Diibmá ceggejedje buorre áigumušain rastá buođu Detnui, Sieiddá buohta. Dat leage sáhttán dagahit eanet vahága go buori Atlántta luosaide.
Dál Norgga luonddudutkaninstituhta NINA lea almmustahttán raportta mannan geasi ruoššaluosaid cagganbuođus. Ruoššaluosaid dat illá cakkai goargŋumis johkii, muhto Atlántta luosaide buođđu váikkuhii.
Buođđu ceggejuvvui álgogeasis 2023. Dat galggai caggat ruoššaluosaid goargŋumis Detnui. 170 mehtera govda buođu ulbmilin lei sirret ruoššaluosaid ja luoitit Atlántta luosa badjelebbui johkii gođđat. Dálá dieđu mielde dat goit cakkai Deanu luosaid ja ruoššaluosat fas gorgŋo.
Veajehiidda ja vuorruide váikkuhan
Buođđu doalahalai muhtun áiggi Atlántta luosaid goargŋumis daid lunddolaš gođđansajiide. Ii leat goit diehtu man guhkes áiggi dat cakkai daid, dahje váikkuhii dasa, mo gođđan lihkosmuvai.
Raportta mielde Deanu luosaide dárbbašuvvojit eanet ráiggit, dahje vearráhat, vai besset buođu čađa.
Raportta mielde leat áiccut das, ahte guolleveajehat ja vuorrut leat vuodjan ovddos maŋás buođu guora ja ohcan ráiggi beassat merrii. Ovddos maŋás vuodjan ovtta sajis sáhttá dagahit dan, ahte veajehat sáhttet borahallat.
Rastábuođu duođalaš váikkuhusain dihtet dálá muttus hui unnán
Jus Deanu čázádahkii áigot cegget ođđa buođu, fertejit raportta mielde smiehttat buoret čovdosiid, main sihkkarastet, ahte dat ii hehtte Deanu luosa goargŋuma.
NINA mielde dárbbašit maiddái eanet dutkamušaid das, mo sierra bivdobiergasat ja buođu oasit váikkuhit luosaid ceavzimii, goargŋumii ja gođđamii.
Čuovvovaš, vearrás ruoššaluossajahki lea vuordimis jagis 2025. Norgga birasdirektoráhta áigu ráhkkanit dasa ja buoridit buođuid. Dáinna sii vigget sihkkarastit ruoššaluosa jávkadeami maid stuorra jogain, dego Deanus ja Álttájogas.
– Lea čielggas, ahte mii eat leat duđavaččat sállašii, muhto geassit 2023 mii oahpaimet olu das, mii doaibmá ja mii ii. Geassit 2024 mii iskat ođđa čovdosiid, vai leat gergosat geassái 2025. Vásáhusat veahkehit min gávdnat vugiid ruoššaluosa bisseheapmái, dadjá Ellen Hambro birasdirektoráhtas.
Norgga birasdirektoráhta dieđuid mielde Sieiddá buođu čađa gorgŋo 170 000 ruoššaluosa ja dušše vádjit 8000 bivde eret. Báikkálaččat ledje mannan geasi fuolas das, mo buođđun váikkuha Deanu luosaide ja gáibidedje dan burgima.
Suoma luondduriggodatguovddáža dutkanprofessor Jaakko Erkinaro buvttii ovdan mannan geasi, ahte buođđu lei oalát eastán luosa johtima. Buođu burge eret borgemánu beallemuttus.