eaiggátvuođa čuolmmain.
– De duohta viššá, viimmat. Guokte jagi áigi min musea válddii oktavuođa eará Dáža museaide, ja mii čáliimet ovttas Ovttastuvvan našuvnnaide. Mii leat bargan viehka ollu ja viehka viidát maiddái máilmmiviidosaččat, ahte dat illusáhka loahpas bođii. Mun in leat gal rievtti mielde eahpidan, lohká Jelena Porsanger.
Duháhiid mielde dološ sámedávvirat miehtá máilmmi
Dološ dávvirat, maid leat čoaggán Sámis, leat ain duháhiid mielde miehtá máilmmi museain, arkiivvain ja priváhtaolbmuid čoakkálmasain.
Jelena Porsanger árvala, ahte ainjuo birrasiid 70 goavdása leat Eurohpá dávvirvuorkkáin ja priváhta čoakkáldagain goittot Duiskkas, Itálias, Frankriikkas, Englánddas ja Ruoŧas. Son jáhkká, ahte dát rumbbut bohtet loahpaloahpas máhccat fas Sápmái.
– Álgoálbmot kulturárbbi máhcahanproseassa sáhttá váldit guhkes áiggi, Poala-Ándde goavdása oažžumii ruovttoluotta lea mannan 20 jagi. Mii ovttas galgat bargat ovddosguvlui ja hukset buriid oktavuođaid, oaivvilda Porsanger.
Sámi vuorkádávvirat -musea rahpá cuoŋománus Ruoktot – Sámi rumbbuid máhcaheapmi -čájáhusa, man váldooasis lea Poala-Ándde goavddis.
Beaivvi ságaid ja Yle Ođđasiid Sámis sáhtát maid guldalit Yle Areenas.