Sámediggelága gieđahallan riikabeivviid vuođđoláhkaváljagottis bisána dassážii, go ođđa sámediggeválggat leat lágiduvvon ja ođđa Sámediggi lea čoahkis. Dákkár dieđu oaččui Sámediggi ikte maŋŋebárgga, go vuođđoláhkaváljagoddi galledii Anáris.
Vuođđoláhkaváljagotti ságadoalli Heikki Vestman muitala, ahte stuorámus oassi váljagotti lahtuin lea dan oaivilis, ahte sámediggelága gieđahallamiin ferte dál vuordit alimus hálddahusrievtti mearrádusa geažil.
– Váljagoddi joatká sámediggelága gieđahallama ođđa válggaid maŋŋá ja de go ođđa doaibmaorgánat leat sajis, dadjá Vestman.
Alimus hálddahusriekti mearridii mannan vahkus, ahte jagi 2023 sámediggeválggaid galgá lágidit ođđasit. AHR mearrádusa mielde sámediggeválggat eai leat doaimmahuvvon lágalaččat, dasgo válgalogahallama olggobeallái leat guđđojuvvon 65 olbmo, geaid livččii galgan AHR mearrádusaid vuođul dohko merket.
Vestman deattuha, ahte vuođđoláhkaváljagottis ja AHR:s leat sierra rollat suopmelaš riektestáhtas, iige váljagoddi sáhte váldit beali AHR mearrádussii dahje dan ákkastallamiidda.
– AHR dahká mearrádusaid fámus leahki lágaid mielde. Vuođđoláhkaváljagoddi fas vihkkehallá láhkaevttohusaid vuođđolágalašvuođa ja daid oktavuođa riikkaidgaskasaš olmmošriektegeatnegasvuođaide, čilge Vestman.
Vuođđoláhkaváljagoddi ságastalai sámediggelágas vuossárgga čoahkkimisttis.
Sámediggi behtton – ođđa válggaid ordnen goit jo jođus
Sámediggelága ođasteapmi leamašan jo njealji sierra ráđđehusa beavddi alde, muhto ášši ii leat ovdánan dađi guhkkelii. Mannan giđa láhkaevttohus bisánii vuođđoláhkaváljagotti beavddi ala.
Petteri Orpo ráđđehus attii ođđa láhkaárvalusa riikabeivviide mannan juovlamánus ja riikkabeivviin áššis gevve sáttaságastallama guovvamánus. Dalle Sámedikkis badjánii doaivva, ahte ášši ovdána njuovžilit ja ođđa láhka sáhtášii leat fámus juo boahttevaš gease.
Sámedikki ságadoalli Pirita Näkkäläjärvi dadjá, ahte dieđusge sii leat behtton go lága válmmaštallan dál bisána.
– Mii livččiimet sávvan, ahte livččiimet dál sáhttán ovdánit dáinna sámediggeláhkaevttohusain, daningo dat lea dákkár evttohus, man guokte Suoma ráđđehusa maŋŋálagaid leat dohkkehan, ja maiddái Sámediggi lea dan dohkkehan.
– Mii lea deháleamos, ahte dat livččii dakkár čoavddus ja evttohus, mii čoavddášii daid olmmošriekteloavkidemiid, mat leat ain fámus maiddái AHR maŋemuš mearrádusaid maŋŋá, oaivvilda Näkkäläjärvi.
Näkkäläjärvi muitala, ahte Sámediggi lea dál analyseremin AHR mearrádusaid dárkilut dásis ja stivra galgá mearridit, ahte dahketgo juogalágan joatkkadoaimmaid áššis. Sámediggi lea goit bidjan jo johtui proseassa ođđa válggaid ordnemis, go dat galget lágiduvvot jo geasset.
– Riekteministeriija lea addán midjiide ruhtadeami jo mannan vahkus. Mii leat bidjan válgadoaimmahaga johtui ja mis leat golbma bargi máhccan bargui. Buot doaimmat leat olles fárttain jođus, ahte mii mannat ođđa válggaid guvlui, muitala Pirita Näkkäläjärvi.
Divvojuvvon 10.4.2024 diibmu 13.34: Divvojuvvon válgalogahallama olggobeallái guđđojuvvon olbmuid mearri. Árat alimus hálddahusriekti muitalii, ahte sáhka lei 72 olbmos. AHR nannii 10.4.2024, ahte dieđáhusaide lei báhcán čállinmeattáhus ja rivttes lohku lea 65.