Juʹn tuâlʼjõžääiʹj saaʹmi pukin vääžnmõs tuʹmmjemorgaan, siidsåbbar, noʹrre õʹhtte siidi oummid saǥstõõllâd siidid kuõskki aaʹššin. Tät äʹrbbvuõtt juätkkai eʹpet neäʹttel-loopp, ko saaʹmi siidsåbbar norrâʹtte vaʹlljeed sääʹmsuåvtõõzzid puõʹtti koolm eeǥǥas.
Njeäʹllem-Keväjääuʹr da Njauddâm vuuʹdi sääʹmsuåvtõõzz valmštâʹlle aaʹššid, koid siidsåbbrin ǩiõttʼtõõlât, da âʹnne huõl siidsåbbri meärrõõzzi tiuʹddepiijjmõõžžâst.
– Vaʹlljeet suåvtõõzzid nellj vuäzzla da kueʹhtt vääʹrrvuâzzla. Tõt lij tõt vuõssmõs jõnn äʹšš, mušttal saaʹmi ouddooumaž Veikko Feodoroff.
Pukin saaʹmin lij mainstemvuõiggâdvuõtt saaʹmi siidsåbbrin jiijjâz kuõskki aaʹššin. Sääʹmsuåvtõõzzid vueiʹtet vaʹlljeed tåʹlǩ saaʹmid, kook jälste sääʹmvuuʹdest. Nuʹtt še jiõnstummšid vuäiʹtte vuässõõttâd tåʹlǩ sääʹmvuuʹdest jälsteei sääʹm.
Saaʹmi siidsåbbrin viiǥǥât ooudâs nuʹtt saaʹmi vuõiggâdvuõđid, sääʹmvoudda kuõskki aaʹššid ko še kulttuuʹre da ǩiõʹlle õhttneei aaʹššid. Iiʹjji mieʹldd saaʹmi siidsåbbrin lie leämmaž vaiggâdvuõđ vuäǯǯad oummid mieʹldd.
Feodoroff tuäivv, što ââʹn ko sääʹmvuuʹdid lie mââimõs iiʹjji ääiʹj serddam jiânnai ođđ nuõrr oummu piârrjeezvuiʹm, što seeʹst leʹčči haall leeʹd mieʹldd viikkmen ooudâs õhttsaž aaʹššid.
– Jo tõt, što oummu puäʹtte siidsåbbrid, miârkkšââvv tõn, što mij leäʹp perstõõvvâm da kägg tõn äärv, mii siidsåbbrin lij. Mij âʹlǧǧep še ââʹnned tõid äärvast da čuäʹjted tõn oummid, što mij haaʹleep sääʹmlääʹjj da sääʹm siidsååbbarmaall ââʹnned pâʹjjen, särnn Feodoroff.
Vaikktõs sääʹmvuuʹdi jeällma
Saaʹmi siidsåbbri äʹššliistâst lij ǩiõttʼtõõllâmnalla še saaʹmi aazztummuž 75-eeʹjjprääʹzniǩ. Tõn plaanummša vaʹlljeet tuâjj-joouk. Siidsåbbrin saǥstõõlât še sääʹmkulttuurääʹrb juâkkmõõžžâst åålǥbeälla. Jurddjen lij saǥstõõllâd, måkkam vuõʹjjin kulttuur vuäitt jueʹǩǩed sääʹm-meer åålǥbeällsaž tååimaid da haʹŋǩǩõõzzid.
Ouddooumaž mušttal, što saaʹmi siidsåbbar lie âânnam huõl saaʹmi aaʹššin juʹn tuuʹl da tõin lij vuäittmõš vaaikted tõõzz, mäʹhtt sääʹmkulttuur jeäll tän peeiʹv.
– Toʹben lie ääʹšš, kook vaaikte tõõzz, mäʹhtt vueiʹttep jieʹlled da mäʹhtt vuõiggâdvuõđ puäʹtte tuõttân tän ânnʼjõžääiʹj jeällmõõžžâst. Tõt kuâskk mij puki jieʹllem, mušttal Feodoroff.