Strażnica WOP Sortowo

Strażnica WOP Wiżajny

Strażnica WOP Sortowo

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945
Rozformowanie	czerwiec 1956
Tradycje
Rodowód	120 strażnica WOP Wiżajny
Kontynuacja	Strażnica SG w Wiżajnach Placówka SG w Wiżajnach
Organizacja
Dyslokacja	Wiżajny Sortowo
Formacja	Wojska Ochrony Pogranicza
Podległość	25 komenda odcinka 11 Batalion OP 194 Batalion WOP 221 Batalion WOP 19 Brygada WOP

Strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza Wiżajny/Sortowo – nieistniejący obecnie podstawowy pododdział graniczny Wojsk Ochrony Pogranicza pełniący służbę graniczną na granicy polsko-radzieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Strażnica została sformowana w 1945 w strukturze 25 komendy odcinka jako 120 strażnica WOP (Wiżajny)  o stanie 56 żołnierzy. Kierownictwo strażnicy stanowili: komendant strażnicy, zastępca komendanta do spraw polityczno-wychowawczych i zastępca do spraw zwiadu. Strażnica składała się z dwóch drużyn strzeleckich, drużyny fizylierów, drużyny łączności i gospodarczej. Etat przewidywał także instruktora do tresury psów służbowych oraz instruktora sanitarnego.

W latach 24 kwietnia 1948–31 grudnia 1950, 120 strażnica OP Wiżajny była w strukturach 11 batalionu Ochrony Pogranicza i w 1948 stacjonowała, w miejscowości Stankuny .

1 stycznia 1951 120 strażnica WOP Sortowo była w strukturach 194 batalionu WOP w Kowalach Oleckich i w 1951 stacjonowała w miejscowości Sortowo, a następnie 221 batalionu WOP w Gołdapi. Od 15 marca 1954 wprowadzono nową numerację strażnic. Strażnica III kategorii otrzymała numer 114.

15 listopada 1955 zlikwidowano sztab 221 batalionu WOP w Gołdapi. Strażnica podporządkowana została bezpośrednio pod sztab 19 Brygady WOP w Kętrzynie. W sztabie brygady wprowadzono stanowiska nieetatowych oficerów kierunkowych odpowiedzialnych za służbę graniczną strażnic.

Opracowany w maju 1956 przez Dowództwo WOP kolejny plan reorganizacji formacji przewidywał rozformowanie kilku brygad, sztabów, batalionów i strażnic. Ta reforma miała przede wszystkim korzyści finansowe. W wyniku tej reformy, w czerwcu 1956 strażnicę rozwiązano.

Ochrona granicy

Strażnice sąsiednie

• 119 strażnica WOP Dubeninki ⇔ 121 strażnica WOP Rutka Tartak – 1946.

Komendanci strażnicy

• por. Edward Jaworski (był 10.1946)
• plut. Piotr Sanak (był w 1951).

Zobacz też

• Strażnica Straży Granicznej w Wiżajnach.

Bibliografia

• Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
• Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
• Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945-1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
• Jan Nikołajuk: Podlaski Oddział Straży Granicznej im. gen. dyw Henryka Minkiewicza w Białymstoku. W: Leszek Elas [patronat]: Straż Graniczna w dwudziestoleciu 1991-2011. Materiały poseminaryjne – Tom I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2011. ISBN 978-83-909484-4-7.
• Bogdan Rabij. V Mazurski Oddział WOP i jego osiągnięcia w zakresie zwalczania przestępczości granicznej. „Problemy ochrony granic”. 14/2000, 2000. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
• Archiwum Straży Granicznej, DWOP sygn.2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
• ASGr.Historia Białostockiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza. Białystok 1960
• Archiwum Straży Granicznej. Rozkazy personalne dowódcy Wojsk Ochrony Pogranicza.
• Archiwum Straży Granicznej, DWOP, sygn. 217/143 k.119 -123. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946.
• ASGr. Historia Kętrzyńskiego Oddziału Wojsk Ochrony Pogranicza. Kętrzyn 1961
• Archiwum SGr., zespół archiwalny DWOP, sygn. 1284/200, Struktury organizacyjno-dyslokacyjne. Dyslokacja jednostek Wojsk Ochrony Pogranicza z 8 kwietnia 1954.