Riikkabeivviid bargo- ja dásseárvováljagoddi lea ožžon gárvvisin cealkámušas sámediggeláhkaevttohusas.
Bargo- ja dásseárvováljagoddi cealká, ahte sámediggelága jienastuslogu kriteraid guoski nuppástusaid váikkuhusaid ovttaveardásašvuhtii ja dásseárvui galggašii gieđahallat vuđolabbot, go mo dat dál leat ráđđehusa evttohusas.
Ráđđehusa evttohusas ođđa sámediggeláhkan ii hállojuvvo šat sápmelašmeroštallamis, baicce jienastanvuoigatvuođas Sámedikki válggas. Jienastanlohku maid čohkkejuvvošii ođđasit ođđa kriteraid vuođul. Ulbmil leamašan ovddidit sápmelaččaid iešmearridanvuoigatvuođaid ollašuvvama.
Váljagotti cealkámuša mielde jienastuslogu ođđasit čohkkemis leat ovttaveardásašvuođa dáfus ruossalasvuođat, jus olggobeallái guđđojuvvojit olbmot, geat dálá dilis gullet jienastuslohkui.
– Váljagotti oainnu mielde buot sámejoavkkuide galgá dáhkidit lágas ovttaveardásaš rivttiid.
Bargo- ja dásseárvováljagottis oidnet dehálažžan, ahte Sámediggi dohkehuvvo viidát sámeservošis ja sámediggelága ođasmahttima olis berrešii vealtit iešguđet joavkkuid vuostálagaid bidjama.
Cealkámušas guđđon sierraoaivilat
Bargo- ja dásseárvováljagotti cealkámušas guđđojuvvojedje guokte sierraoaivila. Nubbi lea guovddášbellodaga riikkabeaijoavkkus ja nubbi lea ruonáid ja gurutlihtu riikkabeaijoavkkuid oktasaš.
Guovddášbellodaga mielas dálá evttohus ođđa sámediggelágas ii vástit dárbbuidasas obanassiige. Bellodagas oidnet, ahte lága válmmaštallan leamašan váilevaš ja vealaheaddji. Sin mielas láhka dálá evttohusa mielde dagašii Sámediggái vejolažžan vealahit ja olgguštit olbmuid, geaid eai ane sápmelažžan.
Ruonát ja gurutlihttu fas bealuštit ráđđehusa álgoálgosaš evttohusa. Sii oaivvildit, ahte Sámediggi galgá válljejuvvot sápmelaččaid siste ja dat galgá návddašit legitemitehtas sámeservodagas. Dan dihte sápmelaččaid iežas oaidnu galgá leat guovddážis jienastanrievtti ja válgagelbbolašvuođa ektui. Sii maiddái fuomášuhttet, ahte Sámedikki čielga eanetlohku lea dohkkehan láhkaevttohusa sisdoalu jienasteamis.
Evttohusas addet vel cealkámuša riikkabeivviid ruhtaváljagoddi ja eana- ja meahccedoallováljagoddi. Dan maŋŋá vuođđoláhkaváljagoddi čohkke áššis smiehtamuša.