Przejdź do zawartości

Strażnica WOP Piwniczna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Strażnica WOP Piwniczna
Strażnica SG w Piwnicznej-Zdroju
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1945[a]

Rozformowanie

2 stycznia 2003

Tradycje
Rodowód

183 strażnica WOP

Kontynuacja

GPK SG
w Piwnicznej-Zdroju

Organizacja
Dyslokacja

Piwniczna-Zdrój
ul. Nadbrzeżna 29

Formacja

Wojska Ochrony Pogranicza
Straż Graniczna

Podległość

40 komenda odcinka
49 batalion OP
31 batalion WOP
3 Brygada WOP
31 batalion WOP
3 Karpacka Brygada WOP
Karpacka Brygada WOP
Karpacki Oddział SG

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Piwniczna – zlikwidowany podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę ochronną na granicy polsko-czechosłowackiej.

Strażnica Straży Granicznej w Piwnicznej-Zdroju – zlikwidowana graniczna jednostka organizacyjna Straży Granicznej realizująca zadania bezpośrednio w ochronie granicy państwowej z Czechosłowacją/Republiką Słowacką[b].

Formowanie i zmiany organizacyjne

[edytuj | edytuj kod]

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 40 komendy odcinka[1] jako 183 strażnica WOP (Piwniczna)[2][3] o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego[4].

W związku z reorganizacją oddziałów WOP, 24 kwietnia 1948 Strażnica OP nr 183 Piwniczna została włączona w struktury 49 batalionu Ochrony Pogranicza[5], a 1 stycznia 1951 31 batalionu WOP w Nowym Sączu.

Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic[c], a strażnica WOP Piwniczna I kategorii otrzymała nr 186[7] w skali kraju.

W 1956 rozformowano 31 batalion WOP w Nowym Sączu[d], a 186 strażnica WOP Piwniczna została bezpośrednio podporządkowana pod sztab 3 Brygady WOP,

W 1957, w 3 Brygadzie WOP w Nowym Sączu przeformowano 18 strażnic WOP w placówki WOP[e], w tym strażnicę WOP w Piwnicznej.

W kwietniu 1958 3 Brygada WOP została przemianowana na 3 Karpacką Brygadę WOP i w jej strukturach funkcjonowała jako Placówka WOP Piwniczna[8]. W 1959 placówka WOP w Piwnicznej została włączona w struktury ponownie sformowanego 31 batalionu WOP w Nowym Sączu[f]. W 1960 funkcjonowała jako 22 placówka WOP Piwniczna I kategorii w strukturach 31 batalionu WOP[9], a 1 stycznia 1964 jako 16 placówka WOP Piwniczna I kategorii[10].

Do 15 maja 1991 w Strażnica WOP Piwniczna Lądowa funkcjonowała w strukturach organizacyjnych Karpackiej Brygady WOP w Nowym Sączu.

Straż Graniczna:

Po rozwiązaniu Wojsk Ochrony Pogranicza, 16 maja 1991 strażnica w Piwnicznej weszła w podporządkowanie Karpackiego Oddziału Straży Granicznej[11] i przyjęła nazwę Strażnica Straży Granicznej w Piwnicznej-Zdroju (Strażnica SG w Piwnicznej-Zdroju)[12].

Granica polsko-słowacka w Beskidzie Sądeckim, rej. Piwnicznej-Zdroju (marzec 2011)

W 2000 rozpoczęła się reorganizacja struktur Straży Granicznej, związana z przygotowaniem Polski do wstąpienia, do Unii Europejskiej i przystąpieniem do Traktatu z Schengen. Podczas restrukturyzacji wprowadzono kompleksową ochronę granicy już na najniższym szczeblu organizacyjnym tj. strażnica i graniczna placówka kontrolna. Wprowadzona całościowa ochrona granicy zniosła podział na graniczne jednostki organizacyjne ochraniające tylko tzw. „zieloną granicę” i prowadzące tylko kontrole ruchu granicznego. W wyniku tego, 2 stycznia 2003 nastąpiło zniesie strażnicy SG w Piwnicznej-Zdroju[g]. Ochraniany przez strażnicę odcinek granicy wraz z obsadą etatową i obiektem, przejęła Graniczna Placówka Kontrolna Straży Granicznej w Piwnicznej-Zdroju[12].

Ochrona granicy

[edytuj | edytuj kod]

1 stycznia 1964 na ochranianym odcinku funkcjonowały dwa przejścia graniczne małego ruchu granicznego w których kontrolę graniczną i celną osób, towarów i środków transportu wykonywała załoga strażnicy:

W ochronie granicy dowódcy strażnicy w Piwnicznej ściśle współpracowali ze swoimi odpowiednikami tj. naczelnikami placówek OSH (Ochrana Statnich Hranic) CSRS.

Zasięg terytorialny

[edytuj | edytuj kod]
Granica polsko-słowacka, znak gran. nr II/65 w Beskidzie Sądeckim (marzec 2011)

W 1960, 22 strażnica WOP Piwniczna I kategorii ochraniała odcinek granicy państwowej z Czechosłowacją o długości 23 750 m:

  • Włącznie znak graniczny nr 32/8, wyłącznie znak graniczny nr II/66.

Strażnice sąsiednie

[edytuj | edytuj kod]
Straż Graniczna:

Komendanci/dowódcy strażnicy

[edytuj | edytuj kod]
  • chor. Antoni Pietrucki (1952)
  • kpt. Ryszard Burtak[15](?-1979)
  • ppor. Jacek Świderski (1979-?)
  • mjr Tadeusz Wieciech (1989–15.05.1991)[16]
Komendanci strażnicy SG:
  • mjr SG Tadeusz Wieciech (16.05.1991–1998)[h][16].
  1. Od 1991 graniczna placówka kontrolna Straży Granicznej.
  2. Od 1 stycznia 1993 z Republiką Słowacką.
  3. Rozkaz dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza nr 04 z 22 lutego 1954[6].
  4. Zarządzenie DWW nr 013/WW z 16.06.1956 (Jackiewicz 1998 ↓, s. 134).
  5. Zarządzenie MSW nr 034/57/WW z 21.02.1957 (Jackiewicz 1998 ↓, s. 134).
  6. Zarządzenie MSW nr 0200/59/WW z 16.11.1959 (Jackiewicz 1998 ↓, s. 135).
  7. Zarządzenie nr 058 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 13.12.2002 zmieniające zarządzenie w sprawie organizacji wchodzących w skład Straży Granicznej komend, strażnic, granicznych placówek kontrolnych, dywizjonów, pododdziałów odwodowych oraz ośrodków szkolenia w ramach III etapu realizacji programu dostosowania Straży Granicznej do standardów Schengen, polegającą na włączeniu wytypowanych strażnic w struktury gpk. W wyniku przeprowadzonej reorganizacji we wszystkich oddziałach SG 62 strażnice zostały włączone w struktury gpk.
  8. W 1998 mjr SG Tadeusz Wieciech ze względu na stan zdrowia odszedł na emeryturę.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jarosiński 2000 ↓, s. 80.
  2. Wykazy dyslokacyjne 1946 ↓, k. 119–123.
  3. Historia KaBWOP ↓, s. 19.
  4. Dominiczak 1985 ↓, s. 46.
  5. Jarosiński 2000 ↓, s. 83.
  6. Prochwicz 2011 ↓, s. 207.
  7. Dyslokacja jednostek WOP 1954 ↓, k.20.
  8. muzeumsg–KaBWOP ↓.
  9. Prochwicz 2011 ↓, s. 218.
  10. Wykaz dyslokacyjny 1964 ↓, s. 590–620.
  11. a b Łach 2013 ↓, s. 294.
  12. a b c muzeumsg–KaOSG ↓.
  13. Zarząd Regionu Sądeckiego Związku Emerytów i Rencistów SG: Zarys historii Karpackiej Brygady WOP. [w:] Związek Emerytów i Rencistów Straży Granicznej [on-line]. emeryci-sg.org.pl, 2017-05-26. [dostęp 2017-06-01]. (pol.).
  14. Łach 2013 ↓, s. 544.
  15. Jerzy Jankowski: Ostatnie pożegnanie śp. kpt. WOP w st. spocz. Ryszarda Burtaka. emeryci-sg.org.pl, 2024-03-14. [dostęp 2024-03-14]. (pol.).
  16. a b Honorowa Księga Zasłużonych – mjr WOP i SG w st. spocz. Tadeusz Wieciech. [w:] Związek Emerytów i Rencistów Straży Granicznej [on-line]. emeryci-sg.org.pl. [dostęp 2019-10-05]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
  • Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza : (1945–1991) : krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  • Marek Jarosiński. Rys historyczny beskidzko-karpackiego pogranicza polsko-słowackiego. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Straży Granicznej”. 1/2000, 2000. Koszalin: Centralny Ośrodek Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
  • Halina Łach: System ochrony polskiej granicy państwowej. Olsztyn: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych. Wydział Humanistyczny UWM, 2013. ISBN 978-83-935593-8-1.
  • Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
  • Historia Karpackiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Kraków 1962, Archiwum Straży Granicznej.
  • Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1990 – Karpacka Brygada WOP. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2017-06-01]. (pol.).
  • Straż Graniczna od 1991–Karpacki Oddział Straży Granicznej. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.pl. [dostęp 2017-06-01]. (pol.).
  • Archiwum SGr., DWOP, sygn. 217/143, Wykazy dyslokacyjne Wojsk Ochrony Pogranicza 1946. Wykaz strażnic i miejsc ich rozlokowania adresowany do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Ministerstwa Spraw Zagranicznych z 4 maja 1946.
  • Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954. Zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Archiwum SG.
  • Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1400/3, k. 590–620; Rozkazy zarządzenia i wytyczne w zakresie wszelkiego rodzaju zaopatrzenia. Wykaz dyslokacyjny jednostek i pododdziałów WOP na dzień 1 stycznia 1964.