Edukira joan

Kolibia marroi

Wikipedia, Entziklopedia askea
Kolibia marroia
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaAgaricales
FamiliaOmphalotaceae
GeneroaGymnopus
Espeziea Gymnopus fusipes
Gray, 1821
BasionimoaAgaricus fusipes

Kolibia marroia (Gymnopus fusipes) Gymnopus generoko onddo espezie bat da.[1] Ale gazteen kapelak bakarrik jaten dira, ireki baino lehen, gero, gogorra, astuna eta toxikoa ere bada.

Sinonimoa: Collybia fusipes.

Kapela: 4 eta 10 cm arteko diametrokoa. Lehenik ganbila, gero zabaldu egiten da, askotan itxuragabea, irregularra. Azal leuna, ilegabea, batzuetan hondoratua, gorrixka-lehoi kolorekoa edo gamuza kolorekoa ilunagoa edo argiagoa.

Orriak: Itsatsiak, zabalak, zabal. Hasieran, kolore zurixkakoak edo zurbilak, gero arre-gorrixkaz zikinduak.

Hanka: Gogorra, zaila, lehenik betea, gero barnehutsa, ardatzaren formakoa, sustrai itxurako luzapen batez bukatuz; askotan belusatua, sakonki ildaskatua, kolore arre-gorrixka edo purpurakoa, argiagoa goialdean.

Haragia: Gogorra, elastikoa, larrukara, mehea, erresistentea, ez da erraz usteltzen.[2]

Etimologia: Collybia terminoa antzinako grekotik dator, eta txanpona esan nahi du. Perretxikoaren formagatik. Fusipes epitetoa latinetik dator, "fusipes" hitzetik, ardatz itxurako oina esan nahi du.

Jangarritasuna

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ez da jangarria. Perretxiko gogor eta larrukara bat da, digestio arazoak eragin ditzakeena. Probatu nahi izanez gero, ale oso gazteen kapelak bakarrik kontsumitu.[3]

Nahasketa arriskua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zaila da nahastea. Antzeko ezaugarriak dituen Collybia filamentosa delakoarekin nahas daiteke, baina oinaren oinarria lodituta du eta konifera basoetan hazten da.[4]

Sasoia eta lekua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ohikoa udan, taldeka edo sortatan, hostoerorkorren enborren oinean, batez ere hariztietan, pagadietan eta gaztainondoetan.[5]

Banaketa eremua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Europa, Ipar Amerika, Errusia, Australia, Zeelanda Berria.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 233 or. ISBN 84-404-0530-8..
  3. (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 252 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
  4. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 263 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
  5. (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. JoseLuis Añanos Echo Editorial Pirineo, 298 or. ISBN 84-87997-86-4..

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]