Sápmi
Artihkal lea 2 jagi boaris.

Guldal jiena: Jávrri-Juhán Niillasa Nigá-girjjit jorgaluvvojit duiskkagillii – "Dat leat munnje olahusat, illá jáhkán, ahte lea duohta"

Nigá-girjeráiddu áhčči, girječálli Niilo Aikio illuda, go sámegielat girjjálašvuohta jorgaluvvo maiddái vierisgielaide.

Kirjailija Niilo Aikio koki Neuvostoliiton ydinpommi räjähdyksen 1960-luvun alussa tunturissa ja on kuvannut tapausta kirjasarjassaan Nigassa, joka kertoo saamelaispojan varttumisesta Pulmankijärvellä sotien jälkeen.
Girječálli Niilo Aikio lea hui vuordi dovdduin, go su Niga-girjjit jorgaluvvojit duiskkagillii. Govva: Tapani Leisti / Yle
  • Sara Kelemeny

Girječálli Jávrri-Juhán Niillas, Niilo Aikio mánáidgirjji Nigá beaggá máilbmái, go girjeráidu almmustuvvá farga maiddái duiskkagillii.

Nigá lea dál oažžumis davvisámegillii, suomagillii, nuortalašgillii ja anárašgillii. Aikio ieš lea hui vuordi dovdduin, go dákkár vejolašvuođat eai leat nu olu sámi girjjálašvuođas.

– Dál jos jurddašat sámegielat girjjiid, dáidá leat duppalváigat fidnet daid vierrogillii, go almmustuvvet, smiehtada Aikio.

Jávrre Johan Niillasa Niga-girjjit jorgaluvvojit duiskkagillii
Nigá-girjjiid jorgalanproseassa duiskkagillii lei oalle vuordemeahttun Jávrri-Juhán Niillasii, Niilo Aikioi. Doaimmaheaddji Inger-Elle Suoninen jearahallá. Govva: Inger-Elle Suoninen / Yle

Girjji jorgalanproseassa álggii Niilo Aikio mielde vehá soaittáhagas, go son deaivvai Ohcejogas duiskkagielat jorgaleaddji.

– Vižžen mu girjji sutnje, válddii fárosis ja jurddášin, ahte sáhttet mii iskkat, ahte jus manná bures, dat lea buorre, muhto jos ii, de ferte dange dohkkehit, lohká Aikio.

Muhtin áiggi maŋŋá jorgaleaddji almmuhii, ahte lea álggahan jorgalit vuosttas oasi girjjis duiskkagillii. Nigá-girjji áhčis illá gávdnojit sánit, makkár dovddut das šadde.

– Go lea juoga ášši sávvan ja dasto áigi gollán ja máŋgga mohki čađahan dan, ahte dat gillii almmustuvvá. Dat leat munnje olahusat, illá jáhkán, ahte lea duohta. In livččii vihtta jagi dassái oba jáhkkánge, ahte diekkár olahusa Nigá-girji juksá, illuda Aikio.

Beaivvi ságaid ja Yle Ođđasiid Sámis sáhtát maid guldalit Yle Areenas.